MELK! GEEN
WIJN VOOR
TONY MILES
Kryptogram
Honderd procent-score
ladderwedstrijd.
in
Franse postzegel
herdenkt einde
van wereldoorlog I
m
m
m
m
m
m
m
m
m
im&m
m si i
m
m
i
m t
M m m
V
3
9
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
ZATERDAG 2 DECEMBER 1978
FRANKRIJK - In 1974 werd
tussen Frankrijk en Polen een
document getekend waarin
werd overeengekomen dat in
Parijs een monument zou
worden opgericht ter nage
dachtenis aan de vele duizen
den Polen die in de jaren
1939-1945 hun leven hebben
gegeven voor de verdediging
en de vrijheid van Frankrijk.
Dit monument staat er nu en
het wordt afgebeeld op een
zegel van 1,70 franc (roodvio-
let, groen en rood) die Frank
rijk op 13 november heeft uit
gegeven. Van de zegel zijn 7
miljoen exemplaren aange
maakt.
Frankrijk zou Frankrijk niet
zijn als ook niet op een post
zegel het feit zou worden her
dacht dat 60 jaar geleden een
einde kwam aan de Eerste
Wereldoorlog. Het onderwerp
op deze zegel is de beroemde
spoorwagon van Rethondes
in het bos van Compiègne,
waarin op 11 november 1918,
om vijf uur in de ochtend, het
wapenstilstandsverdrag
werd getekend. De zegel, die
op 13 november in de waarde
van 1,20 franc verscheen, is
uitgevoerd in grijsblauw;
oplage 8 miljoen.
Dan heeft Frankrijk op 20 no
vember een 1,00 franc-zegel
(rood, bruin en Van Dyck-
bruin) gewijd aan revalidatie.
Op de zegel poppetjes die op
symbolische wijze gehandi
capten (ook dezelfde figuur
tjes) helpen de weg weer te
vinden in de maatschappij.
Oplage van deze zegel; 7 mil
joen. De loketverkoop van
alle zegels zal waarschijnlijk
op 8 juni volgend jaar eindi
gen.
IERLAND De succesvolle ont
wikkelingen na Ierlands eer
ste aardgasvondst in 1971
heeft Ierland op 18 oktober
onder de aandacht gebracht
met een zegel van 10 pence
(oplage 3 miljoen) waarop een
symbolische voorstelling van
gaswinning: een boorplat-
form op zee en een buis naar
een gasbel. De Ierse gas-
vondst werd ongeveer 130
kilometer voor de zuidkust
gedaan. Momenteel wordt 12
procent van de Ierse gasbe-
hoefte door de vondst gedekt.
Zes jaar nadat Ierland onafhan
kelijk werd, in 1928, werden
in Ierland voor het eerst mun
ten en bankbiljetten in om
loop gebracht in Ierse valuta.
Deze gebeurtenis - vijftig jaar
geleden - was voor de Ierse
post op 26 oktober aanleiding
vier zegels uit te geven met de
volgende waarden, voorstel
lingen en oplagen: 8p, een far
thing, een muntstuk van een
1/4 penny met daarop een
vliegende houtsnip (2 mil
joen); lOp, een florin van 2
shilling met daarop een zalm
(4 miljoen); lip, een munt
stuk van 1 penny met een kip
en kuikens (2 miljoen) en 17p,
een halfcrown (een muntstuk
van 2s6d) met daarop een
paard (oplage 1 miljoen).
JERSEY - Het Kanaaleiland
Jersey heeft op 18 oktober
met de uitgifte van vijf zegels
het feit herdacht dat 200 jaar
geleden de geregelde pakket
vaart tussen Groot-Britannië
en Jersey werd geopend. De
zegels verbeelden schepen
die door de jaren heen in ge
bruik zijn geweest. Waarden:
6p, 8p, IOV2P, 1 lp, en 13 pence.
ZWEDEN - Op 14 november
heeft Zweden de laatste ze
gels van dit jaar uitgegeven,
zes kerstzegels en twee No-
bel-zëgels met portretten van
de scheikundige Fritz Haber
en de natuurkundige Max
Planck die zestig jaar geleden
een Nobelprijs verwierven.
