Voorkeur van kabinet voor Franse Atlantic V.d. Klaanw gaat banden met Azië versterken Kamerlid: snel onderzoek naar KLM-manipulaties D'66: verhoog pensioen-premie ambtenaar Ter vervanging van Neptune-vliegtuigen marine Ziekte aan luchtwegen veroorzaakt het meeste ziekteverzuim DINSDAG 10 OKTOBER 1978 PAGINA 7 DEN HAAG (ANP) - De minis ter van buitenlandse zaken, dr. C.A. van der Klaauw, ver trekt vanavond voor een reis naar een aantal aziatische landen, bezoeken die een ac tievere Nederlandse Azië- politiek inluiden. De minister brengt officiële be zoeken aan achtereenvolgens India (van 11 tot en met 13 ok tober), Japan (van 15 tot en met 17 oktober) en Zuid-Ko- rea (van 22 tot en met 25 okto ber). Na afloop van zijn offi ciële bezoek aan Japan leidt hij in Tokio een conferentie van Nederlandse ambassa deurs in Oostaziatische lan den. Omdat economische proble men hoog op de agenda staan van de besprekingen die hij in Japan en Zuid-Korea zal voe ren, wordt de minister in To kio en Seoel vergezeld door staatssecretaris Beijen van economische zaken. Alvorens naar Nederland terug te keren zal de staatssecretaris nog een bezoek aan Peking brengen. De bezoeken aan twee van de drie belangrijkste Aziatische landen - India en Japan - en de conferentie met ambassa deurs in de'vijf landen van de Asean (verbond van zuidoos- taziatische staten), Indonesië, Thailand, Maleisië, Singapore en de Philippijnen, alsmede met de diplomatieke verte genwoordigers in Japan, China, Vietnam en Hong kong, maken duidelijk dat Nederland een intensiever Aziatisch beleid wil gaan voe- De betrekkingen met de derde Aziatische grootmacht, Chi na, hebben zich de laatste tijd bijna stormachtig ontwik keld: de Chinese minister van buitenlandse zaken Huang Hua heeft (in juni) Nederland als eerste Westeuropees land bezocht, en tijdens het begin van de VN-Assemblee in New York had minister van der Klaauw een bijzonder hartelijk gesprek met zijn Chinese collega, terwijl de Nederlandse bewindsman medio januari naar Peking gaat. Het bezoek aan India is het ge volg van een al enige tijd ge leden gedane uitnodiging voor een tegenbezoek. De be trekkingen tussen Nederland en India zijn uitstekend, maar kunnen, mede door regelma tiger contacten, worden geïn tensiveerd. Economische problemen zullen niet het voornaamste onderwerp van gesprek vormen, eerder poli tieke kwesties. Economische problemen, en vooral het enorme overschot van Japan op zijn handelsba lans met de Europese Ge meenschap, zullen wel een van de belangrijkste onder werpen van gesprek in Tokio zijn. Bovendien zal minister Van der Klaauw graag van zijn Japanse collega willen horen, hoe deze denkt over de toekomstige ontwikkelingen in China - een land waarmee Japan enkele maanden gele den een handelsakkoord en een vriendschapsverdrag heeft gesloten - evenals over de ontwikkelingen in Zuid- oost-Azie. Mede als gevolg van de snelle economische ontwikkeling van Zuid-Korea zijn de be trekkingen tussen Den Haag en Seoel de laatste tijd nau wer geworden. Kort na het optreden van het nieuwe ka binet werd uitvoering gege ven aan een eerder genomen besluit, in Seoel een ambas sadeur te stationneren in plaats van een zaakgelastig de. De laatste tijd is Zuid-Ko rea bezocht door sportmen sen, oud-strijders, handels delegaties, en de voorzitter van het comité van chefs van staven, generaal A.J.W. Wij ting. DEN HAAG/SCHIPHOL (ANP) - "Staats secretaris Smit-Kroes van verkeer en waterstaat moet nu heel snel een beslis sing nemen over een onafhankelijk on derzoek naar de financiële manipulaties van de KLM in New