Strauss wint, maar CSU-
meerderheid Beieren slinkt
Nieuwe president in Brazilië
Geruchten over
invasie tijdens
N amibiëgesprek
BOIMEDIENNE
NAAR MOSKOU
Carter boekt halve overwinning
Opvolger
Kenyatta
beëdigd
PRETORIA-WINDHOEK
(GPD) - Het begin van het
topoverleg in Pretoria over de
toekomst van Namibië werd
vanmorgen begeleid met een
steeds sterker wordende ge
ruchtenstroom over een op
handen zijnde Angolese inva
sie in Namibië. In de Zuid-
afrikaanse pers wordt, met
verwijzing naar niet nader
aangeduide „zeer betrouwba
re bronnen", gesteld dat Rus
sische en Oostduitse gene
raals het commando hebben
over een gemengd Cubaanse-
Afrikaanse invasiemacht, die
aan de grens van Namibië is
gelegerd. Het zondagsblad
Sunday Tribune berichtte dat
de laatste weken meer dan
tweeduizend Oostduitse
„technici" in Angola zijn aan
gekomen om deze troepen
macht te versterken.
De versterking van de Sowjet-
invloed in zuidelijk-Afrika en
dreigende economische sanc
ties tegen Zuid-Afrika marke
ren de twee vuren waartussen
de vijf ministers van buiten
landse zaken van Amerika,
West-Duitsland, Engeland,
Frankrijk en Canada onder
handelen met een koppige
Zuidafrikaanse regering.
Genscher (BRD), Jamiesson
(Canada) en Owen (Engeland)
kwamen zaterdag reeds in
Namibië aan en voerden de
gehele dag gesprekken met
politieke en religieuze leiders
en vertegenwoordigers van
de zakenwereld.
De drie ministers vlogen giste
ren naar Pretoria. In de West-
duitse ambassade ontmoet
ten zij de inmiddels in Preto
ria aangekomen Amerikaan
se minister van buitenlandse
zaken, Cyrus Vance en de
Franse plaatsvervangende
minister Olivier Stern. Er
volgde een meer dan drie uur
durende onderlinge discus
sie. Vooral Hans Dietrich
Genscher toonde na afloop
het gebruikelijke optimisme,
zonder echter details over de
westerse positie in de onder
handelingen met de Zuid
afrikaanse premier Botha en
enkele ministers van zijn re
gering bekend te maken.
Grootste struikelblok in de on
derhandelingen vormen de
door Zuid-Afrika eenzijdig
afgekondigde op 4 december
te houden algemene verkie
zingen in Namibië. Het na
langdurige onderhandelin
gen tot stand gekomen wes
terse plan ging uit van verkie
zingen in april volgend jaar,
evenals de door VN-secreta-
ris-generaal Kurt Waldheim
gedane voorstellen. Daarmee
werd beoogd de door Zuid-
Afrika verboden Namibische
bevrijdingsbeweging Swapo
ruim de kans te geven zich op
deze verkiezingen voor te be
reiden.
Dirk Mudge daarentegen, de
leider van de Turnhalle-
alliantie verklaarde dat de
westelijke compromis-voor-
stellen te laat komen en te ge
ring zijn om erover te kunnen
praten. Vertegenwoordigers
van Swapo en het Namibia
National Front daarentegen
ondersteunen eveneens de
westelijke voorstellen en het
Waldheim-plan. De admini
strateur-generaal, rechter
Steyn, die eveneens in Preto
ria aankwam om aan de ge
sprekken op maandag en
dinsdag deel te nemen, maak
te nog eens duidelijk dat
Zuid-Afrika blijkbaar niet be
reid is om een latere verkie
zingsdatum te aanvaarden.
Rechter Steyn heeft de ver
kiezingen voor een wetge
vend lichaam in Namibië
vastgesteld op 4 decem
ber.
