„Zending niet
versmallen tot
sociale actie
Drie manieren
om geld te lenen
bij de NMB.
-minmm
Interkerkelijke groep in manifest
Radikaal breken met
consumptie-waanzin
Kunstgebit?
De NMB denkt met u mee.
DINSDAG 14 NOVEMBER 1978
T M ~1
Ds. G. van Mameren te Leiden...
een van de instemmers met het
manifest....
Geschrokken Een aantal rooms-
katholieke gelovigen in het bis
dom Groningen wenst in een
brief aan de Groningse delegatie
naar het Landelijk Pastoraal
Overleg, bisschop Möller van
Groningen en de andere Neder
landse bisschoppen dat „een nog
verdere vervreemding tussen
bisschop en gelovigen" wordt
voorkomen.
Over de afloop van het overleg in
Noordwijkerhout zijn zij veront
waardigd. "Wij vinden het ont
moedigend voor de delegatiele
den dat na veel en moeizame ar
beid met hun aanbevelingen
wordt omgegaan zoals de bis
schoppen hebben gedaan".
Een groep christenen uit verscheidene kerken en bewegingen zegt in een manifest de
opvatting misleidend te vinden dat alle kwaad in de wereld valt te herleiden tot verkeer
de structuren. "Sociale actie kan dan ook niet gelijk worden gesteld met evangelisatie, en
politieke bevrijding niet met het heil in Christus waarover de bijbel spreekt"
Het manifest is uitgebracht naar
aanleiding van het oecumenische
project "Zending in Nederland"
en wil een positieve bijdrage le
veren aan de bezinning op zen
ding en evangelisatie in deze tijd.
De groep meent dat het project
"Zending in Nederland" - dat de
ze maand wordt besproken in een
gecombineerde vergadering van
de hervormde en gereformeerde
synode - eenzijdig de nadruk legt
op de noodzaak van maatschap
pij-analyse. Zij zegt verontrust te
zijn over de verschuiving die zich
de laatste jaren in het denken van
velen heeft voorgedaan met be
trekking tot de zendingstaak van
de christelijke gemeente. "Het is
onjuist alleen aandacht te vragen
voor maatschappelijke proble-
Praten in Rome
over de vrouw
Namens het internationale congres
over de vrouw in het ambt (de
vrouwelijke priester) dat zondag
avond in Baltimore (Verenigde
Staten) werd gesloten zal bin
nenkort een afvaardiging naar
het Vatikaan gaan om de kwestie
van de vrouw in het ambt tot in de
hoogste organen van de Rooms-
Katholieke Kerk bespreekbaar te
maken.
Het congres, waaraan meer dan
tweeduizend rooms-katholieke
vrouwen deelnamen, sluit aan bij
het document van de bisschop
pensynode over de rechtvaardig
heid in de wereld. Daarin wensen
de bisschoppen dat de vrouw ei
gen verantwoordelijkheid en
medezeggenschap krijgt zowel in
de samenleving als in de kerk.
De congresbezoekers zijn ook van
plan methoden te gaan ontwik
kelen om de zaak in werkgroepen
te bestuderen en op ailerlei ni
veaus in discussie te brengen.
men en die in tegenstelling te zien
tot persoonlijke troost en ver
nieuwing"
In het manifest wordt de noodzaak
van persoonlijke vernieuwing
van de mens centraal gesteld.
"Als wij deze vernieuwing niet
kennen, verzandt ons bezig-zijn
in tot hopeloosheid gedoemd ac
tivisme"
Andere toekomst
De groep vraagt aandacht voor de
vernieuwing van de gemeente,
die afhankelijk is van een krach
tige doorwerking van de Heilige
Geest. Christenen dragen wel de
gelijk verantwoordelijkheid voor
het beheer van de natuur en voor
het welzijn van individu en sa
menleving, maar langs die weg
kan niet het koninkrijk van God
op aarde worden gebouwd, zo
voegen de opstellers van het ma
nifest eraan toe.
"Het koninkrijk van God is van een
andere aard en herkomst en heeft
een andere toekomst dan onze
mensenlijke koninkrijken"
"Alleen de Geest is bij machte het
toenemende ongeloof te door
breken. Hij doet dat door middel
van het Woord en maakt daarbij
gebruik van de gemeente die van
en naar dit Woord leeft", aldus
een van de vijftien opstellingen in
het manifest over zending.
De groep heeft haar boodschap
toegezonden aan alle predikan
ten in Nederland. Zij roept de
gelovigen op tot verootmoedi
ging en gebed met het oog op de
vernieuwing van de gemeente
en de nood in de wereld.
