Puebla-conferentie in
greep van behoudzucht
Vredesberaad contra
nota kernbewapening
Vergadering van Latijnsamerikaanse
bisschoppen begint volgende maand
MEXICO-STAD/DEN BOSCH - De voor oktober geplande
vergadering van 350 bisschoppen uit 22 Latijnsameri
kaanse landen in het Mexicaanse Puebla, die moest wor
den uitgesteld vanwege het conclaaf, zal vermoedelijk
medio november beginnen. Dit uitstel betekent tijdwinst
van de basisgemeenschappen. De kans is ook groter ge
worden, dat Puebla meer zal kunnen uitgaan van de eigen
Zuidamerikaanse situatie en minder een waarheid hoeft
te verkondigen, die voor de hele wereld opgaat.
Armen in Zuid-Amerika. Volgens Nederlandse waarnemers is bij de
voorbereidingen van de bisschoppelijke Puebla-conferentie te weinig
aandacht voor de ongerechtigheid en onderdrukking in Latijns-Amerika.
Dit is de mening van de missioloog
dr. J. van Nieuwenhoven van de
katholieke universiteit van Nij
megen, die de voorbereidingen
van de Celam-conferentie in
Puebla intensief heeft gevolgd.
Hij is één van dc weinigen, die de
gelegenheid heeft gehad het tot
dusver geheim gehouden voor
bereidende (definitieve) docu
ment voor de Puebla-conferentie
te bestuderen
In een bijeenkomst van oversten en
orden en congregaties, die in La-
tijns-Amerika werkzaam zijn,
heeft hij een uiteenzetting gege
ven van dit document. De bijeen
komst was georganiseerd door de
Nederlandse missieraad.
Uit dit stuk komt volgens dr. Van
Nieuwenhoven naar voren dat de
Latijnsamerikaanse bisschoppen
zich als één blok willen verzetten
tegen de militaire regeringen en
gezamenlijk willen optreden te
gen de secularisatie.
■Bevrijding
Onderonsje
Hij constateert echter ook dat het
document voornamelijk tot stand
is gekomen in een onderonsje
van bisschoppen, waardoor het
voor de basis vrijwel onmogelijk
is geweest haar bijdrage te leve-
In december 1976 schreef kardinaal
Baggio, prefect van de curie-
congregatie voor de bisschop
pen, dat de paus, toen nog Paulus
VI, een derde Celam-conferentie
wilde, een vervolg op de confe
rentie van Medellin van 1968.
Het secretariaat organiseerde vier
regionale vergaderingen van bis
schoppen in Latijns-Amerika.
Behalve de bisschoppen namen
er uitsluitend nuntii en leden van
de pauselijke commissie voor La
tijns-Amerika aan deel. Het re
sultaat van dit eerste' overleg
kwam in een ontwerp werkdo
cument, dat ter beoordeling werd
voorgelegd aan de nationale bis
schoppenconferenties.
De landelijke bisschoppenconfe
renties bleven slechts vijf maan
den over om de basis erover te
raadplegen. Van de Braziliaanse
en Chileense episcopaten is be
kend, dat zij erin slaagden het
werkstuk met de basis te bespre
ken. Van de andere landen is dit
niet bekend.
e reacti
lijke bissch<^>enconferenties
stelde het secretariaat-generaal
Dr. van N ieuwenho ven c
dat onder de Latijnsamerikaanse
theologen en basisgemeen
schappen teleurstelling heerst
omdat hun strijd voor de ombui
ging van het Celambeleid niet is
gelukt. Zij missen met name in
het werkdocument van de Celam
de praktische konsekwenties van
Christus' bevrijding in de pasto
rale praktijk.
Basisgemeente
Terwijl tien van de twintig bis
schoppenconferenties zich posi
tief hebben uitgesproken over de
basisgemeenschappen, wordt in
het werkdocument het woord ba
sisgemeenschap niet genoemd.
Het werkdocument houdt vast
aan de parochie als eerste cel van
de kerkelijke gemeenschap. Het
komt niet toe aan een uitwerking
van de betekenis als zodanig van
de basisgemeenschap. Van
Nieuwenhoven stelt dan ook de
vraag of de basisgemeenschap
pen van de Celam eigenlijk wel
de kans krijgen echt verbonden
te zijn met de officiële kerk.
van de Celam een nieuw werkdo
cument op voor de Puebla-con
ferentie. Naar mening van dr. van
Nieuwenhoven is dit tweede do
cument evenwichtiger van bena
dering dan het eerste, dat overal
in de wereld op scherpe kritiek
was gestoten.
