Mismaakte Ionesco gf Kijk op de ontwikkeling van de fotografie 'Kent U de melkweg?': vervelende toneelavond !(jv) vandaag toegeljcht Moeizaam luitrecital van Kees Dirkx DONRDAT3 30 NOVEMBER 1978 RADIO TV - KUNST In Lcidse Lakenhal J. Goedee: de Brecslraal in Leiden, ca. 1865. - J. Goedeljee: groep studenten, ca. 1880. LEIDEN -Zilt U eventjes naar het vogeltje kijken? it was wellicht een van de meest geslaaktkreten van de fotograaf uit de vorige ejw in zijn poging, de in een cor set van «bewegelijkheid gehulde cliënt, zo voordig mogelijk voor zijn camera te krijgen, 'genwoordig komen er geen vo geltjes ijer aart te pas, binnen enkele tienden :n seconden is de cliënt vereeu wigd, ofj nu naar vogeltjes zou kijken of naar ietsnders. De ontwikkeling van de fotograf in Nederland, van haar ont- staansjah tot in de jaren twintig van de ze eeuuis het onderwerp van een pas verschem boek met een daarbij beho rende teoonstelling die tot 14 januari in het Stedijk Museum "De Lakenhal" te zien zal ai. Het boekVrk "Fotografie in Nederland 1839-192Cen de tentoonstelling "Belicht Verleden'hebben hetzelfde thema als uitgangsprit, maar beiden zijn geheel zelfstandi|Het boek is geen catalogus bij de tentoojtelling, en de tentoonstelling, in elkaar ewrocht door de Dienst Ver spreide Riscollecties, kan geheel los van het boek fzichtigd worden. Er zullen in de nabije fekomst nog twee fototentoon stellingen olgen, in het Haags Gemeen- temuseuir (Fotografie in Nederland, 1920-1945}n in het Stedelijk Museum in Amsterda (Fotografie in Nederland, 1940-1975 waarmee een flink stuk foto- geschiedeis voor het eerst in woord en beeld is goracht wat op zichzelf een bij zondere gbeurtenis is. De aanleiding voor zo'n sie tentoonstellingen wasvoor een groot eel al in Leiden aanwezig. De afdeling "Gschiedenis van de fotografie" van het Knsthistorisch Instituut/Pren- tenkabinet/an de Rijksuniversiteit Lei den, heeft de grootste fotocollectie van Nederland onder haar beheer, waarvoor de basis al in de jaren vijftig werd gelegd door prof. dr. H. van de Waal, de toenmali ge hoogleraar-directeur van het Prenten kabinet/Kunsthistorisch Instituut. Die basis bestond uit de collectie van de ver zamelaar Auguste Grégoire, verworven in 1953, welke in de loop der jaren werd uit gebreid door aankopen en schenkingen. Toen dan ook het aanbod kwam van de afdeling tentoonstellingen van de Dienst Verspreide Rijkscollecties om een reizen de tentoonstelling te maken over de foto grafie in Nederland was dit een welkome aanleiding om het 25 jarig bestaan van de ze unieke fotocollectie op deze manier te vieren en in de openbaarheid te brengen. Onder leiding van de conservatrice van de afdeling fotografie van het Prentenkabi net. Ingeborg Th. Leijerzapf heeft een aantal studenten de lastige taak op zich genomen om over dit onderwerp, waar niet eerder over geschreven is, onderzoek te doen en dit in een boekvorm gestalte te doen geven. De groep studenten, Alison Spoor-Baird, Caroline de Westenholz, Co- rine Solinger-de Rijk, Elizabeth Stades- Vischer, Hans Magdelijns, Noortje En derman-van Wijchgel en Ton Franken, hebben allen een ander onderwerp van de fotografie van 1839 lot 1920 belicht waar door zoveel mogelijk aspekten van dit medium aan bod zijn gekomen, zoals o.a. het nieuwe beroep fotograaf, de portretfo tografie, fotografie in dienst van de we tenschap, de persfolografie, de