R.O. verrassend
onder leiding van
Gerard Oskamp
ZWOEL AVONDJE
IN WALDOLALA
Alwin Bar groots
in Schubert-recital
T
G=3ös8gtf/.." M
yVIAANDAG 13 NOVEMBER 1978
VARIA
Zaterdag was Het Parool in de
ingezonden brievenrubriek tot
Aantjes 20 gevorderdDe Tele
graaf was al bij Aantjes 12. de
NRC had geen Aantj es-brieven
meer. de Volkskrant nummert
ze niet. en Trouw was zaterdag
al bij Aantjes(34) beland.Maar
Trouw is dan ook een christelijk
dagblad, ook al bericht het op
maandagmorgen ook over
AZ'67 als Jaan de Graaf om re
ligieuze redenen niet heeft mee
gespeeld. De overgrote meer
derheid van de Aantj es-brie ven
in Trouw is pro-Aantjes, maar
de verwarring is kennelijk
groot,zoals moge blijken uit de
ze zinsnede uit de ingezonden
brief van H. de Boer uit Hooge-
„Als alle politici die de angst van
de oorlog niet gekend hebben
hun mond eens hielden over de
zaak-Aantjes en bijvoorbeeld
de winkels eens „bevrijdden"
van gevaarlijk speelgoed, dan
was het heerlijk stil in „Den
Haag" en heel wat moeders in
1979 gelukkiger dan ze nu zul
len zijn".
Men kan het Nederlandse volk op
het ogenblik verdelen in twee
groepen: zij die over de affaire-
Aantjes spreken en zij die over
de zaak-Aantjes spreken. En de
laatste groep is nog een min
derheidsgroepering die al over
de affaire-De Jong begint te
reppen. Waarin een klein land
etcetera: de affaire-Menten, de
Lockheed-affaire, de affaire-
Aantjes. Waar zou dat taal
kundige onderscheid eigenlijk
op berusten: wel de Lockheed-
affaire, niet de affaire-Lock
heed. Wordt de affaire naar een
persoon vernoemd, dan komt
diens naam op de tweede
plaats, en is een zaak in het ge
ding, dan komt die op de eerste
plaats? Maar „De Zaak 40-61
het boek van Harry Mulisch
over de affaire-Eichmann
dan?
Alfie
gen
sop-
Alblasserwaard, Bleskensgraaf,
CDA, Dolk, Eenentwintige-
neenhalf. F rad ievoorzi tter,
Gereformeerde Bond, Hes, Ir
Troost, Jong (Lou de), Kamp,
Landstorm. Mecklenburg, Ne
derlanderschap. Ot, Port Na-
tal, Questieus, RIOD, Schakel,
Tamboer, Utrecht, Van der
Leeuw, Waffen-SS, X (het onbe
kende lid van de Eerste Kamer),
IJdel, Zwarte jas.
Ik behoor tot de affaire-groep,
zonder dat ik een eivormig af
gerond oordeel heb, want elke
keer als ik een bepaald com
mentaar lees of hoor denk ik: ja,
daar zit ook wel wat in. Het fas
cinerende aan de affaire-Aan
tj es is namelijkdat ze multi-in-
terpretabel is: ze heeft niet al
leen allerlei facetten, maar die
hebben dan ook nog twee kan
ten, lijkt het wel.
Liep hij nou met Volk en Vader
land of met een gele ster, was er
nu wel of geen loyaliteits
verklaring nodig in 1942, ging
hij vrijwillig of toch min of
meer gedwongen naar Duits
land. tekende hij voorde Land
storm om daarna wel of niet
onder te duiken, wist hij wel of
niet dat hij tot de Waffen-SS
toetrad, was 21,5 jaar in 1944
jong of al aardig volwassen,
was hij bewaker of gevangene
groef hij tankvallen of nam hij
het appél af, bracht hij wel of
niet de Hitlergroet, had hij wel
of niet kunnen vluchten, droeg
hij een gele of een zwarte jas,
heeft hij na de oorlog de waar
heid, onwaarheid, of de halve
waarheid gesproken, dong hij
willens en wetens naar minis
tersposten wetend dat hij ze
nooit zou kunnen vervullen of
niet, is er sprake van een poli
tiek complot tegen Aantjes of
niet. had De Jong zijn rapport
op die manier mogen presente
ren of n ietheeft Aantjes nu zijn
Nederlanderschap verloren of
niet, en zo ja, moet het hele Ne
derlandse politieke leven van
zeg de laatste tien jaar dan he
lemaal worden overgedaan,
startend bij „af', of niet?