De door Zuid-Afrika aange
kondigde verkiezingen - de
laatste geruchtmakende actie
van de afgetreden minister
president Vorster - zullen dan
zeker ook het meest belang
rijke struikelblok in de on
derhandelingen in Pretoria
zijn. Terwijl Zuid-Afrika niet
van de voorgestelde datum
wil afwijken, beschouwen de
westerse ministers deze stap
als een gevaar voor de vreed
zame oplossing in Namibië.
In het Waldheim-plan wordt
voorgesteld om de verkiezin
gen in april volgend jaar te
houden.
In diplomatieke kringen in Pre
toria wordt verwacht dat Cy
rus Vance en Hans Dietrich
Genscher compromisvoor
stellen op tafel zullen leggen.
Het Amerikaanse voorstel
zou neerkomen op het hou
den van verkiezingen op een
nader te bepalen tijdstip tus
sen december en april. De
Westduitsers schijnen eerst
een referendum in Namibië te
willen om duidelijkheid te
krijgen of het Waldheim-plan
aanvaardbaar is of niet.
Alhoewel de westerse diploma
ten over het algemeen zeer
pessimistisch zijn over een
positief resultaat, menen zij
toch dat de impasse kan wor
den doorbroken om op deze
wijze de dreigende sancties
tegen Zuid-Afrika, die ook
economische gevolgen voor
Europa zelf zullen hebben, te
kunnen verhinderen. Zo
wordt onder meer gepraat
over de mogelijkheid om
slechts sancties voor een be
paalde tijdsduur te accepte
ren, die bovendien door de
betrokken landen op ver
schillende manier gehand
haafd zouden kunnen wor
den. Op die manier zou de
economische terugslag voor
de eigen landen niet al te
groot behoeven te zijn.
Indien Zuid-Afrika met zijn ei
gen plannen doorgaat bete
kent dat uiteraard ook dat de
Verenigde Naties niet als
waarnemer bij de verkiezin
gen aanwezig zullen zijn, dat
de politieke gevangenen niet
worden vrijgelaten en dat de
Namibische vluchtelingen in
Angola, Zambia en andere
Afrikaanse landen niet kun
nen terugkeren. Dit waren
allemaal punten, die in het
westelijk plan reeds aanvaard
De zogenaamde frontlijnstaten
(die momenteel diepgaande
meningsverschillen hebben
over Zambia's heropening
van de spoorwegverbinding
met Rhodesië en Zuid-Afri
ka), hebben intussen laten
weten dat zij bereid zijn om
op de resultaten van de ge
sprekken in Pretoria te wach
ten om dan hun eigen politiek
te bepalen.
MUNCHEN (DPA/GPD)- Bij de Landdag-verkiezmgen in
Beieren heeft de christelijk-sociale unie (CSU) van Franz-
Josef Strauss gisteren opnieuw de absolute meerderheid
behaald. De 63-jarige Strauss wordt minister-president
van Beieren, als opvolger van de 73-jarige Alfons Goppel.
De liberale partij (FDP) blijft vertegenwoordigd in de
Beierse Landdag.
Volgens de verkiezingsuitslag is de
onbetwistbare meerderheid van
de CSU wel geslonken tot net on
der de 60 procent. In 1974 haalde
de partij 62,1 procent. Enige
winst is geboekt door de sociaal
democraten (SPD) die 31-3 pro
cent kregen tegenover 30,2 in
1974, en door de FDP die van 5,2
op zes procent kwam
Linkse en rechtse splintergroepen
en de "groene" partijen, die de
zorg voor het milieu vooropstel
len, bleven ver onder de kies
drempel van vijf procent.
Strauss, die in de jaren vijftig en
zestig meermalen minister in
christen-democratische regerin
gen in Bonn is geweest, heeft de
riante verkiezingsoverwinning
van zijn voorganger niet kunnen
evenaren. Omdat de verkiezing
alom werd gezien als een popula-
riteits-test voor deze controver
siële Beierse conservatief, zal de
uitslag zijn politieke positie niet
versterken, ondanks de comfor
tabele meerderheid van zestig
procent.
Strauss en zijn SPD-tegenstander
Helmut Rothemund hebben een
taaie, maar geen spectaculaire
verkiezingscampagne gevoerd.
