„Gevoel in een liedje.,
dat spreekt mensen aan"
Het zonnetje in huis...
Geen enkele diepgang
in „Alles voor de tuin'
Roman werd boeiende
en opvallende opera
Nobelprijs
voor Singer
toegelicht
^programmal
Gratje en Arno maakten hit
Met onze zonnehemels en -banken
gegarandeerd*
^Sy bruin in 10 dagen.
en 365 dagen per jaar een bruin leventje leiden
Hoge Rijndijk 25, 2313 KG Leiden, tel. 071 -141741
showrooms geopend:
dinsdag t/m vrijdag 9-5 uur
donderdagavond 7 - 9 uur en zaterdags 9.30 -
of 's avonds na afspraak
VRIJDAG 6 OKTOBER
Juist nu 'Theater vijfentwintig jaar
speelt (en dat vaak in het verle
den met zeer veel succes deed)
doet het pijn een dergelijke
conclusie te moeten trekken. Is
repertoirekeuze dan toch belang
rijker dan een goede regie9
Toen Albee "Everything for the
garden" ("Alles voor de tuin")
schreef zal hij zich niet bewust
zijn geweest dat hij een stuk
maakte dat zou lijden aan wat wij
in Nederland "vertrossing" noe
men. Maar hij moet geweten
hebben dat het publiek de dialo
gen in zijn stuk als te vrijblijvend
zou ervaren, dat de dramatische
diepgang nihil was en de spel-
ontwikkeling banaal zou over
komen.
Voor acteurs en actrices is het op
recht te betreuren wanneer zij
met een dergelijk minimaal ver
baal gegeven moeten werken.
Linnebank en Margreet Blenken
waren gisteravond in een zeer re
delijk bezette Leidse Schouw
burg dan ook de enigen die een
werkelijke acteerprestatie op de
planken brachten. De overigen
hebben waarschijnlijk niemand
van het publiek kunnen overtui
gen.
De opgezegde tekst van Johan
Timmers nog even daargelaten,
moet mij vooral van het hart, dat
de dialogen, die Edmond Classen
zich als 'Jack' regelmatig met het
publiek veroorlooft, toch echt
niet meer kunnen. We komen het
een enkele keer tegen in sterk ge
dateerde toneelstukken, die hun
motieven zoeken in de zeven
tiende of achttiende eeuw, maar
hedendaags toneel moet zich
toch echt niet meer van deze
kreupele, ridicule theatermid
delen bedienen.
Dat vervlakking ook in de toneel
wereld doordringt is natuurlijk
slechts een resultaat van het ge
brek aan werkelijk talent in ons
land. Ongeveer twintig a vijfen
twintig acteurs en actrices bepa
len het 'dramatische gezicht' van
onze theaterwereld. Geen van
hen heb ik gisteravond in Leidse
Schouwburg op de planken ge-
Het publiek zag elf moedige acteurs
en actrices in een ongelijk ge
vecht met iets wat op een 'tekst
leek. Nu wordt van toneelgroep
'THEATER' absoluut niet ver
wacht, dat de acteurs en actrices
zo gedisciplineerd zijn, dat zij
kunnen doorzien, dat een tekst
waarom wordt gelachen niet on
middellijk een goede tekst is.
Maar toch hoop je tijdens elke
dialoog weer, dat de eigen in
breng van elke speler de volstrek
te banaliteit van het stuk een
ogenblik kan doen vergeten.
SCHEVENINGEN - In een nog
niet voor de helft gevuld Circus
theater heeft de Nederlandse
Operastichting gisteravond de
eerste van een nieuwe serie voor
stellingen gepresenteerd van de
opera "De Speler" van Serge
Prokofiev. Het betrof hier een
herhaling van de produktie uit
1975 van regisseur David Pount-
ney en ontwerpster Maria Bjorn-
son, maar met een nieuwe diri
gent en een aantal wijzigingen in
de bezetting van de kleinere par
tyen.
