ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1978
EXTRA
PAGINA 31
BANNEUX NOTRE DAME - Banneux Notre Dame,
een klein Belgisch dorpje, vlak bij de weg van Ver-
viers naar Luik, op een kille, winderige vrijdag
morgen. Voor het ziekenverblijf in het Bos van de
Verschijningen, staan enkele Nederlandse bussen.
Vele tientallen invaliden worden door behulpzame
landgenoten, verpleegkundigen, dienstvaardige
jongeren, huismoeders, mannen die een paar dagen
vrijaf hebben genomen, uit de bussen en in de rol
stoelen geholpen. Tientallen mensen die door het
leven getekend zijn. Hulpeloos laten ze zich hel
pen.
.Maar ze zijn blij en verwach
tingsvol. Vijf dagen in hel be
devaartoord Banneux Notre
Dame betekent voor hen vijf
dagen bezinning op hun ge
loof, vijf dagen vrienschap
met mede-lotgenoten maar
ook met al die tientallen die
hun vrije tijd geven om hulp
te bieden. Ook: vijf dagen tij
dens welke ze moed zullen
putten om met hun handicap
verder te leven, ze versterking
zullen vinden in hun ge
loof.
Jaarlijks komen naar schatting
een miljoen mensen, van wie
een groot percentage Neder
landers, naar het kleine Ban
neux ND waar precies 45 jaar
geleden Maria achtmaal zou
zijn verschenen aan de toen
12-jarige Mariette Béco, thans
een over dit gebeuren zwijg
zame vrouw, die dagelijks al
die duizenden ziet komen en
gaan. Het huisje waarin ze
destijds met ouders, broertjes
en zusjes woonde staat er nog.
Nu niet langer eenzaam aan
de landweg even buiten het
dorp, maar temidden van vele
kapellen, bij grote parkeer
terreinen.
Kijk, daar tussen de boomtop
pen door, daalde Maria neer,
hier op deze plek zag Mariette
haar", zo wijst pastoor J. H.
Kievitschbos uit Groenlo een
groep Achterhoekse bede
vaartgangers die hij rondleidt
door de omgeving, langs de
bron waarin inmiddels mil
joenen mensen hun handen
hebben gestoken, langs de
kapellen, de kruiswegte
kens.
Niet iedereen zal zo'n medede
ling aanhoren zonder er
vraagtekens bij te zetten. Zijn
Achterhoekse tochtgenoten,
die hier twee dagen zullen
blijven, doen dat kennelijk
wel. Met hen duizenden ande-
Als ik de groep even later volg.
op de tocht langs de Maria-
bron en door het bos, klinkt
onophoudelijk: „Wees ge
groet Maria, vol van gena
de Een Frans sprekende
pastoor heeft zich met zijn
groepje aangesloten en wis
selt met zijn gebeden zijn
Groenlose collega af. Je vous
salue, Marie, plein de grace.,
bidt hij. Sainte Marie, mére de
Dieu..., zo antwoordt de
groep. Heilige Maria, Moeder
van God-
Op enkele tientallen meters
achter ons volgt een grote
groep Duitsers. Een in witte
pij gestoken pater heeft de
techniek te hulp geroepen en
heeft een draagbare verster
ker bij zich. Een man naast
hem draagt een luidspreker.
Sei gegruszt Maria, voller
Gnaden...
Tientallen keren wordt het ge
bed herhaald. De rozenkrans
glijdt door de handen. Zeker
een half uur lang schuifelen
we langs de aangewezen rou
te door het bos. Dan zijn we
terug bij de kleine kapel waar
het rozenkransgebed is be
gonnen en nu wordt beëin
digd.
Op dat moment zie ik een kaal
hoofdige pater, die ik de af
gelopen dagen al bij vele ge
legenheden heb gezien, soms
om als een soort dirigent de
gebeden van honderden te
leiden, dan weer ergens col
lecterend of kaarsen aanste
kend, op een drafje naderen
Z'n bruine pij wappert in de
wind. Hij verdwijnt achter de
kapel. Direct daarop begint
het klokje te luiden. Nader
hand zie ik hem weer in het
bos verdwijnen. Een druk
baasje, dat stil zijn veelomvat
tende taak in dit bedevaarts
oord verricht.
