Trijfel
Nieuwe
Theater
Komedie opent
aan de Haven
JOMMEKE IN BOBBEJAANLAND
DINSDAG 5 DECEMBER 1978
VARIA
PAGINA 15
Ik heb al verteld hoe Sylvia Be-
zemer, op de dag van haar be
vrijding uit een Jappenkamp
in Batavia, haar eerste
Zweedse wittebrood at, dat
gebakken was op de Oranje,
waarop haar tante hoofdver
pleegster was. Zij was de eni
ge niet die het Zweedse witte
brood voor het eerst onder on
gewone omstandigheden
proefde. Mejuffrouw C. van
Coolwijkuit Utrecht,die op 29
april 1945 zevenentwintig
jaar was, schreef me het vol
gende over haar ervaringen
met het wittebrood:
le. Hoe hoorde ik ervanDat
kan ik u niet meer vertellenik
zat in de gevangenis aan de
Amstelveenseweg te Amster
dam sedert 1 februari 1945.
Op zeker ogenblik wisten we
dat daar gewoon. Voor ons, in
de cellen, was dat Zweedse
wittebrood het symbool van
een spoedige bevrijding uit de
gevangenis, belangrijker dan
het stillen van de honger die
wij leden. Ik herinner me niet
dat we toen over eten spraken,
maar wel, dat we vol waren
van het naderend einde van
de oorlog.
2e. Hoe kregen we het? We kre
gen het niet. Wel stond op ze
keren dag, daar, waar de ij
zeren trap uitkwam op de
cellengalerijeen soort houten
marktkraam, ivaarop prach
tige hoge witte broden lagen
uitgestald. Die opstelling was
bijzonder geraffineerd: ie
dere gevangene kwam er da
gelijks langs, als hij werd
„gelucht". Dit kostelijk brood
heeft daar enige dagen ten
toongesteld gestaan, hoeveel
dagen weet ik niet meer. Op
eens was het verdwenen,
inclusief de „marktkraam"
Nieman van de gevangenen
heeft er iets van gekregen.
3e. Hoe ervoer ik het? Ja, dat
schreef ik U al: als symbool
van spoedige bevrijding uit
de gevangenis, maar met in
het achterhoofd de gedachte
en angst, toch nog naar Oran
jehotel te Scheveningen te
V
Door
Nico
Scheepmaker
worden afgevoerd of nóg er
ger, zo op het scheiden van de
markt.
4e. Hoe het mij smaakte? Als
ambrozijn; dit eist een ver
klaring, daar we het niet kre
gen in de gevangenis.
Enige dagen voor het einde van
de oorlog werd de vrouwen-
afdeling politieke gevange
nen D II (3) van de Amstel
veenseweg overgebracht naar
het huis van bewaring aan het
Kleine-Gartmanplantsoen te
Amsterdam, ivaaruit wij, in
kleine groepen, werden vrij
gelaten. Iedere dag een paar
Op 29 april bleek het mijn
beurt te zijn. Een niet te be
schrijven emotie. Een koude,
zeer zonnige lente-zondag
morgen. En daar sta je dan
opeens, vrij, buiten. Geen
mens te zien, nergens verkeer,
het angstig grote en lege Leid-
seplein links, de eindeloos
lange Weteringschans rechts.
Over de schouder, op de rug,
de waschzak, met je gevange
nisspullen, voorzien van af
deling en celnummer. Op de
hoek van Weteringplantsoen
en Weteringschans een prach
tige bloemenstal met alle
kleuren tulpen en narcissen.
Ik wilde een bont boeket mee
nemen voor thuis; wat geld
had ik nog op zak. Bloemen-
man ziet die zak en zegt: „O,
ben je d'r zo één", met een ge
baar richting gevangenis
waarop hij mij een schitte
rend bos bonte tulpen cadeau
geeft van louter vreugde. Ik
heb het gevoel flauw te vallen
van emotie en honger en kou.
Hij ziet dat, rent weg naar een
café op de hoek van de Vijzel
gracht en Weteringschans en
komt terug met een groote kop
thee surrogaat natuurlijk).
Een moment om nooit te ver
geten, het gebaar van die
man, die heerlijk warme thee
en nog wel uit een echte kop!
Een voorbijkomende vrouw
ontfermt zich over mij, neemt
mijn waschzak van mij over.
