China en Japan vieren
bloeiende vriendschap
Impasse over werkgroep voor
toekomst Antillen doorbroken
Vertrek van
Boersma
is geen
reden tot
bezinning
op andere
koers GDA
VRIJDAG 27 OKTOBER 1978
Een voorstad van Peking is van naam veranderd. De land-
bouwcommune „Het Oosten is rood" is van de kaart ge
wist. Zij heet voortaan „De Chinees-Japanse vriend
schapscommune". Het is de eerste maal dat een dergelij
ke communistische coöperatie wordt genoemd naar een
kapitalistisch land.
jaar communistische opbouw
achter de rug. Aanvankelijk met
hulp van en naar voorbeeld van
de Sowjet-Unie, maar later met
een toenemende nadruk op „ver
trouwen op eigen kracht" en po
gingen tot behoud van het oor
spronkelijke gelijkheidsideaal.
De massabewegingen van De
Grote Sprong Voorwaarts en de
Culturele Revolutie hebben de
oude problemen echter lang niet
opgelost, en er zelfs een aantal
nieuwe bijgeschapen. Vandaar
dat zich sinds de dood van Mao in
1976 een scherpe koerscorrectie
heeft ingezet, waarbij men niet
langer aarzelt een beroep te doen
op geld en goederen uit het bui
tenland, en evenmin om daarmee
in het binnenland managers en
technici aan het werk te laten
gaan.
De wijziging lijkt onbeduidend,
maar is zeer betekenisvol. „Eèn
miljard mensen hebben de wens
uitgesproken om met elkaar te
gaan samenwerken", zei vice-
premier Teng deze week in Tokio
bij de ondertekening van het ver
drag tussen beide landen.
Het grootste volk ter wereld en de
èèn na grootste economie gaan
een verbond aan. Vele blanke
landen menen dat ons dat nog zal
heugen, en verwijzen naar het
aloude schrikbeeld van het „Gele
gevaar". Maar voorlopig gaat het
slechts om „Vrede en vriend
schap" tussen twee reusachtige
naburen, die eeuwenlang onver
zoenlijke aartsvijanden zijn ge
weest.
de moeilijkheden ook in Noord-
Amerika en West-Europa ernsti
ger werden, namen deze steeds
meer beschermingsmaatregelen.
Niemand geeft dat overigens
openlijk toe.
Het is dan ook niet verwonderlijk
dat een groep oppermachtige
grote ondernemingen begin dit
jaar besloot de politieke patstel
ling te doorbreken en zonder
overheidsdekking het initiatief te
t tot het afsluiten van een
Aanvulling
Het zou hier te ver voeren om in te
gaan op de verschillen die China
in de vorige eeuw een feodaal
land lieten met een merendeel
agrarische produktie, terwijl in
Japan het kapitalisme doorbrak
en aanzette tot een industriële re
volutie. En die Peking deden be
zwijken onder de koloniale druk
van grotere landen, terwijl Tokio
zich militair teweer stelde. Maar
het is in dit verband wel belang
rijk om vast te stellen wat het ge
volg was: honderd jaar later is het
ene land nog grotendeels onder
ontwikkeld, en het andere in ze
kere zin overontwikkeld; het ene
heeft nog reusachtige onaange
boorde grondstoffen voorraden,
terwijl die van het andere al vrij
wel zijn uitgeput; het ene pro
beert zich met moeite moderne
technologie te verwerven, die het
andere al in overvloed heeft.
Daar komt nog een bijzondere sa
menloop van politieke en eco
nomische omstandigheden bij.
China heeft inmiddels bijna 30
Druk
En wie kan in dit verband een bete
re handelspartner zijn dan het
naburige Japan, met een verwan
te taal en cultuur, en met een we
tenschap en techniek die tegen
woordig in de wereld nauwelijks
hun gehjke kennen? Ook aan hun
kant was er trouwens een sterk
gewijzigde situatie. Hun groei
stond op zijn beurt onder een
tweeledige druk. Enerzijds sinds
de oliecrisis van 1973 van de
scherp gestegen grondstoffen-
prijzen. Anderzijds sinds de eco
nomische crisis vanaf 1974 van de
sterk teruggelopen afzetmoge
lijkheden.