fotografie als beeldende kunst en de foto-industrie. In dit boek is, ook voor het eerst een groot aantal biografieën van fotografen opge nomen die werkzaam zijn geweest in deze periode. Het gehele boek geeft een uitste kend beeld van dit veelomvattende me dium waar men van het begin af aan de grote waarde van inzag. De vele foto's die in dit boek zijn opgenomen geven een ver rassend inzicht in de 19e eeuw van Ne derland en laten duidelijk zien hoe men met deze nieuwe uitvinding omging. Op reis De tentoonstelling, zoals eerder gezegd, sa mengesteld door de Dienst Verspreide Rijkscollectie, is opgezet met de bedoe ling door het land te gaan reizen. Dat deze expositie dan ook zou moeten passen in het Buurthuis Amicitia van Lutjebroek is helaas maar al te duidelijk te zien. De fo to's, voor een groot deel dezelfden als in het boek, en foto-attributen zijn op een dusdanige manier aan een aantal schotten gekleefd dat men over wel zeer flexibele ogen moet beschikken om het geheel enigszins goed te kunnen overzien. Tot overmaat van ramp zijn een aantal schot ten zilverkleurig geverfd waardoor de zwart/wit foto's die toch al meer naar het grijs neigen door hun ouderdom, nauwe lijks opvallen. Voeg daarbij de klungelige typografie, de chaotische opstelling waardoor de looprichting een onlogische zaak is geworden en de voorliefde voor laag bij de grondse activiteiten, dan is het eens te meer onbegrijpelijk wat zo'n Rijksdienst met dergelijke presentaties voor heeft. Geheel in tegenstelling tot het goed verzorgde boek staat deze pak in/ neem mee tentoonstelling die grote af breuk doet aan het behandelde onder werp. Veel prettiger dan deze expositie is de twee de fototentoonstelling in "De Lakenhal", in de belendende lange zaal, waar foto's en schilderijen worden getoond van de kun stenaar Willem Witsen (1860-1923). Deze schilder/etser begon zich in de jaren ne gentig van de vorige eeuw te interesseren voor de fotografie en heeft zich op zeer geslaagde wijze meester weten te maken van dit nieuwe procédé. Met name de por tretfoto's van zijn vrienden, onder wie Willem Kloos, Arthur van Schendel, George Breitner, Paul Verlaine en Hen drik Gorter, zijn bijzondere getuigenissen hiervan. Witsen heeft, op enkele uitzonde ringen na, de fotografie nooit gebruikt als schetsmateriaal of geheugensteuntjes voor zijn schilderijen, iets wat vele andere kunstenaars wel deden, zoals Breitner en verscheidene Franse impressionisten. Ook deze tentoonstelling werd georgani seerd door de Dienst Verspreide Rijks collecties. en voorbereid door drie kunst historische studenten van de Leidse Uni versiteit, Yolande de Bruvn, Marijnke de Jong en Hans Kraan, onder leiding van H.J. Mühl, wetenschappelijk medewerker van het Prentenkabinet/Kunsthistorisch Instituut. Ook deze expositie kan men tot 14 januari bezichtigen. Tot slot kan men nog een kleine expositie in de benedenzaal van "De Lakenhal" be zoeken waar een aantal schilderijen uit ei gen bezit zijn geëxposeerd. Het zijn allen schilderijen door vrouwen gemaakt (van de 17e tot en met de 20e eeuw) waaronder Therèse Schwartze, Suze Robertson en Coba Ritsema. Deze bescheiden expositie is samengesteld naar aanleiding van Openbaar Kunstbezit, nummer 4, 1978 "Beeldende kunst door vrouwen JURRIAAN VAN KRANENDONK LEIDEN - Qnstant vechtend te gen de slap en voortdurend in een opvallnd lege schouwburg van plaats verwisselend, heb