De SPD had geen enkele hoop op
de regeringsmacht in Beieren,
maar had zich tot doel gesteld de
CSU onder de 60 procent te krij
gen. De FDP-taktiek was ook ge
richt op inperking van het CSU-
bastion, en op de eigen overle
ving, nadat de liberalen moesten
verdwijnen uit de regionale par
lementen van Hamburg en Ne-
der-Saksen. Sinds 1962 heeft de
CSU de absolute meerderheid in
Beieren, waar driekwart van de
bevolking katholiek is.
Tijdens de campagne is veel gespe
culeerd over de toekomst van de
CSU: zal de partij voortaan ook
buiten Beieren actief worden als
zelfstandige vierde partij, om de
SPD-FDP-coalitie in Bonn uit
het zadel te wippen?
Landspolitiek
Hoewel Franz-Josef Strauss (63) nu
minister-president van de deel
staat Beieren wordt, betekent dat
niet dat zijn rol in de landspoli
tiek is uitgespeeld. Hij heeft zelf
al aangekondigd veelvuldig van
zijn recht als lid van de Bonds
raad (een soort Eerste Kamer,
waarin vertegenwoordigers van
de deelstaten zitting hebben) ge
bruik te zullen maken om in de
Bondsdag te spreken.
Het is zijn bedoeling om via de
Bondsraad te proberen tegen
kandidaat van Helmut Schmidt
te worden bij de bondsdagver
kiezingen van 1980. Tot nu toe
was de kandidaat-kanselier altijd
de voorzitter van de grotere zus
terpartij CDU. Strauss is er ech
ter van overtuigd dat CDU en
CSU via de "vertrouwde weg"
nooit de absolute meerderheid
kunnen halen bij de verkiezingen
van 1980 in de Bondsrepubliek.
Daarom hamert hij er ook steeds
op dat er misschien een vierde
partij moet komen en dat zijn
CSU gescheiden van de CDU
moet optreden.
In Bonn zijn politieke waarnemers
van mening dat de positie van
Strauss er door het verkiezings
resultaat in Beieren niet beter op
is geworden. Hijzelf zegt dat het
"waanzin" is over een nederlaag
te spreken, maar het staat vast dat
Strauss en zijn partij er in ieder
geval op hadden gehoopt toch
meer dan 62 procent te krijgen.
Dan was immers "voor eens en
altijd" bewezen wat voor een on
stuitbare verkiezingslocomotief
de CSU-baas is.
ALGIERS (AFP/Reuter/GPD) - President Houari Boumédienne van Al
gerije is voor een werkbezoek naar Moskou vertrokken, zo heeft het
officiële Algerijnse persbureau gisteravond gemeld. Met dit bericht
wordt een einde gemaakt aan speculaties in verscheidene Europese en
Arabische kranten dat er een staatsgreep tegen het bewind van Boume-
dienne zou zijn gepleegd. Deze geruchten waren ingegeven door het feit
dat de president sinds 24 september niet meer in het openbaar was
verschenen.
Het Algerijnse persbureau meldt niet wanneer Boumedienne is vertrok
ken, en evenmin hoelang hij in de Sowjet-Unie zal blijven. Het bureau
geeft geen commentaar op de speculaties over een staatsgreep of een
aanslag tegen Boumédienne.
In Algerije circuleert sinds enkele dagen het gerucht dat Boumédienne
ziek zou zijn, maar overheidsfunctionarissen hebben informeel laten
weten dat de president in goede gezondheid verkeert.
Figueiredo nauw verbonden met militaire leiders
NAIROBI (DPA) - Daniel Arap
Moi (rechts op de foto), is za
terdag in Nairobi beëdigd als
Kenia's tweede president. Hij
heeft daarmee als opvolger
van de op 22 augustus overle
den Jomo Kenyatta een ambt
aanvaard dat krachtens de
grondwet uitgebreide be
voegdheden omvat. Moi is
naast staatshoofd ook opper
bevelhebber van de strijd
krachten en premier.