Het nieuwe document stelt zich
duidelijker aan de kant van de
armen en noemt ook het thema
van de bevrijding. Het spreekt in
bijgevoegde nota's waarderend
over de basisgemeenschappen
ofschoon deze in het document
zelf niet aan het woord komen.
Ook komt het begrip nationale vei
ligheid ter sprake, waaraan tal
van Latijnsamerikaanse regerin
gen het recht ontlenen mensen
rechten te schenden en die te
rechtvaardigen met een christe
lijke terminologie. Het document
zegt echter niet dat hier misbruik
van het evangelie wordt gemaakt
Volgens Van Nieuwenhoven heeft
het nogal behoudende secreta
riaat-generaal van de Celam zijn
stellingen al betrokken. Pater
J.W. Saelman osa, voorzitter van
de Nederlandse bisschoppelijke
adviescommissie voor Latijns-
Amerika, zegt de Puebla-machi-
ne is zo afgesteld, dat alleen tradi
tionele verklaringen kunnen
worden verwapht.
Het werkdocument bevat geen
analyse van de sociale, economi
sche, culturele en religieuze wer
kelijkheid in Latijns-Amerika.
Het zwijgt niet over de feiten van
onderdrukking, armoede, honger
in Latijns-Amerika, maar het
komt er niet toe structurele oor
zaken aan te wijzen.
Het document zegt integendeel dat
de kerk niet competent is zich
hierover uit te spreken. Zij kan
alleen een "evangelische benade
ring" geven. Het is dan ook niet
logisch dat het werkdocument
wel de marxistische analyse uit
voerig bespreekt en vervolgens
afwijst.
Van Nieuwenhoven constateert,
dat er wel individuele bisschop
pen zijn, zoals de kardinaal Arns
van Brazilië, die de structurele
oorzaken van de ongerechtigheid
in Latijns-Amerika durven aan te
wijzen. Maar het werkdocument
durft de lijn van constateren naar
handelen niet door te trekken.
Konsekwent handelen roept in
derdaad spanningen op tussen
kerk en staat. Secretaris-generaal
Trujillo van Celam durft volgens
Van Niéuwenhoven die spannin
gen niet aan. Hij wijst ze af omdat
moeilijkheden met de regering
het evangelisatiewerk van de
kerk in gevaar zouden kunnen
brengen.
Bevrijding
Van Nieuwenhoven had verwacht
dat de Puebla-conferentie in haar
voorbereidingen in ieder geval
zou hebben bekeken welke theo
rie het beste de geest van Christus
weerspiegelt, de theorie achter de
bevrijdingstheologie of de theo
rie van de verzoening. Naar zijn
mening had het werkdocument
werkdocument doet dit op mi
nimale manier doordat het de
marxistische analyse afwijst.
Van Nieuwenhoven meent echter
dat niet al te veel waarde aan het
werkdocument moet worden ge
hecht De landelijke bisschop
penconferenties hebben tal van
reacties geproduceerd, die niet in
het werkdocument terecht zijn
gekomen. Zij zullen echter weer
opnieuw worden ingebracht tij
dens de dicussies in Puebla en
dan - zo zegt hij - kan er veel ge
beuren.
Zeker nu de conferentie minstens
een maand wordt uitgesteld, zal
via de landelijke bisschoppen
conferenties de reacties van de
basis beter kunnen worden
gekanaliseerd, terwijl de bis
schoppen zelf meer tijd hebben
hun standpunten te verwoorden.
Nu krijgen b.v. ook de Brazi
liaanse theologen kans hun in
breng te leveren. Zij konden pas
in oktober bij elkaar komen om
het werkdocument te bespreken.
Polarisatie
Van Nieuwenhoven dringt erop
aan in de beoordeling van Puebla
ook te laten meespreken hoe men
in Zuid-Amerika met het conflict
binnen de kerk omgaat. Er be
staat een duidelijke polarisatie.
Met name de bevrijdingstheolo
gen worden dikwijls gekraakt.
Toch blijven dezen in meerder
heid met anderen discussiëren op
basis van een samen christen
zijn.
Volgens pater Saelman, die als ver
tegenwoordiger van de r.k. kerk
Nederland uitgenodigd is aan de
Puebla-conferentie deel te ne
men, zijn er nog andere factoren,
die de uitkomst van Puebla kun
nen beïnvloeden. Er zijn heel wat
bisschoppen, die niet geïnteres
seerd zijn in theologische be
schouwingen. Zij zoeken prakti
sche oplossingen voor het dage
lijks leven. Veel hangt er daarom
van af welke bisschoppen de
mond gaan roeren. Zijn conclusie
is: ondanks het werkdocument
kan men van Puebla nog veel
verwachten.