Bij het Frederiksplein geko
men, v>raagt ze of ik honger
heb en geeft mij spontaan
twee grote sneden Zweeds wit
tebrood, die ik al lopend opeet.
Ze brengt me helemaal thuis
in de Pretoriusstraat. Die
vrouw, ik zou haar nooit her
kennen,maar ook nooit verge
ten, zo min als ik die boter
hammen zal vergeten, die ze
mij op die ijskoude, zonnige,
maar toch heerlijke zondag
morgen gaf. Later heeft mij
nooit meer iets zo heerlijk ge
smaakt!".
Vroeger
En W. Clausing uit Haarlem
schrijft:
,fiet eerste wittebrood zag ik
niet in Holland.Neen, dat was
in een plaatsje ergens in
Duitsland waar de Canade
zen ons via de zogeheten Frei-
heitsbrucke - Bridge of Free
dom - overnamen van de Rus
sen. Daar stond ze aan de
kant van de weg. Een nog jon
ge vrouw met een kinderwa
gen. ,Kijk eens", riep ze, in
die heerlijke Hollandse taal
die ik voor het eerst weer uit
gesproken hoorde door een
vrouw. En ze hield een stukje
spierwit brood triomfantelijk
in de hoogte. ,Zo was het nou
vroeger bij ons ook...". Vroe
ger... Zolang had de oorlog
geduurd. In een paar jaar
was voor ons alles vroeger
geworden
AP AJCCP/ \I 'J B>EAJT>
'T i copr
PAT IK WEL EEAJÏ Sf/
rtC)A/ MO&PE-e l-OU
Ut-, ZE 2<3U 8E
AMEBIC, PE K/UZT
PIT KUIP AJEAJ
PEj^eiu, icme
FRED BASSET
Uitmuntende film! Die hender ligt in de
Moof met 'n gebroken been en hy stuur
zyn trouwe fcnd weg om hulp te
holsi! Moetje nen... f£j springt ton de
ene tots op de aoódre... zwemt door
s de nVier tol met draaikolken...
kdttors door'n bos. j
DEN HAAG - De Westduit
ser Hartmut Alberts heeft
in het verbouwde Theater
aan de Haven in Scheve
ningen zijn Nederlands
debuut gemaakt als regis
seur. Hij zette daartoe voor
de Nieuwe Komedie "De
vroedvrouw" van Rolf
Hochhuth in scène. Het
betreft een produktie in de
stijl van een volkse kome
die over manipulatie,
wetsontduiking en poli
tiek gekonkel.
In het stuk zet de vroedvrouw Sop
hie alles in het werk om ver-
schoppelingen in de stad aan een
menswaardig onderdak te hel-
pen. Ze is. ofschoon beticht van
De avonturen van Jommeke
Joehoehoe~J
j iVs ivs w&h f
Woef'.Natte Wolk. meldt
Dikke 5prinelmuis dat er
lid
ge
meenteraad voor de christen
democraten in het tegenwoordi
ge West-Duitsland.
Zuster Sophie zet de krotbewoners
er toe aan zich met geweld te be
vrijden, terwijl ze zelf ook de
praktijken toepast van wie door
gaans de touwtjes in handen
hebben. Als de rechtsstaat de
zuster ter verantwoording roept
blijken de autoriteiten meer bo
ter op hun hoofd te hebben dan
de gedaagde. Ze kende de "regels
van het spel" evengoed als de
machthebbers.
De verstrengeling van partij-, parti
culiere en zakelijke belangen en
de totale vervreemding van het
werkelijke algemene belang krij
gen vorm en inhoud in dit to
neelwerk. Het wordt uitgevoerd
door Heieen van Meurs, Wim
Meu wissen, Eric Schuttelaar,
Edgar Danz, Adriaan Adriaan-
sen, Ellen Veger, Fransijn
Menkman, Stelle Knaack en Ton
Hobbelen, die de 27 rollen vertol
ken. Otto Dijk tekent voor de ver
taling van teksten en liederen,
Gilius van Bergeijk voor de mu
ziek, Mirjam Boelaars voor decor
en kostuums en Frits van der Ven
voor de maskers.
