Geen uitstel van
beslissing
over Eemshaven
Voordeel van 2 miljoen gulden voor Groesbeek
Ordediensten van
Molukkers vaak
te hulp gevraagd
Aantjes
geeft
ARP-ers
de wind
van voren
Haars: „Uitlevering
RAF-leden kon niet
meer worden gestopt"
Aanbiedingen voor
echtpaar dat baby
te koop aanbood
VRIJDAG 27 OKTOBER 1978
BINNENLAND
PAGINA 7
'JB
i
DEN HAAG (ANP) - Fractievoor
zitter Aantjes van het CDA heeft
zijn fractiegenoten Scholten en
Faber gisteravond de wind van
voren gegeven over interviews
die zij hebben gegeven aan res
pectievelijk Hervormd Neder
land en NRC Handelsblad. De in
terviews van Boersma in de
Haagse Post en van Van Houwe-
lingen in De Tijd noemde hij be
grijpelijk, hoewel 'men daar ver
schillend over kan oordelen'
Scholten heeft deze week in Her
vormd Nederland verklaard de
evangelische lijn van de ARP niet
meer terug te vinden in het CDA.
Aantjes is het daar niet mee eens.
Faber is volgens de fractievoor
zitter in zijn stoel gaan zitten door
Scholtens interview van com
mentaar te voorzien in de NRC
Na arrestaties van zwartwerkers en koppelbazen
GROESBEEK (GPD) - ,JZen kop
pelbaas kom je niet zo gauw aan
z'n jas. Het is makkelijker om
honderd zwartwerkers te pakken
dan èèn koppelbaasDat zegt
adjudant H.J. Hesselink, groeps
commandant van de rijkspolitie
in Groesbeek, niet zonder trots
over de succesvolle, onverwachte
actie bij het ontmaskeren van vijj
koppelbazen die 110 zwartwer
kers in West-Duitsland op de stei
gers hadden staan.
Dat er preventieve werking is
uitgegaan van de eerder verrich
te arrestaties van de zwartwer
kers, wordt geïllustreerd door het
feit dat in enkele maanden het
werkloosheidspercentage in
Groesbeek daalde van 14,9 tot 5,
het landelijk gemiddelde. Dit be
tekent voor de gemeente Groes
beek nu al een besparing van twee
miljoen gulden per jaar.
Rechercheur P. Looijenga van de
rijkspolitie te Nijmegen zegt:
,j&ort na de aanhouding van de
zwartwerkers kwamen velen als
schrikreactie bij de sociale dienst
vertellen dat zij het werk hadden
hervat en dus niet meer in aan
merking behoefden te komen voor
ww en andere uitkeringen"
Looijenga was coordinator van
het team dat de zwartwerkers en
koppelbazen opspoorde. De
zwartwerkers werkten op bouw
werken in de Bondsrepubliek,
terwijl ze in ons land uitkeringen
genoten van het GAK, de sociale
dienst van de gemeente of het So
ciaal Fonds Bouwnijverheid. De
mannen hadden in West-Duits
land een volledig betaalde baan.
De vijf gearresteerde koppelba
zen betaalden hun een tientje per
uur uit en streken van hun op
drachtgevers in de Bondsre
publiek zelf drie tot vier tientjes
op.
Adjudant Hesselink: „Toen wij
de zwartwerkers hadden, wilden
we ook de koppelbazen hebben.
Maar dat vergde veel tijd. Je
moest het allemaal nog maar
kunnen bewijzen. De belangrijk
ste koppelbaas, die 80 van de 110
zwartwerkers in dienst had - en
op wiens villa, inboedel, auto en
geld (ruim een ton) nu beslag is
gelegd - waande zich onaantast
baar". Hij schreeuwde als het
ware van het dak van zijn riante
villa: ,Mij maken ze niets".
,Maar hij vergat dat wij intussen
doorgingen bewijzen tegen hem tc
verzamelen"
De vijf aangehouden koppelba
zen wordt ten laste gelegd: uitlok
king en medeplichtigheid aan
valsheid in geschrifte (foutief in
vullen van de werkbriefjes
waarmee ww-uitkeringen wor
den verkregenalsmede oplich
ting van de sociale diensten. Vol
gens adjudant Hesselink is met de
aanhouding van de 110 zwart
werkers en de vijf koppelbazen
het topje van de ijsberg nu on
schadelijk gemaakt. .Maar we
zijn elders in het land. nog lang
niet klaar. In andere plaatsen
langs de Duitse grens zijn nog
meer arrestaties van zwartwer
kers te verwachten". In verband
daarmee wilde de adjudant de
taktiek bij het opsporingswerk
niet bekendmaken.