Moi heeft beloofd de pro-wes
terse koers van het land voort
te zetten en geen grote wijzi
gingen in de regering aan te
brengen vóór de nationale
verkiezingen volgend jaar.
De machtswisseling in Kenia is
tot veler verrassing vreed
zaam verlopen. De grootste
krant van Kenia, "Daily Na
tion", schreef zaterdag: "In
vele delen van Afrika zijn ge
weerkogels meer dan grond
wetten het middel om presi
denten te vervangen"
BRASILIA (DPA) - Generaal Joao Baptista
Figueiredo, de kandidaat van de regerings
partij Arena, is gisteren gekozen tot presi
dent van Brazilië. De 60-jarige Figueiredo
volgt op 15 maart a.s. Ernesto Geisel op.
De uitslag was geen verrassing, aangezien de
Arena - de "alliantie voor de nationale ver
nieuwing" - over een meerderheid in het
college van kiesmannen beschikte. In dit
college hadden 64 senatoren, 357 leden van
het huis van afgevaardigden en 168 verte
genwoordigers uit de parlementen van de
deelstaten zitting. Figueiredo kreeg steun
van 355 van de 589 kiesmannen. Zijn
"tweede man", de gewezen gouverneur van
de staat Minas, Gerais Aureliano Chaves,
werd aangewezen als vice-president.
De "Braziliaanse democratische beweging"
(M.D.B.) die in de oppositie is. had de ge
pensioneerde generaal Euler Bcntes Mon-
teiro en senator Paulo Brossard kandidaat
gesteld voor het presidentschap en het vice-
presidentschap.
Figueiredo is nauw verbonden met de militai
re leiders die aan de macht zijn sinds een
staatsgreep in 1964 een einde maakte aan
het linkse bewind van president Joao Gou-
lart. De nu gekozen president nam als kolo
nel aan deze coup deel.
Later trad hij op als de belangrijkste militaire
raadgever van president Garrastazzu Medi
ci, toen het rechtse militaire bewind krach
tige maatregelen nam om aan gewelddaden
van links in de laatste van de jaren '60 en het
begin van de jaren '70 een einde te maken.
Toen generaal Ernesto Geisel in 1974
staatshoofd was geworden, werd Figueire
do hoofd van de geheime dienst. Hy behield
deze post totdat Geisel in januari jl. be
kendmaakte dat hij de regeringskandidaat
voor de presidentsverkiezingen zou zijn.
Generaal Figueiredo die zich wel eens een
"democraat van het midden" heeft' ge
noemd, heeft toegezegd de voorzichtige
politieke hervormingen van Geisel uit te
voeren en de democratie in Brazilië te her
stellen. Aanhangers van een harde lijn in
het leger waren tegen zijn kandidatuur ge
kant.
In de eerste maanden van zijn verkiezings
campagne viel de generaal op door forse
uitspraken. Zo bekende hij eens dat hij
meer van de geur van paarden dan van de
lucht van mensen hield. Later leerde hij
zich wat voorzichtiger uit te drukken. De
komende president stamt uit een militair
geslacht. Zijn vader, generaal Euclydes Fi
gueiredo, werd in de jaren '30 gevangen ge
nomen en verbannen in verband met een
samenzwering tegen de dictatuur van pre
sident Getulio Vargas. Twee van zijn broers
zijn ook generaal.
De nieuwe vice-president, Aureliano Chaves,
is een ingenieur die in 1960 in de politiek
ging. Na de staatsgreep van 1964 trad hij toe
tot de regeringspartij Arena. In 1967 werd
hij in het federale parlement gekozen. On
der president Janio Quadros was hy hoofd
van het nationale elektriciteitsbedrijf,
"Electrobras". Na achtereenvolgens de de
partementen onderwijs en openbare wer
ken in zyn geboortestaat Minas Gerais te
hebben geleid, werd hy in 1973 daar tot
gouverneur benoemd.