Het pas vernieuwde theater aan de
Westduinweg is als experimen
teerplaats beschikbaar voor
groepen, die politiek of vor
mingstheater maken, voor nieu
we groepen die elders niet aan
bod komen, voor mime (Thea
teractie krijgt er zijn vaste speel
plaats), voor jeugd- en kinder
theater (dat men een vaste plaats
in de programmering wil geven),
voor folk-muziek en progressieve
muziekbeoefenaars. Ten slotte
staan de twee nieuwe zalen open
voor activiteiten van scholen,
wijk- en actiegroepen. De Stich
ting Nieuwe Komedie hoopt dat
met de nieuwe ruimte een gat in
de markt van het Haagse thea
terleven wordt gevuld.
Grepen uit het programma: 7,8 en 9
december speelt de Zwarte Ko
medie uit Antwerpen "Ulrike in
Wonderland". 14 en 15 december
is er een muziektheaterproject
rond de persoon van Willem de
Zwijger, 21, 22 en 23 december
speelt het Projekt theater "De
tranen van de burgerij". In de
kerstvakantie is er kindertoneel.
gPt
In het museum Fodor in
Amsterdam exposeren tot en
met 31 december leerlingen
van de Rietveldacademie.
De tentoonstelling heet sa
menwerken. Een van de
leerlingen. Dag an Cohen,
plaatste voor het museum
een fiets, die hij met sloten,
met een gezamenlijke waar
de van f 500,- op slot zette.
met het
hangende water op een
bedje van takjes peter
selie en selderij en
plakjes ui. Neem de
mosselen uit de schelp.
doekje in een
zeef en zeef daardoor
het overgebleven vocht.
Snijd champignons in
plakken en stoof deze
niet langerdan 10
beetje boter,
snufje nootmuskaat,
inufje majoraan, 1 eet
lepel citroensap en t
eetlepels water. Smelt
50 gr boter
gr bloem door. Vermeng
■zeefde mosselwa
ter met het stoofvocht
de champignons en
vul dit met melk
3 dl. Roer dit geleidelijk
door het bloemmengsel
blijf roeren, steeds
dikke sa
Voeg zout naar smaak
oe, de mosselen en
rhampignons. Geef
brood en boter bij.
WINA BORN
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3.
Tentoonstelling Jan Rotteveel - schilde
rijen, Machteld Hooyer - gouaches,
Maud Muilder Massis - wandkleden en
J an van den Berg - poppen. Ook ikonen.
Geopend t/m 31 december, di. t/m za.
van 10-17 uur.
Galerie Kenosis, Oude Vest 53. Tentoon
stelling Vine Snoek - schilderijen, goua
ches, pentekeningen en keramiek. Ge
opend tot 15 december.
Brasserie Scarabee, Pieterskerkchoor-
steeg 24. Tentoonstelling Bert Kienjet -
olieverf en zeefdruk. Geopend ma. t/m
vr van 11-15 en 17-22 uur, za. van 11-20
uur, tot eind december.
Pulchri-Studio, Passage 10. Oegstgeest.
"Decembermarkt 1978" met schilderij
en. aquarellen, grafiek en kleine plastie
ken. Geopend van 24 nov. t/m 14 dcc.,
dag. van 10-16 uur (zo. gesl.)
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40
Tentoonstelling Clemens Zijlmans - ge
mengde technieken en Wijnand Zijls-
- sculpturen. Geopend woe. t/m za
van 12-17 uur, tot 10 dec.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling "Belicht verleden", fotogra
fie in Nederland van 1839-1920; tentoon
stelling Willem Witsen, fotograaf. Beide
tentoonstellingen geopend van 24 nov
tot 14 jan., dag. van 10-17 uur, zo. en
feestdagen van 13-17 uur (le kerstdag en
nieuwjaarsdag gesloten).
Galerie De Poort, Herensteeg 11. Ten
toonstelling "Kunst als kado", met olie
verven, tekeningen, aquarellen, lino's
pastels, gouaches en keramiek. Ge
opend di. t/m zo. van 14-17 uur, do. ook
van 9-21 uur, t/m 31 dec.
Het Camphuys, Rhijngeesterstraatweg
43, Oegstgeest Groepstentoonstelling
Ans v. d. Heide-Kort, Liesbeth IJdo. Ri-
na la Grouw en Anke Kwakernaak -
poppen, glasmozaieken en olieverf
schilderijen. Geopend vanaf 1 dec., dag.
van 12-24, za. van 17-24 uur, zo. gesloten.