York". Dat heeft het tweede-kamerlid voor de PvdA Rienks gisteren gezegd. Komt dat onderzoek er niet, "dan zal ik acties in de Kamer ont ketenen, zodat er een onderzoek komt buiten haar om", aldus Rienks. Het kamerlid vindt het hoog tijd dat er een onafhankelijk onderzoek komt, ook omdat de rechtszekerheid in Nederland er mee is gemoeid. Op de laatste aan deelhoudersvergadering van de KLM zijn vragen gesteld, waarop geen duide lijk antwoord van de kant van de KLM is gekomen. De overheid kan dit niet zo maar allemaal laten passeren, temeer omdat zij de grootste aandeelhouder is, meent hij. De staatssecretaris heeft in de hele affaire De Wit erg ongelukkig ge manoeuvreerd, aldus Rienks. Rienks stelt zich voor een soort commissie van drie met het onderzoek te belasten. Zo'n commissie heeft indertijd de betrok kenheid van prins Berhard onderzocht bij de aankoop van vliegtuigen. In de nieuwe commissie zouden zitting moe ten hebben een lid van de algemene re kenkamer en een jurist, gespecialiseerd in het vennootschapsrecht. Bij de KLM-manipulaties in New York zou volgens ex-KLM-accountant De Wit een "zwart-geldcircuit" hebben bestaan van een half miljard. De Wit, die in New York een proces heeft aangespannen tegen zijn voormalige werkgeefster de KLM en tegen de presi dent-directeur van dit bedrijf, Orlandini, alsmede tegen het hoofd van de vesti ging in Amerika, Kielman, heeft de af-* gelopen dagen uitvoerig over deze zaak gesproken met staatssecretaris Smit- Kroes en met het tweede-kamerlid Rienks. De Wit is gisteren van Schiphol naar New York teruggekeerd. Voor zijn vertrek verklaarde hij tegenover Rienks de omvang van het zwarte geld dat binnen de KLM zou circuleren te hebben aangegeven alsmede de kanalen te hebben uiteengezet waarlangs dit zwarte geld binnen de KLM circuleert. "Ik heb hem verder geïnformeerd over de ernstige zaken die niet of nauwelijks in de pers zijn verschenen", aldus De Wit voor zijn vertrek. Zoals bekend heeft mevrouw Smit-Kroes gegevens gevraagd aan de KLM over de beschuldigingen die De Wit na zijn ont slag heeft geuit. Op grond van deze na dere gegeven, die mevrouw Smit-Kroes nog niet in haar bezit heeft, zal zij bezien of een onafhankelijk onderzoek naar de KLM-praktijken in de Verenigde Staten noodzakelijk is. Verder heeft De Wit het kamerlid Rienks uiteengezet hoe de KLM in de Verenigde Staten de belas tingwetgeving zou hebben overtreden, alsmede ook de voorschriften van de Nederlandse Bank ten aanzien van geld verkeer zou hebben genegeerd. De Wit verklaarde geen afspraken met de staatssecretaris of met Rienks te hebben gemaakt. "Er zijn alleen toezeggingen gedaan voor wat betreft informatie-uit wisseling", zo zei hij. AMSTERDAM - Nieuwsgierige blikken in de opengereten zijkant van een bus van het Amsterdamse Gemeentelijke Vervoers Bedrijf. Bij een botsing gistermiddag op de kruising Witbautstraat/Sarphatistraat tussen de bus en een tram raakten diverse mensen gewond. Een echtpaar uit Alkmmaar moest naar het ziekenhuis van de Vrije Universiteit worden gebracht. Volgens ooggetuigen zou de bus door rood licht zijn gereden. Dat bleek gisteravond uit opmer kingen van minister-president Van Agt na afloop van het weke lijkse kabinetsberaad/ Het kabi net besprak gisteren voor het eerst de Neptune-vervanging Besloten werd dat staatssecreta ris Van Eekelen van defensie en minister Van Aardenne van eco nomische zaken naar Parijs zul len gaan om dat overleg te voe- De Atlantic is in de strijd om de Neptune-opvolging gewikkeld met de Amerikaanse Lockheed Orion. Uit het feit dat alleen met de