Overlopers
Een affaire met honderd vragen
en tweehonderd antwoorden,
we zullen er voorlopig niet over
uitgepraat raken. Een van die
facetten is bijvoorbeeld het ver
schil tussen de Schakel-her
vormden en de Aantj es-her
vormden (het Bondsvolk),
waarbij de eersten door hun
geloof het verzet in werden ge
dreven, en de laatsten door hun
geloof juist tot onvoorwaarde
lijke trouw aan de door God
gewilde overheid werden aan
gezet. Herbert Leupen, de tv-re-
censent van Het Parool, trok na
een uitzending van Brandpunt
over de Gereformeerde Bond de
verrassende maar niet onlogi
sche conclusie, dat het Bonds
volk dus op religieuze gronden
uit potentiële overlopers naar
de vijand bestaat, die op grond
van deze eeuwige, aan de bijbel
ontleende mentaliteit daarom
weinig geschikt voor over
heidsdienst of politieke functies
lijken. Hè ja, denk ik dan, daar
zit ook weer wat in..
LEIDEN - De plaats van Willem
van Otterloo, die zaterdagavond
het Residentie-Orkest in de
Stadsgehoorzaal geleid zou heb
ben, was ingenomen door Gerard
Oskamp, geplaatst in de voorste
rijen van jonge dirigeertalenten,
die Nederland op het ogenblik
rijk is. Hij was een grote verras
sing, deze 28 jarige jongeman die
naast een perfecte kennis van de
partituur-inhoud, ook het ver
mogen had tot een bijna visuele
uitbeelding van het lijnen vei -
loop.
Wat wij in dit totale programma van
hem hebben gehoord, was heel
bijzonder. Een ouverture "Obe-
ron" van Carl Maria von Weber,
heel romantisch zonder de ge
bruikelijke excessieve uitbar
stingen. Mooi van klankverhou
ding tussen strijkers en blazers,
prachtig gefraseerd, met grote
aandacht vooral in afwerking.
Dezelfde balans in klank in de
"Phantastique" van Berlioz, die
meer nog dan Weber aanleiding
had kunnen geven tot buitenspo
righeden. Ook hier echter een
beheerste visie van de dirigent en
een indrukwekkende prestatie in
de blazersgroep, wanneer de par
tituur hen daartoe in staat stelde.
Solist in het Pianoconcert in e kl.t.
van Chopin was de eveneens jon
ge Roemeense pianist Eugen
Indjic. Een romaticus die met een
ferm toucher alle zoetelijkheden
in dit concert over boord gooide
met een duidelijk aangegeven
contrastwerking tussen de beide
thema's van de hoofdvorm in het
eerste deel en met een heldere vi
sie op het totaal. Beide jonge
mensen, solist en dirigent begre
pen elkaar uitstekend. Gerard
Oskamp toonde ook hier een ge
degen kennis van de partituur, en
liet het orkest een levendige bij
drage leveren in de opbouw. Het
was over de gehele linie een
prachtig concert.
BEP RIJNDERS
LEIDEN - Onder het motto "Een natie zonder vrouwen is een
stagnatie" deden Waldo van Dungen (Sjefke van Oekel/Dolf
Brouwers) en Barend Servet (IJf Blokker) zaterdagnacht de
Leidse Schouwburg aan. De voorstelling begon, geheel in stijl
op de elfde van de elfde om elf minuten over elf's avonds en liep
geheel onverwacht uit tot 2.00 uur in de vroege morgen. Het zou
een 'pikante reis' worden 'langs zwoele bergen en opwindende
dalen'.
Dat is het beslist geworden. Waldo en Barend (zoals we ze maar
blijven noemen) lieten zich tijdens deze trip terzijde staan door
de 'Hélen Leclerc-dansers' (Kitty Kloes, Irene Weiter en Mar-
janne Kip). Om in zwoele stijl van de avond te blijven brachten
de dames enkele topless dansacts, die echter choreografisch
zeer vakkundig in elkaar zaten.
