„Traviata" zonder
veel bezieling
Dieleman:
smaak en
kunstzin
„Een lange nacht
zeer beklemmend
Duizend- en-
één nacht
in Rotterdam
MAANDAG 23 OKTOBER 1978
VARIA
OEGSTGEEST - De Vrienden van
het Lied luisterden dit weekein
de naar Jaap Dieleman, een bari
ton die al eens eerder bij Thea
Ekker was komen zingen, gerou
tineerd begeleid door Theo Bles.
Hij is voorbeschikt voor het
kunstlied, dat hij begenadigd be
heerst. Opmerkingen over tech
niek zijn nodeloos. Wie zo brui
send knap de Don Quichotte lie
deren voor Dulcinée onder
neemt, alles in evenwicht, L'Ho-
rizon Chimérique van Fauré,
aangevuld door Poulenc's met
aan de kop Air Romantique, bla
meert zich wanneer hij niet vrij
uit spelen kan met al de vereiste
vocale middelen, zoals, na toe
voeging van een Baudelaire lied
van Ton de Kruijf, van wie ik
niets weet, de Franse groep na de
pauze. Ervoor was het Duits. Ik
stond verbaasd over de vloeiende
uitspraak, geen spoor van Hol
lands-Frans. Deze bariton gaat in
in de kern van de poëtiek en legt
die open met de artistieke con
trole van de gerichte voordracht.
Bij Poulence in Apollinaire's
"Avant le Cinéma" staat het "Si
nous étions des artistes" met
laatste regel "faut avoir du goiet.
Zie daar smaak en kunstzin, het
onontbeerlijke voor het zo glib-
bergevaarlijke kunstlied. In Ra-
vel hoorde men wel eens een vi
breren waar een strakkere belij
ning wens werd een enkele into
natiezweving, denkelijk in be
vangen momenten. Stel daar dan
genoemd Air Romantique tegen
over, als in één adem doorgevlo
gen met de corbeau en de aqui-
lon, raaf en noordewind, die er in
figureren.
Voor de pauze trof het meester
schap van Brahms, boven de van
Schumann (overigens redelijke)
gemaakte keuze. Daarbij besliste
de sterk staande klavierbehan
deling van meester Johannes.
De drie conventionele circa 1902 te
dateren liederen van Von Webern
betekenden niet veel. Slechts een
interessante noot in de muziek
geschiedenis. Anton, beneden de
twintig, had zijn geestelijke ab
straherende vader Arnold
Schönberg nog niet ontmoet.
KEES VERHOEF
Loek Dikker:
restauratie
LEIDEN - De stichting Jazzzolder
Hot House presenteerde zater
dagavond een free-jazz formatie
rond pianist Loek Dikker. Joop
van Erven op drums, Mark Miller
(VS) op bas, Keshavan Maslak
(VS) op alt- en tenorsax, en Sean
Bergin (Zuid-Afrika) op tenorsax
speelden voornamelijk eigen
composities van Dikker en Mas
lak.
Deze composities hebben als be
trekkelijk wankele basis free-
jazzstructuren, die gekoppeld
worden aan andere soorten mu
ziek. De collage-techniek waar
Dikker zich van bedient is van
een simpel gehalte. De nuances
en overgangen leveren te weinig
effect op. Het gevolg is een even
wichtige stijl, die afgezien van de
aan free-iazz onverbrekelijk ver
bonden uitspattingen, een beza
digde, bijna decadente vorm
aanneemt.
Met name Maslak, die veel weg
heeft van de in 1964 overleden
altsaxofonist Ene Dolphy, viel
wat vindingrijkheid tegen. Sean
Bergin viel wel op door zijn me
lodische inslag. Loek Dikker zelf
beantwoordde in technisch op
zicht aan de verwachting. Geze
gend met een wonderschone
techniek en veel gevoel voor im
provisatie liftte hij het optreden
toch nog naar een redelijk aan
vaardbaar niveau.
