Zoeterwouds koor met
het Paulus-oratorium
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1978
Als u snel bent kunt u misschien
,£)racula" nog zien in het Shaf
tesbury Theatre in Londen,
want het is een aflopende zaak.
De voorstelling is een flop, het
publiek blijft weg, het stuk zal
de drie maanden nauwelijks
halen, terwijl „The Mousetrap"
van Agatha Christie al zijn 26e
achtereenvolgende jaar is in
gegaan, en de musical ,Jesus
Christ Superstar" alle stedelij
ke musicalrecords gebroken
heeft door zeven jaar achtereen
op het repertoire te blijven.
Wat is yfJesus Christ" meer dan
,JDracula" zult u vragen, maar
daar kan ik u geen antwoord op
geven. „Jesus Christ Superstar"
heb ik niet gezien, maar .JDra-
cula" votid ik prachtig. 11c geef
toe dat we er met gemengde ge
voelens heen gingen, want on
derweg zagen we een groot
reclamebord waarop maar
twee citaten stonden waarin
yPracula" (en dan nog alleen
hoofdrolspeler Terence Stamp)
geprezen werd. Ze waren alle
bei van ene Micheal Bakewell,
en hij had ze uitgesproken voor
BBC-4, de radio dus.
Ook aan het theater zelf was
maar één aanbevelende zin van
een Engelse krant opgehangen,
van de Financial Times,dat het
kippevél zo prima verzorgd
was. De andere aanbevelingen
waren geput uit Amerikaanse
bladen, want ,£)racula" is in
deze vorm een kopie van de
Amerikaanse voorstelling, ge
regisseerd door de Amerikaan
Dennis Rosamaar met Engelse
spelers. En ik kan u verzekeren
dat het dusdanig citeren uit to
neelrecensies dat zelfs de mise-
rabelste oordeelvellingen nog
wel een positieve juichkreet
opleveren (van een zin als: ie
der talent schittert door afwe
zigheid" wordt rustig geci
teerd: ieder talent schittert"),
in de Engelse theaterwereld tot
de hoogste perfectie is opge
voerd en een kunstvorm op
zichzelf genoemd mag worden
Dus als er bok op die i
geen kaan uit te braaien valt,
moeten de recensies wel buiten
gemeen deprimerend zijn ge
weest!
Vleermuis
De zaal was inderdaad maar
voor een derde gevuld,maar het
decor beviel uitstekend: hele
maal in zwart-wit-grijs gehou
den, als was het een oude gra
vure, waarna de enige kleur
nog zou worden aangebracht
door de gedempt-rode voering
van Dracula's cape, en een
schitterende rode robijn op de
witte jurk van Lucy, die door
Dracula wordt aangevreten
(Lucy natuurlijk, niet de ro
bijn). Er was ook prachtig
stuntwerk van de techniek,
want van tijd tot tijd vloog een
namaak-vleermuis een der ra
men binnen, om langs onzicht
baar touwwerk een vrij inge
wikkelde route af te leggen, en
aan het slot verdween Dracula
op onbegrijpelijke wijze van
het toneel (je voelt dat het gaat
gebeuren, je let extra scherp op,
maar je kan toch niet zien hoe
hij het 'm flikt).
Allemaal perfect geregeld dus,
maar ook het spel van alle acht
medespelenden was perfect, te
gen de rand van de parodie aan
en geheel afgestemd op de ma
nier van toneelspelen zoals we
die nog van films van 50 jaar
geleden kennen. Net iets te
pompeus,net iets te veel gebaar,
net iets te veel stembuigingHet
fascinerende was, dat ,JJra-
cula", toen het op 14 februari
1927 in Londen in aanwezig
heid van geüniformeerde ver
pleegsters die mensen met een
zwak hart moesten bijstaan in
première ging, vermoedelijk
precies zo gespeeld werd, maar
toen in volle ernst, zonder die
parodistische bijbedoeling
Wij vonden het, kortom, prachtig,
en ikzelf kon over de hele voor
stelling wel op een stuk of twin
tig onvervalste shudders"
(huiveringen, kippevelbogen,
want de faculteit om te lachen
om de Mounties mag bij mij
dan geheel verloren zijn ge
gaan, de faculteit om te huive
ren op het commando van een
regisseur en zijn acteurs is bij
mij nog ongehavend aanwe
zig.
Applaus
Na afloop waren wij de enigen in
de zaal die staand applaudis
seerden. Daar zullen Terence
c.s. wel van opgekeken hebben,
want de Nederlandse gewoonte
om op te staan als je een extra
accent van goedkeuring aan je
applaus wilt geven, kennen ze
in Engeland helemaal niet. Dat
wisten we wel, maar in dit ge
val vonden we dat de acteurs er
recht op hadden op z'n Hol
lands te worden toegeklapt.