Sfeer
"De Speler", gebaseerd op de ge
lijknamige roman van Dosto-
jewski, is geen muziekdrama
tisch meesterwerk, maar het is
wel een boeiende en opvallende
opera, zeker in de verzorgde uit
voering die de Operastichting er
van gaf.
Prokofiev is er in dit jeugdwerk
verbazend goed in geslaagd de
cynische sfeer van de roman naar
het operationeel te vertalen. Bo
vendien is het werk opmerkelijk
homogeen van opbouw, zeker in
vergelijking met latere opera's
van dezelfde componist, die mis
schien briljanter geïnstrumen
teerd zijn, maar daarnaast dik
wijls mank gaan aan een one
venwichtige dramatische op
bouw. De momenten die hier als
zwak aangeduid kunnen worden,
zijn een gevolg van de literaire
kwaliteiten van Dostojewski. Het
is Prokofiev niet altijd gelukt de
gesprekken in het verhaal in ge
lijkwaardige dramatische vor
men over te gieten en ook komen
enkele karakters in de roman be
ter uit de verf dan op het toneel.
Regisseur David Pountney heeft
gekozen voor een enscenering in
naturalistische stijl met een kari
katurale benadering van vrijwel
alle personages met uitzondering
van de beide hoofdrollen. Een
enkele keer gaat hij hierin echter
te ver, met name in de wan-
hoopsscène van de generaal aan
het slot van de derde akte. Door
deze aanpak ontstaat het gevaar
van een dramatische verbrokke
ling maar dat risico kon de regis
seur met een gerust hart nemen,
omdat de muzikale onderstroom
een handhaving van de eenheid
in het drama garandeerde. Diri
gent Christopher Keene heeft
zijn taak op dit punt trouwens ten
volle begrepen en zorgde met het
Utrechts Stedelijk Orkest niet
alleen voor een welluidende ver
tolking van de partituur, maar
ook voor een operkelijke dosis
spankracht.
Soepeler
Van de meer dan twintig solisten
moet allereerst de tenor Jan
Blinkhof genoemd worden van
wege een in alle opzichten be
wonderenswaardige vertolking
van de titelrol. Zijn stemmate-
riaal maakt hem al bij voorbaat
uitermate geschikt voor het Sla
vische repertoire, maar in de loop
van zijn zorgvuldig opgebouwde
carrière heeft hij daar een aantal
kwaliteiten aan toegevoegd die
hem langzaam maar zeker schij
nen te leiden naar de grote dra
matische partijen in het Italiaan
se en Duitse repertoire. Zijn vo
lume is aanzienlijk toegenomen,
de ruwe kantjes in timbre en
stem behandeling zijn geheel
verdwenen en zijn spel wordt
steeds soepeler en natuurlijker.
Ook Anne Haenen kweet zich
uitstekend van haar taak, maar zij
stond voor de ondankbare opga
ve een wispelturige en ondoor
grondelijke Paulina neer te zet
ten, wier drijfveren door de com
ponist niet al te duidelijk naar vo
ren zijn gebracht. Jennie Veenin-
ga greep alle kansen die de dank
bare speelrol van de oude groot
moeder haar bood en van de ove
rige solisten moeten in ieder ge
val Tom Haenen en Henk Kooy-
mans genoemd worden in karika
turale tekeningen van een Russi
sche generaal en een Franse mar
kies alsmede John Vierkens als
de sympathieke Astley. De Ne
derlandse vertaling van Johan
nes den Hertog is redelijk zing
baar, maar werkte soms onbe
doeld komisch door het geda
teerde en germanistisch aan
doende woordgebruik.
PAUL KORENHOF
EINDHOVEN (GPD) - „Ja, 't is na
tuurlijk echt een smartlapliedje,
hè. Dat vind ik wel leuk hoor.
