Tegenaanval Tanzania tegen
Oeganda
mislukt
NAAST HET NIEUWS
Demonstratie tegen landbouwpolitiek
Mulder legt nog
een functie neer
Arabië kan de sjah niet missen
Ongezouten kritiek
tijdens FDP-congres
gag
MAANDAG 13 NOVEMBER 1978
Door half miljoen Portugezen
LISSABON (GPD) - Ongeveer een half
miljoen Portugezen demonstreerden za
terdag tegen de landbouwpolitiek van de
regering en de aanhoudende prijsstijgin
gen. De demonstratie, georganiseerd door
de vakbonden, werd gesteund door vrij
wel alle partijen ter linkerzijde van de so
cialisten. De kleinere links-radicale par
tijen dringen nu aan op de voortzetting
van het protest in een algemene sta
king.
De manifestatie vormt tot nu toe het hoog
tepunt van de beweging tegen de demis
sionaire landbouwminister Vaz Portugal.
Ook de socialisten hebben bij monde van
de vroegere staatssecretaris van landher
vorming, Antonio Campos, geprotesteerd
tegen „de machtswillekeur" van het mi
nisterie bij de teruggave van land aan
vroegere grootgrondbezitters.
Campos verklaarde eventueel een wetswij
ziging voor te stellen in het parlement om
aan de acties van het ministerie een eind te
maken. De demissionaire regering be
roept zich er op niet anders te doen dan de
wet uit te voeren die de socialisten zelf
vorig jaar hebben aangenomen. Volgens
die wet moet een groot deel van de in 1975
bezette grond aan de vroegere eigenaren
worden teruggegeven.
Met die teruggave is nu een een paar weken
geleden begonnen, begeleid door veel po-
litiegeweld. De landarbeiders van de coö
peraties en collectieve boerderijen verzet
ten zich tegen de teruggave omdat het
volgens hen een terugkeer betekent naar
een tijdperk van werkloosheid, honger en
uitbuiting.
Antonio Campos verwijt demissionair mi
nister Vaz Portugal de wet maar heel een
zijdig uit te voeren. Volgens de wet zou
den ook steunmaatregelen voor de land
arbeiders getroffen moeten worden, maar
daar is nu geen sprake van. Een eventueel
socialistisch wijzigingsvoorstel kan reke
nen op de steun van de communisten, die
de huidige wet steeds ongrondwettig
hebben genoemd.
Met de socialistisch-communistische meer
derheid in het parlement kan dan op een
voudige wijze een eind worden gemaakt
aan de gewraakte politiek. Toch blijft het
niet boteren tussen de twee grootste
linkse partijen. De Algemene Arbeiders
Unie (UGT), onlangs opgericht als de so
cialistische tegenhanger van de meer
communistisch georiënteerde Eenheids
vakcentrale, keerde zich tegen de demon
stratie van afgelopen zaterdag. Het stand
punt van de UGT bleek zaterdag echter
weinig gewicht in de schaal te leggen.
NAIROBI (ANP) - Tanzania is tijdens het weekeinde in het
grensconflict met Oeganda een zwaar tegenoffensief be
gonnen, maar dit is voor Oeganda afgeslagen, zo heeft
radio Oeganda gisteren bekendgemaakt in een bericht dat
in Tanzania bevestigd noch tegengesproken werd.
President Samora Machel van Mozambique (Links) bezocht gisteren Tanzania. Hij sprak daar met de Tanza-
niaanse president Nyerere. Over de aard van hun gesprek werd na afloop geen mededeling gedaan.
MAINZ (GPD) (GPD) - De 83-jarige
FDP-bestuurder William Borm
uit Berlijn heeft gisteren op de
eerste dag van het 29e partijcon
gres van de liberalen in Mainz ge
zegd dat de partij nog lang niet uit
het slop is. De verkiezingen in de
deelstaten Hamburg en Neder-
saksen, waar de FDP minder dan
de kiesdrempel van 5 procent
haalde en dramatisch uit de deel
staatparlementen verdween, wa
ren volgens Borm geen toevallige
„bedrijfsongevallen". Weliswaar
haalde de FDP in Beieren en
Hessen iets meer dan 6 procent,
maar dat is nog altijd uiterst wei
nig, aldus William Borm.
Hij verweet de leiding van de partij
dat zij geen consequente liberale
politiek voert, die in de eerste
plaats de liberale rechtsstaat
moet beschermen. Als voorbeeld
hiervan noemde hij de Oostpoli-
tiek, de rechtspolitiek, de vor-
mingspolitiek, de mediapolitiek
en de democratisering. Allemaal
gebieden, waar volgens Borm
eens liberale politici de toon aan
gaven.