IKV wil brede discussie over visie minister Scholten
Pe discussie over het vraag
stuk van oorlog en vrede
krijgt dit jaar na de Vre-
desweek snel een actueel
vervolg. Het Interkerke
lijk Vredesberaad (IKV)
gaat de omstreden nota
over kernbewapening van
minister Scholten ver
spreiden onder de drie
honderd plaatselijke en
regionale IKV-kemen.
Het IKV ziet deze nota - waarvan zij
de strekking overigens scherp
afwijst - als een uitstekende gele
genheid om de discussie over de
kernbewapening door te trekken
naar de politiek. Tijdens de vre-
desweek deed het IKV een be
roep op de kerken om het overleg
over de kernbewapening in brede
kring te voeren. Het Interkerke
lijk Vredesberaad wil zo bereiken
dat de discussie binnen de ker
ken politieke gevolgen krijgt.
Aan de negen aangesloten kerken
heeft het IKV gevraagd te bevor
deren dat de ethische kanten van
de kernbewapening aan de orde
komen. Tegelijk vraagt het IKV
de kerken zich tot regering en
parlement te wenden om het de
bat over te nota uit te stellen tot
kerkelijke en andere groepen
zich over de inhoud hebben uit
gesproken. Tenslotte verzoekt
het vredesberaad de kerken om
de nota te toetsen aan de eigen
opvattingen.
Verbijstering
Het IKV wijst de strekking van de
nota-Scholten zelf scherp af. In
zijn commentaar stelt het Vre
desberaad met verbijstering vast
dat de minister zich beperkt tot
een zuiver militaire-politieke dis
cussie en niet in gaat op het men
selijk lijden, dat kernwapens
veroorzaken, de gevolgen voorde
bevolking en de gevaren van de
voortdurende bewapenings
wedloop.
Het Vredesberaad vindt dat het re
geringsbeleid voert tot uitbrei
ding van de conventionele bewa
pening én van de rol van de
kernwapens. Men stelt dat de mi
nister "zijn eigen handen op de
rug bindt" als hij zich op het
standpunt stelt dat van Neder
land geen eenzijdige stappen
verwacht mogen worden. Vol
gens het IKV is daarmee een ef
fectieve strategie om binnen de
Navo stappen tot ontwapening te
nemen onmogelijk.
Het IKV verwijt minister Scholten
dat zijn nota een analyse van de
bewapeningswedloop mist. Vol
gens het Vredesberaad geeft dat
een situatie van "voortdurend
achter de feiten van de wapenbe
heersing aanhollen". Als voor
beeld noemt het IKV de dreigen
de invoering van de neutronen
bom.
Blind
Een gebrek van de nota vindt het
IKV ook - wat men noemt - "het
blinde vertrouwen in de redelijk
heid en de beheersing van de
mens, die te allen tijde zou weten
op welke knop hij wel en niet mag
drukken. Volgens het Vredesbe
raad worden de risico's, dat het
eens mis kan lopen, danig onder
schat.
Om een brede discussie over de no
ta mogelijk te maken dringt het
IKV er op aan om de parlemen
taire behandeling van de nota uit
te stellen tot begin volgend jaar.
Zelf belegt het IKV komend
voorjaar een studieconferentie
over de kernbewapening.
Cantatedienst - In de Dorpskerk inj
Wassenaar wordt morgenavond
een cantatedienst gehouden. Tij]
dens deze dienst, met als voor]
ganger de Haagse predikante en
dichteres Maria de Groot, zijn
dubbelkorige werken van Schüta
en Bach te beluisteren.
Deze werken worden uitgevoerd
door het kamerkoor Quod Libet
en Wassenaar Vocaliter met be-|
geleiding van Leo Kohlenberg;
(clavecimbel) en D. K. Wielenga
(cello). Dirigent is Ad de Groot
De cantatedienst in de Dorps]
kerk begint om zeven uur.
Communisme - De bisschoppen
van de Anglicaanse kerk hebbenl
zich tegen een "gedachteloos an-
ti-communisme" gekeerd. Vol-,
gens de bisschoppen moet de'
kerk erkennen "dat de markisten!
zich bezig houden met proble4
men van de mensheid, waaraan
ook de christen niet voorbij mag
gaan".
Deze opvatting staat in een docu-1
ment dat is opgesteld door de
Anglicaanse bisschoppen-confe-J
rentie (de zogenaamde Lambeth]
conferentie), die de afgelopen
zomer in het Engelse Canterbury
werd gehouden. Het document isj
pas nu naar buiten gekomen.