Geloven
„Ik ben nu vele tientallen malen
in Banneux geweest. Ik heb
er zeer veel meegemaakt. Ik
ken mensen die hier genezing
van ziekten hebben gevon
den. Ik ken nog veel meer
mensen die troost, bemoedi
ging, versterking van hun
geloof hebben gevonden. Als
je jarenlang meemaakt wat
een bedevaartoord als Ban
neux voor duizenden en dui
zenden mensen is gaan bete
kenen, dan kom je er op den
duur gewoon niet onderuit. Ik
ben een nuchtere en scepti
sche Klaas. Maar ik ben gaan
geloven in de verschijningen
in Banneux", zo vertelt pas
toor Kievitschbos, die Mariet
te al vele jaren kent, heel dik
wijls zijn vakantie in Ban
neux doorbrengt en als voor
zitter van de Diocesane Cari
tas (aartsbisdom Utrecht)
vele bedevaarten heeft ge
leid.
Het is, heel in het kort, allemaal
begonnen op de avond van
zondag 15 januari 1933. Ma
riette zat voor het raam van
het ouderlijk huis, uitkijkend
over de smalle landweg naar
Banneux. waarover ze haar
broertje Julien verwacht. Het
is een vrij armoedige woning
Het gezin leeft in de crisisja
ren met veel armoede. Be
paald kerkelijk is het niet
Naar buiten kijkend ziet Ju-
liet eerst een vreemd licht,
even later „een mooie lich
tende dame".
Een verslag over haar belevenis
met de eerste (van in totaal
acht) verschijning vermeldt:
Verschrikt slaakt Mariette
een kreet: Mama, er is een
vrouw in de tuin. De verschij
ning staat onbeweeglijk, on
geveer vier meter van de weg
af, zwevend 30 cm boven de
grond. Ze is jong en zeer
schoon. Glimlachend kijkt ze
Mariette aan.
De verslaggeving van de ge
beurtenissen in Banneux zo
als die officieel is vastgelegd
is zeer uitvoerig. Tot achtmaal
toe heeft Mariette in enkele
maanden tijds Maria gezien.
Maria vroeg het meisje uit Banneux een kleine kapel. Die werd gebouwd voor het
huis van de familie Béco op de plaats waar Maria verschenen zou zijn
Die leidde haar naar een klei
ne bron in de naaste omge
ving (Banneux ligt niet ver
van Spa, er komen in dit ge
bied veel bronnen voor). Een
paar opmerkelijke uitspraken
die Mariette van Maria ge
hoord zegt te hebben: „Ik
ben de Maagd der Armen, ik
zou een kleine kapel verlan
gen. Geloof in Mij. Bid veel,
mijn lief kind, bid veel. Deze
bron is mij voorbehouden
Deze bron is voorbehouden
voor alle volken, om de zieken
te verlichten"
Het gebeuren heeft in Banneux
destijds veel opzien gebaard.
Eerst was er ongeloof en
weerstand, ook van de zijde
van de plaatselijke geeste
lijkheid. Er was verzet, maar
er waren ook mensen die Ma
riette dagelijks begeleidden
in de verwachting een nieuwe
verschijning mee te beleven.
Na de achtste verschijning op
donderdag 2 maart 1933 weet
Mariette dat het de laatste is.
Maria: „Ik ben de Moeder van
de Verlosser, Moeder van
God, Bid veel. Adieu („tot bij
God")
Erkenning
Sindsdien is er een en ander ge
beurd. Mgr. Kerkhofs, bis
schop van Luik, bemoeit zich
er mee. In afwachting van de
uitslag van een officieel on
derzoek blijven gelovigen
toestromen en wordt Ban
neux in steeds grotere kring
bekend. In 1942 en in 1947 er
kent mgr. Kerkhofs, zij het
onder voorbehoud, de echt
heid van de verschijningen.