Fransen wordt onderhandeld kan worden afgeleid dat men in het kabinet in principe voor de Atlantic wil kiezen. De Fransen zullen dan echter wel over de brug moeten komen. De marine heeft overigens een duidelijke voorkeur voor de Orion. Volgens Van Agt zullen in de be sprekingen twee zaken centraal staan. In de eerste plaats wil Ne derland gaan deelnemen in de ontwikkeling van de Airbus 310, een Europees verkeersvliegtuig ROTTERDAM (ANP) - Astma, bronchitis en andere aandoenin gen van de luchtwegen veroorza ken veel meer ziekteverzuim en invaliditeit dan volksvijand nummer één, de hart- en vaat ziekten. Eenvijfde van het totale ziekteverzuim en 13 procent van de invaliditeit komen voor reke ning van de aantasting van de luchtwegen. Ongëveer 1,3 mil joen mensen in Nederland lijden in meer of mindere mate aan ziek ten van de luchtwegen. Na de hart- en vaatziekten en kanker is aantasting van de luchtwegen de belangrijkste doodsoorzaak. Dr. R. van der Lende, longarts en lector aan de rijksuniversiteit in Groningen, is van mening dat de ernst van deze zaak wordt onder schat. Hartaandoeningen en kanker spreken volgens hem veel meer tot de verbeelding van de mens en krijgen daardoor meer aandacht. Onder de patiënten, die last hebben van één of andere aantasting van de longen of ande re luchtwegen, zijn vele stille lij ders. Preventief onderzoek, be handeling en nazorg zouden veel meer de aandacht en zorg van de overheid en de betrokken instan ties moeten krijgen dan nu het geval is. Als hoofd van de werkgroep epi demiologie van cara astma, bronchitis, longemfyseem enz.) van de gezondheidsorganisatie van TNO begint dokter van der Lende volgende week maandag aan een bevolkingsonderzoek in Vlaardingen. Het bevolkingsonderzoek in Vlaardingen is de tegenhanger van de in 1976 in Vlagtweddë ge houden gezondheidstesten. Vol gens dr. Van der Lende heeft deze Groningse plaats één van de zui verste, zo niet schoonste lucht in Nederland. Er zijn geen fabrie ken in de omgeving. De lucht in Vlaardingen daarentegen is door de vele industrieën in het Rijn mondgebied sterk verontreinigd. Hij wil dan ook nagaan in hoever re de luchtverontreiniging in vloed heeft op het vóórkomen van de cara-ziekten. De werkgroep cara heeft in het verleden al meer onderzoek in Vlaardingen en Vlatwedde ver richt. Om een beter inzicht te krijgen in het verloop van de ge noemde ziekten werden steeds dezelfde mensen onderzocht. Of schoon de werkgroep nog onvol doende kennis heeft van de ziek ten in een vroeg stadium, zijn er al enkele conclusies te trekken uit de verrichte onderzoeken. Er zijn in Vlaardingen meer mensen met klachten over hoesten en prikke ling van de luchtwegen dan in Vlagtwedde, maar de luchtver ontreiniging in Vlaardingen blijkt geen invloed te hebben op de longfunctie van gezonde men- Voorts is gebleken, dat de long functie bij mensen met een ge voelig luchtwegenstelsel door roken sterker afneemt dan bij de genen die niet gevoelig zijn. Er zijn aanwijzingen, dat stugge ro kers (meer dan 25 sigaretten per dag) betere luchtwegen hebben dan mensen die minder dan 10 sigaretten per dag roken. Dit komt volgens dokter Van der Lende, omdat de stugge roker van nature een betere conditie heeft en weinig gevoelig is voor aantasting. De anderen zijn door hun minder goede gesteldheid vanzelf minder gaan roken. DEN HAAG (GPD) - Het kabinet heeft gisteren besloten met Frankrijk te gaan onderhandelen over de voor waarden voor de aanschaf van de Franse Bréguet Atlan tic, als opvolger voor de verouderde Neptune-vliegtui gen van de marine. Van de Fransen wordt