De eerste jaren kon men dit nog wel
opvangen vanwege zijn uitzon
derlijk gunstige concurrentiepo
sitie: de verhoudingsgewijs lage
lonen en hoge produktiviteit
maakten dat Japan de laagste
kostprijs binnen de westerse we
reld kon rekenen. Maar naarmate
Door
drs. Jaap van Ginneken
handelsakkoord. Op 15 februari
werd een overeenkomst gesloten
voor het astronomische bedrag
van 20 miljard dollar. Aan de ene
kant zegde China de benodigde
energieleveranties toe. In ruil
daarvoor zegde Japan technolo
gie voor geautomatiseerde mijn
bouw en olieboringen in zee toe,
vooral in de Golf van Po-Hai.
Kartel
Na vele eerder mislukte pogingen
wil China opnieuw proberen zijn
staalproduktie te verdubbelen
tot 60 miljoen ton per jaar. Een
kartel van de grootste staalreuzen
uit Tokio zou daartoe onder meer
een fabriek gaan neerzetten, die
daar in zijn eentje al 10 procent
van moet gaan maken (ongeveer
evenveel als Nederland produ
ceert) en die een van de aller
grootste ter wereld moet worden.
Ook in de chemie bestaan soort
gelijke voornemens.
Volgens het tienjarenplan wil Chi
na zeker 120 van dergelijke spe
ciale projecten realiseren. Dit
monsterakkoord is echter alweer
achterhaald. Enerzijds heeft het
namelijk de beslissende stoot ge
geven tot de politieke doorbraak
in augustus, maar daardoor is
sindsdien ook weer een economi
sche stroomversnelling opgetre
den. In september werd al ge
praat over een verdubbeling van
de overeenkomst, in oktober
bleek het een verviervoudiging te
worden (met een verlenging tot
1990). De olieleveranties moeten
nu bijvoorbee 50 miljoen ton per
jaar worden. Japan gaat alleen al
10 miljard dollar investeren in de
activiteiten in de Golf van Po-
Hai.
Veranderingen
Uiteraard leidt dit onverwachte
compagnonschap tot een volle
dige wijziging van het machtse
venwicht in Azië, en een aantas
ting van andere bondgenoot
schappen. Japan was steeds de
aartsvijand van China, en van
1937 tot 1945 zijn miljoenen om
gekomen door de bezetting.
Tot voor kort was het dan ook on
denkbaar dat oud-verzetstrijder
Teng de hand van keizer Hirohito
zou gaan drukken. Een jaar na de
vestiging van de Volksrepubliek
in 1949 werd voor dertig jaar een
defensieverdrag met Moskou ge
sloten, dat Tokio als gezamenlij
ke vijand aanmerkte (maar nu
door Peking is opgezegd). De Ko
reaanse oorlog en de steun aan de
strijdende landsdelen daar ver
sterkten dat wantrouwen alleen
nog maar verder. Toen president
Nixon dan ook in 1972 zijn on
verwachte reis maakte, wachtte
premier Tanaka niet lang met
hem in te halen: binnen zes
maanden werden diplomatieke
betrekkingen aangeknoopt, an
derhalfjaar later volgde een eer
ste handelsakkoord. De bespre
kingen over een verdrag van vre
de en vriendschap liepen echter
al in maart 1975 weer vast en an
dere commerciële contacten ble
ven uit. Het internationale poli
tieke klimaat was nog niet rijp.
De oorlog in Vietnam en Cam
bodja was nog niet helemaal af
gelopen en VS-bondgenoten als
Japan bleven vooralsnog voor
China verdacht.