Daarnaast kondigden Waldo en Barend op de hun bekende wijze
twee travestietennummers aan. De travestiet, die Shirley Bas-
sey's 'Goldfinger' deed, oogstte daarmee veel applaus. Wat
moeilijker lag het voor de andere travestiet, die een medley
bracht van 'Zangeres-Zonder-Naam-melodieën'. Omdat beide
travestieten (overigens nauwelijks als zodanig herkenbaar)
gebruik maakten van een geluidsband met de originele muziek,
werd John, de tweede travestiet wel in een heel moeilijk parket
gebracht, toen de band het tweemaal af liet weten. De eerste
maal sprong het dynamische duo Van Dungen/Servet nog op
het podium om de totaal ontredderde man verbaal terzijde te
staan, maar de tweede maal werd op de geluidsapparatuur
koortsachtig gezocht naar het volgende nummer.
De show was doorweven met opvallend veel striptease-acts,
waarbij de lezing van Waldo over het "stripwezen" «waarmee
niét Kuifje en Asterix werden bedoeld) visueel werd geftiaakt
door een dame op de achtergrond, die elke alinea van Waldo
honoreerde met het verwijderen van een kledingstuk. Tot
groot genoegen van de afgeladen zaal bracht Waldo ook nog
zijn, geliefde hit 'Juliana*. Humor als 'je hobbyhokje staat
open', ten teken van een niet zorgvuldig afgesloten pantalon,
omgaf het hele gebeuren.
Er is dus erg veel gelachen; er is ook opvallend veel geroepen en
twee heren mochten zelfs met een roestige spijker de balonnen
doorprikken, waarmee een naakte dame zich getooid had. Zo
kent elke humor haar eigen publiek.
BERT KOEKEBAKKER
Onzorgvuldige
'Night Fall'
LEIDEN - De Engels-Amerikaan
se theatergroep Lumiere and
Son, die zo geïnteresseerd is in
het onderbewuste denken van de
mens in relatie met het indivi
duele en sociale gedrag, speelde
zaterdagavond in het LAK-thea-
ter 'Night Fall'. In deze produktie
worden de personen bekeken
van uit de realiteit van het dage
lijks leven en de verbeelding van
de droom.
Betty, Billy, Joan, Jeff en Ted wo
nen ieder apart in houten huisjes.
Er bestaat een merkwaardige so
ciale structuur binnen hun ge
meenschap. Aan de ene kant le-
LEIDEN - Slechts weinigen zijn in
staat een concertpubliek in een
uitgebreid programma van het
begin tot het eind zo tot aandach
tig luisteren te dwingen. Kunste
naars die met grote concentratie,
ook met diepgaande studie zich
zelf rekenschap geven van het
muziekbeeld achter de noten, en
die dit in hun interpretatie over
tuigend kunnen overdragen aan
anderen, moeten van grote klasse
zijn.
Degenen op wie dit betrekking heeft
is pianist Alwin Bar, wiens naam
men dient te onthouden. Hij con
certeerde in een Schubertpro-
gramma tijdens het koffieconcert
van K. en O. in de foyer van de
Stadsgehoorzaal. Twee uur lang
verstild poëtische sfeer in twee
Sonates, waarvan de eerste in fis
een onvoltooid jeugdwerk van de
componist was, dat door Alwin
Bar was voltooid. Niet zo erg
moeilijk: het was geschreven
naaf streng klassiek model met
twee duidelijk geprofileerde the
ma's. waarvan ook een deel van
de doorwerking reeds bestond.
Restte dus deze te voltooien, met
de reprise zonder modulaties. Met
de vier bekende Impromptus op.
90 was dit deel vóór de pauze. Er
na de 40 minuten durende grote
sonate in A weer in die medita
tieve, bespiegelende visie. Het
was werkelijk groots. Jammer
dat Alwin Bar zich tot sommigen
van de aanwezigen moest wen
den met het verzoek hun hoesten
en proesten tot pianissimo te be
perken Hij had gel ijkTijdens elk
concert neemt dit bijna onbe
schaamde vormen aan. Het zijn
meestal degenen die niet het meest
geconfronteerd zijn en die met
hun luidruchtige aanwezigheid
een sfeer aan flarden kunnen ha
len. Misschien zou K. en O. bij het
kopje koffie in het vervolg ook nog
dropjes kunnen serveren.