verlangd dat zij op een aantal terreinen aan Nederlandse wensen te gemoet komen. Die wensen betreffen vooral compen satieorders ten behoeve van de Nederlandse vliegtuig fabriek Fokker. In de komende weken zal op hoog poli tiek niveau overleg met de Franse regering worden ge voerd. voor de lange afstand. Daar staat tegenover dat de regering van Frankrijk - in ruil voor een even tuele Atlantic-order - een deel name verwacht in de ontwikke ling door Fokker van een nieuw passagiersvliegtuig voor de korte afstand, de F-29 (eerder F-28 Su per genoemd). Punt van onderhandeling is vol gens de premier voorts een Frans aanbod om de periode tussen 1981 en 1985 te overbruggen. In 1981 zal de laatste Neptune van de marine buiten dienst gesteld moeten worden. Van Agt had het gisteren zelfs over het moment waarop de laatste Neptune „op het punt staat in de zee te vallen" Maar de nieuwe Atlantic is pas vanaf 1985 leverbaar. Nederland wil van de Fransen en kele oudere Atlantics in bruikleen, maar de huurprijs die de Fransen daarvoor vragen is volgens Van Agt veel te hoog. Veel te hoog is volgens Van Agt ook het verschil in prijs tussen de Franse Atlantic en de andere kandidaat voor de Neptune-op- volging, de Amerikaanse Lock heed Orion. De totale projectkos ten voor 13 toestellen is bij de Atlantic 1100 miljoen gulden, bij de Orion 800 miljoen. Van Agt zei gisteren dat Nederland - ook als aan alle voorwaarden door de Fransen is voldaan - niet bereid is elke prijs voor de Atlan tic te betalen. „Het verschil in prijs met de Orion is nu heel groot. Het zou ons een lief ding waard zijn als daar een stuk af ging" Het kabinet heeft gisteren wel defi nitief afgesproken dat de even tuele meerkosten voor de Atlan- tic-aankoop niet ten laste van de defensiebegroting mogen ko men. Defensie heeft uit militair- operationele overwegingen voorkeur voor de Orion. „Boven dien is dat toestel directieverbaar en volledig uitgetest, terwijl de Atlantic nog op de tekentafel staat", aldus Van Agt. Defensie heeft er dus geen enkel belang bij om veel geld extra uit te trek ken" De eventuele meerkosten zullen dus vermoedelijk op de begro tingen van sociale zaken (pot voor werkgelegenheidsgelden) of economische zaken (steun aan bedrijven, in casu Fokker) gaan drukken, maar daarover is giste ren nog geen enkele beslissing genomen. Van Agt zei dat het niet in de be doeling ligt dat Nederland op hetzelfde politieke niveau alsnog met de Amerikanen gaat over leggen. „Het bod van de Ameri kanen is duidelijk en bovendien het laatste. Daar ligt de zaak sim peler. De enige vraag is daar wat kost de Orion en wat is de waarde van de tegenorders". Dat laatste punt is in het nadeel van de Ame rikanen, die slechts voor 60 pro cent van het aankoopbedrag aan tegenorders garanderen, terwijl daarvoor Fokker bovendien Drie jaar cel voor chanteur DEN BOSCH (GPD) - De 31-ja rige P. van de L. uit Eindho ven, die vorig jaar met eer brief aan de directie van bier brouwerij Bavaria in Lies hout dreigde het bier met strichnine te vergiftigen als hij niet een miljoen gulden kreeg, is gisteren door het«ge- rechtshof in "s Hertogen bosch in hoger beroep ver oordeeld tot een gevangenis straf van drie jaar onvoor waardelijk met aftrek van voorarrest. De officier van justitie die de zaak op 20 april van dit jaar bij de rechtbank in 's Hertogen bosch behandelde, eiste des tijds tegen de verdachte vijf jaar met aftrek van voorar rest. Procureur-generaal mr. C. Nuis vond veertien dagen geleden dat vijf jaar wel wat erg veel was, maar wilde de verdachte toch minstens drie jaar in de