Via Leeuwenhoek
„gat" voorkomen
in woningbouw
Miep Diekman:
„Schrijven waar
iets niet is...
Polikliniek voor Endegeest overbodig
Hygiëne rond
toiletten op
scholen vaak
niet zo best
Ambtenaren verdeeld over
mogelijkheden binnenstad
Van Dam voorzitter van Rijnland
WOENSDAG 18 OKTOBER 1978
Dr. Hiddema, hoofd Sociaal Psychiatrische dienst:
J»?
9?
LEIDEN - Voor. de stad
Leiden is de polikliniek
functie van Endegeest
overbodig. Tot deze
conclusie komt dr. F. Hid
dema, hoofd van de So
ciaal Psychiatrische
Dienst (S.P.D.) van de
Gemeentelijke Genees
kundige en Gezondheids
dienst in een advies aan de
Provinciale Raad voor de
Volksgezondheid.
Een opvallende conclusie, omdat
de gemeenteraad in augustus van
dit jaar zijn goedkeuring hechtte
aan de bouw van een geheel
nieuwe polikliniek bij Endegeest
(kosten: bijna één miljoen). De
staatssecretaris van volksge
zondheid zal uiteindelijk moeten
beslissen of de nieuwe polikli
niek er komt'.
Dr. Hiddema tekent protest aan te
gen een verdere vergroting van
de polikliniekfunctie van Ende
geest. Hij wijst erop dat zijn
dienst veel meer de geëigende in
stantie is voor de voor- en nazorg
van de psychiatrische patiënt.
Juist omdat de S.P.D. "niet het
stigma van een inrichting
draagt".
In de loop der jaren is de polikliniek
van Endegeest volgens dr. Hid
dema "zonder overleg met ande
re belanghebbenden uitgegroeid
tot een min óf meer zelfstandig
opererend instituut". Zijn kritiek
komt er op neer dat Endegeest
zich op een terrein heeft begeven,
waar een psychiatrische inrich
ting niet thuishoort. Hiddema
pleit voor dwingende afspraken
over de taakverdeling tussen En
degeest en S.P.D.
Datzelfde doet de Stichting
Geestelijke Gezondheid Zuid-
Holland. Deze stichting geeft het
advies om wel een nieuwe kliniek
bij Endegeest te bouwen, maar
dan een van bescheiden omvang.
Nadere studies moeten uitwijzen
hoe en waar de poliklinische be
handeling het beste kan plaats
hebben, aldus de stichting.
Nieuwbouw is nu nodig om "een
einde te maken aan het bescha
mende décor" dat de huidige po
likliniek biedt.
Het secretariaat van de Provinciale
Raad is voorstander van nieuw
bouw, speciaal voor patiënten uit
Leiden en Oegstgeest. Maar ook
elders in de regio mpet ruimte
worden geboden aan polikliniek
functionarissen, aldus het secre
tariaat.
99
LEIDEN - Schrijfster Miep
Diehmann en illustrator
The Tjong Khing waren
gistermiddag in het kader
van de kinderboekenweek
bij V&D om hun boeken
van een handtekening te
voorzien.
Het ging natuurlijk met name om
het nu met de gouden griffel en
het gouden penseel bekroonde
boekje "Wiele wiele stap".
Het boekje is bedoeld voor peuters
van twee, drie jaar. "Omdat ze te
genwoordig dan al naar de peu
terklas gaan en omdat er zo wei
nig is voor kinderen in die leef
tijd. Ik ben natuurlijk bekend
geworden met de hardere tiener-
boeken, maar het is altijd zo ge
weest dat ik heb geschreven waar
iets er niet was", vertelt Miep
Diekmann.
"Je zit er toch nog lang op te den
ken hoor, iedereen denkt maar
dat het zo gemakkelijk is, maar
het is best moeilijk. Je probeert al
het moraliserende eruit te halen
en het te zien zoals het kind het
ziet.
Kleine kinderen krijgen bijvoor
beeld hun drinken in zo'n tui-
melbeker hè? En als ze dan er
gens anders iets te drinken krij
gen in een gewone beker, dan valt
die om. Dan is de beker dom, niet
het kind."