In het document stellen de Angli-I
caanse bisschoppen zich Op het
standpunt dat het christelijke!
geloof de aanhangers dwingt tot]
zelfkritiek over het maatschap
pelijk stelsel waarin ze levenJ
Men noemt het ontoelaatbaar om
Karl Marx eenvoudig als "anti
christ" af te doen.
Zuid-Afrika - De algemene synode!
van de blanke Nederduitse kerk
in Zuid-Afrika heeft de banden
met de Gereformeerde Kerken in
Nederland definitief verbroken.
De synode nam deze week het
besluit van het dagelijks bestuur
(moderamen) over.
De verbreking van de banden is een'
direct gevolg van de beslissing
van de Gereformeerden in Ne
derland om het anti-racisme-
fonds van de Wereldraad van
Kerken weer aan te bevelen. De
aanbeveling van dit omstreden,
fonds was tijdelijk opgeschort,
Mekka - Deze maand reizen onge
veer duizend moslems uit Ne
derland op bedevaart naar Mek
ka. Deze week en de komende
week reist een deel van hen per
vliegtuig rechtstreeks naar Saoe-
di-Arabië. Het andere deel yan de
moslems gaat eerst naar eigen
land - Marokko en Turkije - om
samen met familie op bedevaart
te gaan. De moslems uit Neder
land zijn in hoofdzaak van Suri-;
naamse, Indonesische en Marok
kaanse afkomst.
Beroepingswerk. Herv. Kerk: be
roepen te 't Waal en Honswyk: G.
F. Overgaauw uit Valkenburg
(ZH). Aangenomen naar De-
demsvaart: A. A. S. ten Kate
kandidaat in Leiden.
Ger. Kerk: Beroepen te Purme-
rend: G. D. Hanemaayer uit Slie-'
drecht.
Ger. Kerk Vrijg.: Beroepen te Loe-
nen-Abcoude en Weesp-Nigte-
vegt'A. de Jager, kandidaat in:
Kampen. Te Sneek: M. H- de1
Boer, kandidaat uit Marknesse
Te Smithville (Canada): M. H
Oosterhuis *uit Wageningen.
Ger. Kerk Vrijg. B. V.: Beroepen te
Kampen: W. J. van der Linde uit
Heerenveen.
Chr. Ger. Kerk: Beroepen te Maas
sluis: B. Bijleveld uit Bussum.
Ned. Prot. Bond: Aangenomen
naar Velp, Roozendaal, Rheden,
De Steeg en Bierum: mevr. da. A.
C. Dorhout-De Mees uit Brielle.
LEIDEN - Herv. Gem.: Hoogl. Kerk 10
hr. Christ, 11.45 oec. stud, dienst. Mare-
kerk 10 ds Meijers, 5 ds De Jong. Mara-
nathakerk 10 ds Sytsma; Merenwijk 9.30
ds Hortensius, 11 ds Hortensius en past.
Van Well. Bethlehemkerk 10 ds Panne-
koek; Bevrijdingskerk 9 ds Boogerd
(HD); Vredeskerk 10 prof. Heering, Zui-
derkerk 5 cant, dienst Eglise Wallone
10.30 past Ribs. Acad. Ziekenhuis 10.15
ds Bovenberg. Diacon. huis 10.30 ds
Hemmes (afscheidsdienst). Endegeest
gez. dienst 9.30 ds Friederich.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 dr. Bakker,
Oegstgeest; 5 ds Sijtsma. Petrakerk 10 ds
Sijtsma; 5 ds Hortensius. Oude Vestkerk
10 ds Vesseur, Den Haag; 5 drs. De
Raadt, Valkenburg. Maranathakerk 10
ds De Zeeuw, Voorschoten; 5 ds Vegter,
Oegstgeest. Bevrijdingskerk 10.30 ds
Hoornstra, Nieuw-Vennep; 5 ds Vrolijk,
Katwijk. Groenhoven 10 ds v. Arkel,
Bloemendaal. Gez. dienst Jeugdhaven
10 De Mirt hr. Huigen, 10 Mierennest hr.
Venema. Merenwijk
Hortensius; 11 past.
tensius.
Dolerende Noodgemeente Groot Leiden
(Pieterskerkstr. 1): 9 hr. Oosting, Leer-
Geref. Kerk Vrijg. (Herengracht 70): 10
en 5 ds Gootjes.
Chr. Geref. Kerk (Steenschuur 9): 10 en 5
stud. Velema, Apeldoorn.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 lees-
dienst.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk Drift
straat): 11.30 en 5.30 dienst.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgracht):
10.15 ds Happee.