BEP RIJNDERS
Pg GEHPMACHINE HEEFT UW HEUE
HUIS TOT MUNTSTUKKEN VERWERKT,
PROFESSOR. U BENT EEN MEESTER-
MUNTER
,'N hoep... het apparaat heeft
hEM naar binnen gezogen
volkomen met elkaar i
?en soort
ne. Aan de andere kant zijn ze
strikt individueel bezig, dit ge
symboliseerd d.m.v. de huisjes
waar geen ander in mag. 's Nachts
wordt het evenwicht in de ge
meenschap verstoord door vlieg
tuigen, die de voor hen zo belang
rijke poppen droppen, en door
angstige dromen, die in een ver
band staan met de dagelijkse
realiteit. Door de nachtmerries en
het afwerpen van de poppen
worden ze wantrouwig jegens el
kaar, wat hun gemakkelijke,
simpele levenswijze danig in de
war stuurt. Sommigen wordt het
teveel en raken in trance, anderen
putten er kracht uit en doorbre
ken het stramien en zoeken el
kaar zelfs op.
De belangrijkste dag van het jaar
nadert intussen. Op deze "Dolly
Dag", verzamelen ze de poppen
en werpen deze al prijzend in een
houten geraamte. Ze halen ku
bussen tevoorschijn waar
"Kwaad", 'Stom', 'IJdel', 'Lui' en
'Gulzig' op staat, om nog extra te
accentueren hoe walgelijk ze ei
genlijk wel zijn. Vervolgens moe
ten ze met het geraamte op hun
nek de pijnlijke en vernederende
dans uitvoeren. Joan kan dit niet
meer aan en komt met de anderen
tot de conclusie dat zij er mee op
moeten houden. De vliegtuigen
komen weer en gooien hun pak
ketten weer af. Na enige aarzeling
keren ze zonder de nieuwe pop
pen terug naar hun eigen huisje.
Het verhaal is aardig, maar meer
ook niet. De gebeurtenissen zijn
namenlijk te 'normaal' om het
doel te bereikten wat L. and S.'
voorstaat. Want het is zo merk
waardig dat mensen hun privé
leven afsluiten en daarbuiten
zich als een uiterst sociaal bewo
gen mens manifesteren. Tevens
is het bepaald niet eigenaardig
dat in dromen dagelijkse angsten
naar boven komen, die, wanneer
je die dromen tenminste kan ont
houden, invloed hebben op het
dagelijks gedrag, al dan niet be
wust. 'Lumiere' heeft dit onder
werp helaas wat onzorgvuldig in
beeld gebracht.
LOUIS CORNELISSE.
jSqF EN HU KOMT ER
AUS VIl-TEN MUNTEN WEER
UIT.- GEEN WETTIG BÉTAAl.-
mippEh, denk ik j
A)£aj ooo
{fc&CCAAWr
RE. POUTÏBK
AUNOLPs \AIAT VU/O JE
E/zvA/v PAT VA Al
AAA/ W/El-1S£>/A/EA/ poer
DAT EF? EEAJ DAA,
KOMT DAT Hl TAL.
MOereK) AAZISAI
W
FRED BASSET
De avonturen van Jommeke JOMMËKE IN BOBBEJAANLAND
zout, 300 g kabeljauw,
citroensap. 200 g cham
pignons, 1 kleine ui, 20 g
boter, 2 eetl sherry, 1
eetl peterselie, zout,
aromazout. 4 plakken
40+ kaas (100 g). Zoutde
kabeljauw en bespren
kel deze met citroensap
Smoor de schoonge
maakte en in vierei
sneden champignons
met de fijngesnipperde
ui in de boter. Meng de
overige ingrediënten
met de kruiden erdoor
(behalve de kaas). Maak
dit mengsel op smaak
af, leg het op de kabel
jauw en bedek het met
de plakken kaas. Ver
pak het geheel in alumi
niumfolie.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Grease", da. 2.30, 7.00 e
uur. zo. ook 4.30 uur, al.
CAMERA: "For a few dollars mor
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallcndienst elke dag Academisch'
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
mui tot woensdag 13.00 uur. (Diucones-
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tol za
terdag 13.00 uur Elisaheth-z.iekenhuis
Nachtvoorstelling: "1001 Nacht", vr. e
za. 12.00 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Dood op de Nijl", da. 2.30 e
8.00 uur. a.l.
LIDO 2: "Aasgieren vallen aan", da. 2.3"
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 12 ir
LIDO 3: "La v
9.15 uur, do., v
16 jr.