Na afloop vertelde iemand van
het theater me dat het stuk, on
danks groot succes in Nev)
York, in Londen inderdaad
veel te weinig bezoek trok. Hij
weet het aan de toneelcritici,
vooral dan van de avondbla
den, die überhaupt al nooit iets
goed vonden,en volgens hem al
tijd extra kritisch waren over
de stukken die in het Shaftesbu
ry Theatre werden vertoond.
Toen hij me dat vertelde, had
den we al een ander merk
waardig avontuur achter de
rugHet theater liep leegen op
eens zag ik, tien meter voor me
tussen de mensen, het onmis
kenbare gezicht van de Boy
from Brazil, de jongen die in
deze film in een treffende type
casting de rol speelt van een
soort Dracula in de nabije toe
komst. Kom mee!, zei ik tegen
mijn vrouwen we zigzagden zo
snel mogelijk door de voortsuk
kelende mensen, want zo'n bol-
lig-onaangenaam gezicht als
van die jongen zie je je hele le
ven niet meer. Hij had een lichte
regenjas aan, maar bleek, toen
we bij de uitgang kwamen, net
als Dracula op het toneel op
slag spoorloos verdwenen te
zijn. Opgelost in het niets! Een
wonderlijke coincidentie.
Zingt den Herezestig jaar
ZOETERWOUDE/LEIDEN - Het 55 leden tellende gemengd koor "Zingt
den Here" in Zoeterwoude viert zijn 60-jarig bestaan met de uitvoering
van "Paulus van Mendelssohn-Bartholdy"In dit concert, dat op 10
november in de Dorpskerk in Zoeterwoude ten gehore wordt gebracht
treden als solisten op: Margaret Roest (sopraan), Geertje Kuypers (alt),
Philip Schuddeboom tenor) en CorNiessen (bas)Dirigent is Wim de Ru
Evenals Mozart en Schubert, stierf
Mendelssohn op vrij jonge leef
tijd (38 jaar). Zijn talent open
baarde zich heel vroeg en zijn
kunstzinnige, goed gesitueerde
ouders hebben zijn muzikale
ontplooing met zorg begeleid. Bij
zijn dood liet Felix Mendelssohn-
Bartholdy een omvangrijke mu
zikale erfenis na.
Als componist is hij geen hemelbe
stormer geweest, maar wel een
gedegen vakman, die alle muzi
kale vormen beheerste en die een
fenomenale kennis had van het
orkestapparaat. Structueel is zijn
werk hecht en knap. In melo
disch opzicht vloeiend, soms wat
aan de zoetelijke kant.
Na een periode van twee jaar vol
tooide Mendelssohn zijn orato
rium "Paulus,' in 1836. Hij was
toen 27 jaar. Van groot belang
was zijn studie van de werken
van J.S. Bach, die in de vergetel
heid waren gedrukt; aan Men
delssohn is het te danken dat de
Matthaeus Passion weer tot klin
ken kwam. Een grote prestatie
want hij was toen pas 20 jaar. De
invloed van de barok is merkbaar
in "Paulus". Veel gebruik van de
strenge contrapuntische vormen
en naar vorm een grote gelijkenis
met de Matthaeus Passion. Of
schoon bij Bach door Italiaanse
invloeden de herkomst uit de
Middeleeuwse en later de motet-
passio al was verwaterd, heeft dit
Paulus-oratorium waarvan de
bron bij de opera gezocht moet
worden, nog sterke banden met
de Passion. Voorbeelden hiervan
zijn de "turba" (uitroepen van het
volk), en de nog niet geheel ver
dwenen lectiotoon in het recita
tief, waarin het bijbelwoord
wordt geciteerd. Heeft J.S. Bach
in de Matthaeus Passion de dra
matiek in zijn muziek verankerd,
Mendelssohn gaf zijn "Paulus"
een meer epischlyrisch karakter,
dat ook meer in overeenstem
ming met het verhaal is.