Baptistengemeente (O. Rijn 3): 10 ds Van
Mameren.
Evang. Christengemeenschap (Middel
stegracht 3): 10 hr. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. De Leeuw.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: zondag
10 hr. Zijlstra; dinsdag 8 avond doop.
Pinkstergemeente (O. Rijn 3): 3 nam. ev.
mevr. Van Wieringen.
Leger des Heils (Hooigracht): 10 en 7.30
dienst
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijndijk 24): zo.
9.30 en 4; woe. 8.
Christian Science (Steenschuur 6): 10.30
Dagen (Steenschuur 6): 10.15 dienst.
Zevendedagsadventisten (Lokhorst-
kerk) 9.45 gesprek; 11 prediking, elke za
terdagmorgen.
Oud Kat. Kerk (Zoeterw. Singel): 10 h.
Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstr.) 10.30 h.
Rooms-Kath. Kerken: Merenwijk zo.
9.30 en 11; Haagweg zat. 7; zond. 9,10.45;
12 en 6.30; Steenschuur zat. 10 en 7; zond.
8.30, 10, 11.30 en 6 en 7; Lammen-
schansw. zat. 7, zond. 9, 10.30 en 6;
Haarl.str. zat. 7. zo. 9.30, 10.45, 12.15 en
6.30; Rijndijk 281 zat. 7; zond. 9.30 en
11.30; Boshuizerl. zat. 7; zo. 9.30 en 11;
Herensingel zat. 7; zo. 8.30, 9.30 en 11.
ABBENES - Herv. Gem.: 9.30 ds Den
Harder.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem.: 10
ds Wolthaus, 7 zangdienst. Geref. Kerk:
10 ds Oldemans, Hilversum; 6.30 hr Te-
nyenhuis. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30
stud. Korving, Apeldoorn. R.K. Kerk:
zat 7. zond. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Adventsk. 10 ds Bogers; 6.30 ds
Lefeber, Kruiskerk 10 ds Olie, Linscho-
ten. Opstandingskerk. 10 ds V.d. Hei
den; Salvatorikerk 6.30 open deurdienst;
Nabij 10 jeugdkapel; Goede Herder 9 dr
v. Santen; De Bron 10.30 dr. v. Santen;
6.30 ds v.d. Ree; Ashram 9.30 ds Hane-
maaijer (gez. dienst); Oudshoornsek. 10
jong.dienst, Sionskerk 9.30 ds Verploeg;
6.30 ds Hakkenberg, Lopikerkapel. Ge
ref. Kerk Maranatha 10 hr Tenyenhuis;
6.30 ds Oldemans, Hilversum. Salvatori
10 ds Vree; 6.30 ds Baks, Serooskerke.
Goede Herder 10.30 ds v.d. Ree, 6.30 ds
Hoogendijk, De Bron 9 ds v.d. Ree, 10 hr
Taselaar, 6.30 ds. v.d. Ree, Ashram 9.30
ds Hanemaaijer Geref. Kerk Vrijg.: 8.45
en 6.30 dienst des woords. Geref. Kerk
Vrijg. Buiten V.: Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 4.30 ds Hamstra. Oud Geref. Gem.:
9.30 en 4 dienst, dond. 26 okt. 7.15 ds
Kamp. Baptistengem. 10 en 6.30 ds
Koekkoek. Volle Evang. Gem. (school
Pieludeweg): 10 hr Buining. Leger des
Heils 10 en 6.30 uur, Corn, de Via-
mingstr. Remonstr. Kring: 10 ds Jonker.
R.K. Kerken: Bonif. kerk zat 7; zond.
8.30,10 en 11.30; Piuskerk zat. 7; zond. 9,
10.30 en 11.45; De Bron zat. 7; zond. 9 en
11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 en 6
ds Exalto. Geref. Gem.: 9.30 leesdienst;
19 uur ds Van Gelder, Gouda.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 prof. Graafland, Gouda, 6.30 ds
De Rooij, Zoelen; Salvatorkerk 10 ds
Gooüer Putten; 6.30 ds Roelofsen, Zeist.
Bethlehemkerk 10 hr Goedhart, Nieuw
koop, 6.30 ds De Vreugd. Geref. Kerk. 10
ds 't Hart; 6.30 Applausdienst. Ger. Kerk
Vrijg. Ichthuskerk Pr. Beatrixstr. 9.30 en
4 ds Wesseling.