Niet dat ik nou zelf zulke nare
dingen heb meegemaakt. Maar
een droevig liedje gaat er nu
eenmaal prima in bij het publiek.
Ik ben ook een grote bewonde
raar van de Zangeres zonder
Naam. Geweldig, wat zij doet. Je
kunt haar echt zien als de konin
gin van de smartlap".
De 21-jarige Gratje Holsken uit
Eindhoven ziet het met smart
lappen helemaal zitten. Hij heeft
daar ook wel reden toe. Samen
met de 13-jarige Arno Maas zette
hij het liedje „Pappie, ik zie tra
nen in uw o-o-gen" op de plaat.
Het lied werd meteen een succes
en verbleef wekenlang in de bo
venste regionen van de hitpara
de.
Gratje: „Ik ken Arnootje door zijn
moeder. Zij is vriendin van mijn
moeder. Af en toe nam ik die jon
gen mee uit vissen. Zo is het be
gonnen. Ik ben gek op muziek en
Arnootje toonde ook belangstel
ling".
Grillig
Het vraaggesprek met Gratje heeft
plaats in zijn woonkamer in de
Eindhovense wijk Vlokhoven.
Behalve Gratjes vrouw wonen
ook zijn moeder en een oom van
hem, Jos Smits, het vraaggesprek
bij. Jos is de auteur van het suc
ceslied over de huilende pappa
en probeert Gratje te begeleiden
op het grillige pad van de muziek.
Vanaf dressoir, televisie en salon
tafeltje kijken plastic bloemen
toe.
„Oorspronkelijk heb ik steeds in de
textiel gezeten", vertelt Gratje.
„Maar ik wilde altijd al beroeps
musicus worden. Hierboven heb
ik een kamertje ingericht waarin
ik altijd zit te oefenen"
Moeder Holzken (trots): „Menige
nacht zit-ie hier tot drie uur of nog
later te pingelen. Hij heeft er echt
alles voor over".
Dat „Pappa, ik zie tranen in uw o-o-
gen" een succes werd, was niet
helemaal een verrassing voor de
betrokkenen. „We hebben erg
lang aan de tekst zitten knutse
len", vertelt Jos Smits. „Zoiets
komt echt niet vanzelf'.
Jos was compagnon van Gratje in
Gratje (links) en Arno: gek op muziek.
de textielbranche en werkt nu
nog steeds in deze handel. In zijn
vrije tijd zet hy zich in voor de
muzikale successen van zijn neef.
„Ge weet van tevoren dat ge niet
met elk liedje een hit kan ma
ken", weet hij in onvervalst Bra
bants te melden. „Het probleem
met muziek is dat je steeds moet
proberen terug te komen"
Allures
Gratje - in leren vest en veelkleurig
fantasie-overhemd - toont nog
weinig neiging tot sterallures.
„Kun je niet ons telefoonnummer
vermelden in de krant?", vraagt
hij, „het probleem is dat de men
sen ons nog steeds niet weten te
bereiken".
Behalve onbereikbaarheid kampen
Arno en Gratje met een ernstiger
moeilijkheid. „Door „Pappa'
kunnen we nu overal optredens
krijgen. We worden vanuit het
hele land gebeld. Zelfs in België
zijn we populair. Maar Arnootje
mag niet op de planken. Omdat
hij nog maar dertien jaar is, geeft
de arbeidsinspectie hem geen
toestemming om te werken. Dat
is een vreselijke tegenvaller,
want juist nu zouden we het kun
nen maken"
Gratje kan emotioneel opstandig
worden over deze gang van za
ken. „Het is moeilijk hoor. Je
krijgt bijna het gevoel dat ze je
tegenwerken. Als het met Ar
nootje niet lukt, ben ik van plan
om alleen verder te gaan. Ik heb
daarom ook een orkestje opge
richt, de Consenza's. We zijn met
z'n vieren: een drummer, een gi
tarist, een bas-gitarist en een or
ganist. We spelen zo n beetje van
alles. Op die manier hoop ik toch
goed aan het werk te blijven in de
muziek"
Bivak
Arnootje zelf woont het vraagge
sprek niet bij. Gratjes moeder
geeft de verklaring. „Hij zit pas
op de lts, hè. En nu gingen ze op
bivak naar Veghel. Dat kind wil
de natuurlijk graag mee. En het
maakt niet zo veel uit ook, nu ze
toch niet samen mogen optre-
dep".