Theorie
Netjes op een rijtje voor een officiële foto vlak na de officiële begroeting in de Japanse hoofdstad Tokio: de
Japanse keizer Hirohito (links), de Chinese vice-premier Teng Hsiao-Ping (rechts), Hirohito's vrouw Nagako
(tweede van rechts) en de vrouw van Teng,Cho Lin (tweede van links - gekleed volgens de laatste Chinese mode).
gen nog niet het punt bereikt
waarop de vijandschap in de
roemruchte „drie wereldentheo
rie" werd verankerd. Een theorie
die West-Europa en Japan als
mogelijke bondgenoten zou
noemen in de overheersing van
de wereld door de beide super-
mogendheden. Maar al de vol
gende maand werden Pnom
Phen en Saigon ingenomen en
begon de genoemde verschui
ving door te zetten. Aanvankelijk
bestond er nog een soort patstel
ling, waarbij Tokio aarzelde tus
sen een verdrag van vrede en
vriendschap met Peking of een
met Moskou.
Pas geleidelijk aan werd duidelijk
dat China toch een interessantere
partner was: het beschikte niet
alleen over grondstoffen voor
export (die hadden de Russen in
Siberië immers ook), maar het
had ook èen reusachtige behoefte
aan import van technologie. Daar
kwam in beide landen nog een
beslissende omslag in het interne
klimaat bij. In China was het de
bat over het opbouwbeleid in de
loop van 1975 al hoog opgelopen.
Na de dood van de gematigde
premier Tsjoe, begin 1976, moest
zijn plaatsvervanger en aangewe
zen opvolger Teng aanvankelijk
opnieuw het veld ruimen. Maar
later in dat jaar werd de dood van
partijvoorzitter Mao gevolgd
door de uitschakeling van diens
radicale weduwe en haar zoge
naamde „groep van vier" en door
de nieuwe terugkeer van de
pragmatische Teng.
De tegenstanders probeerden op
het laatste moment nog de loop
der geschiedenis te wijzigen door
in april incidenten uit te lokken
bij de Koerillen en bij de Senka-
ku-eilanden, maar de ontwikke
ling was van nu af aan onstuit
baar. Eind juli werden de bespre
kingen tussen China en Japan
hervat, op 12 augustus werd
overeenstemming bereikt over
het verdrag. Met daarin de om
streden „anti-hegemonis-
me"-clausule, die volgens de ene
partij wel en volgens de andere
niet tegen de Sowjet-Unie gericht
Gevolgen
Ondertussen kunnen waarnemers
uiteraard niet nalaten te overwe
gen, wat de mogelijke strategi
sche dimensie van dit nieuwe
bondgenootschap zou kunnen
zijn. China zit erg verlegen om
raketten, geleidingssystemen en
computers voor een versterking
en modernisering van zijn verde
digingslinie langs de Russische
grens. Japan heeft deze appara
tuur, maar kon en wilde tot nu toe
geen wapensystemen exporte
ren. Het heeft nu echter aan het
westerse overlegorgaan voor dit
soort zaken Cocom gevraagd een
vijftigtal goederen af te voeren
van de lijst van militaire artikelen
die niet aan communistische lan
den mogen worden verkocht. En
het heeft al toestemming gekre
gen de twee eerste grote Hitachi-
en Toshiba-computers te leve-
In september is daarenboven een
delegatie naar Peking gereisd om
over vliegtuigorders te praten.
Ook in Tokio zelf neemt de oppo
sitie tegen de wapenexport af. In
het pacifistische Hirosjima heb
ben de vakbonden zich onlangs
voor het eerst akkoord verklaard
met het aannemen door de
scheepswerven van bestellingen
van oorlogsschepen voor het bui
tenland. Net als in andere landen
zijn ook de binnenlandse
penorders sinds het begin van de
economische crisis opgevoerd
om de fabrieken draaiende te
houden. De defensiebegroting
daardoor toegenomen van 1,6
miljard dollar in 1970 tot r
liefst 11 miljard dit jaar.