Over deze laatste zegels in de
volgende rubriek echter
meer, omdat we dan een
round-up willen geven van
alle Zweedse Nobel-zegels
die tot nu toe zijn uitgegeven.
De kerstzegels die Zweden dit
jaar heeft uitgegeven dragen
niet, zoals bij veel emissies
van andere landen het geval
is, een christelijk motief.
Zweden heeft het gezocht in
speelgoed van weleer: een
pop en een paardje uit Dale-
carlie (twee zegels van 90 öre
uit een postzegelboekje),
bromtollen en een door een
paard getrokken waterton
(twee zegels van 1 kroon en 30
öre uit een postzegelboekje),
een rolzegel van 1 kr. 30 öre
waarop een teddybeer. De
teddybeer is genoemd, zoals
bekend zal zijn, naar de Ame
rikaanse president Theodore
(Teddy) Roosevelt, die in 1902
bij de Mississippi op beren
jacht was, maar toen zo verte
derd werd door een beren-
jong dat hij het liet leven. Een
speelgoed fabrikant die dit
hoorde en daar wel iets in zag
ging toen beertjes maken van
pluche die hij teddybeertjes
ging noemen.
HERO WIT
PAGINA 33
In- de maanden september en
oktober heeft, in deze rubriek
een ladderwedstrijd gestaan,
in het kader van de PLTS van
LDG. (De PLTS is de propa-
gandacommissie "Poging
Leidse Dammers te Stimule
ren" van het Leidsch Dam
Genootschap).
De bedoeling was dat een
probleem, uit de rubriek, op
gelost werd en de oplossing
naar de secretaris van LDG
zou gaan. Op die manier
hoopte men een aantal adres
sen te krijgen van mensen, die
wellicht geinteresseerd zou
den zijn in het damspel.
Door allerlei gecompliceerde
zaken kunnen eerst nu de
winnaars bekend gemaakt
worden. Het zijn de heren F
H. Franken, Maanvlinder 9 te
Leiden en G. M. Lammers,
Willem de Zwijgerlaan 1 te
Voorhout. Met een honderd
procentscore (zeven oplos
singen ingestuurd waarvan er
zeven goed waren) kon hun
de prijs dan ook bijna niet
ontgaan. Op een gedeelde
derde en vierde plaats kwa
men de heren B. H. van Dui-
keren, Peppelschans 43, Lei
derdorp en E. Molenaar, Ge
rard Brandstraat 4, Leiden.
Beiden hadden één oplossing
niet juist.
De propagandaactie van de
PLTS heeft haar vervolg op
19 december a.s In één der
zalen van gebouw 't Parle
ment, Nieuwe Rijn 52 te Lei
den (waar LDG ook haar
clubavond heeft) zal dan de
officiële prijsuitreiking
plaatsvinden. Iedereen is van
harte welkom. Hoogstwaar
schijnlijk geeft grootmeester
Bronstring nog de één of an
dere demonstratie weg.
Veel dank ben ik problemist
Fred Ong verschuldigd, die
mij van materiaal voorzag bij
het samenstellen van de
technische kant van deze lad
derwedstrijd. Dank zij hem
konden enige wereldpremiè
res het licht zien.
Fred Ong heeft in de damwe-
reld in de jaren 60 bijzonder
veel prijzen gewonnen in
problemisten-c
Hoogtepunt was ongetwijfeld
het winnen van het door het
Russische damblad 'Sjaski'
uitgeschreven toernooi in
1967, waaraan het puikje van
de wereldtop meedeed. Vóór
geweldenaren als Kowrinsky
C.S. won Ong daar de eerste
prijs.
15x24, 6. 32x3 21x32, 7. 3x49
(over 17, 37, 24, 10, 13, 32) en
wit wint. De eindstand is
scherp uit Op bijvoorbeeld 7.
16-21,8.49x16 35-40, 9. 16-11
40x45,10.11-50 etc. Het is een
briljant werkje. De aanvangs-
stand geeft de mens zelfs een
beetje blijdschap: pure har
monie. De inleiding is fraai en
het resultaat in een prachtige
eindslag.