Gratjes moeder was ook een van de
eersten die het succesnummer
„Pappa, ik zie tranen in uw o-o-
gen" mocht horen. „Meneer, hij
kwam naar mijn huis met een
bandje en zei: Moetje dit eens ho
ren? Ik vond het meteen prach
tig. Ik zei tegen iedereen: wat die
jongen nou heeft klaar gemaakt
is hartstikke mooi. Ik voelde ge
woonweg dat het een hit zou
worden"
Gratje: „Er zit gevoel in, hè. Gevoel
in een liedje, dat spreekt de men
sen aan". Tekstschrijver Jos
Smits: ,,'t Is moeilijk hoor, om die
gevoelens goed op papier te krij
gen. Je hebt er werk zat mee'
Hoewel de roem het gezin nog
niet heeft aangetast hebben de
Holzkens toch al kennis gemaakt
met de eerste verschijnselen van
bekendheid. „Er kwam hier zelfs
een mevrouw uit Zwolle", vertelt
Gratje. „Ze wilde graag een foto
met een handtekening, omdat ze
in Zwolle niet geloofden dat ze
Gratje kende"
IB. Singer met in zijn hand één
van zijn boeken: "A day of pleasu-
STOCKHOLM (DPA/REUTER) -
De Nobelprijs voor de Letter
kunde is toegekend aan de Ame
rikaanse schrijver Isaac Bashevis
Singer (70), zo heeft de secretaris
van de Zweedse letterkundige
academie gisteren bekendge
maakt in Stockholm. De schrij
ver kreeg de prijs voor "zijn hart
stochtelijke vertelkunst die met
haar wortels in de Pools-joodse
culturele traditie de universele
condities van het menszijn tot le
ven brengt", aldus de academie.
Singer werd in 1904 in Radzymin
in Polen geboren en woont sinds
1935 in de Verenigde Staten.
Aan de prijs is een bedrag van
725.000 Zweedse kronen (circa
360.000 gulden) verbonden. De
prijs zal hem op 10 december sa
men met de andere nobelprijs-
winnaars worden uitgereikt. In
het verleden hebben twee Polen
ook de Nobelprijs voor Letter
kunde gehad, namelijk Henryk
Sienkiewicz in 1905 en Wladsilav
Revmont in 1924.
De Zweedse academie verklaarde
dat Singers ervaringen in de
Poolse getto's "hun stempel op
hem hebben gezet als mens en
auteur en hem de stof hebben ge
schonken voor zijn inspiratie en
verbeelding". Het is de wereld en
het leven, aldus de Zweedse aca
demie, van het Oosteuropese jo
dendom zoals het werd geleefd in
de steden en dorpen, in armoe en
vervolging, en doortrokken was
van een diepe vroomheid en riten
in samenspel met blind geloof en
bijgeloof. Singer schrijft in het
jiddisch.
Nog onzekerheid
rond Veronica
DEN HAAG (ANP) - Minister Gar
deniers van CRM heeft de Twee
de Kamer-commissie van CRM
gisteren nog geen zekerheid ver
schaft over de datum waarop
Veronica zendtijd als c-omroep
krijgt. Zij heeft de commissie ge
zegd een beslissing te zullen ne
men als het advies dat zij aan de
NOS gevraagd heeft binnen is.
Het NOS-advies hoopt zij begin
volgende week te krijgen.