Galerie Denise Stëphan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Jaap Egmond - sys
tematische plastieken van Rob van He-
mert - schilderijen. Geopend vr., za. en
zo. van 14-18 uur.
Galerie De Hollandsche Tuyn, Brugge-
straat 1, Leiderdorp. "O, kom maar eens
kijken", groepstentoonstelling. Ge
opend van 25 nov. t/m 16 dec., za. en zo.
van 14-17 en do. van 10.30-12.30 uur.
Galerie-Biblitoheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling werk van Alison
Metternich-Korthals Altes. Geopend
vanaf 2 dec., openingstijden van de
bibliotheek.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Eve - naald
schilderkunst en oude kant. Geopend
van 25 nov. t/m 23 dec., woe. t/m za. van
10-16 en di. van 14-20 uur.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Grease", da. 2.30, 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.30 uur, al.
CAMERA: "Easy rider", da. 7.00 en 9.15
uur, 12 jr. Kindermatinee: "Circus op
stelten", woe. en za. 2.30 uur. zo. 2.00 en
2.30 uur, Nachtvoorstelling: "East of
eden", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Moord op de Nijl", da. 2.30 en
B.OOu
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Schepen
(Kleine vaart)
Antarctica 2 te Rotterdam.
Atlantic 3 te Rotterdam.
1 Bernisse 2 vn Rotterdam nr Londen.
Brage 2 vn Rotterdam nr Aarhus.
Breeveertien 2 120 w Lissabon.
Comtesse 4 te Rotterdam,
Dutch Faith 2 vn Rotterdam nr Dublin.
Dutch Glory vn Rotterdam nr Lisabon
Dutch Spirit 3 te Rotterdam.
Edgerma 3 te Rotterdam.
Frisian Trader 3 50 n Canarische eil.
Friso 3 te Rotterdam.
Lustar 2 250 zo Marquesas eil. nr Gerald-
Mare Magnum 3 vn Rotterdam nr Ant
werpen.
Marius Smits 3 te Rotterdam.
Midsland 2 vn Rotterdam nr Lei h.
Neeltje Broere 3 te Rotterdam.
Philip Broere 2 vn Rotterdam nr Ter-
Poolster 2 90 zzo Quessant nr Dundall
Sertan 3 te Annaba.
Singelgracht 4 te Rotterdam.
Sylvia pass 2 Sandhammern nr Brussel.
Tugro 2 80 nw Terschelling nr Harlingen.
Valiant 4 te Rotterdam.
Veerhaven 2 te Rotterdam.
Vlieree 3 te Rotterdam.
Vrouwe Alida pass 2 Casquets nr Brest.
Waddenzee 4 te Maputo.
Willy-B 4 te Rotterdam.
Yolanda 4 te Rotterdam.
(Grote vaart)
Acmaea 2 vn Shellhaven nr Eastham.
Agteon 2 vn Bahrain nr Mauritius.
Amstelland 3 vn Ilheus nr Hamburg.
Atlantic C
Hallfax nr Antwe
Breda 4 te Guadeloupe.
Chevron Eindhoven 3 te Jacksonville.
Chevron The Haque 2 te Rotterdam.
Chevron Rome 2 160 z Halifax nr Cana-
Gooiland pass 2 Bahia nr Recife.
Hercules 2 vn Antwerpen nr Bremen.
Hollandia 4 te Kingston.
Idefix 1 275 nw Tristan Dacunha nr Per
zische Golf.
Khasiella 2 vn Larnaca nr Yumurtalic.
Maasrix 2 vn Aruba nr Perzische Golf.
Macoma 4 te Europoort.
Nedlloyd Baltimore 3 vn Khoramshahr
nr Antwerpen.
Nedlloyd Fresoco 3 vn Matarani nr San
Antonio.
Nedlloyd Hobart 3 vn Ampala nr Punta
Arenas.
Nedlloyd Katwijk 2 vn Durban nr Yoko-
Nedlloyd Kingston 4 te Balboa.
Nedlloyd Nagoya 3 te Singapore.
Nedlloyd Rouen 4 te Koeweit.
Nedlloyd Weser 3 te Le Havre,
Nedlloyd Westerkerk 3 te Labuan.
Palamedes 2 rede Maracaibo.
Safocean Auckland 3 te Fremantle.