gevangenis zien om deze chantage ernstig te cor rigeren. De man was door een psychia ter beoordeeld, die aan de rechtbank vertelde dat hij een korte gevangenisstraf en daarna een zo mogelijk vrij willige behandeling van de verdachte de beste oplossing zou vinden. Dezelfde des kundige vertelde een en an der veertien dagen geleden voor het gerechtshof. Hij achtte toen een tbr niet nood zakelijk, omdat het belang van de openbare orde geen geweld was aangedaan. DEN HAAG (ANP) - De ambtena ren, en met name de beter betaal den, zullen een grotere bijdrage moeten gaan leveren aan hun pensioenen. De situatie zoals die er nu ligt, is bijzonder rechtvaardig tegenover de werk nemers bij ht particuliere be drijfsleven, zo blijkt uit een port dat het wetenschappelijk bureau van D'66 over de arbeids voorwaarden voor ambtenaren en particuliere werknemers heeft opgesteld. Het rapport is gisteren in Den Haag gepresenteerd door het D'66-kamerlid Nypels. In afwijking van de voorstellen die de regering heeft gedaan in Be- stek'81 wil D'66 de ambtenaren tot en met 1981 niet zesmaal een half procent maar slechts drie maal een half procent laten inle veren. Het gat dat zo ontstaat op de begroting - ongeveer 750 mil joen - willen de democraten op vullen via een verhoging in de bijdrage van de ambtenaren aap hun pensioenen. De verhoging van de pensioen-premie zou moe ten plaatsvinden in driejaarlijkse etappes van maximaal vier a vijf procent. De plannen van 'D'66 komen erop neer dat in het jaar 1981 een amb tenaar met minimumloon even veel premie betaalt als nu. De modale ambtenaar zou 800 gul den netto per jaar meer moeten bijdragen. Bruto ligt dat bedrag hoger omdat de premie aftrek baar is voor de belastingen en de overheid toch 750 miljoen moet binnenkrijgen. De tweemaal mo dale werknemer bij de overheid moet in de visie van de democra ten 2400 per jaar netto meer be talen en de viermaal modale 7500 per jaar. De verschillen tussen een abmte- naar en een particuliere werkne mer zijn voor wat betreft het in komen zeer aanmerlijk, zo bere kende het wetenschappelijk bu reau. Uit vergelijkingen tussen bruto-salarissen van werknemers met dezelfde baan in particuliere en overheidsziekenhuizen bleek dat de werknemers in overheids dienst vijf tot vijftien procent meer overhouden. D'66 is er niet voor om de regeling die zij nu voorstelt ook te laten gelden voor de zogenaamde trendvolgers: werknemers in publiek rechtelijke sector, bij de spoorwegen, in het bijzonder on derwijs en anderen. Die moeten vaak wel hun sociale premie be talen en bezitten meestal minder goede secundaire arbeidsvoor waarden. Om de hele problema tiek van de ongelijkheid grondig aan te pakken stelt D'66 voor een grootscheeps en diepgaand on derzoek in te stellen naar de to tale arbeidsbeloning per functie en salarisgroep bij de overheid in vergelijking met de werknemers bij het bedrijfsleven en daarbij de som van primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden te gebrui ken voor het construeren van een beter trendbeleid. Een dergelijk voorstel van de partij werd in 1977 door de Tweede Kamer verworpen. Het voorstel, vervat in een motie, werd destijds echter wel gesteund door de hui dige minister van binnenlandse zaken, toen fractievoorzitter van de VVD, Hans Wiegel. geen toekomstmogelijkheden in zitten. Uit alle besluiten van het kabinet mag volgens Van Agt overigens niet worden afgeleid dat het ka binet al een keuze voor de Atlan tic heeft gemaakt. „Wel dat het kabinet alvorens een keuze te maken wil weten wat de Fransen hebben te bieden boven hetgeen ze al