Op 22 augustus 1949, schrijft
mgr. Kerkhofs in een herder
lijke brief na zijn verklaring
van 1947: „Thans, na nog twee
jaar van onderzoek en gebed,
menen wij in geweten, zonder
voorbehoud, haar echtheid te
mogen en moeten erken-
Het huisje van de familie Béco
is thans omringd door ver
scheidene grote en kleine ka
pellen. In een apart gebouw
kunnen jaarlijks zieken en in
validen enkele dagen onder
dak vinden. In verscheidene
landen bestaan bureaus die
de bedevaarten naar Ban
neux in geordende banen lei
den.
patiënten mee. De vraag is
enorm groot", voegt hij eraan
toe. De deelnemers komen
telkens zoveel mogelijk uit
een beperkt aantal bisdom
men want het is de gewoonte
dat op de zondagmorgen de
eigen bisschop in de eucha
ristieviering voorgaat.
Door
Koen Kappenburg
Van voor- tot najaar komen we
kelijks groepen patiënten en
invaliden naar Banneux. Uit
België uiteraard, uit Neder
land, uit Duitsland, uit Enge
land. ja er komen zelfs spe
ciale ziekentreinen uit Ita
lië.
hebben er behoefte
aan om in deze kille, techno
cratische, rationele wereld
zich een aantal uren of een
aantal, dagen te richten op de
zin van hun leven, zich te be
zinnen op hun geloof. Soms is
er sprake van diep verlangen
naar bemoediging door met
gelijkdenkenden te bidden,
samen te zijn. Soms is het ook
een stukje nostalgie.
.,In m'n eigen kerk durf ik de
rozenkrans nauwelijks meer
uit m'n tas te halen, men is dat
nietw meer gewend", vertelt
een Arnhemse van middelba
re leeftijd. „Heel eerlijk ge
zegd, als ik zo af en toe eens in
bedevaartsoorden rondloop,
bekruipt me het gevoel dat we
in de kerk toch iets waarde
vols zijn kwijtgeraakt", aldus
een pastoor die normaal da
gelijks midden in de moderne
ontwikkelingen staat.
..Maria heeft hier gezegd: bid
veel. Wel, dat doen we", zo
verklaart een huismoeder
haar aanwezigheid in Ban
neux. Ze maakt deel uit van
een vrouwengroep die een
dagtocht naar dit bedevaart
soord maakt.
Zieken
Zaterdagmiddag zie ik de tien
tallen vrijwilligers(sters) rol
stoelen naar een van de kerk-
zalen rijden. Daar heeft de
ziekenzegening plaats. Een
groep pastores begeleidt de
priester die het Allerheiligste
draagt en daarmee langzaam
langs de stoet invaliden loopt
om ze te zegenen. In de
avonduren, als het donker
begint te worden, zie ik twee
jongeren die rolstoelen tot bij
de bron rijden zodat de inva
liden er even hun handen in
kunnen steken. Bij een van de
vele kranen naast de bron vult
een man een aantal flessen
met bronwater om mee naar
huis te nemen.
..Afgezien van de verschijning
van Maria, mag je deze bron
geloof ik ook symbolisch be
schouwen", aldus Peter Oli-
veel mensen een bron waaruit
ze geloof putten, hun geloof
versterken, getroost worden
hoop en zekerheid put
ten"
In de vroege morgenuren van
de zondag wandel ik opnieuw
door het Bos van de Verschij
ningen. Aan de toegangsweg
zijn de eigenaren van winkels
met religieuze artikelen zoals
plasticflessen met de afbeel
ding van de Maagd der Ar
men, druk bezig voorberei
dingen te treffen voor een
nieuwe, drukke dag. Even la
ter arriveert de ene bus na de
andere, groeit het aantal au
to's op de parkeerterrei-
Nederlanders
Er hebben zich voor vandaag
meer dan veertig groepen met
bussen gemeld, vertelt de di
recteur van Banneux-Neder-
land met enige trots. Mgr. Gij-
sens uit Roermond zal de
hoogmis opdragen. In de loop
van de morgen verzamelen
zich tussen de vijf- en tiendui
zend belangstellenden voor
het hoogaltaar. Omgeven
door vaandeldragers betreedt
de bisschop het terrein. Voor
de .•oveelste maal zijn ook de
zieken in hun rolstoelen en op
hun bedden naar het terrein
gereden. Maar niet alleen op
het grote middenveld hebben
de bedevaartgangers zich
verzameld. Bijna elk halfuur
deze morgen begint wel er
gens op het terrein een eucha
ristieviering, in het Neder
lands, Frans en Duits. Hon
derden mensen verdringen
zich bij de bron.