ik de voorsteLng 'Kent U de melk weg' (een bijspel van Karl Witt- linger, gesjfeeld door de acteurs Lo van Hersbergen en Willy van Heesvelde) jiitgezeten. Nog even ADVERTENTIE 1 N. De nieuwe bontkollektie van Lambert De Jong, groots en prijzenswaardig! Korte mofe, lange mode, in alle gevallefi de mode van nu. KreatieJin edelbont en kreaties dfc passen bij ieders beurs, oa. veel sportieve modelen in modieus konijrebont. Bont bij Lambert de Jong, erg veel moois *oor hoogst daargelaten of het verstandig ge noemd kan worden om een stuk, dat Van Hensbergen jaren gele den al een keer op de planken heeft gebracht weer op te voeren, viel gisteravond op. dat de twee acteurs het geringe aantal toe schouwers nauwelijks kon Het was daarom niet te verwonde ren dat sommigen het verstandi ger oordeelde om in de pauze weg te gaan. Hoewel op deze plaats erkend dient te worden, dat voor al Van Hensbergen zijn sporen op het toneel beslist heeft verdiend (hij blonk o.m. uit in 'Lijmen/Het Been' van Willem Elsschot, in Be- thencourt's 'De dag waarop de paus gekidnapt werd' en in 'Driekoningenavond' van Wil liam Shakespeare) voegde hij gis teravond aan die lange indruk wekkende reeks van toneelpres taties beslist geen nieuw wapen feit toe. Daar hij eveneens als regisseur ac tief is mag het publiek van deze acteur/regisseur verlangen, zo niet eisen, dat hij weet waar hij mee bezig is. Dit komt in het stuk echter op geen enkele wijze tot uitdrukking. Temeer daar hij ook 'Kent u de melkweg' zelfheeft ge regisseerd, mag door het publiek een hoogwaardig artistiek pro- dukt worden verlangd. Willy van Hees velde, zijn tegen speler gisteravond, overtuigde eveneens op geen enkele wijze Deze oud-directeur van het Ne derlands Kamertoneel, die zich de laatste tijd meer óp dan achter het toneel ophoudt, speelt in tijdsduur gemeten, veel korter van Van Hensbergen. Maar toch heeft Van Heesvelde in 'De knecht van twee meesters' (Gol- doni) 'Omzien in wrok' (Osborne) en Molière's Rartuffe' gestaan. Men kan derhalve stellen, dat Van Heesvelde kansen genoeg heeft gehad om de nodige drama tische ervaring op te doen. Daar van was gisteravond echter bar weinig te merken. Het lijkt, terugkijkend, een slecht idee om 'Kent u de melkweg' weer uit het stof op te diepen. Ook al is de tekst aangepast en gemoderniseerd. Het program maboekje vermeldt een uit spraak van Arthur Schnitzler: 'Het publiek is veel verstandiger dan het zelf gelooft; men mag dat echter niet toegeven, anders wordt het nog aanmatigender dan het toch al pleegt te zijn'. In dit geval zou ik daaraan toe willen voegen: 'Laat dat publiek maar aanmatigend zijn. Dat is één van zijn functies. Acteurs en actrices kritisch volgen en een eventueel levend misnoegen nadrukkelijk kenbaar maken. Slechts volgens deze discipline heeft theater een functie. BERT KOEKEBAKKER Toneelspeler Pim Dikkers (60) overleden DEN HAAG - De acteur Pim Dikkers is gisteren op 60-jari- ge leeftijd in zijn woonplaats Capelle aan de IJssel overle den. Dikkers, die geboren werd in Soerabaja, deed eerst het kandidaatsexamen indo logie, voor hij in 1946 zijn eer ste kleine rol speelde bij het toenmalige Residentie To neel. Vanaf 1947 was hij met tussenpozen verbonden aan de Haagse Comedie. Daar tussendoor speelde hij bij het Rotterdams Toneel, het Nieuw Rotterdams Toneel en het Zuidelijk Toneel Globe. Geplaagd door een slechte gezondheid heeft