De werkwijze van de koppelba
zen was vrij eenvoudigZij sloten
contracten af in West-Duitsland
en werfden zwartwerkers via ad
vertenties in Nederlandse kran
ten en via relaties in plaatselijke
cafè's. Zij hebben volgens recher
cheur Looijenga deze praktijken
enige jaren uitgeoefend.
De grootste van de vijf koppelba
zen de 53-jarige Groesbeker G.M.
van L., werd toen er voldoende
materiaal tegen hem was verza
meld, reeds op 6 september van
dit jaar in zijn kapitale villa in
de kuif gepikt. De overige vier
werden op het politiebureau ont
boden en kwamen inderdaad
zonder problemen opdraven om
een volledige bekentenis af te leg-
gen.
Het viertal kon na verhoor en
voorgeleiding aan de officier van
justitie in Arnhem en een proces
verbaal meteen op vrije voeten
worden gesteld. De grote man zat
zes dagen in het Huis van Bewa
ring in Arnhem in verband met
een onderzoek door de rechter
commissaris. Hij is thans weer op
vrije voeten. Alle vijf koppelba
zen bekenden geweten te hebben
zwartwerkers in dienst te hebben
gehad, die sociale uitkeringen
genoten.
Intussen heeft een aantal zwart
werkers al voor de rechter ge
staan. Ze kregen straffen varië
rend van een geldboete van 500
gulden tot gevangenisstraffen
van zes weken, waarvan vier
voorwaardelijk, met een proef
tijd van drie jaar.
De verklaring van Boersma dient
gerespecteerd te worden, aldus
Aantjes. Na een vergadering van
het fractiebestuur over de uitla
tingen van de diverse anti-revolu
tionaire CDA-ers.
Over die van Van Houwelingen is
verschillend te oordelen, maar
daaruit spreekt in elk geval de
gedachte een bepaald beleid bin
nen het CDA te bevorderen.
Scholten daarentegen neemt
volledig afstand van het tot nu toe
gevoerde CDA-fractiebeleid.
De fractieleden zijn vrij hun me
ning te geven, aldus Aantjes.
'Maar op deze manier kan het niet
meer'. De CDA-fractieleden in de
Tweede Kamer hebben per slot
van rekening een verantwoorde
lijkheid op zich genomen voor
een bepaald programma. 'Ik vind
dit geen manier, waarop een frac
tie kan functionererj', aldus Aan
tjes.
Op deze manier worden de overige
fractieleden ervan beschuldigd
'blijkbaar niet zo goed in staat te
zijn te beoordelen wat er ge
beurt'.
Volgens Aantjes hebben de overige
vijf 'dissidenten', waar Scholten
het in zijn interview in Hervormd
Nederland over heeft, zich van
diens uitlatingen gedistantieerd.
LELYSTAD - Eén van de ouders die meedoet aan de bezetting van de scholencombinatie Waterlelie-Alm ere
geeft haar twee maanden oude baby defies in één van de lokalen. De ouders hebben de school bezet uit protest tegen
de Voorgenomen verplaatsing van vijf leerkrachten.
De ouders eisen dat het hoofd van de school met onmiddellijke ingang wordt verwijderd. Niet het onderwijzend
personeel maar het hoofd zou de bron van een al enige tijd sluimerend conflict zijn.
DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer accepteert in
meerderheid het nee van de regering tégen uitstel van de
beslissing om vloeibaar Algerijns aardgas aan te voeren
via de Eemshaven.
Het CDA heeft nog wel een motie ingediend waarin wordt
gezegd dat de gashaven geen activiteiten tot gevolg mag
hebben in het Nederlands-Duitse Dollard-gebied die
strijdig zijn met het beleid om de Waddenzee te behouden
als natuurgebied. Ook spreken CDA en VVD uit dat ver
volgactiviteiten in het Eemshavengebied extra en ge
coördineerde krachtsinspanning vergen. De regering
moet daarvoor op tijd initiatieven ontwikkelen.