Uit deze omgeving hebben ds. G
van Mameren, baptistenpredi
kant te Leiden, dr. B. van Oeve-
ren, gereformeerd predikant te
Rijnsburg, en ds. J.P. van Roon,
hervormd predikant te Katwijk
aan Zee, hun instemming met het
manifest betuigd.
Andere sympathisanten zijn: dr. W
Aalders Den Haag, ds. H.G. Ab-
ma Putten, Nel Benschop Arn
hem, ds. W. van Benthem Gene-
muiden, ds. C. den Boer Wou
denberg, ds. P. Boomsa Leersum,
ds. J.B. Carlier Badhoevedorp, ir.
J. van der Graaf Huizen, prof. dr
C. Graafland Gouda, L.P.J. Ha-
bets Amerongen, ds. H.J. Hegger
Velp, ds. J. Kieviet Ermelo, ds. L.
Kievit Gouda, J. Klein Haneveld
Bodegraven, prof. dr. G.A. Lin
deboom Amsterdam, dr. C.A
Tukker Noordhorn, prof. dr. W.H
Velema Apeldoorn, prof. dr. J.P
Versteeg Apeldoorn, ds. M.
Vreugdenhil Ede en ds. I.J. Wisse
Zeist.
DE PAUS:
"De kerk valt met geen enkel
politiek systeem te vereen
zelvigen", zei de paus zater
dag toen hij aan het eind van
haar jaarvergadering de pau
selijke commissie „Justitia et
Pax" (gerechtigheid en vrede)
in audiënte ontving. "De bes
te dienst die de kerk kan be
wijzen aan de zaak van de ge
rechtigheid en vrede is dat zij
de mensen oproept zich open
te stellen voor Christus"
Angst voor Christus mist, aldus
de paus, elke grond. "Want
Hij gaat tegen niets in dat echt
menselijk is. Hij brengt de
mens ertoe, zijn waardigheid,
zijn mogelijkheden en zijn
vrijheid opnieuw te erken
nen. Als de kerk Christus
dichterbij de mensen brengt
voorkomt zij daarmee dat zij
zich opsluiten in welk ideolo
gisch systeem ook"
Christenen, zo meent de paus,
moeten in de voorste gelede
ren staan bij het ontwikkelen
van een levensstijl die radi-
De Raad van Kerken in Nederland
heeft tijdens een bijeenkomst in
Utrecht, waarvoor een groot
aantal maatschappelijke orga
nisaties was uitgenodigd, een
beroep op deze organisaties ge
daan om het vraagstuk van de
kernenergie en van de energie-
problematiek op hun agenda's te
zetten. Er moet, volgens de Raad
van Kerken, een zo breed moge
lijke maatschappelijke discus
sie komen ter voorbereiding van
de besluitvorming inzake de
opwekking en het gebruik van
kernenergie in ons land.
Aanwezig in Utrecht waren verte
Appél Raad van
Kerken inzake
kernenergie
genwoordigers van vakvereni
gingen, werkgeversorganisa
ties, organen die zich bezighou
den met milieu- en energie-
problematiek, vele vrouwenor
ganisaties en de Nederlandse
Vrouwenraad.
In deze bijeenkomst werd de bro
chure "Kernenergie - de kerken
een zorg" uitgereikt, samenge
steld door een consultatiegroep
van secties voor sociale vragen
van de Raad van Kerken en uit
gegeven door de Centrale voor
Vormingswerk - Hervormde
Vrouwendienst.
Wat de rol van de kerk inzake
kernenergie betreft wordt daar
in gezegd, dat de kerken op korte
termijn een bijdrage willen le
veren aan de informatie, be
wustwording en meningsvor
ming binnen de kerk en in de
samenleving.
Over het thema van de jaarver
gadering van "Justitia et
Pax", "De ontwikkeling der
volkeren", zei Johannes
Paulus II dat men voor die
ontwikkeling - waarbij de
zorg voor de allerarmsten
punt 1 is - modellen dient de
ontwerpen die de wezenlijke
vrijheden en rechten van de
mens niet beknotten.
De vaste tekenaar van het oe
cumenische Oegstgeester
Kerkblad, Hans Zandvliet,
maakte deze tekening van
paus Johannes Paulus II. Bij
de tekening schrijft een pas
tor: "Wij voelen allemaal dat
hij eigenschappen bezit die de
kerk nodig heeft om met haar
werk verder te gaan in deze
wereld. Ook als bestuurder is
Jan Paul II hoogstwaar
schijnlijk in staat zijn man
netje te staan".
Hans Zandvliet laat hem in elk
geval met een vastberaden
blik de wereld inkijken.