Minister Gardeniers vertelde wel
dat zij geen motieven heeft om
Veronica de c-status te onthou
den. Over eventuele bewijzen van
commerciële bindingen van Ver
onica zegt zij vooralsnog niet te
beschikken. Het onderzoek naar
die commerciële bindingen is
nog gaande.
NEDERLAND 1
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort: informatie voor Spanjaarden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18 59 - Calimero (TROS)
19.22 - De man van Atlantis, tv-serie (TROS)
20.10 - Andre anders dan anders, liedjesprogramma (TROS)
20.40 - Charlies's Angels, tv-serie (TROS)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Derrick, tv-serie (TROS)
22.55 - Hoera, een homo!? documentaire (IKON)
23.25 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.25 - Dierenverzorging (2) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Wickie de Viking (KRO)
19.27 - De Muppetshow (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Sanford en Zoon, tv-serie (KRO)
20.55 - De Benny Hill Show, amusementsprogramma (KRO)
21.30 - Pagnol-serie, tv-serie (KRO)
22.20 - Brandpunt (KRO)
22.55 - De Alles is anders show (KRO)
23.55 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
VRIJDAG 6 OKTOBER
DUITSLAND I
WDR- 18.00
Informatieve uitz., aansl.: Sie
kommen aus Agarthi, tv-serie. 18.30
Licht muz.-progr. 18.40 Informatie
ve sene. 19.15 Actual. 19.45 Licht
muz.-progr.). 20.00 Journ. 20.15
Mama, ich lebe, Duitse speelfilm.
21.55 Informatieve uitz. 22.30 Ac
tual. en politiek overz. 23.00 Inform,
progr. 23.05 Sportprogr. 23.30
Alexander Zwó, tv-filmserie. 0.50
DUITSLAND II
18.20 Vater der Klamotte, slapstick
serie. 18.40 Manner ohne Nerven,
slapstick. 19.00 Journ. 19.30 Repor
tages. 20.15 Der Alte, misdaadserie.
21.15 Telefoonspel. 22.00 Joum.
22.20 Cultureel magaz. 23.05 Obses
sion. Amerikaanse speelfilm. 0.40
DUITSLAND III WDR
18.00 Inform, progr. 19.45 Journal 3.
20.00 Journ. 20.15 Reportage. 21.00
Actueel progr. 21.15 Filmreportage.
22.00 Eine Frau von Heute, tv-serie.
22.50 Religieuze uitz. 23.20
Journ.
BELGISCHE TV
VRIJDAG 6 OKTOBER
BELGIË VLAAMS
18.00 Tekenfilmserie. 18.15 Kleu-
terprogr. 18.30 Open School. 19.00
Informatieve sene. 19.40 Morgen.
19.45 Journ. 20.10 Weerber. 20.15
Dierenprogr. 20.40 De apenplaneet,
speelfilm. 22.30 Journ.
NET 2
18.00-20.15: Zie NET 1. 20.15 Dag
boek van een herdershond, tv-serie.
21.20 Film-overz. 22.10 Culturele ac
tualiteit.
"Hoera, een homo!?" van de IKON (22.55 uur, Ned. 1) is een uit
drie delen bestaande documentaire. Het verhaal is echter gespeeld,
waardoor het onderwerp een stuk levensechter wordt. Het verhaal
speelt zich af in een kleine dorpsgemeenschap waar een onderwijzer
een verhoudina bliikt te hebben met een van de jongens uit het dorp.
De KRO begint het nieuwe seizoen met drie nieuwe series die
vanavond achtereenvolgens te zien zijn: 'De Muppet Show" (19.27
uur, Ned. 2) is een Engelse serie over een toneelspeler: 'De Benny
HillShoiv"(20.55 uur,Ned.2)isook Engels. Dezeschow draait om de
komiek Benny Hill, die allerlei types mensen uitbeeldt, van voet
baller tot een dame die kookles geeft. "Pagnol-serie" tenslotte (2130
uur, Ned. 2) speelt zich af in de Franse havenstad Marseille. De
onlangs overleden acteur Ko van Dijk is erin te zien als de bareige-
naar César. De KRO brengt het stuk dan ook als een eerbetoon aan
sie acteur.