DEN HAAG (GPD) - Leden van
Molukse ordediensten blijken
van de ex-burgemeester van
Moordrecht uit een speciaal ge
meentepotje betalingen te heb
ben ontvangen voor hun hulp
diensten aan het politieapparaat.
De oud-burgemeester H. C. Ver-
maat, vertelde dit donderdag
voor de Haagse rechtbank waar
acht leden van de Zuidmolukse
ordedienst KPK terechtstonden
wegens overtreding van de Wet
op de weerkorpsen. Deze wet
verbiedt de uitoefening van poli-
DEN HAAG (GPD) - De uitleve
ring van twee leden van de Rote
Armee Fraktion, Wackernagel en
Schneider, aan West-Duitsland,
kon vrijdag 13 oktober niet meer
worden opgehouden in afwach
ting van een kort geding hierover,
omdat de voorbereidingen al te
ver gevorderd waren.
Dit schrijft staatssecretaris me
vrouw Haars (justitie) in een brief
aan de Tweede Kamer over de
gang van zaken bij de uitlevering
van de RAF-leden aan de Bonds
republiek. „Uitstel was niet meer
mogelijk omdat het transport al
was geregeld, er al de nodige vei
ligheidsmaatregelen waren ge
troffen en de betrokken autoritei
ten - ook de Westduitse' - al waren
gewaarschuwd".
Mevrouw Haars herhaalt in de
brief nog eens haar standpunt dat
de hongerstaking van Wackerna
gel en Schneider, waar zich later
ook de derde RAF-gedetineerde
Folkerts bij aansloot, betekende
dat ze zich niet aan een eerder ge
dane toezegging hoefde te hou
den. Die hield in dat niet tot uitle
vering zou worden overgegaan in
afwachting van behandeling van
een beroep van het drietal bij de
Raad van State tegen de beslis
sing van de staatssecretaris.
Zoals ook al werd meegedeeld
tijdens de behandeling vorige
week van de Justitiebegroting in
de Tweede Kamer, zijn Wacker
nagel en Schneider vrijdagmor
gen gesommeerd te eten. Ook is
hen toen aangezegd dat ze, als ze
bleven weigeren, uitgeleverd
zouden worden. De reactie van
Wackernagel daarop was dat hij
het brood naar het hoofd van de
directeur van de Maastrichtse
gevangenis gooide en de thee
door het toilet spoelde. Schnei
der plaatste het brood en de thee
op de vensterbank en nam
slechts enkele slokken van de
drank. De RAF-leden weigerden
beiden de later in de ochtend
aangeboden koffie op te drin
ken.
De uiteenzetting van mevrouw
Haars gaat vergezeld van een
groot aantal bijlagen waaronder
een verklaring van de drie die in
de Maastrichtse gevarigenis werd
onderschept. Volgens mevrouw
Haars heeft de gevangenisdirec
tie terecht geweigerd deze ver
klaring te verzenden. In het stuk
werd onder meer gesteld dat „het
Nederlandse justitiële apparaat
gestructureerd is volgens het
ciaal-democratische fascistische De Haagse rechtbank doet donder-
tietaken door particuliere organi
saties.
Officier van justitie mr. J. Suyver
eiste tegen ieder van de acht Mo
lukkers uit Capelle aan de IJssel
een boete van f200,-. Hij achtte
het bewezen dat de leden van de
ordedienst de Wet op de weer
korpsen en de Uniformwet opzet
telijk hadden overtreden. De
raadsman van de Zuidmolukkers
en een aantal getuigen verwon
derden zich erover dat de rege
ring de ordediensten ineens gaat
verbieden, terwijl uit getuigen
verklaringen bleek dat veel poli-
tie-instanties de ordediensten re
gelmatig te hulp roepen bij
problemen binnen de Zuidmo
lukse gemeenschap.