De briefschrijvers zijn "erg ge
schrokken" van de houding der
bisschoppen. "Hoe zullen geën
gageerde en volwassen gelovigen
een dergelijke reactie - na twintig
minuten ruggespraak een vol
strekt "onaanvaardbar" - erva
ren? Wij vinden dat de bisschop
pen hiermee geen gestalte heb
ben gegeven aan het samen gelo
ven en samen kerk-zijn".
Spoed vereist
Russische bijbels. De interna
tionale zendingsorganisatie
"Open Doors", in Nederland be
kend als "Kruistochten" (van
zendeling-evangelist Anne van
der Bijl), heeft aangeboden de
25.000 Russische bijbels, waar
voor de Sowjetrussische regering
toestemming gaf, te financieren.
"Kruistochten" reageerde hiermee
op berichten over deze order aan
de Wereldbond van Bijbelge
nootschappen en over de onmo
gelijkheid van de bond om de on
verwachte bestelling te bekosti
gen. Anne van der Bijl, directeur
van "Kruistochten", spoort in
zijn brief aan de bijbelgenoot
schappen aan tot grote spoed bij
de behandeling van de order. Hij
wil met de financiering door
"Kruistochten" voorkomen dat
eerst langdurige financiële acties
moeten worden gehouden.
"Kruistochten" staat bekend als
een organisatie die langs illegale
kanalen bijbels in Oost-Europa
en de Sovjet-Unie probeert bin
nen te brengen.
De regering in Moskou verleende
onlangs een invoervergunning
voor 25.000 bijbels aan de Ver
enigde Raad van Evangelische
Christenen en Baptisten"
Verdienste. De algemene verga
dering van het 164 jaar oude Ne
derlandse Bijbelgenootschap
heeft mr, F. Baron Van Tuyll van
Serooskerke benoemd tot "lid
van verdienste". Hij is de eerste
die deze onderscheiding krijgt.
Baron Van Tuyll, die twee jaar
geleden aftrad, is 26 jaar alge
meen secretaris geweest. De on
derscheiding werd hem verleend
wegens zijn grote verdiensten
voor de bijbelverspreiding in ei
gen land en daarbuiten.
Beroepingen
I Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Middelharnis
C. Vos Amsterdam, te Veenen-
daal W. van der Sluijs Amster
dam (die bedankte voor Baarn) te
Deventer W. Schaap Gieterveen;
bedankt voor Oude Tonge P.
Alblas Barneveld. voor Tuil en 't
Waal G.F. Overgaauw Valken
burg (ZH): aangenomen de be
noeming door de generale syno
de tot predikant voor buitenge
wone werkzaamheden (docent
Anne van der Bijl....wil 25.000
bijbels naar Rusland bekostigen
theologisch seminarium Drie
bergen) I.P.C. van 't Hof Rotter-
dam-Zuid.Gereformeerde Ker
ken Vrijgemaakt: beroepen te
De Bilt H. Feenstra Brunssum.
Chr. Gereformeerde Kerken:
bedankt voor Soestdijk B. Bijle-
veld Bussum.
Zoeterwoude. Zondag heeft ds.
S.L. Schoch onder grote belang
stelling afscheid genomen van de
hervormde gemeente in Zoeter
woude, die hij acht jaar diende.
Eerst was er een dienstin de kerk,
waaraan de cantorijen en het ko
perensemble meewerkten, en
daarna een ontvangst in "Ons
Huis".
In de dienst installeerde ds. Schoch
mevrouw Brokerhof tot tijdelijk
pastoraal medewerkster. Zij stu
deert in Leiden theologie en be
reidt zich samen met haar man
voor op het predikantschap. Ds.
Knorth te Leiderdorp is voor de
duur van de predikantsvacature
consulent (raadsman) in Zoeter
woude.
Het nieuwe adres van ds. Schoch is:
Sir Winston Churchill-laan 380
Rijswijk (ZH).
Centrum TM In Ommen is een
centrum geopend voor de uit In
dia afkomstige beweging
"Transcendente Meditatie". Op
het terrein van het huis werd een
boom geplant als symbool van
"groeiende wijsheid".
De voorzitter van de stichting On
derwijs en Wetenschap der Crea
tieve Intelligentie Nederland,
drs. J. H. Uyen, zei bij de opening
dat transcendente meditatie in
vloed kan hebben op de samen
leving. "Dank zij TM kunnen
mensen beter tot rust komen
waardoor zij hun omgeving veel
beter kunnen helpen".