„De accommodatie is zo lang
zamerhand ontoereikend",
aldus Peter Olivers. „Er zijn
plannen voor een overdekte
„Banneux voorziet in een be
hoefte. We komen hier niet
om beter te worden, al schijnt
dat wel eens gebeurd te zijn",
vertelt een gehandicapte uit
Den Bosch me. „Maria heeft
niet gezegd dat deze bron er is
voor genezing, maar voor
verlichting van de zieken. Ik
kom hier elk jaar. M'n benen
krijg ik hier echt niet terug.
Maar wel wat anders. Ik kan
er weer tegen. Ik voel me hier
gelukkig. Als ik volgende
week weer in m'n kamertje
zit, kijk ik al weer uit naar de
volgende reis naar Ban-
Tegen de middag zijn alle cafè's
en eethuizen overvol. De
naam "Beco" is nogal eens op
etalageramen te lezen. De
verschijningen hebben de
familie geen windeieren ge
legd. Zo is Banneux een oord
dat vragen oproept, dat soms
afstoot als men rondloopt in
de winkels met de meest bi
zarre Maria-beeldjes en ande
re souvenirs. Maar waarvan
ook gezegd moet worden dat
jaarlijks honderdduizenden
er iets vinden dat bijzonder
waardevol is.
Speurtocht
De Haarlemse theoloog Seef
Konijn schreef onlangs een
fijn boekje waaraan ik in
Banneux moest denken. Ge
dragen door Symbolen, luidt
de titel. Hij schrijft daarin dat
deze tijd van technische ont
wikkelingen voor de mens
steeds grotere terreinen open
legt. Zeer velen speuren in de
breedte. Maar er is ook een
speuren in de diepte. Dat is
niet spectaculair. Je kunt
geen grootse resultaten laten
een uiterst kwetsbaar ter-
Maar het »s een wereld
1 mensen steeds
meer oog krijgen. De vraag
naar de zin van je leven kom je
vroeg of laat tegen. Dat hangt
van de situatie af. Maar het is
een vraag die je hele leven op
zijn kop kan zetten. Die een
heleboel dingen waar je zo in
tens mee bezig bent, op slag
kan relativeren.
Ook Banneux is voor velen zo'n
speurtocht irt de diepte en
daarom, desnoods afgezien
van het geloof in de histori
sche verschijningen, een bron
in de diepste betekenis van
het woord.
Toeloop
Lange rijen bedevaartgangers, zieken en
gezonden, schuifelen dagelijks langs een kleine bron
voor het Mariabeeld om even de handen in het
bronwater te steken.
„Wij mogen van Nederland uit
jaarlijks vier ziekenbedevaar
ten houden, telkens van vrij
dagmorgen tot in de loop van
dinsdag vertelt Peter Oli
vers, directeur van het in
Maastricht gevestigde lande
lijke organisatiebureau voor
Banneux-bedevaarten.
„We zouden er graag drie of vier
meer willen verzorgen, want
er kunnen telkens maar 220
Vooral op zondag komen vele duizenden mensen naar BanneuxOp de foto de belangstelling van Nederlan
ders tijdens een eucharistieviering geleid door mgr. Gijsenbisschop van Roermond. Door het ontbreken van
een groot kerkgebouw worden de diensten in de open lucht gehouden.