hij de laat ste jaren niet meer op de planken gestaan. Pim Dikkers speelde in zijn loopbaan zeer uiteenlopende rollen, maar het zwaartepunt van zijn werk lag bij het psy- chologisch-realistische to neel en het moderne blijspel. In zijn laatste periode bij de Haagse Comedie speelde hij in "De zee" van Edward Bond en in "De arrestatie" van Jean Anouilh. Dikkers trad ook verscheidene malen als regis seur op. Het blijspel "Huwe lijkslessen" van Leslie Steven haalde in zijn vertaling en on der zijn regie bijna 140 voor stellingen. Pim Dikkers zei eens dat een toneelspeler "zich allereerst ten doel moet stellen "van de vent uit" te spelen, en pas op de tweede plaats vanuit de tekst". Dikkers was getrouwd met de actrice Lies Franken. "De Lesvan het Leids Studententoneelgezelschap Ritmisch te vrijmoedig LEIDEN - Een luit is een moeilijk instrument voor een grote ruimte. Geen ogenblik heeft dit gevoel ons verlaten bij het recital dat Kees Dirkx gisteravond gaf in de Ka pelzaal van K. en O. Bovendien had hij te kampen met twee "on willige" instrumenten, die sterk detoneerden onder invloed van de temperatuur. Dat onder deze om standigheden dit luit recital moeizaam verliep laat zich be grijpen. Wij hebben alle waardering voorde wijze waarop Kees Dirkx zijn programma bijeen heeft gezocht en voor de consciëntieuze manier waarop hij heeft getracht deze werken historisch te benaderen. Doch naar onze mening is hij daarin niet steeds gelukkig ge weest. Zijn versieringen waren nogal eens "mistig" en daarbij was hij ritmisch te vrijmoedig ook al zou hij dit kunnen verdedi gen met de huidige Barok-opvat- tingen. Na de pauze, met name in de Suite in d kl. t. van S. L. Weiss liet hij zich met zijn Barok-luit meer overtuigend horen dan in alle werken die daaraan vooraf gin gen. Maar nogmaals, een luit is een uitermate moeilijk te bespelen instrument. En voor zo ver wij dan toch nog waardering kunnen hebben voor dit concert,dan is dit uitsluitend om muziek-histori- sche redenen. BEP RIJNDERS LEIDEN - Het Leids Studentento neelgezelschap gaf gisteravond in de sociëteit Minerva een voor stelling van "De Les" van Iones co. Nu is "De Les" niet een van Ionesco's beste stukken, maar het gegeven wat hij heeft aange dragen bevat toch heel wat meer dan dat LST er uit haalde. Aller eerst werd het stuk veel te snel gespeeld. Het ging wel om een eenacter maar dat wil nog niet zeggen dat het een race met de klok moet worden. Door dat af raffelen van de tekst kregen de toeschouwers niet de kans om de dramatische diepgang te volgen. Wat ook nog het gevolg had dat het non-verbale spel door de spelers zelf niet bij te houden was en daardoor totaal niet synch roon liep. Daar had regisseur G. Stuyveling de Lange op moeten letten. Op zo'n manier een toneelstuk be handelen neigt sterk naar ver krachting in pure zin des woords: het met geweld dwingen van mensen tot onzedelijke daden. Op dwingen leek het zeker, daar op de momenten dat Guiseppe Tunzi als de professor zich de rust gunde toneel te spelen bleek hij in staat om zijn rol gedragen uit te voeren. Hetzelfde geldt voor de minder tekstueel belaste, maar toch nadrukkelijk aanwezige leerlinge (LeonieTismeer). Zeker was dat de interpretatie van de rol van de afzichtelijke meid door de speelster Jacqueline Fontijn en de regisseur goed benaderd is. De meid die in wezen een sleutel functie in het geheel heeft ver dient