Hoewel daarvoor op dit moment
nog niet veel aanleiding is, zijn
velen in dit gebied dan ook bang
voor een dergelijk monsterver
bond. En niet alleen onder de ka
pitalistische landen van de Zuid-
oostaziatische verdragsorganisa
tie Zoavo, maar ook onder de
communistische landen als Viet
nam en Laos, die nauwe banden
onderhouden met de Sowjet-
Unie. Het lijkt inderdaad niet
overdreven om te stellen dat de
samenwerkingsovereenkomst
tussen China en Japan kunnen
leiden tot een historische wijzi
ging van de verhoudingen in Azië
- dat oude continent dat meer dan
de helft van de wereldbevolking
omvat, en dat wellicht begonnen
is aan de grootste come-back uit
de geschiedenis.
WILLEMSTAD (GPD) - Een veelgebruikte Antilliaanse
zegswijze is: „Bij God en op Curacao is alles mogelijk"
Vorige week is er op de Nederlandse Antillen een klein
wondertje gebeurd. Tegen alle verwachting in werden de
Antilliaanse politieke partijen het tijdens een topberaad
in Willemstad eens over de samenstelling van de konink
rijkswerkgroep.
Minister Van der Stee van An
tilliaanse zaken vertrekt
maandag naar de Neder
landse Antillen, het laatste
overzeese rijksdeel. In Wil
lemstad zal hij het startschot
lossen voor de koninkrijks-
De belang
rijkste opgave van de werk
groep is ongetwijfeld een op
lossing aan de hand te doen
voor de vete tussen Curacao
en. Aruba, de twee voor
naamste eilanden van de An-
(Door Rinse Zijlstra, oud-vice-
voorzitter CDA)
Het geweeklaag is niet van de lucht:
„Wat een slag" en zo onverwacht.
„De man met het sociaal-econo
misch hart op de rechte plaats",
schreef Sytse Faber, hoofdredac
teur van het Fries Dagblad, de
plaats van dit hart bij andere
CDA-kamerleden aan de fantasie
van de lezers overlatend
De linker steunbeer onder het van
nature wat rechts overhellende
bolwerk van het CDA.
„Boersma had moeten blijven",
klaagt Hans de Boer, voorzitter
van de ARP, ons zoals gebruike
lijk per foto wat somber aansta
rend.
De PvdA reageert verheugd. De ac
tualiteitenrubrieken staan bol
van weinig oorspronkelijke ter
men als: grauwsluiers, mistig
heid, kleurloze middens en be
houdende koers.
Willem Breedveld, de parlementair
redacteur van Trouw, persoonlijk
medewerker van Den Uyl gedu
rende het vorige kabinet, maakt
het wel erg bont door onbekom
merd te speculeren op een nieuw
kabinet-Den Uyl waaraan alleen
de ARP en D'66 deelnemen.
Zulks veronderstelt uiteraard dat
het CDA inmiddels weer uiteen is
gevallen.
En om dit beeld te completeren
roept Wim Aantjes op tot bezin
ning op de koers van het
CDA.
Kortom, een afscheid zoals iedere
rechtgeaarde politicus zich dit
wenst. Bloemen op het toneel,
applaus en roep om terug
keer.
Al deze vertoningen zijn volstrekt
Jaap Boersma
ging zijn eigen koers -
onnodig en er is in het vertrek van
Jaap Boersma geen enkele aan
leiding voor het CDA om zich te
bezinnen op de koers; en geen
enkele reden voor de ARP om
zich met weemoed naar de goede
oude tijd, de goede oude fractie
en de goede, zo standvastig bele
den beginselen te keren, in het
zöjuist geciteerde artikel door de
voorzitter van de ARP, aldus ge
formuleerd: „Onze politieke
overtuiging had een diepere be
tekenis".