Hij deed een beroep op het congres
om door een heldere koers de.
burgers opnieuw duidelijk te
maken wat de FDP precies wil.
Met name de partijtop moet zich
volgens Borm weer bewust wor
den wat aan de basis leeft.
William Borm sprak ongeveer drie
kwartier en hij werd met luid ap
plaus beloond. De partijleiding
was daarentegen zeer nijdig en
vond het een schande dat hij zo
lang de gelegenheid had gekre
gen om zijn opmerkingen te
spuien. „Een dreun voor partij
voorzitter Hans Dietrich Gen-
scher" was de algemene opvat
ting.
Genscher (minister van buiten
landse zaken) had een lauwe
openingsrede gehouden. Hij
sprak zich persoonlijk uit vóór
veijaring van oorlogsmisdaden
na 31 december 1979 en keerde
zich daarmee tegen de opvattin
gen van de SPD-politici Wehner
(fractievoorzitter) en Vogel (mi
nister van justitie).
Over de Berufsverbote zei de FDP-
voorzitter dat zijn partij van me
ning blijft dat extremisten, die
tegen de democratie zijn, niet in
overheidsdienst mogen. Wel
vindt hij dat dit besluit liberaal
moet worden toegepast; dat er
geen automatische controle moet
komen op mensen die bij de
overheid solliciteren. Verder leg
de hij de nadruk op de verant
woordelijkheid van de FDP voor
het milieu en de Derde We
reld.
Het congres besloot op voorstel van
voorzitter Genscher dat Guenter
Verheugen (34) secretaris-gene
raal van de FDP wordt. Dat bete
kent dat hij niet alleen organisa
torisch leider van de partij is,
maar ook politieke volmachten
heeft. Verheugen is nu na Gen
scher de machtigste man van de
FDP.
Dochter van
sherrykoning
weer vrij
MEXICO (REUTER) - De
Mexicaanse politie heeft za
terdag de 36-jarige mevrouw
Brenda Rodriguez, de doch
ter van de rijke wijnbouwer
Pedro Domecq die vorige
week werd ontvoerd, weten te
bevrijden zonder dat er een
schot is gelost.
Een woordvoerder van de poli
tie die dit bekendmaakte, zei
dat er kennelijk nog geen los
geld was betaald. De ont
voerders hadden een losgeld
van een miljoen dollar geëist.
Volgens de politie zijn vijf ont
voerders gearresteerd. Een
wist te ontkomen.
Onder dekking van de duisternis en
een zware artilleriebarrage over
de rivier de Kagera bij de weste
lijke oever van het Victoriameer
poogden volgens een woord
voerder van de Oegandese presi
dent Amin in de nacht van zater
dag op zondag 300 Tanzanianen
in 10 boten de stroom over te ste
ken. Oeganda schoot alles kapot
en geen Tanzaniaan kwam aan de
overkant. "Daar velen niet kon
den zwemmen konden de Kage-
ra-krokodillen waar het gebied
om bekend staat een gevecht om
hun lichamen beginnen", zo zei
de woordvoerder. "De inlichtin
gendienst liet zondag de opna
men aan president Amin horen
die zij op de band hadden ge
maakt van het verschrikkelijke
gegil dat te horen was toen de
krokodillen aanvielen", zo voeg
de hij hieraan toe.
Volgens radio Oeganda wil Amin,
die ruim tien dagen geleden het
Oegandese grondgebied tot aan
de Kagera uitbreidde ten koste
van Tanzania, zijn troepen in het
bezette gebied versterken en
verder Tanzania laten inrukken,
als er geen eind komt aan de te
genoffensieven.
President Nyerere van Tanzania
verklaarde intussen alleen maar
te willen instemmen met een be
middelingspoging van de Orga
nisatie van Afrikaanse Eenheid,
als de OAE eerst de agressie door
Oeganda veroordeelt.
De Algerijnse leider Boumedienne
heeft zich volgens berichten uit
Dar es Salaam solidair verklaard
met Tanzania en in een bood
schap aan Nyerere, naar men zei,
de onvoorwaardelijke terugtrek
king van de troepen door Amin
geëist.
President Daniel Arap Moi van Ke
nia heeft zijn bemiddeling aan
geboden, als Oeganda zijn troe
pen terugtrekt.
In de Keniase hoofdstad Nairobi
noemde de blanke adviseur van
Amin Bob Astles als Oegandese
voorwaarden voor een vreedza
me oplossing van het conflict er
kenning van de regering van
,Amin door Nyerere, stopzetten
van Tanzaniaanse hulp aan de
verdreven Oegandese president
Milton Obote, die in Tanzania in
ballingschap leeft, en de belofte
Oeganda niet aan te vallen. Als er
geen oplossing voor het conflict
zou worden gevonden, zou Oe
ganda erop voorbereid zijn zijn
troepen nog "vele jaren" aan de
rivier de Kagera te laten, aldus
Astles.