Niet alleen de oud-burgemeester
van Moordrecht had veel lof voor
het goede werk van de ordedien
sten. In een brief van de gemeen
tepolitie Gouda en de rijkspolitie
te Nieuwerkerk aan de IJssel
werd gesteld dat de hulp van
vooral de oudere Zuidmolukkers
meerdere malen heeft voorko
men dat de politie geweld moest
gebruiken. „Wij zullen in voor
komende gevallen weer de hulp
van deze Zuidmolukkers inroe
pen", schreven deze politiekorp
sen. De griffie van de rechtbank
in Assen heeft volgens een van de
Zuidmolukse getuigen schrifte
lijk de hulp ingeroepen van de
ordedienst KPK (Korps Pendja-
gaan Keamanan), tijdens de gij-
zelingsprocessen. De KKP werd
verzocht mee te werken bij het
handhaven van de orde en
rust.
Mr. Suyver vond echter een straf op
zijn plaats op grond van de rege
ringsnota over de Molukkers
waarin onder meer staat dat er
een eind moet komen aan geüni
formeerd vertoon in groepsver
band.
De raadsman van de Zuidmoluk
kers wilden niet van een uniform
spreken dat de leden van de or
dedienst dragen. „Het is gele
genheidskleding" voerde de
RMS-leider Manusama aan. Ma-
nusama gaf toe dat de Neder
landse regering vooral de laatste
twee jaar herhaaldelijk kenbaar
heeft gemaakt dat de ordedien
sten in de huidige vorm niet lan
ger konden functioneren.
Getuige Touran van het KPK in het
Noorden vertelde dat hij regel
matig door de politie was inge
schakeld. „Mijn aanwezigheid
betekent meer dan honderd
agenten"
HAVELTE - Staatssecretaris Van Eekelen van defensie springt van een
tank af. De bewindsman stelde gisteren een nieuwe oefenmogelijkheid voor
de koninklijke landmacht open. Het gaat om een uitbreiding met 200
hectare van het bestaande terrein Havelte-west in Drente.
model".
9 november uitspraak.
UTRECHT (GPD) - Het jonge
echtpaar Stuart, dat uit wan
hoop wegens huisvestings
problemen deze week hun
bijna drie weken oude zoontje
Sparrie „te koop" aanbood,
heeft tal van aanbiedingen
voor hulp gehad. In geval van
nood - 1 november moeten zij
uit het kraakpand - zullen ze
daar graag gebruik van ma
ken.
Tientallen mensen bleken be
reid Sparrie tijdelijk te ver
zorgen tot de ouders een be
hoorlijk onderkomen hebben
gevonden. Ook kregen de
Stuarts tal van aanbiedingen
voor tijdelijk onderdak, va
riërend van kamers tot een
compleet huis.
Maar al die huisvesting zou tij
delijk zijn, en vader Frederik
Stuart wil een definitieve toe
zegging van de gemeente. „Ik
heb iemand hier gehad die
een kamer in zijn huis aan
bood. Hij had dat huis al van
de gemeente gekregen, ter
wijl hij nog niet eens ge
trouwd was Ik gun het ieder
een, maar ik wil ook aan de
beurt komen".
Moties van D'66, PPR en PvdA vra
gen uitstel van de beslissing om
gasruil met Italië te bespreken
maar ze maken geen kans. De rege
ring en de regeringspartijen wezen
uitstel van de hand. De minister
van economische zaken, Gijs van
Aardenne, zei dat de mogelijkhe
den om gas per pijpleiding te krij
gen niet al te hoog moeten worden
ingeschat. De buis is bijvoorbeeld
moeilijk te bewaken en ook is het
nog een waagstuk om een pijp door
de Middellandse Zee te leggen op
500 m^ter diepte. Dat is iets expe
rimenteels, nog nooit vertoond, al
dus Van Aardenne.
Een mogelijke ruil van gas met Ita
lië lukt niet. Het overleg met
Duitsland is niet gebaat met uitstel
van de beslissing. Van Aardenne
voerde dit gisteren tegenover de
Kamerleden aan en wees hun er
ook op dat de positie van de Gasu
nie sterker wordt als we ons aan het
contract houden.
Minister Tuynman (verkeer en wa
terstaat) zei dat het risico van de
aardgasaanvoer „in alle openheid
gezegd" kleiner is dan het wonen
achter deltadijken als die omhoog
zijn gebracht. De beloodsmg wordt
dwingend voorgeschreven. Voor
navigatiepersoneel komen speciale
cursussen en de bedoeling is voor
lopig bij daglicht binnen te varen
Bij hoog en bij laag water kan er
met schepen van 125.000 m3 wor
den binnengelopen. In de winter
kan dat een keer per dag.