BOSKOOP - Herv. Gem.: Dorpskerk
9.30 ds Heymans; 6.30 ds Stelwagen; De
Stek 9.30 ds Stelwagen. Geref. Kerk:
Zijde 9.30 en 5 ds Omta; De Stek 9.30 ds
Stelwagen. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds
van Langevelde. Geref. Gem.: 9.30 en 6
dienst. Opwekkingsgemeente (Concor
dia): 9.30 dienst. Verg. v. Gelovigen
(Nieuwstraat): 9.30 en 5 dienst R.K.
Kerken: Kerk zat. 7; zond. 9.30 en 11; De
Stek zat. 5.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem.: 9.30 ds
Geertsema, 6.30 ds Harteveld, Rotter
dam. Geref. Kerk: 9.30 ds Versluys, 5 ds
Van Santen, Sassenheim. R.K. Kerk:
Anker zat. 7; zond. 8.45 en 11.15; Bernar-
dus zond. 10; Dorp zat. 7; zond. 8, 10 en
11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 en 5 ds
Rothfusz. Geref. Kerk: 10 ds De Vries,
Scheveningen; 5 ds Rothfusz. Chr. Ge
ref. Kerk: R.K. Kerk: Martinuskerk zat.
7, zond. 8.30,10,11.30 en 12.45; Jozefkerk
zat 7; zond. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 dr. Van
Vliet, R.K. kerk: zat. 7, zond. 10.
DE KAAG - Herv. Gem.: 10 ds Carstens,
R.K. Kerk: zat. 7; zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 dr Aalders, Den
Haag (HA); 6 ds Vink (HA), Ontmoe-
tingskerk 10 ds Gebraad (HA), 6.30 idem.
Geref. Kerk: Open Hof 9.30 ds Snoey; 5
ds Schaafsma. R.K. Kerk: zat. 7; zond.
9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.:
Nieuwe Kerk 10 ds Vink; 6 kand. Van
Roest; Oude Kerk 10 ds Vroegindeweij,
5.45 samenzang, 6 ds Van Achterberg,
Leiden. Ichthuskerk 10 ds Hovius, 5 ds
De Vos. Pniëlkerk 9.30 ds Schuurman, 6
'ds Vroegindeweij. Gr. v. Prinsterer-
school 10 ds. Arkeraats. Overduin 2 nam.
ds Baas. Geref. Kerk Vrijg.: 10.15 ds
Hoff, 3.30 dienst. Geref. Kerk Vredes
kerk 10 ds v.d. Horst; 5 ds Bakker.
Triumfator 10 ds Schaafsma; 5 ds Steen
stra, Wassenaar? Geref. Kerk Vrijg. Bui
ten V.: 8.45 en 7 ds Roukema. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 dienst. Geref. Gem. (Remi
sestraat) 10 en 5 leesdienst, dond. 26 okt.
7.30 ds Van Gelder uit Gouda. Volle
Evang. Gem. (Voorstraat 100): 9.45
dienst.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: 10 ds de Vries; 7 ds v.d. Hoek,
Nieuv/egein. Geref. Kerk: 10 ds Dijkstra,
Boskoop, 7 ds Modderaar, Waddinx-
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk: Dorpskerk 10 ds Geursen; Hoofd-
straatkerk 10 ds Doesburg, 6.30 mevr.
Jacobi. Scheppingskerk 9 en 10.30 ds
Knorth, 5 ds Van Loenen. Baptistenge
meente: 10 br. Lourens. R.K. Kerk: zat 7;
zond. 9,10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds De
Vree. Geref. Kerk: 9.30 drs. Los, 7 ds v.d.
Heijen, Zwammerdam. R.K. Kerk: zat. 7;
zond. 7.30- 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem.: Dorpskerk 10 ds
De Gelder; 7 ds Hooft; Pauluskerk 10 ds
Hooft. Geref. Kerk: 10 ds Verdoorn, Lei
den, 7 ds Dijkstra, Bennebroek. Geref.
Kerk Vrijg.: 10 en 2.45 stud. Wilschut
Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.: 10.45 en 5
ds Schuurman. Chr. Geref. Kerk: 10 en
4.30 dienst. Geref. Gem.: 10 en 4 lees-
diensten, dond. 26 oktober 19.30 ds Van
Eckeveld, Zeist. Marienburcht maand. 8
evang. dienst, ds Gravendeel R.K. Ker
ken: Agathakerk zat. 7; zond. 8.30,10 en
11.30; Poelhuys zat. 7; zond. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7; zond. 8.30,1011.30; En-
gelbew. zat. 7; zond. 8, 9.30 11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds
Bronsgeest, 6.30 ds Oostenbrug. Rid
derkerk. Geref. Kerk: 9.30 ds Vrolijk,
Katwijk; 6.3Ö ds Fernhout, Alphen. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 dienst des woords, 2.15
ds Hamstra, Alphen. R.K. Kerk: zat 7,
zond. 7.30, 9, 10.45.