Evenmin als de PvdA in het vertrek
van Wim Duisenberg reden vond
om zich te bezinnen op haar
koers. Immers, het vertrek van
Jaap Boersma was voorspelbaar.
De enige twijfel die bestond was
het tijdstip waarop dit zou gebeu-
Dit heeft niets met de koers van het
CDA te maken, maar alles met
Jaap Boersma zijn eigen koers.
Zelf duidde Jaap deze koers in
het VPRO-programma van zon
dag 22 oktober het duidelijkst
aan toen hij stelde dat het niet be
vredigend is om na een jarenlan
ge hoofdrol genoegen te moeten
nemen met een bijrol.
Ik vind dan ook dat de keuze voor
een ander bestaan met meer be
grip en met meer instemming be
groet had moeten worden. Jaap
Boersma's politieke rol is op dit
moment in deze partijstructuur
en in deze coalitie uitgespeeld.
Hij kan terugzien op een meer
dan succesvolle politieke carriè
re; hij verdient ondanks de grote
politieke risico's die hij genomen
heeft voor zijn werk, waarde
ring.
Maar evenzeer verdient hij waarde
ring voor zijn thans genomen be
sluit. Het is in de eerste plaats
voor hem persoonlijk een logisch
en juist besluit en daarom en
daarmee voor de ARP en voor het
CDA een verstandig besluit.
De bloemen zijn terecht. De zorge
lijke gezichten en het verschrikt
bijeenscholen van een aantal AR-
broeders past niet in dit beeld en
is riskant in zoverre dit een afzet
ten tegen het CDA zou kunnen
betekenen.
Het lijkt mij realistisch, mijn eigen
partij kennende, ervan uit te gaan
dat de overgrote meerderheid in
deze stap geen enkele aanleiding
ziet zich kritischer tegen het CDA
op te stellen of zelfs maar met de
gedachte te spelen de definitieve
totstandkoming nog te blokke-
Het CDA is een politieke realiteit
die zich door botsing van per
soonlijke ambities in een fractie
niet meer opzij laat dringen.
De CDA-fractie zonder Jaap
Boersma is inderdaad niet meer
dezelfde CDA-fractie, evenmin
als de AR-fractie indertijd zonder
Biesheuvel nog dezelfde fractie
Het bedrijfsleven met Jaap Boers
ma zal ook niet meer hetzelfde
zijn als voorheen.
Het CDA zal zich zonder Jaap
Boersma redden. Het bedrijfsle
ven zal zich met hem redden.
Kwaliteit hoeft niet altijd in poli
tieke ambitie te worden omgezet.
De Kamer heeft het nadeel dat er
te veel ambities op te weinig
vierkante meters zijn.
Hopelijk vindt Jaap Boersma in het
bedrijfsleven nu die ruimte voor
verdere ontplooiing van zijn
kwaliteiten die hem in de Kamer
niet meer werd toebedeeld.
Maandenlang hebben Curacao en
Aruba daarover gebekvecht. Tot
twee keer toe is minister Van der
Stee hoogst persoonlijk maar
vruchteloos de oceaan overge
stoken om te bemiddelen. Ver
schillende keren is tevergeefs
geprobeerd een akkoord te be
reiken. Maar juist toen iedereen
langzamerhand de moed begon
op te geven en de tegenstellingen
steeds scherper werden, konden
de eilanden het eens worden.
De koninkrijkswerkgroep is een
„uitvinding" van minister Van
der Stee, die volgende week in
Willemstad het akkoord gaat be
zegelen. De werkgroep - bedoeld
om de scherpe tegenstellingen
tussen Curacao en Aruba te over
bruggen - zal bestaan uit zes Ne
derlanders, zes vertegenwoordi
gers van de Antilliaanse regering,
vijf Curacaoenaars en vier Aru
banen, terwijl de kleinere eilan
den Bonaire, Sint-Maarten, Saba
en SintEustatius elk èèn af
gevaardigde krijgen.