Prijs. Ds. Beyers Naudé van het
Chr. Instituut inZuid-Afrika
ontving in zijn woning te Jo
hannesburg de prijs voor 1978
van de Vrije Kerk van Zweden,
groot 5750 dollar. De secretaris
voor Afrika van deze kerk, Tore
Bergman, zei dat Naudé de prijs
was toegekend voor zijn "ver
zoenend werk bij de ontwikke
ling van Zuid-Afrika". "Hij
heeft zich onvermoeibaar inge
zet voor het verwezenlijken van
gelijkheid van alle Zuidafri-
kaanse burgers op vreedzame
wijze".
Anglikanen De algemene syno
de van de Anglikaanse Kerk van
Engeland betuigt in een verkla
ring haar solidariteit met de We
reldraad van Kerken. Er gaat een
delegatie naar Genève om een
toelichting te vragen op het anti-
racismeprogramma.
Volkssprookjes uit Nederland en
Vlaanderen, door Jacq. R. W.
Sinninghe. Kruseman's Uitge
versmij, Den Haag. f27.90
Het zilveren spoor, door Anthony
van Kampen. Uitgeverij Unie
boek, Bussum. f24.50
Eduard Verkade, door Dr. Elint
Verkade-Cartier van Dissel. Dt
Walburg Pers. Zutphen. f75,-.
230 stellingen uit de grooDnees-
terpraktijk door HortWansa.
Schaak- en damfonds. Uitgeverij
Andriessen/Keesing, Amster
dam. f22.50
The Polugayevsky variation, door
F. R. van Vliet. Schaak- en dam
fonds. Uitgeverij Andriessen/
Keesing. f 13.50
Nieuwe inzichten in oorsprong en
ontwikkeling van de mens van
Richard E. Leakey en Roger Le-
win. Uitgeverij Zomer Keu-
ning, Wageningen. f49.90
Vrijmoedige liefdesverhalen deel
3, opnieuw verteld door Paul Ro-
denko, met tekeningen van Pat
Andrea. Uitgeverij L. J. Veen,
Wageningen. f24.50
Kruiden en wilde planten in
kruisstreek van Gerda Bengts-
son. Zomer Keuning. Paper
back. f 16.90
Dr. J. Zeldenrust Patholoog-Ana
toom. Uitgeverij A. W. Sijthoff,
Alphen a/d Rijn.
Blonde Greet compleet, door Al-
bert Mol. Uitgeverij Tiebosch.
Amsterdam, f 19.50
Het Oude Koningshuys 1628/1978
Uitgeverij Spruyt, Van Mantgem
de Does, Leiden, f 17.50
Elseviers Almanak voor de vrouw
'79. Uitgeverij Annoventura, Am
sterdam. f 11.50
ADVERTENTIE
Met Dentofix zit het steviger
Dentolix vormtéén zacht, beschermend
laagje en houdt het kunstgebit veel
vaster en veiliger op zijn plaats. Het zit
prettig en men kan rustig eten, lachen,
niezen en spreken, in vele gevallen
even gemakkelijk als met een natuurlijk
gebit Dentofix vermindert de voort
durende angst voor losraken en ver
schuiven van het gebit en voorkomt
verwonding van het gehemelte. Den
tofix is hygiënisch en geeft geen onaan
gename smaak of hinderlijk gevoel
Hart van jade, door W. Brandt.
Chinese lyriek. Uitgeverij Hol-
landia, Baarn. f 15.90
Gebroken rijst, Indische verhalen
door Loes Nobel. Hollandia.
f 15.90
Leve de dikke van Dale, Aforismen
door Kadé Bruin. Hollandia.
f9.90
Ufo's. Waarnemingen boven Ne
derland en België, door Koert
Broersma en Arie de Snoo. Hol
landia. f 17.50
De loods aan boord. Lichten, sei
nen, regels voor de jachtschip-
per, door J. Howard-Williams
Hollandia. f 15.90
Ferrocement boten. De geschiede
nis, keuze, theorie, voordelen en
het afbouwen, door K. Poelma.
Hollandia. f 16.50
Karpov-Kortsjnoi. Schaken om de
wereldtitel 1978, door Bent Lar-
sen. Uitgeverij Elsevier, f 14.90
Klokken, kijkboek, door W. F. J.
Hana. 5e herziene druk 1978. Uit
geverij De Haan/Unieboek,
Haarlem, f22.50
Jezus komt in de wereld, door A.
Berbers. Uitgave Nederlands
Bijbelgenootschap, f4.90
Spoedoverleg
over situatie
in Mearagua
WASHINGTON (UPI/AFP) - Wil
liam Bowdler, het Amerikaanse
lid van de bemiddelingscommis
sie voor Nicaragua, is gisteren in
Washington teruggekeerd voor
spoedberaad op het ministerie
van buitenlandse zaken.