Een niveau dat niet in de verste ver
ten in de buurt komt van nuances
a la Charles Mingus, maar een
bijna wanhopige poging om oude
banden te herstellen.
LOUIS CORNELISSE
r Scène uit Traviata
Door Nederlandse Operastichting
AMSTERDAM - In 1974 gaf de Nederlandse Operastichting een opmerke
lijke serie voorstellingen van Verdi's altijd populaire La Traviata met in
de hoofdrol de Nederlandse sopraan Sonja Poot.
Opmerkelijk ivas deze produktie vooral door de regie van Tito Capobian-
co, die de eerste drie taferelen liet spelen in de herinnering van de dood
zieke hoofdfiguur en die bovendien het eerste en het derde tafereel verle
vendigde met een flink aantal showelementen
Op basis hiervan heeft de Operas
tichting nu een nieuwe serie voor
stellingen verzorgd in een herin
studering van Jaap Mostart. De
meest extravagante details, die
deze opera gevaarlijk dicht in de
buurt van de Weense operette
brachten zijn nu vervallen en ook
het idee van een flash-babk heeft
men laten schieten.
Het gevolg is echter wel dat er meer
nadruk wordt gelegd op het doen
en laten van de drie hoofdperso
nen en op dat punt is de regie nu
toch door de mand gevallen. In
een gekunsteld decor dat boven
dien in de laatste acte onstellend
saai wordt belicht, gedragen de
hoofdpersonen zich als ongeïnte
resseerde ledepoppen
Ze weten waa
af moeten gaan, maar met uit
zondering van een enkel moment
in de tweede acte bleek uit hun
handelen nauwelijks iets van een
emotionele gedrevenheid. Het
oergezonde optreden van Sonja
Poot geeft bovendien niet de min
ste suggestie van de fatale ziekte
die de arme Violetta Valéry uit
eindelijk zal vellen
Niet geïnspireerd
Muzikaal zat de voorstelling wel
goed in elkaar, maar geïnspi
reerd klonk het geheel beslist niet.
Onder leiding van de Engelse di
rigent Robin Stapleton speelde
het Radio Filharmonisch Orkest
met veel zorg voor de technische
afwerking maar zonder veel be
zieling. De orkestpartij klonk mat
en droog en Stapleton streefde
vergeefs naar wal levendigheid
middels zowel snelle als trage
tempi.
Van de solisten kon in dit kader niet
verwacht worden dat zij meer in
brachten dan hun stemmateriaal
en traditionele opvattingen. Son
ja Poot was in de titelrol visueel
niet bepaald geloofwaardig,
maar beschikt over een mooie
warme sopraan en wist in de loop
van de avond ook nog wat emoties
hoorbaar te maken.
Zo ver kwam Vittorio Terranova
Meer leven zat er in de inbreng van
het koor en de vertolkers van de
bijrollen, maar het zou clan ook
ondankbaar geweest zijn als zij
de uitgelezen kansen die de regie
hun bood niet met beide handen
hadden aangegrepen. Het is
voornamelijk aan hun aandeel te
danken dat het kleurige derde ta
fereel het onmiskenbare hoogte
punt van de voorstelling werd.
La Traviata is in Scheveningen te
zien en te horen op 26 en 28 okto
ber en in Rotterdam op 31 okto
ber. Verdere voorstellingen in
Amsterdam vinden plaats op 24
oktober en op 6.8 en 12 november.
PAUL KOREN HOF
Laurie Randolph:
LEIDEN - De theaterintroductie
vermeldt: "Een stuk met een
enorme geladenheid, met name
door de voelbare authenticiteit
van de teksten". Hieraan heb ik
eigenlijk nauwelijks nog iets toe
te voegen. "Een Lange Nacht"
van de "Nieuwe Komedie", dat
zaterdagavond in het LAK-thea
ter werd opgevoerd, boeit mate
loos.
Natuurlijk komt dat in de eerste
plaats door de behandelde the
matiek en pas in de tweede plaats
door de interpretatie van dit ge
geven door de vier actrices. Vier
anderen zouden eveneens in staat
zijn gebleken de geladenheid van
het stuk op de toeschouwers over
te brengen.