Seatrain Rotterdam 2 vn Genua nr Port
LIDO 3: "Medusa Touch", da. 7.00 e
9.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 2.30 uur,
16 jr. Kindermatinee: "Donald Duck"
za. en woe. 2.30, zo. ook 4.15 uur.
STUDIO: "Dog soldier", da. 7.00 en 9.15
uur, do., vr., ma. en di. ook 2.30 uur, 16 jr
Kindermatinee: "Peter en de draak El
liot", za. en woe. 2.30 uur, zo. ook 4.15
2.30,
REX: "Hete meiden uit het kou
den", da. 7.00 en 9.15 uur, do. ma., di.. vr.
en zo. ook om 2.30 uur. 16 jr. Kinderma
tinee: "Alice in Wonderland", za. en woe.
2.30 uur. Nachtvoorstelling: "Wellustige
zusters", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1: "Aasgieren vallen aan", da.
1.30, 6.30 en 9.00 uur, zo. ook 4.00 uur, 16
jr. Nachtvoorstelling: "Serpico", za.
12.15 uur, 16.ir.
EURO 2: "Moord op de Nijl", da. 1.30 en
8.00 uur, al. Nachtvoorstelling: "The
Chase", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Game of death", da. 1.45, 6.45
en 9.15 uur, zo. ook 4.15 uur.za. ook 12.15
uur, 16 jr.
EURO 4: "The medusa touch", da. 2.00
7.00 en 9.30 uur. zo. 4.30 7.00 en 9.30 uur.
za. en woe. alleen 7.00 en 9.30 uur. 16 jr.
Kindervoorstelling: "De gelaarsde kat".
Middagbezoekuur. 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
en avond bezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders en grootouders).
Dag. van 14.30-14.45 ui
en van 18.30-18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten, wanneer
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18 30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY "The boys from Brasil".
do., zo., ma. en woe. 8.30 uur, vr. en za.
9.15 uur, 16 jr. "Sinbad, het oog van de
tijger", vr. 7.00, za. 4.00 en 7.00, zo. 4.00 en
6.15 uur, a.l. Kindervoorstelling: "Tom
en Jerry", za., zo., di. 2.00 uur en woe om
2.30 uur.
lucLC)l
leuius
3 dcc
nber 1978:
Honderd jaar geleden stond in
dé k nmt
- De vrouw van een kleederma
ker te Prijs werd onlangs.nadat,
zij eenigen.tijd in een krank
zinnigengesticht had doorge
bracht. als geheel hersteld
daaruit ontslagen. Plotseling
echter, terwijl haar man afwe
zig was. kreeg zij weder een he-
vigen aanval van waanzin en
legde nu onder de wieg van
haar kind een hoop lappen, die
zij aanstak. Gelukkig echter
hadden de buren bemerkt, dat
erin haar kamer ietsongewoons
gaande was en. geholpen door
den concierge en een paar po
litieagenten, wisten zij zich van
haar meester te maken. Aan het
commissariaat van politie kon
men geen verstandig woord uit
haar krijgen, zij was zelfs.haar
eigen naam vergeten .Op alle tot
haar gerichte vragen gaf zij ten
antwoord, dat zij honger had.
Van die omstandigheid gebruik
makende bracht men haar op
nieuw naar een krankzinni
gengesticht ouder voorwendsel
Bij nader onderzoek bleek, dat
de sloffen die de ongelukkige in
brand had willen steken, geluk
kig te vochtig waren geweest om
terstond vlam te vatten.
V ij ft *9 jaar geleden:
- Het paleis van den koning
van Afghanistan.Aman Oellah,
vlammen zijn opgegaan. De
vlieghaven van Jallabad is
verwoest en de gebouwen al
daar zijn eveneens verbrand.
De koning, die zelfde operaties
tegen de opstandelingen leidt,
heeft den oproerigen stammen
een ultimatum van 48 uren ge
zonde. id, is zal een groote
actie tegen hen op gang worden
gebracht.
- In de manege van een der re
gimenten cavalerie te Warschau
is een duel op den revolver uit
gevochten tusschen een schrij
ver en den reserve-kapitein
Alexander Zawazki. onder-di
recteur der Algemeene Crediet-
bank. Laatstgenoemde moest na
het duel met een schotwond in
het hoofd naar het hospitaal
worden overgebracht, waar hij