Trouwens, alle problemen van
Fred Ong kenmerken zich
door een schitterende schij-
venverdeling. Als laatste van
Fred Ong een heel grappig
apparaat. De aanvangsstand
is erg komisch (zie diagram II)
De zwarte schijven zijn naar
de rand geduwd en de witte
zijn in de vorm van een ge
kanteld trapezium het cen
trum gaan beheersen.
In de diagramstelling lijkt het of
wit kan winnen door simpel 1.
20-14 te spelen. Zwart zou dan
echter het omgekeerde be
werkstelligen: 1. 24-30, 2.
14x3, 30x28,3.32x23 21x41,4.
3x21 etc Z plus. De winst is als
volgt te realiseren: 1. 34-30
24x35, 2. 29-23 19x39,3. 37x31
26x28, 4. 48-43 39x37, 5. 38-32
De oplossing is: 1. 17-11 6x17, 2.
47-41 36x47, 3. 28-22 47x49
(Coup Turc!) 4.22x44 49x215.
37-31 26x37, 6. 24-20 15x24, 7.
4x12!! en een variant van het
eindspel Canaleja is ontstaan.
Een bekoorlijk geheel, met
als enige minpunt dat het
schijvenaantal niet gelijk is.
JOOP BURGERHOUT
Voor de achtste maal werd een z.g. "wijntoernooi" ge
speeld in de stad Montilla-Moriles (Spanje), dat,
evenals in voorgaande jaren een spannend verloop
had. Het jaarlijks evenement wordt financieel moge
lijk gemaakt door de Spanjaard Rafael Molina, die
behalve een verwoed schaakliefhebber bekend staat
als tennisspeler en musicus.
Winnaar van het jongste toer
nooi werd de oud-wereld
kampioen Boris Spasski met
6V2 uit 9. Op de gedeelde
tweede plaats eindigden Mi-
les, Hort, Gligoric en Bellon
met 6 punten.
Opvallend was de snelle zege
van de Engelse voorvechter
Tony Miles op de nog steeds
goed draaiende Spasski. On
danks de naam "wijntoer
nooi" (alle deelnemers ont
vingen na afloop, behalve
geld, een aantal speciale wij
nen!) bleef Miles trouw aan
zijn dagelijkse versnapering:
vier glazen melk vóór en tij
dens zijn partijen...! Het ziet
ernaar uit dat het traditionele
'Torneo del vino" een pen
dant gaat vormen van het
Hoogovensschaaktoernooi!
(De meeste aantekeningen zijn
van de grootmeester Helmut
Pfleger uit München). 1. d2-
d4 Pg8-f6 1. c2-c4 e7-e6 3.
Pgl-/3 b7-b6
Hiermee gaat Spasski over tot
de Dame-Indische verdedi
ging. Men zou nu een rusiig,
positioneel spel verwachten,
maar het pakt anders uit! 4.
Lel-f4 Lc8-b7 5. e2-e3 LfÖ-e7
6. h2-h3..
Geeft Lf4 het veld h2, in geval
van Ph5. Of de witte damelo
per buiten de keten sterker is
dan op c3 is moeilijk te
beantwoorden. 6...0-0 7. Pbl-
c3 d7-d5 8. c4xd5 e6xd5 9. Lfl-
d3 c7-c5 10. 0-0 Pb8-c6 11.
Pf3-e5 c5-c4.
Spasski wil op de damevleugel
tot actie over gaan. Miles
zoekt zijn heil op de ko
ningsvleugel, waarbij het
paard op e5 een goede rol ver
vuld.
12. Ld3-c2 a7-a6 13. g2-g4 b6-b5
14. g4-g5 Pf6-e8 15. Ddl-g4 g7-
g6. Nu volgt op 16. Pd7 ge
woon Lc8! enz. 16. Tal-dl Pe8-
g7 17. h3-h4 Le7-b4
Met deze vreemde zet (eerder
had men b5-b4 verwacht) wil
Spasski het paard op c6 naar
e7 spelen, ter verdediging van
zijn koningstelling.