Toch moet hier een uitzondering
gemaakt worden voorEllen
Röhrman, die weergaloos en
haarzuiver een Chileense actrice
neerzette. Haar terugkeer in de
cel, nadat zij seksuele martelin
gen en folteringen heeft moeten
ondergaan, is zeer beklemmend.
Een bezwaar tegen dit stuk zou
kunnen zijn het sluiten en ope
nen van de celdeur, dat op "bu
rengeruchtvolume" is afge
stemd. Juist door de nadrukke
lijkheid gaat het beoogde effect
grotendeels verloren. Maar de
ontmaskering van één der vier
gevangen zittende Chileense
vrouwen als een collaboratrice is
van een huiveringwekkende di
rectheid.
Het LAK-theater was zaterdag
avond, ondanks de twee rijen
toegevoegde stoelen, volledig
uitverkocht. "Chili" doet het nog
altijd zeer goed bij het theater
publiek. Begrijpelijk wanneer
men zich realiseert dat uit naam
van de regering nog altijd zowel
mannen als vrouwen worden ge
folterd. Juist nu het Chileense
fascistische regime vijfjaar in het
zadel zit en nog van geen wijken
weet, is de opvoering van "Een
Lange Nacht" meer op z'n plaats
dan ooit tevoren.
De actrices doen precies datgene
wat van hen wordt verwacht ze
brengen een portie onrechtvaar
digheid en onrecht naar buiten
waar wij Nederlanders maar zeer
onwennig tegenaan kijken.
Zoiets is in ons land immers on
denkbaar. Een reden fe meer om,
ook via het theater, als één man
op te staan tegen fascistoïde rege
ringen in andere landen. In Grie
kenland, Spanje en Portugal is
dat met succes geschied. De
beurt is nu aan Argentinié, Chili
en Brazilië. Elke stem tegen die
regimes is er één.
BERT KOEKEBAKKER
ras-musicienne
LEIDEN - Een naam om te ont
houden: Laurie Randolph. Deze
Amerikaanse gitariste trad zon
dagochtend op voor een goed be
zette foyer tijdens een koffiecon
cert van K. en O.
Haar intelligent opgebouwd, iets te
uitgebreid programma gaf veel te
bewonderen: veelzijdigheid, een
verfijnde stijlkennis, en een sub
tiele, boeiende interpretatie
kunst.
Drie Sonates van Domenico Scar
latti bracht zij in een verstilde
sfeer, met een duidelijk aangege
ven lijnenspel, zo rustig, steeds in
balans en zo intens muzikaal dat
zij haar toehoorders tot ademloos
luisteren dwong.
Het danskarakter van de gestileer
de volksmuziek van Granados en
de wat modernere Carlevaro
hield zij eveneens in een ingeto
gen sfeer. Ritmisch was zij zeker
wel, maar iets meer temperament
had zij er achter mogen zetten.
Daar waar zij zich tot wat meer
uitbundigheid liet verleiden,
raakte zij echter meteen het pla
fond van de mogelijkheden van
haar instrument.
De totale indruk van deze ras-mu
sicienne was zo overtuigend dat
zij naar onze stellige verwach
ting, in Nederland (en hopelijk in
Leiden) nog wel eens meer te
beluisteren zal zijn.
BEP RIJNDERS
ROTTERDAM - Het 'grand magie
circus' uit Parijs komt naar Rot
terdam. Op 24 en 25 oktober
brengt de groep de Duits-Franse
co-produktie "Duizend-en-een
nacht". Dat gebeurt in de Rotter
damse schouwburg. Regisseur is
Jerome Savary. Het is de tweede
keer dat het 'circus' naar de
Maasstad trekt. Vorig jaar brach
ten de Parijzenaars een eigen ver
sie van 'Moeder Courage' van
Bertold Brecht.
niet. Zijn penetrante tenor bood
geen tederheid.geen hartstocht en
geen jaloezie, en wat overbleef
icas een uitermate fraaie stem,
die weliswaar een kleine indruk
maakt, maar tot in de verste uit
hoeken van de zaal verstaanbaar
Het Nederlandse debuut va
oorsprong Nederlandse bariton
Cornelius Oplhof was eveneens
betere omstandigheden waardig.