De onderhandelingen van de
commissie, waarvan ook Guate
mala en de Dominicaanse Re
publiek deel uitmaken, zijn in
een impasse beland door de wei
gering van president Anastasio
Somoza tot aftreden. De opposi
tie eist zijn aftreden per 21 no
vember.
In de Nicaraguaanse hoofdstad.
Managua, heeft oppositieleider
Alfonso Robelo meegedeeld dat
overwogen wordt een algemene
staking in het land te organiseren
om de president tot aftreden te
dwingen. Vandaag zal het brede
oppositiefront bijeenkomen om
de situatie te bespreken.
Drie bekers
voor
Groen Wit
LEIDEN - De Leidse gymnastiek
vereniging Groen Wit is erin ge
slaagd om tijdens de vereni
gingskampioenschappen van het
district Den Haag drie bekers in
de wacht te slepen. De meisjes B
adspiranten behaalden de twee
de plaats, terwijl de jongens ad-
spiranten A de leidersprijs pak
ten. De resterende ereplaats
kwam terecht bj de heren tweede
graad van Groen Wit. Na een
spannende strijd wonnen Peter
Owel, René Dickhof, Paul Men-
tink en Peter Waltman met 138,5
punt van St. Raphaël.
LEIDEN - De postduivenorganisa-
tie C.C. Leiden en omstreken
heeft in het Antonius Clubhuis de
kampioenen gehuldigd. De kam
pioenschappen waren dit jaar een
zeer spannende aangelegenheid
want pas tijdens de laatste vlucht
viel de beslissing. Twee van de
generaal-kampioenen behoorden
ook in geheel Zuid-Holland (ong.
7000 leden) tot de beste tien. Dat
waren De Combinatie uit Alphen
a.d. Rijn en A. Rosmolen uit Val
kenburg. Ook waren er vijf leden
die kampioenschappen behaal
den in de afdeling West van de
Nederlandse Bond van Zater
dagvliegers. Deze stichting ver
voerde het afgelopen jaar 578.612
duiven.
De generaal-kampioenen waren: 1.
De Combinatie, Alphen a.d. Rijn,
2. A. Rosmolen, Valkenburg, 3. C.
Wolver, Sassenheim, 4. P
Arentsman en Zn., Nieuw Ven
nep, 5. J. Berg Voorhout, 6. L.
Drost, Sassenheim, 7. Gebr.
Kuyt, Katwijk, 8. M. v. Deist, Lis-
se, 9. Combinatie K.K. Katwijk,
10 Loos de Jong, Roelofarends-
veen.
Afzonderlijke kampioenschappen
werden onder andere behaald
door. Comb. Internos, Alphen
a.d. Rijn, W. Fokker, Leiden, J.
v.d. Guyten, Katwijk, Klink-
Ludlage, Roelofarendsveen, J.
Broekhoff, Katwijk, G. Note-
boom, Valenburg, Gebr. Bink,
Leiden en B. Singeling, Leiden.
ADVERTENTIE
Het is met lenen al precies
zo als met sparen: u kiest de vorm
die het beste past bij uw situatie,
en die precies past op het doel
waarvoor u lenen wilt. Drie veel
gebruikte manieren om geld te
lenen bij de NMB zijn de
volgende:
HET WONINGKREDIET.
Is bestemd voor het reali
seren van verbeteringen of uit
breidingen aan uw woning. Vaak
gaat het hierom grotere bedragen
Daarom ook kunt u wat langer^
doen over het aflossen.
DE PERSOONLIJKE LENING.
Wordt het meest gebruikt
voor duurzame aanschaffingen
zoals een caravan of een auto.
LI krijgt alle geld in één keer, en
weet precies hoe lang en hoeveel
u moet aflossen.Overzichtelijk!
ciële speelruimte te geven. In
overleg met de NMB wordt de
hoogte van het krediet bepaald.
Daarover kunt u dan, naar gelang
uw behoefte,op elk moment
beschikken. Steeds opnieuw.
Ook over het bedrag dat u reeds
heeft afgelost. U betaalt alleen
rente over het opgenomen bedrag.
Geld lenen bij de NMB is
overigens niet alleen voorbehouden
aan degenen die bij de NMB een
Privé rekening hebben. Iedereen die
- geld nodig heeft, om wat voor
reden dan ook, is welkom bij de
NMB.
HET DOORLOPEND KREDIET
Een uitstekende manier om
altijd geld achter de hand te
hebben,om uzelf wat extra finan