18. Pe5-d7! Lb7-c8 19. Pc3xd5
Kg8-h8, 20. Pd5-f6 Ta8-a7 21.
d4-d5 Pc6-e7 22. Lf4-e5
Ta7xd7
Omdat 22...Ld7: wordt beant
woord met Dd4, met aanval
op Ta7 en de indirecte inslag
op g7. Miles speelt, in deze
partij, zeer koelbloedig! 23.
h4-h5!? Td7xd5 24. Dg4-f4
Td5xdl 25. Tflxdl Dd8-a5
26. Pf6-e8! f7-f6 27g5xf6 Kh8-g8
28. Pc8xg7 en zwart gaf het
In de 10e ronde van de viertal
lencompetitie werd de wed
strijd gespeeld tussen ABC 1
en Continental, maar alvo
rens hieruit een spel te geven
wil ik de lezer een curieus ge
val voorleggen dat zich voor
deed in een gelijktijdig ge
speelde wedstrijd in de pro
motieklasse:
VB 9 6 4 2
3
O B 8 6
B 7 5
AH83
9AH2 9 854
o H 9 7 3 2
H 10 4 3 +AV96
105
V V B 10 9 7 6
O A V 10 4
8
Nadat zuid (niemand kwets
baar) had geopend met een
zwakke twee in harten waren
O-W beland in 5 kl. te spelen
door west (3 SA is natuurlijk
beter, maar O-W waren wat
biedruimte te kort gekomen
om tijdig te lokaliseren dat in
beide singletons een goede
dekking bij partner aanwezig
was).
Noord startte met harten, die
west nam met de heer. Deze
onderkende de communica
tieproblemen met dummy,
die verhinderen dat 2x
schoppen kan worden ge
troefd.
West liet dat speelplan dan ook
varen speelde 3x troef en Sch
A H, gevolgd door Ha A en
harten na, hetgeen leidde tot
C? geen
O B 8 6
4 geen
Voor oplossing zie einde artikel.
4 10 9 7 6 3
A 10 5
O A H 9 7
B 4
9 V987
O B 10 8 6 53
4 H
4 83
geen
O 5
4 10 4
4 geen
geen
O H 9 7 3
O A V 10 4
4 geen
Suid was aan slag; west mocht
nog één slag verliezen. Zuid
speelt een rode kaart. Ziet hoe
de leider zijn contract nu kan
maken?
H 8
O 62
O 42
4 A V 9 8 7 4 3
Een spel dat aantoont dat ook
grootmeesters moeite hebben
met preëmptieve openingen.
In de wedstrijd tussen ABC 1
en Continental opende zuid
(niemand kwetsbaar) aan
beide tafels met 3 Kl. het
ABC-paar als N-Z zocht ver
volgens zijn heil in 3 SA en dat
ging nog bijna goed. Oost
startte met Ha 7 voor het aas,
maar daarna viel het doek.
West legde Ru A op tafel en
toen oost aanmoedigend rea
geerde, pakten oost-west nog
eens 5 slagen op voor in totaal
drie down.
Aan de andere tafel bood west 3
Ru na 3 kl, dat een goed spel
aangeeft met tolerantie voor
de niet geboden kleuren; ver
gelijkbaar met een informa
tiedoublet dus. Noord bood
hierop 5 Kl! en oost die dat
terecht wel zag zitten, redde
met 5 Ru, gedoubleerd twee
down. Het spel bracht Conti
nental derhalve dubbele'
winst en dat droeg er mede
toe bij dat een aanvankelijk
desastreuze achterstand nog
voor een behoorlijk deel werd
ingelopen.
In het eerste spel kan zuid uiter
aard geen ruiten spelen, dat
maakt het west al erg gemak
kelijk. Zuid speelt dus Ha V,
in de dubbele renonce. Als
west nu troeft, wat in de prak
tijk gebeurde, gaat hij down.
West maakte zijn contract
evenwel,door in beide handen
een ruiten af te gooien.
Zuid moet dan alsnog ruiten
inspelen en west verliest geen
slag meer. Zuid had al een
hartentje te veel afgegooid.
De oplossing van de Whitfield
Six houdt de lezer tegoed tot
de volgende week.
TON SCHIPPERHEYN
Caro-Kann
Wit: Hort
Zwart: Bellon
1. e2-e4 c7-c6 2. d2-d4 d7-d5 3.
e4xd5 c6xd5 4. Lfl-d3 g7-g6 5.
c2-c3 Lf8-g7 6. Lcl-f4 Pg8-h6 7.