Miep Diekmann en The 'Ijong
Khing werken samen sinds het
boek "Total loss, weetje wel" dat
in 1973 verscheen. Toen Miep
Diekmann met het idee voor
'"Wiele wiele stap" liep, dacht ze
meteen aan Khing. De tekening
moest met het woord één geheel
vormen, door het beeld wordt het
woord begrijpelijk.
Die formule vond Miep Diekmann
nog wel het moeilijkst van het
hele boekje, maar het is hun sa
men wonderwel gelukt. Wat mag
blijken uit de dubbele bekroning.
"Voor Jessica en Heieen" staat er
voor in het boek, Miep Diehmann
voegde daar gisteren nog een
naam aan toe, die van het kind
voor wie het boekje werd ge
kocht. The Tjong Khing maakte
er een passend tekeningetje bij.
Miep Diekmann: "Jessica is mijn
jongste kleindochter en Heieen is
het kind van mijn zuster. Dat zijn
dus tante en nicht, hoewel ze
maar een jaar schelen. Die twee
zijn natuurlijk hoogst veront
waardigd dat ze allemaal andere
kinderen met hun boekje zien lo
pen, want het is hun boek."
Wie gisteren het boekje bij Miep
Diehmann kocht kan in ieder ge
val zeggen: nee hoor, het is ook
mijn boekje. Kijk maar, mijn
staat er ook in.
Busbaan op tv
Vaiiavond wordt in het televi
sieprogramma Van Gewest
tot Gewest aandacht besteed
aan de vorige maand door
minister Tuynman geopende
vrije busbaan. In interviews
niet medewerkers van de ver
voersmaatschappij NZH
wordt ingegaan op de ver
schillende voordelen van de
busbaan voor het openbaar
vervoer, zoals de voorrangs
regeling.
Vakantie activiteiten
De vakantie-activiteiten in de
verschillende Leidse club- en
buurthuizen zien er morgen
als volgt uit:
Arke, Pieterskerkchoorsteeg -
Bouwen van een huttendorp
aan de Rijn- en Schiekade
vertrek tien uur.
Mierennest, Morsweg - Open
huis van tien tot half twaalf, 's
avonds bijeenkomst voor jon
geren vanaf 15 jaar van acht
tot elf uur.
Mirt, Lage Rijndijk - Generale
repetitie songfestival om half
tien 's morgensuitvoering
songfestival van twee tot vier
's middags en van zeven tot
negen 's avonds.
Boei. Musschenbroekstraat -
Speurtocht om half tien 's
morgens.
LEIDEN - De ambtelijke
nota over de dreigende
teruggang in de Leidse
woningbouwproduktie.
zou gezien kunnen wor
den als een duidelijk
schot voor de boeg. Een
snelle bebouwing van de
Leeuwenhoek (plm. 2000
woningen) biedt nog soe
laas om te voorkomen dat
er een gat zal vallen in de
woningproduktie. Bo
vendien bestaat er nog
verdeeldheid binnen het
ambtelijk apparaat over
het aantal woningen dat
de bebouwing van open
gaten in de binnenstad
kan opleveren.
Eén en ander kwam gisteravond
naar voren in de raadscommissie
voor de volkshuisvesting. Uit een
gisteren gepubliceerde woning-
bouwnota van M. A. Logtenberg,
adjunct-directeur volkshuisves
ting en ruimtelijke ordening bij
de gemeente, bleek dat de wo
ningbouw in de komende jaren
onvermijdelijk in het slop zou ra
ken.
Om een sterke daling in het bouw
programma te voorkomen had al
dit jaar moeten worden begon
nen met de voorbereidingen of
het bouwrijpmaken van een van
de grote Leidse bouwplaatsen.
Daarvoor zou het, volgens de no
ta, nu reeds te laat zijn.