'NIEUWVEEN - Herv. Gem.: 9.30 en 6.30
ds Molenaar. Geref. Kerk: 9.30 kand. v.d.
.Meulen; 7 ds Hartkamp, Alphen. R.K.
iKerk zat. 7, zond. 9 en 11.
'.NIEUW-VENNEP - Herv. Gem.: 9.30 ds
IGoverts; 7 ds Bronsgeest, Nieuwkoop.
Geref. Kerk: 9.30 ds Wijngaarde; 4.30 ds
(Rang. Chr. Geref. Kerk 9 en 3 ds Visser.
R.K. Kerk: zat. 7, zond. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds Zou
tendijk, 7 ds van Bennekom, Ooltgens-
plaat. Geref. Kerk (Woerdense Verlaat):
10 en 7 ds Nooteboom. R.K. Kerk: zat.
7.30; zond. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem. Voorstraat
10 ds Keuning, 7 ds Warnink; Sole Mio 9
ds Keuning; Hoofdstraat 9 ds Warnink;
10.30 ds Cupedo, St. Michielsgestel 5 ds
Van Buuren, Zoetermeer (jeugdd.). De
Rank 10 hr Gooyert, Zeist; 5 hr Visser,
Gouda; aula Boerenburg 10 jeugdkapel.
Geref. Kerk: Sole Mio 9 ds Keuning,
Vinkenlaan 9.30 ds De Vries, Katwijk, 7
ds Warnink in Gr. Kerk v.d. Berghstich-
ting 11 ds Warnink. Ned. Prot Bond:
10.30 mej. Van Steenis, Weesp. R.K.
Kerken: Binnen: zat. 7, zond. 8, 10 en
11.30; Zee: zat. 7, zond. 9.30 en 11, aula
Boerenburg 11.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Gem..-
10 ds Kalkman (HA). R.K. Kerk: Sint Jo
zef zat. 7; zond. 10 en 11.30; St. Viktor zat.
7; zond. 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem.: Groene
Kerk 10.30 ds Mulder, Santpoort; Pau
luskerk 10 ds Mackaay Leiden, Gem.
centrum 10.30 ds Ter Linden (HA), 7 ds
De Haan. Gem. centrum jeugdkerk 10.30
ds Vegter. Wijckerslooth 4 ds Ter Linden
(HA). Geref. Kerk: Mauritslaan 10 ds
Heemskerk, Gemeentecentrum 7 ds De
Haan. Geref. Kerk Vrijg.: 9.30 dienst des
woords, 4.30 stud. Wilschut. Geref. Kerk
Vrijg. Buiten V.: 8.45 en 4 ds v.d. Berg.
R.K. Kerk: Willibr. kerk zat. 7, zond. 9,
10.30 en 12; Bonaventurakapel zat 6.30,
zond. 9 en 11. Volle Evangeliegem.
(gem.centr.) 4 nam. hr. v.d. Brugge.
OUD ADE- R.K. Kerk: zat. 7, zond. 8.30
en 10.30.
Hérv. Gem.: 9.30 ds Lalleman. Geref.
burg. R.K. Kerk: 'zat. 7,"zond. 8, 9.30
11.30. Remonstr. Gemeente 19.15 mw.
Piso, Alkmaar.
ROELOFARENDSVEEN - R.K. Ker
ken P. Banden zat. 7, zond. 8,9.30,11 en
12.15. Maria Pres. zat. 7, zond. 8, 9.30
RIJNSATERWOUDE-Herv. Gem.: 9.30
ds Terlouw, Ballum, 7 ds De Kruijf. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 dienst des woords; 2.15
ds Bouw, Scheveningen.
RIJNSBURG - Herv. Gem.: Grote Kerk
9.30 ds v.d. Bogerd; 5 ds Bouman, Heer-
de. Bethelkerk 9.15 ds Bouman Heerde,
5 ds v.d. Bogerd. Geref. Kerk: Petrakerk
9.30 dr v. Oeveren, 5 ds Doesburg, Lei
derdorp. Immanuelkerk 9 en 10.30 ds v.
Wijk, Amsterdam. 5 ds Damsma. Mara
nathakerk 9.30 ds Damsma, 5 ds Henle,
Wassenaar. Geref. Kerk Vrijg.: 10.45 en 7
ds Zomer. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 dsi
De Joode. Evang. Christengemeente
(aula mavo): 10 br. V.d. Brink. R.K. ge
meenschap (aula tuinb.school) zat. 7
zond. 10.30.