Moskou uitte gisteren via het par
tijblad Prawda lichte kritiek op
het bezetten van Tanzaniaans
grondgebied door Oeganda, doch
verweet ook het Westen te willen
profiteren van het conflict.
Het blad, dat overigens een vreed
zame oplossing aanbeval, legde
namelijk een verband tussen dit
conflict en de Rhodesische aan
vallen tegen kampen van guer
rillastrijders in de buurlanden
Zambia en Mozambique in die
zin dat de imperialisten en kolo
nialisten naar zijn mening hopen
dat de situatie in het gebied zo
danig zal verslechteren, dat ge
wapend ingrijpen ten behoeve
van het bewind van premier
Smith van Rhodesië ge
rechtvaardigd zou zijn.
ZALM
Een inwoner van Quistreham in het Westfranse Normandië liep
met zijn honden langs het kanaal van Caen naar zee toen hij een
pracht exerpplaar van een zalm zag.
Bij gebrek aan beter maakte Patrick Desrame een lus in de honden-
riem en ving er de zalm in. Vijf kilo woog het dier.
HELIKOPTER
Zwitsers in het kanton Ticino keken vreemd op toen helikopters
landden bij de plek waar zij, in strijd met de wet, afval en dode
bladeren verbrandden. Uit de toestellen stapten twee agenten die
het doven van de vuren eisten en een forse boete oplegden.
De regering van Ticino ging tot het inzetten van helikopters over
naar aanleiding van de bosbranden die zich hier vaak voordoen.
SNEEUW
De winter heeft in het Amerikaanse noordwesten zijn intrede ge
daan met hevige sneeuwstormen in de staten Wyoming, Colora
do, Montana en Zuid-Dakota.
In de streek van Sheridan in Wyoming bereikte de sneeuwlaag een
dikte van bijna een meter en de scholen bleven dicht. De tempe
ratuur daalde ook: van 20 graden boven nul tot 20 onder, binnen
een tijdsbestek van 48 uur.
KUNSTMEST
Het woestijnzand vormt onder invloed van het zonlicht op natuur
lijke wijze van het stikstof in de lucht ammoniak en wel zo goed
dat de woestijnen grote kunstmestfabrieken zouden kunnen
worden die geen energie gebruiken, aldus een Amerikaanse on
derzoeker, prof. Gerhard Schrauzer.
De onderzoeker meent dat mogelijk al over enkele jaren met be
hulp van woestijnzand winbaar ammoniumfosfaat verkregen
kan worden, een bekend soort kunstmest.
JOHANNES DE DOPER
De correspondent van het Egyptische blad Al Ahram heeft van
daag geschreven dat hij een lijkkist gezien heeft die volgens
monniken de stoffelijke overblijfselen van Johannes de Doper
zou bevatten. De kist bevindt zich in een klooster in de westelijke
Egyptische woestijn.
De traditie van de Oosters orthodoxe kerk wil dat het lijk van
Johannes de Doper in de vijfde eeuw na Christus uit Palestina
naar de Egyptische stad Alexandrië aan de Middellandse Zee was
overgebracht. Het zou in de elfde eeuw naar het klooster zijn
vervoerd en daar verborgen omdat de christenen toen werden
vervolgd.
GOED NIEUWS
De Engelse krant 'Sunday Times' heeft de Britse prins Charles
gisteren een voorpagina met 'goed nieuws" als cadeau gegeven
ter gelegenheid van diens dertigste verjaardag morgen. Het blad
biedt de kroonprins dit cadeau aan nadat prins Charles eerder dit
jaar op een persbijeenkomst had geklaagd over de neiging van de
kranten om alleen maar slecht nieuws te geven.
De voorpagina wordt vermeld hoeveel babies er de afgelopen week
in Engeland zijn geboren, dat er in die week 8000 paren zijn
getrouwd, dat 92 procent van de post die week op tijd is bezorgd
en dat de Big Ben alweer de juiste tijd aangaf.
GRAPPEN
Op een feest dat Betty Ford, vrouw van de vroegere Amerikaanse
president Ford, donderdagavond in het dure Newyorkse Hotel
Waldorf-Astoria gaf voor tweehonderd vrienden en kennissen
uit de regeringsperiode van haar man, heeft Henry Kissinger als
ceremonimeester een paar grappen gelanceerd.