Harde woorden
Die conclusie leverde gisteravond
enkele harde woorden op van
WD-raadslid Langerak aan het
adres van wethouder Verboom
(volkshuisvesting). Het WD-
raadslid zei dat hij zich diep zou
schamen voor dit beleid als hij
vier jaar wethouder zou zijn ge
weest. Hij meende verder dat in
dien bij de collegevorming een
ander op de plaats van Verboom
zou zijn gekomen de wethouder
een failliete inboedel had achter
gelaten.
De overige commissieleden waren
weliswaar verontrust maar lieten
zich een stuk genuanceerder uit
over de woningbouwnota. Dui-
vesteijn (PvdA) zei zich niet te
zullen laten verleiden tot paniek
voetbal. Hij merkte verder op dat
al begonnen had moeten worden
met de ontwikkeling van een be
stemmingsplan voor de mogelij
ke grote bouwplaatsen (Room
burg en de Leeuwenhoek). Tot
dusver is alleen een programma
van eisen opgesteld voor de Ste-
venhofjespolder. De Leidse ge
meenteraad heeft echter bepaald
dat in de Stevenshof pas ge
bouwd mag worden als de moge
lijkheden elders in de stad zijn
uitgeput.
Het CDA-raadslid Ham zei de wet
houder te bewonderen om zijn
moed een dergelijke nota naai
buiten te brengen. Wel vond hij
de dreigende terugval in de wo
ningproduktie een aanklacht te
gen het collegebeleid. Hij wees Cx
verder op in het verleden al
meermalen te hebben gewaar
schuwd voor déze neergang.
Andere bouwplaatsen
Het D'66-raadslid Hoekema be
treurde het dat alleen voor de
Stevenshofjespolder een pro
gramma van eisen is uitgewerkt
maar dat onbekend is wat de mo
gelijkheden zijn van de overige
grote bouwlocaties. Mevrouw
Passchier (PSP) sloot zich hierbij
aan. Beijen (PPR) meende dat
andere grote bouwplaatsen dan
de Stevenhofjespolder met voor
rang moeten worden aangepakt.
De gedachten gaan vooral uit naar
een spoedige gebouwing van de
Leeuwenhoek. Dat zijn gronden
die aanvankelijk voor nieuw
bouwprojecten aan de universi
teit zijn verkocht, maar die nu
weer terug gekocht zullen wor
den door de gemeente. Wethou-,
der Verboom denkt dat op dit ter
rein binnen twee a tweeëneenhalf
jaar 2000 a 2500 woningen kun
nen worden gebouwd.
Amtenaren noemde een dergelijke
termijn echter te optimistisch.
Het is nog steeds erg onduidelijk
op welke termijn de universiteit
nu precies weet wat ze met een
deel van de gronden wil.
"Gevangene"
Verboom beklaagde zich dat hij als
een soort gevangene zit opgeslo
ten door de druk op hem uitgeoe
fend om de Stevenshof "maag
delijk" te houden. Het vorige
college heeft er steeds prioriteit
aan gegeven om eerst de open ga
ten in de binnenstad te bebou-
Verboom noemde als oorzaak van
de teruggang in de woningpro
duktie de tegenvallende moge
lijkheden om die open gaten op te
vullen. "Dat is een zeer moeilijke
zaak", aldus Verboom. De wet
houder deelde verder mee dat
binnenkort een bijstelling van de
volkshuisvestingsnota is te ver
wachten.
Aanwezige ambtenaren bleken
overigens nog duidelijk van me
ning te verschillen over de haal
baarheid van een behoorlijke
bouwproduktie in de binnenstad.
Op korte termijn verschijnt een
"open-gaten-nota" waarin voor
stellen worden gedaan om
bouwprocedures zo snel moge
lijk te laten verlopen.
Een vuil toilet kan gemakkelijk darmziektes overbrengen.
Naar aanleiding van een
publikatie in het jaarverslag
van de districtsschoolartsen-
dienst in Arnhem is er lichte
deining ontstaan over de hy
giënische situatie rond toilet
ten op scholen. Volgens de
Arnhemse schoolartsendienst
is de situatie op vele scholen
bepaald niet zo best. Vooral de
hygiëne rond toiletpotten en
handdoeken zou te wensen
over laten.