Het is niet onwaarschijnlijk dat de
nog jonge componist Mendels-
sohn was gegrepen door de toe
treding van zijn joodse ouders tot
het Luthers geloof. In dit "Pau
lus-oratorium behandelt hij het
zelfde onderwerp: de bekering
van Saulus tot Paulus. In het eer
ste deel bevindt Saulus zich on
der de woedende volksmassa die
de dood door steniging eist van
Stephanos, die het Christus
evangelie predikte. Wanneer
Saulus zich later naar Damascus
begeeft om aanhangers te vinden
teneinde het opdringende Chris
tendom te bestrijden, hoort hij
Galerie De Hollandsche Tuyn, Brugge-
straat 1, Leiderdorp. Tentoonstelling
Alex Hakkaart - schilderijen en aqua
rellen. Geopend do. van 10.30-12.30 en
za. en zo. van 14-17 uur, tot 12 november.
Galerie Pulchri Studio, Passage 10,
Oegstgeest. Tentoonstelling Pol Krom-
jong - schilderijen, tekeningen, objecten
en foto's. Geopend dag. van 10-16 uur
(zo. gesloten) tot 3 november.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Jaap Egmond - sys
tematische plastieken van Rob van He-
mert - schilderijen. Geopend vr., za. en
zo. van 14-18 uur.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Ice Poel-
stra-Ignacio - diverse technieken. Ge
opend woe. t/m za. 10-16 uur, di. van
14-20 uur, t/m 18 nov.
Academiegebouw, Rapenburg 73. Ten
toonstelling werk van Jan van Wel. Ge
opend ma. t/m vr. van 9-17 uur, t/m 30
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoon
stelling Fedde Spoel - "Leuke kunst"
Geopend t/m 30 nov.
vanaf 4 r
i. t/m x
(Kleine vaart)
Adara 1 180 nto Paramaribo nr Wilming
ton,
Andrea Smits 1 50 nw Dieppe nr Perz.
Golf,
Caravelle 2 te Rotterdam,
Combi Spirit 1 rede Wageningen (Suri-
Dependent 1 te Rotterdam,
Dutch Master 2 vn Rotterdam nr Im-
mingham,
Dutch Mate vn Rotterdam nr Tees,
Farmsum 1 te Hamburg,
Fiplandia 2 vn Rotterdam nr Londen,
Frisian Trader 2 te Londen,
Galloway Express 1 vn Benghazi nr Bar-
Haico Holwerda 2 te Amsterdam,
Ida Smits pass 1 Wight nr Bilbao,
Jacqueline Broere 1 vn Rotterdam nr
Tees,
Jan 1 vn Rotterdam nr Ipswich,
Jupiter 1 te Amsterdam,
Lauriergracht 2 te Lome.
Mare Altum 1 te Rotterdam,
Mare Novum 1 te Rotterdam,
Maria Smits 1 60 w Freetown nr Port
(GROTE VAART)
Abida pass 2 Kp Gris Nez nr Terneuzen,
Acteon 3 te Singapore verw,
Aldabi 1 te Rotterdam,
Alkmaar 2 te Punta Aarenas,
Atlantic Crown 2 v Portsmouth nr Bal-
timore,
Atlantic Star 1 1250 w Landsend nr Li
verpool,
Chevron Kentucky 1 400 z Dakar nr Eu
ropoort,
Chevron Rome 1 40 nw Dubai nr Cana-
port,
Coral Obelia 2 te Marsanlock verw,
Coral Rubrum 2 te St. Malo,
Cumulus 1 v Rotterdam nr zee,
Diadema 1 255 zzw Cocoseil nr Sydney,
Dordrecht 1 v Nordenham nr St. Law-
Eemsborg 2 te Delfzijl verw,
Esso Saba 1 110 z Socotra nr Le Havre,
Farsum 1 te Hamburg.
Kennermerland 1 v Bahia nr Hartsburg,
Khasiella 1 100 w Jeddah nr Spitia,
Kieldrecht 1 te Montreal,
Mytilus 1 280 nno Paramaribo nr Brass-
Neder Rhone 2 v Benghazi nr Almeria,
Nedlloyd Clarence 1500 wnw Carnarvon
nr Colombo,
Nedlloyd Cumberland 2 te Kobe,
Nedlloyd Colombo 2 v Auckland nr
Whangarei,
Nedlloyd Ebro 1 170 n Mogadiscio nr
Mombasa.
Nedlloyd Fremantle 2 te Wellington,
Nedlloyd Kyoto 1 te Bombay,
Nedlloyd Linge 1 te Port Said,
Nedlloyd Madison 2 te Rotterdam,
Nedlloyd Mersey 2 te Djakarta,
Nedlloyd Rouen 1 in Yucatan kan nr
Houston,
Nedlloyd Schie 1 120 zw Kreta nr Rot
terdam,
Nedlloyd Sinoutskerk 1300 ono Aden nr
Muscat,
Nedlloyd Westerkerk 1 v Rotterdam nr
Antwerpen,
Ondina 1 200 z Taiwan nr Singapore,
Onoba 2 te Santo Domingo verw,
Patro 1 v Punta Cardon nr Beaumont,
Pericles 2 te Valparaiso verw,
Rijnborg 1 v Zaandam nr Delfzijl,
Scherpendrecht 1 t.a. Cristobal,
Sliedrecht 1 250 no Las Palmas nr Fos,
Thameshaven 2 v Rotterdam nr Ant
werpen,
Westland 3 te Ilheus verw.