een compliment voor haar "reusachtige" optreden. Het LST heeft achteraf conclude rend een mismaakte Ionesco op de planken gepoot, wat deze gro te auteur van het absurdistische theater in het geheel niet ver dient. LOUIS CORNELISSE Een stilleven van de 17de-eeuwse schilder Gerrit Willemsz. Heda heeft 82.000 gulden opgebracht op een kunstveiling van het huis Paul Brandt, die van 28 novem ber tot en met 1 december wordt gehouden in Am'sterdam. Naast schilderijen van merendeels Ne derlandse meesters uit de gouden eeuw komen er o.m. romantische en moderne werken, sculpturen, antieke meubelen, art-nouveau objecten, klokken, juwelen en tapijten onder de hamer. NEDERLAND I- 18.30 - Sesamstraat (NOS) 18.45 - Paspoort voor Turken (NOS) 18.55 - Journaal (NOS) 18.59 - Bij ons in Havelte. gevarieerd programma (KRO) 19.49 - Wat heet beter (KRO) 20.25 - Voor een briefkaart op de eerste rang (KRO) 21.15 - 't Zand 33 (KRO) 21.37 - Journaal (NOS) 21.55 - Den Haag Vandaag (NOS) 22.10 - Schubert 1797-1828 (NOS) 23.10 - Journaal (NOS) NEDERLAND II - 18.25 - Leren, hoe doe je dat? (14) (OS-TELEAC) 18.55 - Journaal (NOS) 18.59 - De Astronautjes (AVRO) 19.05 - AVRO'S Toppop (AVRO) 20.00 - Journaal (NOS) 20.27 - Muzikale hartewensten (AVRO) 21.20 - AVRO'S Puzzeluur (AVRO) 22.20 - Televizier Magazine (AVRO) 23.10 - Journaal (NOS) DUITSE TV DONDERDAG 30 NOVEMBER DUITSLAND I WDR: 18.00 Progr.-in form., aansl.: Cabaretprogr. 18.15 Tennis lieber als Kanonen, tv-serie. 19.15 Aktual. 19.45 Lieben Sie Kis- hon?. tv-serie). 20.00 Journ. 20.15 Discussieprogr. 21.00 Spelprogr. 21.45 Muziekprogr. 22.30 Aktual. 23.00 Viergegen die Bank, speelfilm. 0.35 Journ. DUITSLAND II 18.20 Klager und Beklagte. tv-serie. 19.00 Journ. 19.30 Amusements- progr. 21.00 Aktual. 21.20 Duits al lerlei. 22.05 Die Macht der Manner ist die Geduld der Frauen, tv-film. 23.25 Journ. DUITSLAND III WDR film. 19.45 Journal 3. 20.00 Journ. 20.15 Die verkaufte Braut. speelfilm. 21.30 Cultureel progr. 22.00 Discus sieprogr. 23.45 Journ. BELGISCHE TV DONDERDAG 30 NOVEMBER BELGIË VLAAMS NET 1 18.00 Kinderprogr. 18.15 Documen taire. 18.40 Little Vic. het renpaard, tv-serie. 19.00 Sportprogr. 19.30 In form. progr. 19.35 Meded. en Mor gen 19.45 Journ. 20.10 Poppenshow. 20.35 Panorama. 21.00 Standpunten. 21.20 Cultureel progr. 22.10-22.25 NET 2 Van 18.00 tot 20.10: Zie NET 1. 20.10 King- tv-serie. 20.40d22.10 Zes da gen in het leven van Bengt Anders- son, drama. De KRO-televisie zendt vanavond (om 19.50 uur op Nederland I) de derde aflevering uit van "Wat heel beter", een maadelijks pro gramma over alternatieve geneeswijzenIn deze aflevering aan dacht voor hernia, darmklachten en: hoe kom ik van de valium af? Bovendien vertelt Mellie Uyldert welke kruiden goed inwerken op de zenuwen, en komt een kijker met een volksgeneeskundige tip die volgens eigen ervaring goed hielp tegen een kwaal. De KRO brengt vanavond voor de honderdste maal het filmpro gramma "Voor een briefkaart op de eerste rang" op het scherm. Speciale gast in deze uilzending is de Zweedse filmactrice Bibi Andersson. In de quiz zullen deze keer Marco Bakker en Willem Nijholt tegen elkaar uitkomen. (Nederland 1, 20.25 uur In de televisie-actualiteitenrubriek Televizier Magazine van de AVRO wordt vanavond een reportage uitgezonden over de jacht op de ex-nazi Mengele. die gezocht wordt wegens zijn misdaden in het concentratiekamp Auschwitz. Volgens