Al jarenlang klagen de Arubanen
steen en been dat ze onder de
plak zitten van Curacao (dat de
meerderheid in het Antilliaanse
parlement heeft). Die grief is de
drijfveer achter het Arubaanse
verlangen naar grotere zelfstan
digheid. Aruba wil baas in eigen
huis zijn. Door Curacaose ontoe-
geeflijkheid en Nederlandse on
verschilligheid radicaliseerde
deze wens - krachtig gepropa
geerd door Betico Croes - in de
loop der jaren tot een streven
naar afscheiding en onafhanke
lijkheid.
Augustus vorig jaar kwam de grote
uitbarsting. Nadat enkele Cura
caose partijen onder aanvoering
van kabinetsformateur Rozendal
de Arubaanse onafhankelijk
heidsbeweging, de MEP, buiten
de regering wisten te houden,
braken op Aruba onlusten uit.
Voor velen in Den Haag was dat
het sein dat de Nederlandse rege
ring zich niet langer afzijdig kon
houden.
De nieuwe minister van Antilliaan
se zaken, Van der Stee, reisde in
april naar Willemstad en slaagde
erin Betico Croes en Boy Rozen
dal om de tafel te krijgen. In wat
het Protocol van Willemstad is
gaan heten, werd afgesproken
dat er een koninkrijkswerkgroep
van Nederlanders en Antillianen
zou komen om naar een oplos
sing voor de problemen te zoe
ken. Maar toen minister Van der
Stee in juni terug kwam om de
werkgroep te installeren, was alle
eensgezindheid weer verdwenen.
Tussen Curacao en Aruba brak
een groot conflict uit over de sa
menstelling van de koninkrijks
werkgroep.
Curacao wilde met alle geweld èèn
vertegenwoordiger meer dan
Aruba om het traditionele over
wicht tot uitdrukking te brengen.
Dat was een schop tegen het zere
beeri van de Arubanen, die het als
het zoveelste bewijs van de Cura
caose overheersingsdrang zagen.
Bovendien wilden de Curacaose
partijen Betico Croes - de onaf
hankelijkheidsleider die al zoveel
successen geboekt had - uit de
werkgroep weren.
De opzet was duidelijk: Curacao
sloeg terug. Het wilde laten voe
len dat het nog altijd het hoof
deiland van de Antillen is, dat
men niet straffeloos kan negeren.
Het was een wraakneming te
genover Aruba, dat buiten Cura
cao om zijn zin probeerde te krij
gen. Het was een terechtwijziging
tegenover Nederland, dat de
Arubaanse verlangens serieus
was gaan nemen.
Op die muur botste minister Van
der Stee. Hoewel hij zelfs zijn
vakantie in augustus op Sint-
Maarten gebruikte om te bemid
delen, slaagde de minister er niet
in de impasse te doorbreken. Cu
racao toonde zich onverzoenlijk.
Tot woede van Betico Croes, die
al weer dreigde de Arubaanse
kwestie aanhangig te maken bij
de dekolonisatiecommissie van
de VN.
Toch is er nu overeenstemming be
reikt en komt Van der Stee
maandag naar de Antillen om de
koninkrijkswerkgroep officieel
te installeren. Vanwaar deze
ommekeer?
werkgroep, een commissie
van Nederlanders en Antil
lianen, die onder voorzitter
schap van oud-premier
Biesheuvel advies moet uit
brengen over de staatkundi
ge toekomst van de zes ei
landen. Daarbij gaat het niet
alleen om de toekomstige
verhouding van de Antillen
met Nederland.
kelingshulp als stok achter de
deur wordt gehanteerd. Zo'n
dreigement laat niet na diepe in
druk op de Antillen te maken.