België wil
verkiezingen
vermijden
BRUSSEL (ANP) - De Belgische
informateur, de christen-demo
craat Paul VandenBoeynants,
heeft als opdracht na te gaan of de
huidige regeringscoalitie in Bel
gië, zonder dat er verkiezingen
worden gehouden, kan doorrege
ren. VandenBoeynants zei dat
gisteren in Brussel op een pers
conferentie. De situtatie moet
niet gedramatiseerd worden,
maar als er nieuwe verkiezingen
nodig zijn zou het land toch zeker
zo'n drie maanden onbestuurd
blijven, hetgeen in de huidige so
ciaal-economische crisissituatie
toch zeer gevaarlijk kan zijn, al
dus VandenBoeynants.
MAANDAG 16 OKTOBER 1978flHFTT
LONDEN - Een beeld van Henry Moore dient in de Londense Kensington Paleistuinen als speelobjeet voor
kinderenHet beeldhouwwerk is onderdeel van een openlucht-tentoonstelling ter gelegenheid van Moore's tachtig-
ste verjaardag
WASHINGTON (GPD) - Het Ame
rikaans Congres, in grote tijd
nood vanwege een inmiddels be
gonnen reces met het oog op de
verkiezingen van 7 november,
heeft president Carter gisteren
voorzien van een sterk aangepas
te, maar toch alleszins accepta
bele energie-wet.
Meer aardgasproduktie (tegen ho
gere prijzen), meer gebruik van
kool als grondstof voor energie,
een soort straf-belasting voor ge
bruikers van auto's met een
overmatig hoog benzine-ver-
bruik en beloningen voor het be
sparen van energie via betere
isolatie en omschakelen naar
zonne-energie vormen de hoofd
punten van de wet die de presi
dent zonder twijfel pijlsnel zal
gaan tekenen als belangrijkste
vrucht van zijn worsteling, bijna
twee jaar lang, met dit 95ste con
gres, dat nu zijn wetgevende ar
beid heeft afgesloten.
Al sedert de dollar bij vortduring
zwakker werd op de buitenland
se geldmarkt heeft Carter uitge
roepen dat het tot stand komen
van een energiewet een belang
rijke injectie zou kunnen beteke
nen voor de Amerikaanse munt.
Met argus-ogen zullen in de ko
mende dagen dan óok de beurs-
cijfers worden gevolgd. Te meer
omdat een gunstige reactie op de
energie-wet betere kansen van
slagen geeft aan de maatregelen
ter bestrijding van de inflatie die
Carter binnenkort bekend wil
maken.
Energie-minister James Schlesin-
ger heeft inmiddels al - tot veler
verrassing - voorspeld dat alle
wetgeving en bezuiniging ten
spijt de VS er niet in zullen slagen
hun olie-import te beperken zoals
Carter steeds heeft betoogd, maar
dat die in de komende jaren
steeds verder zal blijven toene
men. Zodoende zal er de aan
vaarding van het energie-pro
gramma ten spijt nog veel twijfel
blijven bestaan omtrent de uit
werking ervan.
In weerwil van alle fanfare die Car
ter aan zijn triomf om duidelijke
politieke redenen zal verbinden,
is het duidelijk dat de wet die nu
aangenomen is zo ongeveer van
alle elementen is ontdaan, die zijn
uitwerking bredere betekenis
hadden kunnen geven. De presi
dent hoopte 4,5 miljoen barrels
olie per dag te besparen tegen
1985, via belastingen, een belo
ningsysteem voor besparing en
richtlijnen van hoger hand. Be
langrijke reden: de VS, die 40
procent van hun energiebehoefte
importeren, willen niet meer af
hankelijk zijn van die exporte
rende landen.
Twee derde van de besparing die
Carter in gedachten had moest
tot stand worden gebracht door
belastingen die de olie-prijs zou
den verhogen. Het Congres liet
dat plan zinken in de peilloze
diepten van allerlei regionale en
industriële belangen (auto-indus
trie; belastingvolmachten om de
prijs van benzine op te drijven;
voortgaande prijscontrole op
aardgas, terwijl een andere prijs
vaststelling voor elektriciteit
eveneens werd verworpen), zodat
Carter uiteindelijk naar schatting
zo ongeveer de helft van zijn
doelstellingen heeft bereikt.