Ook hij liet indrukwekkend,
voornamelijk lyrisch stemmate
riaal horen met een uitstekende
belcanto-techniek. Verder dan de
uitbeelding van de traditionele
vaderfiguur bracht hij het echter
/HAN t>e uNii/EPsirEir INO&ZDAPD JUF-, IK.
WORDT -HEt/cyK STEEDS w- HBS CfEtiOOÜD Dfir
ÏA J'J AJA*e DE\ f CfUT NEE.
UAjit/EiesiTSir, y/wAAffOM zoi
(ZAAK? -ZOVBEI. Uir^EI/EA)
VOO« (ETC DAT
Al'EMAA/P KAAJZIEA/'
Sa85
FRED BASSET
EN HCE GAAT 'T ACT CMV
fbêdT
en mijn poten mien met A
2D hora meer... 'n beetje I
buiten odem als ilc hard
gerend heb...
fön een oeetje last van myn
rug... Maar ilc 2aije maar niet J
s lastig Mallen met mjjn moeilik-/
heden,
De avonturen van Jommeke JOMMEKE IN BOBBEJAANLAND
ZUIDAMERIKAANSE
RIJSTDRANK
Kook 100 g rijst in drie
kwart liter wate
zacht in ongeveer drie
kwartier. Wrijf de rijst
door een zeef en vo
het kookvocht weer tc
Giet er 6 eetlepels
ap bij, 4 ec.
lepels citroensap, 6 eet
lepels ananassap, 3 fijn
gemaakte schijven ana-
2 theelepels gerasp-
sinaasappelschil, 1
kruidnagel en een mes
punt kaneel en breng
het mengsel onder
voortdurend roeren
even aan de kook. Neem
de pan van het vuur en
laat het afkoelen. Ver-
Ier de kruidnagel
de rijstdrank mil
is 3 uur in de koel
kast. Schenk de drank
vooraf gekoelde gla-
Ji. Ook vóói
schenken noge
Agenda
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Leidse bioscopen
4.30, 7.0'
n 9.30 u
opera dag. 7.00 en 9.15 u
rsactitvoorsteLling: "Women in love' vr en za
11.30 uur. 16 jr.
Kindervoorstelling: "Laurel en Hardy als stie-
;rdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhi
n 4.15 u
2.00
LIDO 2: "Kogels voor Gringo", dag. 2.30, 7.00
en 9.15 uur; zo. 2.30,4,45,7.00 en 9.15 uur, 12 jr.
LIDO 3: "La vie devant soi", dag. 7.00 en 9.15
uur, 16 jr. Ma. en. di. ook om 2.30 uur.
Kindervoorstelling: "Donald Duck", za. do. vt.
en wo. 2.30 uur; zo. 3.00 en 4.45 uur. a.l.
SUTUDIO "Peter en de draak'za. do. vr. en
wo. 2.30 uur; zo. 3.00 en 4.45 uur. a.l.
"Hoge Nood", dag. 7.00 en 9.15 uur; ma en di.
ook om 2.30 uur, a.l.
TRIANON: "Diango, de man zonder genade,'
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur; zo. 2.30, 4.45 7.00 en
9.15 uur. 16 jr.
REX: "Sexworld", dag. 7.00 en 9.15 uur; ma. di.
vr. en zo. ook om 2.30 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Frivole capriolen in Sex-
lekkerland", vr. en za. 12.00 uur, 16 jr
Alpheuse bioscopen
EURO 1 "De duivel kent geen genade", dag.
1.30, 6.30 en 9.00 uur; do. en vr. ook om 10.30
uur; za. en wo. ook om 4.00 uur, 12.00 uur.