Kindermatinee: "Donald Duck", z
woe. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
STUDIO: "The boys from Brasil'
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur van 13.45 - 14.30 uur
Avondbezoekuur van 18.30 - 19.30 uui
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00
18.30 uur, Kinderafdeling dagelijks vai
14.00- 19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoe- Maandag
kers per patiënt).
Kraamafd., dag. van 11.15-12 uur (alleen
echtgenoot). 15-16 en 18 30-19.30 uur,
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. var.
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
.volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Kindermatinee: "Petei
liot".
TRIANON: "Hooper",
9 15 uur, zo. ook 4.45 u
REX: "Meisjes die
da. 2 30, 7.00 e
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
iijdag
18.30-18.45 uur
erdag en zondag
14.45-15.00 uur.
we ten", da. 7.00 en 9.15 u
Bezoek aan ernstig
voor ernstige patie
zoek wordt toegest
en doorlopend b
n kan de hoofdve
r speciale kaarten
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
A'lphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30: 13.30>
14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
,14.15 en 18.30-19,30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Schiphol <020-1750001
"Alice in Wonderland",
Nachtvoorstelling: "Zwoele
Nachtvoorstelling: "Jonathan Livings-
ton seagull", za. 12.15 uur. 16 jr.
EURO 2: "Moord op de Nyl". da. 1.30 en
8.00 uur. a.l.
Nacht voorstelling: "Borsalino'.za. 12.15
leen 6.45 en 9.15 uur. 16 jr.
Kindermatinee: "Tweety", za zo
woe. 1.45 uur
Nachtvoorstelling: "Sexslavinnen".
12.15 uur. 16 jr.
EURO 4: "Hooper", da. 2.00, 7.00 en S
uur, zo. ook 4.30 uur. za. ook 12.15 u
).15, zo. 4.00 en 6.15 u
c(tludC1 lieiuas
13 november 19^8
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Berlijn, dat nu èen millioen
inwoners telt. heeft niet min
der dan 7200 herbergen en ca
fes. of ongeveer een voor ie
dere 139 inwoners. Vele der
nieuwste bierhuizen zijn
reusachtige gebouwen, ge
schikt om vijfhonderd tot dui
zend pasten te ontvangen.
Kortgeleden speelde een
schatrijke Rus met verschei
dene zijner vrienden le Pensa
bij Moskou in een bekend
speelhuis. Allen verloren
zoodanig, dat men wel aan
bedrog moest denken. De poli
tie werd gewaarschuwd en de
eigenaar van het speelhuis
werd gearresteerd. Bij een
onderzoek bleek.dat de muren
en het plafond van de speel
zaal met papier waren be
hangen, waarvan het patroon
uit sterren bestond. In het pla
fond waren in die sterren in
het midden hier en daar gaten
gemaakt: boven de speelzaal
lag een man op een matras,
die door de gaten in de kaar
ten der spelers kun kijken en
den bankier door middel van
seinen, langs den muur naar
de speeltafel loopend. daar
van in kennis stelde. De on
eerlijke bankier is met vier
edeplichtigen naar
Siber
i erbann
Vijftig jaar gelede
In Japan heeft kt
Zaterdag ui U
heid van alle led
zerlijke familie
heele diplt
rHirohito
nwoordig-
i>an de kei-
stammen. Te Kioto, de oude
keizersstad. heerschte reeds in
de vroege ochtenduren een
geweldige drukte in de feeste
lijk versierde straten. Tijdens
de plechtigheden betuigde de
keizer zijn eerbied aan zijn
voorvaderen Hij bracht een
offer voor de heilige schrijn en
deelde aldus aan zijn 123
overleden voorvaderen mede.
dat hij den troon zou bestij
gen. De eigenlijke bestijging
geschiedde om 12 uur 44 mi
nuten Japansche tijd. De kei
zer droeg een mantel ran
De kei-
spiegel.
ard
ii lal i
besteg
heden begonn
matieke corps en
dignitarissen den
De feestelijk-
met een hulde
de koningin
wie de Ja pan
ieren af te
naast hem ln een proelama 11
verklaarde de keizer, dat hij.
getrouw aan de traditie, het
land als zijn eigen huishou
den en het volk als zijn eigen
kinderen zou besehermen,
waarbij hij op den steun van
het gansche volk rekent.