Pgl-f3 0-0 8.0-0 Pb8-c6 9. Tfl-el
Kg8-h8 Onduidelijk! 10. Pbl-
d2 f7-f6 11. b2-b4 a7-a6 12. a2-
a4 e7-e5 13. Lf4xh6 Lg7xh6 14.
b4-b5 abxb5 15. a4cb5 Ta8xal
16. Ddlxal e5-e4 17. b5xc6
e4xd3 18. c6xb7 Lc8xb7 19.
Pd2-b3 Lb7-c8 20. Tel-dl? (Zie
diagram)
21. h2-h3 Lg4xf3 22. g2xf3 Dd8-
d7! 23. Tdlxd3? Tf8-b8 24.
Pb3-d2 Dd7-f5 25. Dal-fl
Lh6xd2! en wit gaf op, daar op
26. Td2: volgt 26...Dg5plus
met torenwinst. Bellon die in
het toernooi gedeelde tweede
werd veroverde de groot
meestertitel.
Voor onze studievrienden een
aantrekklijk eindspel dat
stellig in de praktijk kan
voorkomen.
u
i
i*i
i
r
'~Z
n
ia
iüi
51
ES3
i
m
Q
m ma
kul
ff
a
BË.'
H
1 11
3 m
s i
1
y
as m- r
3 n
Wit 2
i zet wint.
Na deze zet komt zwart in het
voordeel
20...Lc8-g4!
Op 21 .Td3: volgt 21 ...Lf522. Tdl
Lc2 enzovoort.
Oplossing: 1. a6 Ld5 2. Kg3 e5 3.
Lc8 Lc4 4. a7 Ld55. Lh3 Ke7 6.
Lg2 e4 7. Kf4 e3 8. Lf3 en wint.
Hier ziet men weer eens over
duidelijk, dat een eindspel
met raadsheren van gelijke
kleur wel degelijk winstmo
gelijkheden biedt! Sneu vooi
de verliezer (het materiaal is
immers gelijk), maar zo is nu
eenmaal het schaakspel...
BISHOP
2
5
7
9
9
'0
1
3
/S
!t>
i?
'9
20
'ii
22
■25
HORIZONTAAL
3. Meer dan eens een eigen
schap van een vrouwelijk
geweer?
8. Rijdt u hierover in file?
9. Geeft u O niet redeloos les
waarmee u metalen ver
bindt?
11. De oplossing van de detec
tive roman.
12. Wordt er 's winters op de
ramen geschoten!
16. Er zijn sollicitanten in de
familie en zij zijn niet de
enigen.
17. Zo groot als een muisje.
19. Saam'. S. kunnen wij zeer
veel doen.
21. Zij was de beste in de klas in
wiskunde, zo te horen, maar
u kunt u daarin goed ver
gissen.
22. Waar hij stond is Uw va
derland.
23. Doe het keurig op uw bord
met dit visgerei.
VERTICAAL
1. Stond de Knil bol van le
vensgevaar.
2. Dieren die in vaders vruch
ten zitten?
4. De Verenigde Staten zijn de
oudere van Rusland.
5. Het persbureau" van de re
gering!
6. Het middel in de schoen.
7. Is A een snol uit de beste
kamer?
10. Opklimmen via kleine ze
teltjes.
13. Zoals oma tegen de eerst
volgende zijn.
14. Vis als aas in de klas.
15. Niet de uitgever van 5, inte
gendeel.
17. Pompen die in Engeland
schoenen geven in plaats
van water.
18. Daar zit 'ie nu net, dat deed
me pijn.
20. Eenmaal is het een wond
geweest.
Oplossing
vorige puzzel
De eerste prijs van f 10.- werd
toegekend aan de heer H. van
Veen, Jan Steenstraat 33 te
Hazerswoude-Dorp De
tweede prijs van f 7.50 werd
toegekend aan de heer J.
Gordijn. Louise de Coligny-
straat 3 te Leiden. De twee
prijzen van f 5.- werden toe
gekend aan mevr. H. van
Werkhoven, Kempenaer-
straat 70 te Oegstgeest en aan
de heer A.A. Ruis, Maredijk 4
te Leiden.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.
Oplossingen met in de linker
bovenhoek vermelding
"Kruiswoordraadsel" voor
Donderdag zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, 2311 BG Lei
den.