RIJPWETERING - R.K. kerk: zat 7,
zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem.: 9 ds De
Gelder, Lisse; 10.30 ds Bouman, Kat
wijk, 6.30 ds Jonkman, Berkel Roden
rijs. Geref. Kerk: 10 ds Van Santen, 5 ds
Versluys, Hazerswoude. R.K. Kerk: zat.
7, zond. 8, 9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem.: 9.30 ds Stehou-
wer, Alphen, 6.30 ds Kattenberg. Geref.
Kerk: 9.30 hr Van Wallinga, 6.30 drs. Los,
Leimuiden. R.K. kerk: dorp zond. 9 en
12; Langeraar zat. 7, zond. 8.30, 10 en
11.30.
VALKENBURG - Herv. Gem.: 10 en
6.30 ds Overgaauw, gez.dienst in geref.
kerk. Geref. Kerk: 9.30 ds De Raadt; 6.30
ds Overgaauw, gez. dienst. Geref. Kerk
Vrijg. 9.30 leesdienst; 5 ds Hoff.
VOORHOUT - Herv. Gem.: 10 ds Bro
kerhof, R.K. kerk: zat. 7, zond. 9,10.30 en
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem.: Dorp 10
ds Lentz; 7 ds Van Leusden, Leidschen-
dam Hulp en Heilkerk 10 ds Verheule,
aula Noord-Hofland 9.30 vic. Bijl. De Ark
IC jong. dienst. Geref. Kerk dorp 10 en 5
ds De Zwart; Aula Noord-Hofland 9.30
vic. Bijl. Geref. Kerk Vrijg.: 9 ds Reits-
ma, Avereest; 3 ds Gratz Delft R.K. Ker
ken: Laurentius zat. 7; zond. 10 en 11.30;
aula Noord Hofland 11M. Godskerk zat.
7, zond. 8.30,10.30.
WADDINXVEEN - Herv. Gem. Brug-
kerk 10.30 ds Verwelius, 6.30 ds Abma,
Putten, Hoeksteen 9.30 ds Abma, Put
ten, 6.30 ds Verboom. Bethel 9 ds Ver
boom; 5 ds Verwelius; Immanuel 10 en 5
ds Hulst Geref. Kerk: Kruiskerk 10 ds
Modderaar; 5 ds v.d. Berg; Ontmoe-
tingskerk 10 ds v.d. Berg; 5 ds Modde- j
raar. Oud Geref. Gem.: 10 en 6.30 dienst. I
Chr.Afgesch.Gem.: 9.30 en 5 ds Verloop.
Volle Evang. Gem. (Lindengaarde 17a)
9.30 dr Van der Heijden. R.K. Kerk:
Ontmoetingskerk zat. 7, zond. 8.45,11.45
en 7; Victorkerk zat 7, zond. 10.
WARMOND - Herv. Gem.: 10 en 5 ds
Den Tonkelaar. R.K. Kerk: zat. 7, zond.
8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR-Herv. Gem.: Dorpskerk
10 dr Frederikse, Ermelo; 7 ds De Groot;
Kievietkerk 10 ds Van Zanten; Messias-
kerk 10 ds Wiersma, 4.30 ds Tukker;
Dorpscentrum 9.30 hr Schaap, Zoeter
meer. Geref. Kerk 10 en 5 ds v.d. Meulen;
Zuid 10 dr Schuurman, IJsselmuiden, 7
cant, dienst in herv. dorpskerk ds De
Groot. Ned. Prot. Bond: 10.30 ds Van
Alst, Baarn.
WOUBRUGGE - Herv. Gem.: 9.30 hr.
Drijver; 6.30 ds Blenk. Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 kand. Becker, Den Haag. Ned.
Prot Bond: 7 hr. v.d. Voort, Heemstede,
R.K. Kerk: zat. 7, zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem.: 9.30 ds
Lefeber, Alphen. Geref. Kerk: 9.30 hr S. i
v. d. Land, Wassenaar 7 ds Treurniet,
Woerden. R.K. Kerk: zat. 7, zond. 9 en
10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem.: 10 ds i
Schoch. R.K. Kerken: Janskerkzat. 7.30,
zond. 9.30; Chr. Dienaarkerk zat. 7; zond.
8.30,10 en 11.30; Rijndijk (Meerburg) zat.
7, zond. 10, 12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem. 10 ds j
Mostert, 6.30 ds Lalleman, Oude Wete
ring. Geref. Kerk: 10 ds v.d. Heiden, 6.30 1
hr. Van Wallinga, Ter Aar.