Zo zei de vroegere minister van buitenlandse zaken onder meer
„Binnen de regering Carter neemt de president alle beslissingen,
zoals wie gebruik mag maken van het zwembad van het Witte
Huis. President Ford maakte mij het alleen moeilijk toen ik pro
beerde op water te lopen"
En: „Ik wist zeker dat deze regering economisch moeilijkheden
had toen een onbekende naar me toekwam en zei: „Brother can
you spare a yen"
PRETORIA (Reuter) - Dr. Connie
Mulder, die dinsdag aftrad als
Zuidafrikaans minister van plu-
rale betrekkingen, heeft zaterdag
aangekondigd, dat hij ook het
leiderschap van de aan het be
wind zijnde nationale partij in de
provincie Transvaal in de loop
van deze maand zal neerleggen.
Dinsdag heette het officieel, dat de
53-jarige Mulder was afgetreden
naar aanleiding van de onthulling
van een schandaal waarbij hij be
trokken was. Mulder wordt ervan
ADVERTENTIE
V\e\ r\e V^a \J
BEIROET (GPD) - Vrijwel de ge
hele Arabische wereld heeft er
geen enkel belang bij als de sjah
van Iran ten val wordt gebracht.
Een machtswisseling in dat land,
waarbij een links-nationalistisch
bewind aan de macht komt of
waarbij een "Islamitische re
publiek" wordt uitgeroepen, zou
de verhoudingen tussen Iran en
zijn Arabische buren dermate
verstoren dat - zo valt in Arabi
sche diplomatieke kringen in
Beiroet te beluisteren - men de
voorkeur blijft geven aan het pro-
westerse regime van de sjah.
Dit is niet altijd zo geweest: in de
jaren vijftig en zestig werd Iran
door de Arabieren als "imperia
listisch bolwerk" en als "broei
nest" beschouwd, waar de CIA,
de Savak (Iraanse inlichtingen
dienst) en Israëlische geheime
agenten hun snode plannen te
gen de Arabieren smeedden. Iran
is lid van de Cento, het militaire
pact waarin ook Turkije en Pakis
tan, met Engeland en de Ver
enigde Staten als "waarnemers"
verenigd zijn.
Het Arabisch nationalisme heeft
zich altijd verzet tegen deze pro-
westerse verdedigingsorganisa
tie, waaraan Iran tot aan de dag
van vandaag meewerkt. Hoewel
de sjah van tijd tot tijd kritische
opmerkingen maakt over Israël,
heeft Iran - onder Amerikaanse
druk weliswaar - de olieleveran
ties aan Israël voortgezet, ook
voordat de Arabieren Israël stil
zwijgend als "blijvertje" in het
Midden-Oosten accepteerden.
Toen Engeland in 1971 zijn militai
re aanwezigheid in de Perzische
Golf sterk verminderde, was het
Iran dat het machtsvacuüm op
vulde. De sjah wist in korte tijd
een leger (honderden tanks,
hovercrafts, een moderne mari
ne, een supersonische luchtvloot)
op te bouwen dat niet alleen als
afschrikkingsmacht tegen de
Sowjet-Uniie was gericht, maar
vooral als beschermer van de zeer
kwetsbare olieroutes van de Per
zische Golf ("Arabische Golf'
zeggen de Arabieren) naar de In
dische Oceaan.
In eerste instantie gaf dit aanlei
ding tot grote spanningen met
het pro-Russische Irak en met
Saoedi-Arabië - de andere öliegi-
gant aan de Golf - dat in een felle
ruzie met Iran was gewikkeld
over de vraag wie voor regionale
"politieagent" moest spelen.
De laatste jaren zijn in deze politie
ke toestand duidelijke verande
ringen ingetreden. De olieprodu
cerende Arabische landen von
den gemeenschappelijke belan
gen met Iran in de OPEC. In
plaats van over rivaliteit en drei
gende Iraanse militaire over
vleugeling, ging men steeds meer
praten over de noodzaak van een
Arabisch-Iraans Golf-pact,
waarin alle Golf-landen hun mili
taire middelen zouden combine
ren om gezamenlijk de olieroutes
te beveiligen en de Golf, ook in
tijd van oorlog, open te houden
voor de tankers.
De complete doorbraak kwam in
1975 toen Irak en Iran hun ge
schillen bijlegden en de belangen
van de door Teheran gesteunde
Koerden in Noord-Irak "inge
ruild" werden voor Iraakse er
kenning van de Iraanse grens. De
Irakezen zetten hun claims op de
Arabisch sprekende Iraanse pro
vincie Arabis.tan in de ijskast.