Volgens mevrouw M.C. Zwart-
Feenstra. directrice van de
Gemeentelijke Geneeskundi
ge en Gezondheids Dienst GG
en GD), is die plotselinge dei
ning rond de schooltoiletten
enigzins overtrokken. "Er is
beslist geen sprake van een
alarmerende situatie, het valt
allemaal best wel mee. Wel is
het zo dat het niet op alle
scholen even schoon en netjes
is. Dat kan ook moeilijk an
ders want de ene schoonma
ker of maakster doet zijn of
haar werk nu eenmaal beter
dan de ander. Van de leer
krachten kun je kwalijk ver
langen dat zij om de ha
verklap in de we's gaan kij
ken of alles nog wel even
schoon is. Die mensen hebben
wel wat anders aan het
hoofd".
Toch zou volgens mevrouw
Zwart in elk openbaar ge
bouw iemand verantwoorde
lijk moeten worden gesteld
voor de hygiëne rond de toilet
ten. Zij zegt: "Dit zou inder
daad moeten gebeuren, de
moeilijkheid is alleen dat je de
mensen voor een dergelijke
functie maar moeilijk kunt
motiveren. En dat terwijl die
toilethygiëne o zo hard nodig
Het waarom u
Zwart best nog eens uitleggen
want naar zij zegt kan er bij
kinderen en ook bij hun ou
ders maar niet genoeg op de
toilethygiëne worden geha
merd. "Via faeces, menselijke
uitwerpselen dus, kun je heel
eenvoudig darmziektes oplo
pen. Nu zijn deze ziektes in
Nederland gelukkig niet on
middellijk dodelijk maar
NVVH-bijeenkomst
Morgenochtend houdt de afde
ling Leiden /Oegstgeest van de
Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen een bijeen
komst. Op deze ochtend geeft
de Leidse brandweercom
mandant, de heer J. Broek
man, een lezing met dia's over
het werk van de brandweer
De bijeenkomst wordt gehou
den in het verenigingsgebouw
aan het Noordeinde en begint
om kwart voor tien,
Hengelsport
Het viscollege De Bliek hield
zijn derde wedstrijd in het
Vlietkanaal. De vangst was
zeer slecht. Uitslag: 1. C. v.d.
Maat ,2A .Bavelaar ,3 .C .van
Helden,4. Chr.Schouten,5. D.
Bink, 6. C. Schouten, 7. C. v.d.
Wijngaard. 8. H. Schouten, 9.
W. Smit sr., 10. Joh. Schouten.
De Ratel
De culturele vereniging De Ra
tel heeft zaterdag 21 oktober
een herfsttocht on het nro-
gramma staan. Met de auto
bus vertrekt men 's morgens
om acht uur vanaf het Leidse
Volkshuis (Anothekersdijk 33)
naar de Oisterwijkse vennen
in Noord-Brabant. Daar
kunnen zowel de geoefende als
deniet-geoefende wandelaars
een wandeling maken. Verder
wordt een bezoek gebracht
aan een nonnentheater en
worden vannekoeken gege
ten. Om ongeveer zes uur 's
avonds is de bus weer terug in
Leiden.
Stevenshofjespolder: alleen bouwen als elders alles op is
LEIDEN - De Leidse PvdA-wet-
houder Van Dam is gisteravond
tijdens een vergadering van de
algemene raad van het strecke-
nergiebedrijf Rijnland als nieuwe
voorzitter gekozen. Hij volgt
daarmee zijn partijgenoot Van
Aken op, die door zijn afscheid
als wethouder van Leiden auto
matisch zijn voorzitterschap van
Rijnland moest neerleggen.
Het nieuw gekozen college van be
heer van het streekenergiebedrijf
bestaat nu naast voorzitter Van
Dam uit de burgemeesters v.d.
Kroft van Nieuwveen (plaatsver
vangend voorzitter) en Detmers
van Zoeterwoude, de wethouders
mevr. Fase (Leiden). Bezemer
(Leiderdorp) en Heemskerk
(Noord wij kerhout) en het Leidse
raadslid Vink.