Felix Mendelssohn-Bartholdy.
stem die hem vraagt: "Saul,
vervolg je mij?" (dit
merkwaardigerwijze gezongen
door sopranen en alten). Op de
vraag van Saul, van wie deze stem
is, komt het antwoord: "Ik ben
Jezus van Nazareth, die je bezig
bent te vervolgen." (ook nu weer
gezongen door vrouwenkoor).
Het evangelie-recitatief, in de
oude Passio altijd door een tenor
vertolkt, wordt in dit oratorium
om beurten gezongen door een
sopraan-, of tenorsolo.
Helemaal uit de oude Italiaanse
opera-stijl stammend is het begin
van dit oratorium: de driedelige
ouverture, geopend met een veel
zeggend koraal "Wachet auf ruft
uns die Stimme", gevolgd door
een fugatisch middendeel, met
als slotdeel dezelfde fuga, verrijkt
met het koraal uit het eerste deel
als cantus firmus (tegenmelodie).
Een grote rol heeft de componist
toebedeeld aan het orkest, dat
bijvoorbeeld in bovengenoemde
"openbarings-scène" een bijna
huiveringwekkende schildering
geeft van het gebeuren..
BEP RIJNDERS.
TOCH Cf BK, PAT VJB
ZWAJ ÉjeWOROEAJ I
/aj ptAAT; vmi rtersjes J
ww E-w een /-teisJES
pat cAr EWASAJ
Aj IET fcOAl y
rUïT. upi.w
De avonturen van Jommeke JOMMEKE IN BOBBEJAANLAND
Kijk ne zijn hier volop bezig
aan de bouw van een
Far West-dorp!
Fee, da's formidabel!.
"v>,
Luister nu goed...want het is een
lang verhaal. 1
s| OP DAT OGENBLIK STRUKT OP ZAVENTEM EEN SUPBR-JET NEER UIT AMERIKA.
1 pond varkensvlees, 2
paprika's, 4 tomate
pond uien, lh pond
champignons. 2 preien
uienpoeder. mespuntje
chili-poeder, boter of
margarine, rosmarijn,
selderij, ketjapsaus.
zout, peper, kerrie,
vleeskruiden, paprika
en knoflookpoeder,
Varkensvlees in stukjes
snijden, zouten en krui
den, dan ong. 5 minuten
laten staan in wat soja
saus (ketjapsaus). Boter
bruin laten worden.
Uien snijden (niet te
fijn) en laten fruiten,
varkensvlees meebak-
ken. Flinke scheut ket
japsaus toevoegen tot
het geheel donker van
kleur wordt. Goed roe
ren. Beetje water en een
scheutje azijn toevoe
gen met nog wat ketjap
saus. Dan 1 uur laten
sudderen en tegen het
eind toefje selderij erbij.
Met boontjes en droge
witte rijst opdienen.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Grease", da. 2.30, 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.30 uur, a.l.
CAMERA: "Violette Nozière", da. 7.00
en 9.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Laurel en Hardy bij de
luchtbescherming", za. en woe. 2.30 uur,
2.00 e
4.15 t
Galerie v.d. Vlist, Botermarkt, Tentoon
stelling Huib v.d. Vugt - schilderijen en
Baps van Elsdingen - keramiek.
Geopend dag. van 10-17 uur (beh. zo.) tot
10 nov.
De Ruif, Jan Vossensteeg 59. Tentoon
stelling Ans v.d. Heide-Kort -glasmo-
zaieken, Liesbeth Ydo - poppen, Rina la
Grouw - antieke poppen, Amke Kwa-
kernaak - olieverfschilderijen. Geopend
Nachtvoorstelling: "Duizend en een
nacht", vr. en za. 12.00 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Dood aan de Nijl", da. 2.30 en
8.00 uur, 16 jr.
LIDO 2: "Aasgieren vallen aan", da. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 12 jr.
LIDO 3: "La vie devant soi", da. 7.00 en
9.,15 uur, do., vr., ma. en di. ook 2.30 uur,
16 jr.