de laatste berichten zou Mengele zich in Paraguay bevinden. Televizier Magazine bevat voertseen gesprek met een aantal van de Vietnamese vluchtelingen van het schip Hai Hong.die inmiddels onderdak hebben gevonden in Canada. Ook besteedt de AVRO aandaehtaan het mislukken van het centraal loonoverleg. (Ned. 2, 22 20 uur). DONDERDAG 30 NOVEMBER HILVERSUM I NCRV: 18.00 ZSz De kerk vandaagm PMPMG XIM19 PvdA. NCRV: 18.30 Nws. 18.41 (S) Gewijde muz op ver zoek. 19.35 (S) Leger des Heilskwar- tier. 19.50 Meditatie. 20.00 (S) Lichte platen. 21.20 Informatieve uitz. 21.40 Informatieve serie. 22,00 Rondom het Woord. 22.25 Literaire rubriek. 22.30 Nws. 22.40 (S) Politiek week- overz. 22.50 (S) Liederenrecital. 23.25 (S) Hedendaagse pianomuz. 23.55 Nws. HILVERSUM II AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojourn. IKON: 18.30 Kleur. AVRO: 19.00 Aspecten. 20.00 NWS. 20.05 AVRO- donderdagavond. (20.05 Liederen cyclus. 21.30 Klassieke pianomuz. 21.45 Dombey en Zoon. hoorspelse rie. 22.25 (S) Radio Kamer Orkest: Oude muz. 22.40-23.00 John Bu- nyans "Christenreis naar de eeu wigheid". gesprek. NOS: WEMPP' ZSz Met het oog op morgenm W3.55 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10 (S) Avondspits. TROS: 19.02 (S) Pos ter. 20.02 (Si Soul Show. 22.02 (S) Sesjun. 23.02 ZSz LP TopdWO. 0.02 (S) De Hugo van Gelderen Show. 1.02-7.00 IS) De Nachtwacht. VRIJDAG 1 DEC. HILVERSUM I KRO: UMP0 Nws. 7.02 Meditatie. 7.09 (S) Lichte muz. (7.30 Nws. 7.41 Echo.) 8.30 Nws. 8.36 Gym. voor de vrouw. 8.45 (S) Gevar. progr. (10.30 Nws.) 11.00 (S) Zuid Nederlandse ontmoetingen. 12.00 (S) Gevar. progr. (12.26 Meded. t.b.v. land- en tuinb. 12.30 Nws. 12.41 Echo.) 14.00 (S) Gevar. progr. 16.00 (S) Gesprek. 17.00 (S) Voor oudere luisteraars. 17.30 Nws. 17.32 (S) Echo magazine. P.PMG Gereformijcrd Politiek Ver bond. HILVERSUM II NCRV: UMPP Nwsm U 11 Och- tendgym. 7.20 Te Deum Laudamus. 7.54 Op de man af. 8.00 Nws. 8.11 Hier en nu 8 25 Vandaag... vrijdag. 9.00 Politiek en samenleving. NOS: 9.10 Spiegel van Belgie. 9.35 Waterst. 9 40 Schoolradio. 10.00 De Taai show. 10.30 NOS-Jazzportret. 11.00 Nws. 11.03 Meer over minder. 12.30 Rechtoprecht. OVERHEIDS VOORLICHTING 12.49 Uitz voor de landb. NOS: XE.00 Nws. NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30 Vonken onder de as. 13.45 Onder de groene linde. 14.00 Kijk op de derde wereld. 14.45 Kijk op West-Europa. 15.00 Verhaal, uit Spanje. 15.30 Zoeklicht op Nederland. VPRO: 17.00 (S) Welingelichte kringen. 17.45 (S) Embargo. 17.55 Meded. HILVERSUM III EO: 7.02 (S) Ronduit op III. 8.03 (S) EO-Metterdaad-memo. 8.05 (S) Tijd sein. 9.03 (S) De muzikale fruitmand. 10.03 (S) Te elfder ure. TROS 11.03 (S) Polderpopparade. 12.03 (S) Ne derlandstalige top-10 en Kwiswijs. NCRV: 13.30 (S) Lichte muz 15.03 (S) Elpee-pop. NOS: 16.03 (S) Natio nale Hitparade HILVERSUM IV NOS: 7 00 Nws. 7.02 Vroeg Klassiek. 9.00 Nws. 9.02 Muziek uit de Midde leeuwen cn Renaissance. 9.30 (S) Vrijdagmorgenconcert, met om 9.30 Aspekten van de Kamermuziek, ca. 10.00 Israel Philharmonic Orche stra. Klass. muz.; 12.00 Van het Ne derlands Concertpodium. EO. 13.00 (S) Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02 Op de Vleugelen van het lied 14.20 (S) Orgelmonumenten in Overijssel. 14.45 (S) Woord der Waarheid. VPRO XT.00-XUMPP (S) Muziek- op-vier. Hedendaagse muz.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 5