Minister Leendert Ginjaar (milieu)
zei dat het de voorkeur verdient de
gastanks in de Eemshaven onder
gronds te bouwen, maar dat wordt
nog wel onderzocht. Een weten
schappelijk forum zoals kamerlid
Leo Jansen (PPR) had voorgesteld,
vond Ginjaar niet nodig want er viel
weinig informatie meer bij te dra
gen aan de besluitvorming.
TENNIS - Betty Stöve heeft zich
gisteren dooreen overwinning op
de Amerikaanse Sharon Wells
geplaatst voor de kwartfinale van
het toernooi in Stuttgart.
AUTOSPORT - Na het dodelijk
ongeluk van Ronnie Peterson is
het circuit van Monza geschrapt
van de Formule I kalender. De
Grote Prijs van Italië wordt nu
verreden op Imola.
Nee van Hannie
ROTTERDAM (ANP) - Mevrouw
Hannie van Leeuwen heeft giste
ren laten weten dat zij definitief
niet zal terug keren naar de
Tweede Kamer. Op basis van de
kandidatenlijsten van de verkie
zingen komt zij als eerste in aan
merking om drs. J. Boersma op te
volgen, als die straks de Kamer
heeft verlaten.
Volgens een verklaring van haar
secretariaat bij het Ogem-con-
cern, waar zij beleidsadviseuse
sociale aangelegenheden is, heeft
zij het daar uitstekend naar haar
zin en is zij niet van plan naar de
Tweede Kamer terug te gaan.
Kritiek op
optreden
Nederlandse
journalisten-
delegatie
DEN HAAG (ANP) - Wil de Ne
derlandse Vereniging van
Journalisten (NVJ) solidari
teit betuigen met politiek en
economisch gediscrimineer
de journalistieke collega's in
Tsjechoslowakije, dan moet
dat op een andere wijze ge
beuren dan een NVJ-delega-
tie onlangs in Praag heeft ge
daan.
Dit staat in een open brief van
drie Tsjechoslowaken aan de
NVJ, naar aanleiding van be
sprekingen die enkele NVJ-
leden enige tijd geleden in
Praag hebben gevoerd met de
Tsjechoslowaakse journalis-
tenbond. Daarover werd ver
slag gedaan in het blad "De
Journalist" van de NVJ.
De drie zeggen er verbaasd en
teleurgesteld over te zijn dat
in Praag niet is gesproken
over het lot van veel Tsjech
ten, die zijn ontslagen of ge
vangen gezet, omdat zij in de
periode tot 1968-1969 zich als
journalist ten gunste hebben
geuit van het "socialisme met
een menselijk gezicht", dat de
toenmalige partij-leider
Dubcek voor ogen stond. De
besprekingen zijn gevoerd
met een bond, die volgens de
brief spreekbuis is van de re
gering en dus niet onafhan
kelijk is.
Op het recht van vrijheid van
menigsuiting wordt in Tsje
choslowakije ernstig inbreuk
gemaakt. Daarom is het jam
mer dat de NVJ niet openlijk
solidair is geweest, met de
groep onderdrukte journalis
ten, op een moment dat dat
maximaal effect zou hebben
gehad, namelijk tijdens de
besprekingen met de Tsjechi
sche journalistenbond, aldus
de brief.
Verder zijn de bricf-onderteke-
naars, Vaclav Havel, (schrij
ver), de zanger-schrijver Ja-
roslav Hutka en de studente
Daniela Hutkova er verdrietig
over dat de NVJ-delegatie
geen contact heeft gezocht
met ontslagen journalisten (al
dan niet ondertekenaars van
Charta '77). Zij zouden dan
hebben kunnen vertellen
over de situatie waarin de
Tsjechoslowaakse pers ver
keert en de omstandigheden
waaronder ontslagen colle
ga's moeten leven. In de brief
wordt gesteld dat de NVJ-
delegatie geen journalistiek
werk heeft gedaan, maar een
regering, die collega's gevan
gen houdt, slechts een dienst
heeft verleend.
Jaroslav Hutka en Daniela
Hutkova hebben de brief uit
Tsjechoslowakije meegeno
men, nadat zij dezer dagen uit
dat land zijn gezet en politiek
asiel in Nederland hebben
gekregen.