Kinderfilm: "Donald Duck", za. en woe.
2.30, zo. 2.30 en 4.45 uur.
STUDIO: "The boys from Brasil", da.
7.00 en 9.15 uur, do., vr., ma. en di. ook
2.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Peter en de draak
Elliot", za. en woe. 2.30, zo. ook 4.45 uur.
TRIANON: "Hooper", da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, a.l.
REX: "Meisjes die van toeten noch bla
zen weten", da. 7.00 en 9.15 uur, ma., di.,
vr. en zo. ook om 2.30 uur, 16 jr.
Kinderfilm: "Alice in Wonderland", za.
en woe. 2.30 uur.
N'-chtvoorstelhng: "Verpleegsters op
pad", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1: "The boys from Brasil", da.
1.30, 6.30 en 9.00 uur, zo. 4.00, 6.30, 9.00
uur. za. en woe. 6.30 en 9.00 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Bello en de jacht
op de diamant", za., zo. en woe. 1.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Pat Garrett and
Billy the Kid", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 2: "The Betsy", da. 1.45, 6.45 en
9.15 uur, zo. ook 4.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Play it again Sam",
za. 12.15 uur. 16 jr.
EURO 3: "Ben Hur", da. 1.30 en 8.00 uur,
a.l.
Nachtvoorstelling: "Meisjes achter tra
lies", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "Hooper", da. 2.00, 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.30 uur, za. ook 12.15 uur, a.l.
Bioscopen Voorschoten
GREENWAY: "Saturday night fever",
"The Birds", za. 9.15, zo. 6.15, ma. en di.
8.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Tarzan in New
■Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
tour tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur van 13.45 - 14.30 uur.
Avondbezoekuur van 18.30 - 19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00 -
18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van
14.00 -19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoe
kers per patiënt).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
laatste kwartier avondbezoek kraamafd
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm vrijdag
18.30-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
voor ernstige patil
zoek wordt toegesl
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30, 13 30-
14 15 en 18 30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18 -
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Schiphol 102(1-1750001.
idC}ti
leutus.
3 november 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Uit het rapport van de interna
tionale Rhodope-commissie
blijkt dat de Mohammedanen
zich nog meer over de Russische
soldaten dan over de Bulgaren
beklagen. In verschillende
plaatsen van het Rhodope-ge-
bergte (in zuidwest-Bulgarije
red.) vertoeven 150.000 vluchte
lingen. De gruwelen, waarvan
zij berichten, waren ijzingwek
kend: moorden, rooven en ver
minken waren aan de orde van
de dag. De Russen ontzagen de
jeugd noch de grijsheid. De
vluchtelingen werden soms als
een kudde schapen afgemaakt
door middel van granaatvuur.
Bij Hermanli wierpen de moe
ders hun kinderen bij honder
den in het wa ter om h en voor een
gewelddadiger dood te behoe
den. Te Kasanlik en Jeni-Sagra
werden in twaalf dagen 12 a
1500 menschen gedoodte Tir-
nova werden 24 personen de
handen afgehouwen en daarna
werden ze in een afgrond ge
worpen. Bij Moritsche en Her
manli lieten de Russen vijfhon
derd wagens met Turksche
vrouwen en kinderen in de lucht
vliegen.
Vijftig jaar geleden:
In een woning toebehoorende
aan de gemeente Alkmaar en
staande aan de Laat aldaar,
welke woning eenigen tijd heeft
leeg gestaan nadat de laatste
bewoners, het echtpaar Cosino,
is overleden, heefi een jonge
schildersezel op een plank in een
alkoof een blikken sigarenkistje
gevonden, gevuld met bankbil
jetten tot een totaal bedrag van
ruim 7000 gulden. In een apart
zakje vond men nog 13 gouden
tientjes, zoodat in totaal 7172
gulden is gevonden. Bij dit geld
was een briefje, waarop stond:
voor Neel. Verder vond men
geen aanduiding. De directeur
van gemeentewerken heej'l het
geld gedeponeerd in een kluis
bij den gemeente-ontvangerin
afwachting van de uitspraak
wien dit geld zal toekomen.
Door de over het algemeen gun
stige temperaturen en de zachte
herfstnachtem bloeien in vele
streken van Duitschland de
boomen voor den tweeden keer
in dit jaar. Zoo heeft een boer te
Borstel bij Achim dezer dagen
zijn tweeden oogst kersen ge
plukt. De nieuwe vruchten zijn
iets kleiner dan die van den eer
sten oogst. Een tuinder te Achim
heeft zelfs een tweeden oogst aa
rappelen binnengehaald.