Niet alleen is Curacao, dat mo
menteel diep in de economische
en financiële misère zit, erg af
hankelijk van de Nederlandse
ontwikkelingsgelden. Daar komt
bij dat de eilandsraadverkiezin
gen naderen. En de ontwikke
lingshulp wordt door de Antil
liaanse politici traditiegetrouw
gebruikt om de kiezers de meest
fraaie beloften te doen en prach
tige projecten in het vooruitzicht
te stellen. „Zonder financiële
steun uit Nederland verliezen wij
bijna zeker de verkiezingen", be
kende een politicus van de rege
rende Democratische Partij kort
geleden openhartig.
De eilandsraadverkiezingen, die als
een belangrijke politieke graad
meter gelden en vaak door ver
anderingen in de regeringscoali
tie worden gevolgd, werpen hun
schaduwen vooruit. Het lijkt zo
goed als zeker dat de PPA, de
Arubaanse minderheidspartij die
in de regering zit, vernietigend
zal worden verslagen. En dat be
tekent dat het kabinet-Rozendal
in feite de meerderheid in het An
tilliaanse parlement verliest. Dat
kan voor de DP een andere reden
zijn om toenadering te zoeken tot
de MEP van Betico Croes.
Een andere verklaring voor de ta
melijk onverwachte ommekeer
op Curacao zou volgens welinge
lichte kringen in Willemstad zijn,
dat premier Rozendal dolgraag
de geschiedenis in gaat als een
groot staatsman. Hij is erop ge
brand, zo wordt gezegd, het ak
koord over de staatkundige toe
komst van de Antillen tijdens zijn
regeerperiode tot stand te bren
gen. Daarom heeft hij zijn partij
genoten op Curacao ingepeperd
tillen. Als gevolg van
gaande meningsverschillen
over de samenstelling van de
werkgroep heeft dit konink-
rijksoverleg maandenlang
stil gelegen. Onze corres
pondent in Willemstad, Gil-
lard van der Werf, gaat na
waarom wat een paar weken
geleden nog onmogelijk leek
nu opeens wel kan.
zich toeschietelijker op te stel
len.
De concessies van Curacao werden
vergemakkelijkt door de tege
moetkomende houding die Beti
co Croes de laatste tijd aan de dag
legt. De MEP-leider is ervan over
tuigd geraakt dat hij met een re
delijke opstelling in Nederland
meer bereikt dan met op hoge
toon gestelde eisen. Te meer om
dat ook hij steeds meer is gaan
beseffen dat een onafhankelijk
Aruba een zware dobber zal krij
gen.
Tegemoetkomingen aan Curacao
zijn Aruba een paar weken gele
den gemakkelijker gemaakt in de
Tweede Kamer, waar zowel mi
nister Van der Stee als alle partij
en Croes verzekerd hebben dat
pas na het overleg in de konink
rijkswerkgroep definitieve be
slissingen genomen zullen wor
den over de toekomstige staat
kundige positie van de eilanden.
Met andere woorden: het doet er
niet zoveel toe hoeveel vertegen
woordigers een eiland in de
werkgroep heeft. Daarom kon
den Aruba en Curacao het vorige
week eens worden.
Het winstpunt van Curacao is dat
het èèn vertegenwoordiger meer
dan Aruba in de werkgroep
krijgt. Maar daar staat tegenover
dat Betico Croes bedongen heeft
dat de helft van de zes afgevaar
digden die de Antilliaanse rege
ring zal aanwijzen, Arubanen zal
zijn - gelijkwaardigheid langs I
een omweg dus. Daarnaast heeft
de MEP-leider van de Curacaose
partijen het groene licht gekre
gen om zelf in de koninkrijks
werkgroep zitting te nemen.
Na het bezoek van minister Van der
Stee kan het echte gevecht over
de staatkundige toekomst van de
zes eilanden van de Nederlandse
Antillen beginnen.
Een van de belangrijkste verkla
ringen is waarschijnlijk de zware
druk van Den Haag op Willem
stad om nu eindelijk eens ernst te
maken met de start van de werk
groep, waaraan de Nederlandse
regering - bang voor escalatie van
het conflict - grote waarde hecht.
Een pressie waarbij de ontwik-