In Brandpunt (2220 uur, Ned. 2) brengt de KRO tenslotte de
eindresidtaten van een enquete die de omroep heeft gehouden over
de bezuinigingsnota Bestek '81.
VRIJDAG 6 OKTOBER
HILVERSUM I
P.P.: 18.19 Utz. van het GPV. 18.30
Nws. KRO: 18.41 MARKTBE
RICHTEN. 18.43 (S) Punt uit, film,
cabaret en musical. 20.00 (S) In ant
woord op uw schrijven. 21.55 Over
weging. 22.00 (S) Ballads, Blues en
Beton Swing. 22.30 Nws. 22.40 (S)
Goal, sportprogr. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
NOS: 18.00 Nws. VPRO: 18.11 Em
bargo, gevar. progr. NOS: 20.00
Nws. 20.05 (S) Europees Concept
Podium: Radio Filharmonisch Or
kest met solisten: klassieke muz. (in
de pauze: ca. 20.45-21.10 Radiopor-
de wereld. 12 26 Meded. voor land
en tuinb. 12.30 Nws. 12.41 (S) In de
Rooie Haan. 14.30 (S) NAR, Neder
landse Artiesten Revue. 15.30 Nws.
15.33 Kinderen een kwartje? Pro
gramma over school en thuis. 16.00
(S) Het zout in de pap. 17.30 Nws.
17.32 Dingen van de dag.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym.
7.20 Rustig bijkomen. 8.00 Nws. 8.11
Aktua-ochtendeditie. 9.00 Voor
zichtig. breekbaar (9.35-9.40 Wa-
terst.) 10.00 De Tien om kinder
show. 10.30 Coulissen. (11.00 Nws
11.30 Aktua-Sportcafe. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 1249
Franko huis, inform, progr. TROS:
13.00 Nws. 13.11 Aktua II. 13.30
Wegwezen. 14.45 Kom eens langs
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits, VOO: 19.02 (S) De
Nederlandse top-40. VPRO: 20.02
(S) Oorkussen, informatief progr.
21.02 (S) Dag in de war. 22.02 (S)
Black Star Liner. 23.02 (S) Amigos
de Musica AVRO: 102 (S) Jan
Steeman. 2.02 (S) Gewoon 2 uur ra
dio. 4.02 (S) n Nachtje AVRO.
6.02-7.00 (S) Goedemorgen.
ZATERDAG 7 OKT.
HILVERSUM I
VARA. 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O. VA-
RA's Za'erdagochtendshow. (7.30
Nws. 7.41-7.53 Dingen van de dag.
8.30 Nws. 8 36-8.45 Gym. voor de
vrouw.) 10.30 Nws. 10.33 (S) Z.I. en
HILVERSUM III
NCRV 7.02 (S) Start 8.03 (S) Happy
n°n? c9 n ,S'Muziek b'J de koffie
11 03 S) Popstation 12.03 (S) Los
Vast. 14.03 (S) By Barend. 16.03 (S)
oportshow.
HILVERSUM IV
AVRO 7 00 Nws. 7.02 (S) Op een
klein stationnetje, progr. voor de
jeugd. 8.00 (S) Weg geef klassiek.
verz.pl.progr 9 00 Nws 9 02 (S)
Concerto Mattinale. 10.40 AVRO-
Academie. inform, serie. 11 00 (S)
Pistache. 13 00 (S) Operamuz. 14.00
Nws. 14.02 (S) In gevar. bezetting.
15.00 (S) Intern. Orgeldagen Rijns
treek Nijmegen 1978 (II) 15.30 t Is
historisch. 16 00 (S) Jazz Spectrum.
16.40-17.00 Richting.