En zo is een situatie ontstaan waar
bij Iran redelijk goede betrek
kingen heeft met alle Arabische
landen in zijn directe omgeving.
Deze relaties zijn het best ge
waarborgd wanneer de sjah aan
het bewind blijft. Irak vreest een
"Islamitische republiek" als
buurland (Iran is voor 97 procent
sjilttisch moslim) omdat dit on
rust zou kunnen veroorzaken on
der de sjiïttische meerderheid in
Irak die politiek overheerst
wordt door de soennitische elite
in de regerende Baath-partij.
Saoedi-Arabië wil ook niet dat, de
sjah wordt afgezet omdat de
machthebbers in de hoofdstad
Riad een gemeenschappelijke
doodsvijand in het "oprukkend
communisme" zien, vooral na de
pro-Moskou-coup in Afghanis
tan: een ontwikkeling die niet
alleen de sjah de stuipen op het
lijf heeft gejaagd, maar ook de
Saoedi's, die een verstoring van
het machtsevenwicht in West-
Azië vrezen.
De Arabische wereld in zijn geheel
ziet in Iran een bevriend (moslim)
land, wiens leider, de sjah, per
soonlijk zeer goede relaties heeft
met verscheidene Arabische ko
ningen en presidenten. Een links-
nationalistisch regime als alter
natief voor de sjah is niet aan
trekkelijk vanwege de ongetwij
feld grote politieke onrust die dat
op langere termijn in Iran zelf te
weeg zal brengen. Daarbij komt
de grote onzekerheid over de po
litieke wil van zo'n regime om de
olieroutes, die ook Arabische
olieroutes zijn, te blijven beveili
gen. Bovendien willen de meeste
Arabische landen de Sowjet-
Unie uit de Indische Oceaan,
Arabische Zee, Golf van Aden en
Rode Zee houden, en militair zijn
de Arabieren daar nog niet toe in
staat, zonder hulp van Iran. Het
Iran van de sjah.
Karim Sanjabi, leider van het na
tionaal front, de grootste opposi
tiepartij van Iran, is zaterdag
gearresteerd in het kader van de
staat van beleg, hij zou de staats
veiligheid in gevaar hebben ge
bracht. De oppositieleider werd
aangehouden toen hij een pers
conferentie wilde geven. Vijftig
journalisten waren getuigen van
de gebeurtenis.
Tegelijk met Sanjabi is ook de
woordvoerder van het Nationaal
front, Darius Forouhar, gearres
teerd. Sanjabi was juist vrijdag in
Iran teruggekeerd nadat hij in
Frankrijk besprekingen had ge
voerd met de in ballingschap le
vende leider van de Iraanse sjiït
tische moslems, Khomeini.
Volgens een zegsman van het Na
tionaal front had Sanjabi een op
roep tot alle oppositiegroepen
willen richten zich te verenigen
in een 'breed strijdfront' tegen
het bewind van de sjah. Volgens
deze zegsman, Salamati, had
Sanjabi een verklaring willen
voorlezen, die hij in Parijs samen
met Khomeini heeft opgesteld.
verdacht dat hij, toen hij aan het
hoofd stond van het in mei jl. op
geheven ministerie van voorlich
ting, rechtstreeks betrokken is
geweest bij een lening van 12
miljoen rand (ruim 24 miljoen
gulden) uit geheime fondsen van
zijn toenmalige ministerie voor
de oprichting van een Engelstali
ge regeringsgezinde krant, 'The
Citizen'. Eerder dit jaar had Mul
der nog in het parlement de ver
zekering gegeven, dat 'The Citi
zen' geen overheidssteun kreeg.
Mulder heeft in een radio-uit
zending gezegd, dat hij 25 no
vember het partijleiderschap in
Transvaal zal opgeven.
Door het leiderschap in de belang
rijke provincie Transvaal prijs te
geven heeft Mulder, die be
schouwd werd .als de machtigste
figuur in de Nationale Partij na de
premier, zich beroofd van het
middel, zich later nog eens naar
de top te kunnen werken van de
officiële hiërarchie.
SN.
t.b. v. Nat. Puzzelactie „Het Gehandicapte Kind"
YVOLLO - Dekens van het Rode
Kruis worden uitgedeeld aan in
woners van de Ethiopische pro
vincie Wollo. Daar heerst weer
grote hongersnood, als gevolg van
de droogte. Ook het district Tigre
heeft van de droogte te lijden. In
totaal worden in deze streken van
Ethiopië ruim twee miljoen men
sen door de hongerdood bedreigd.
In Wollo zijn tijdens de verschrik
kelijke droogte van 1972-1973 on
geveer 200.000 mensen van honger
omgekomen.