Nachtvoorstelling: "De duivel kent geen gena-
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur van 13.45 - 14.30 uur.
Avondbezoekuur van 18.30 - 19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00 -
18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van
14.00 -19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoe
kers per patiënt).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dag. van 14-14.45 t
Kraamafd., dag. van 11.15-12 uur (alleen
echtgenoot), 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avondbezoek kraamafd!
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag t m vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
Bezoek aan ernstige palier
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver-
speciale kaarten
'Bezoektijden Kmderkhniek:
Dagelijks;
15.00-15.45 uur
18 30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag;
14 15-15>00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijn oord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30>
14 15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14 45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.-
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dag en nacht worden gemeld bij het
informatiecentrum Geluidshinder
Schiphol (020-175000).
i. 12.15 u
EURO 2: "The
16 ji
1.45. 6.45 en 9.15
2.15 u
EURO 3;
(telling: "Last tango in Paris", za.
2 jr._
30 en 8.00 uur, a.l.
"De flui
fen", do. en vr. 10.30 uur,
Nachtvoorstelling: "Play
12.15 uur, 16 jr.
EURO 4- "Midnight Expi
9.30 u
n 9.30 u
a. di. c
tellin
Nachtvoorstclling: "Een goeie haan is
za. 12.15 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: "Stars Wars", vr. en z
((£hicLC1 lieuius
23 oktober 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Een hooggeplaatste ambte
naar bij het Italiaansche minis
terie van eeredienst en justitie,
Sarcom. zou half Augustus
naar Perticara, niet ver van
Napels, gaan om daar met zijn
familie een maand vacantie
door te brengen. Zijn J'amilie
wachtte hem daar. Te Potenza
huurde hij een rijtuig, maar op
zes mij Ine afstands werd hij uit
zijn mijmering gewekt door
twee ruwe stemmen, die hem
verzochten uit te stappen. Hij
was niet gewapend, zijn koet
sier hem onbekend. Sarconi
stapte dus maar uit zijn rijtuig,
werd gekneveld en van alles be
roofd. De roovers eischten bo
vendien een losgeld van 12,000
fr.. anders zou hij ter dood wor
den gebracht. Sarconi schreef
derhalve een brief aan zijn fa
milie om die som te vragen. Het
was nacht geworden, de gevan
gene moest den grond tot rust
plaats kiezen en hij kreeg den
volgende dag nauwelijks te eten
of te drinkenVier dagen en vier
nachten bleef Sarconi aan de
ruwste behandeling blootge
steld. Eindelijk, op den vijfden,
toen zijn bewakers na een over
vloedig ontbijt in slaap waren
gevallen, slaagde hij er in te
ontsnappen.
Vüftiff jaar geleden:
-In een hotel in Breslau is een
zpkere Heinz von Ummelman
uit Berlijn gearresteerd. Men
vond op hen een zwart masker
en een aantal juweelen, die
vermoedelijk van diefstallen bij
juweliers afkomstig zijn. Bij
zijn arrestatie rukte de man
zich los, maar kon door een bij
den hoteluitgang opgestelden
politieman worden gegrepen,
waarna hij geboeid naar het
hoofdbureau werd overge
bracht. Bij onderzoek bleek zijn
naam valsch. Zijn werkelijke
naam is nog niet bekend ge
maakt. aangezien men ook een
medeplichtige in de kraag hoopt
te vatten. Uit zijn papieren leidt
men af, dat hij voor zijn komst
in Breslau ook nog een bezoek
aan Keulen heeft gebracht. Men
vermoedt, dat men in den arres
tant den beruchten juweelen-
roover Arnold gevonden heeft,
die onlangs bij een inbraak in
de Berhjnsche juweliersfirma
Vosseen waarde van 90 duizend
mark buit maakte. De man
blijkt zich in elk geval van al
lerlei schuilnamen te hebben
bediend. Zijn verhoor geschied
de in tegenwoordigheid van den
commissaris Braschwitz. leider
der Berhjnsche inbraakpolitie.