Bezemer nam de plaats in van de
Oegstgeestse wethouder Van
Belle, die de afgelopen vier jaar in
het college van beheer heeft geze
ten. Tussen Leiderdorp en
Oegstgeest was afgesproken dat
zij om de vier jaar een kandidaat
zouden leveren. Van Belle was
het daar niet mee eens, maar
moest zich onder druk van een
gemeenteraadsbesluit toch te
rugtrekken. Hij noemde deze
procedure gisteravond "niet de
mocratisch". maar aanvaardde
niettemin zijn verkiezing als
plaatsvervangend lid.
De algemene raad stelde gister
avond een krediet van 16,75 mil
joen gulden beschikbaar voor de
bouw van een nieuw kantoor. Dit
kantoor, waarvoor al-eerder een
miljoen gulden was verstrekt.
komt op dé plaats van het oude
gebouw van Rijnland aan der
Langegracht 70 in Leiden
Friese staart- en
stoeltjesklokken, Zaanse-
en Schippertjesklokken.
Div. stijlklokken, moderne
schoorsteen- en
wandklokken.
Interessante collecties
antieke klokken.
Horloger
v. d. Water
Haarlemmerstraat 181
door de vliegtuigen heb je te
genwoordig wel zo de cholera
en tyfus in huis en dan wordt
het natuurlijk wel even an
ders".
Wat gebeurt er nu wanneer er
ergens zo'n besmettelijke
darmziekte wordt geconsta
teerd? Mevrouw Zwart: "Der
gelijke gevallen komen in eer-
ste instantie natuurlijk bij de
huisarts terecht. Van de huis
artsen krijgen wij alle be
smettelijke ziektegevallen
doorgegeven en wij moeten er
dan voor zorgen dat dergelij
ke ziektes niet verder om zich
heen grijpen. Vandaar dat
één van mijn zusters naar het j
desbetreffende gezin gaat om
hygiënische adviezen en voor
schriften te verstrekken.
Wanneer het om een ouder ie
mand gaat wordt er ook naar
het beroep gekeken. Is de pa
tiënt bijvoorbeeld kok of ver
pleegkundige dan wordt er
door ons een beroepsverbod
opgelegd. De patiënt mag niet
eerder aan de slag dan wan
neer alles weer in orde is. Is
een patiënt bijvoorbeeld tim
merman dan ligt de zaak na
tuurlijk anders. In dat geval
kan er wat ons betreft gewoon
worden doorgewerkt".
Behalve ervoor zorgen dat een
besmettelijke ziekte niet in
grijpend om zich heen slaat,
doet de GG en GD in Leiden op
dit gebied ook het nodige a
preventie. Zij beschikt nai
lijk over een voorlichtingsbu
reau dat scholen van tijd tot
tijd overspoelt met informatie
over hygiëne en besmettelijke
ziektes. Dit. gebeurt onder c
dere door het verstrekken v
lesmateriaal met betrekking
tot hygiëne. Lesmateriaal
waarbij de kinderen zelf c
tief moeten zijn. Mevrouw
Zwart: "Dat is beter dan het
kind uitsluitend te vertellen
over hygiëne. Wanneer
kind zelf met de hygiëne bezig
is leert het daar verreweg I
meeste van".
Tot slot nog even terug naar i
jaarverslag van de Arnhen
schoolartsendienst. Hierin
staat namelijk ook vermeld
dat de zandbakken bij veel
kleuterscholen een hygiënisch
probleem vormen. Mevrouw
Zwart hierover"Zandbak
ken zijn inderdaad over het
algemeen erg vuil Maar het is
ook verrekte moeilijk om die
dingen goed schoon te houden
Het is namelijk een kwestie
van kiezen tussen afsluiten,
waardoor de zandbakkenc
kweekvijver van bacterie
worden en tussen open laten
waardoor zon en water\ZÏR
boel enerzijds redelijk schoon
kunnen houden maar toé
door tevens honden en katten
vrij spel hebben om de zand
bak als openbaar toilet te ge
bruiken".