geboden hebben. We kun nen pas als de zaak uitonderhan deld is de balans opmaken en een keuze maken" Dat enige definitieve bod van de Fransen is de bestelling van in elk geval 12 lestoestelien vobr de Franse marine van het type F-27 bij Fokker, een order waar 120 miljoen gulden mee is gemoeid. Maar ook die bestelling gaat al leen door als Nederland besluit de Atlantic aan te schaffen. ADVERTENTIE Aanschaf van een gebruikte auto zaak van overleg Voor wie een gebruikte auto wil kopen, is het van belang, met overleg te werk te gaan. Het is daarbij aan te bevelen, de hieronder aan gegeven punten goed in het oog te houden. Koop uw auto bij een gero- nommeerd bedrijf: bij een autobedrijf zélf, of op een BOVAG occasionshow, waar leden van deze organi satie hun gebruikte en gega randeerde auto's gezamen lijk hebben tentoongesteld om u een ruime keus te bie den. Een BOVAG-garantiebe- wijs kan alleen door BO- VAG-leden worden ver strekt, wanneer de waarde van de occasion boven de 4000,- ligt öf meer dan 50% van de catalogusprijs be draagt. De koper ontvangt daarmee de zekerheid dat binnen de termijn van 3 maanden of totdat 10.000 km met de auto is gereden (datgene wat het eerst wordt bereikt), alle voorkomende reparaties van verborgen gebreken worden verholpen. Bij de BOVAG-garantie is een regeling ingebouwd, diQ bemiddeling door de BO VAG mogelijk maakt voor het geval dat u het niet met het bedrijf eens bent over de uitvoering van de garantie Als deze bemiddeling niet slaagt kunt u zich wenden tot de BOVAG-ANWB-Ge- schillencommissie, die een bindend advies uitbrengt. (Brieven aan Postbus 441, 2280 AK Rijswijk-ZH). Wilt u zich laten informeren over de precieze inhoud van het BOVAG-garantiebewijs, tot in alle détails? Bij alle op de BOVAG Occasionshow getoonde occasions wordt dit garantiebewijs verstrekt. U kunt gerust inzage bij de verschillende BOVAG-le- den of bij de BOVAG-in- formatiebalie vragen Besluit u tot aankoop, vraag dan een schriftelijke koop overeenkomst en zie er op toe dat deze volledig weer geeft wat u met het autobe drijf bent overeengekomen. Als u een gedeelte van het aankoopbedrag wilt laten financieren, wendt u dan tot het autobedrijf of bijvoor beeld tot een op de occa sionshow aanwezige finan cieringsmaatschappij Kortom, oriënteer u goed en doet u dat tijaens de deze week te houden occasionshow Groenoordhal, Leiden op 12, 13 en 14 oktober 1978 Aan deze BOVAG-occasionshow, die vrij toegankelijk is, nemen de volgende bedrij ven deel: Auto-Home, Leiderdorp, Mazda dealer Auto Bierman, Leiden, Chrysler dealer Garage Adegeest, Voorschoten Avon, Lisse, Peugeot- en BMW-dealer Autobedrijf Beuk BV. Noordwijk, Fiat/Lancia-dealer Devillee-Reizevoort BV, Leiden, Peugeot-dealer Autobedrijf R. de Groot, Noordwijk, GM-dealer Autobedrijf Den Hollander, Katwijk aan Zee, Peugeot-dealer Autobedrijf Leo v. d. Hoorn, Leiden Kamsteeg's Automobielbedrijf BV, Oegstgeest, Audi/VW-dealer Garage Klerk, Warmond Automobielbedrijf Kneppers, Zoetermeer, Honda-dealer Korevaargarage BV, Leiden, Fiat-dealer BV Automobielbedrijf L.A.G., Leiden, Leyland dealer Autobedrijf Meyknecht, Voorschoten Autobedrijf W. A. van Oosten, Zoetermeer, Citroen dealer Rijnland BV, Leiderdorp, Ford-dealer Autobedr. van Veen Van Vegten, Koudekerk aan den Rijn Autobedrijf v. d. Velde BV, Leiden, Citroen dealer Garage Vlietwijk BV, Voorschoten, Volvo dealer. Voorts zijn op deze BOVAG occasionschow vertegenwoordigd: Finata bank, Leiden, Industriële Disconto Maatschappij, Oegstgeest Verberg Assurantiën, Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 7