Aanpak werklozen vermindert werkloosheid niet IRAN: geen boze droom maar bittere werkelijkheid vloerbedekking HP EISEVIERS I DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1978 \ÜMêè Het is gegaan zoals te voorzien was: direct na Prinsjesdag ontstonden er felle debatten over belangrijke zaken. Maar de eerste compromissen tus sen CDA en WD waren al gauw binnen. U weet: het ging over Urenco en over de ondernemingsraad. Maar nu komen er dingen aan de orde waar als het ware iedereen persoonlijk en direct mee te maken heeft. En het wordt een uiterst spannende aan gelegenheid hoe de gevech ten zich zullen ontwikkelen tusen regering en Kamer enerzijds en de vakbonden anderzijds. De korte woor denwisselingen op dezelfde avond nog van Prinsjesdag tussen de kopstukken logen er niet om. Er staat dan ook voor honderdduizenden mensen veel op het spel. Ons land dat wel klein is in om vang maar een forse bevol king telt, staat veel onrust en wellicht ellende te wachten. Maar het nieuws dat ons toe stroomt beperkt zich niet tot Den Haag Vandaag. Ook el ders in de wereld is er veel leed en dan nog wel van veel grotere afmetingen. Zo wer den we de avond van zaterdag 16 september opgeschrikt door een verbijsterende ramp van ongeziene afmetingen in Iran Daar woedde allang de opstand van het volk tegen de Sjah met zijn fascistisch ge dresseerde leger. De manier waarop het leger zomaar op volksmenigten inschoot deed denken aan de somberste da gen van de Tweede Wereld oorlog. Dat gebeurde in de hoofdstad Teheran. Enkele honderden kilometers daar vandaan had er een aardbe ving plaats. De grootste van dit jaar. De gevolgen waren afgrijselijk. Het aantal doden moet de dertigduizend heb ben overschreden, aangezien ze het na dagenlang opgege ven hebben nog te tellen. In enkele seconden werd Tabas, de voornaamste van de ge troffen plaatsen, één groot kerkhof. Je kunt je niet voor stellen wat daar geleden is, vlak voor de dood en door de mensen die de dood onher roepelijk zagen naderen om dat ze niet meer gered konden worden. En dan de achter geblevenen, overgebleven van hele gezinnen, familie banden verscheurd, kinderen vermorzeld. Zo groot moet dat leed zijn dat het onze menselijke fantasie teboven gaat. Dagenlang werd het gebeuren in Iran uitvoerig besproken en beschreven. Maar al gauw nam de troonrede de voorpa gina van de kranten in beslag en veel ander belangrijk nieuws vroeg om de aan dacht. Nu lees je nog zelden enig bericht over de aardbe ving. Maar het leed gaat door en als je zoals ik alle tijd hebt om erover na te denken, laat zoiets je niet meer los. En hoor je op de achtergrond van alle dingen toch het gekerm, het geweeklaag over Tabas. Je gaat dan nadenken: moet daar niet iets aan gedaan worden, moet daar niet on middellijk hulp geboden worden. Er komen dwaze fan tasieën in je hoofd op. Als de regering en de Tweede Kamer nu eens veertien da gen op reces gingen om zich daarover te beraden. Maar ie dereen begrijpt dat dat een dwaze gedachte is van welke kant je het ook bekijkt. Is er niets te bedenken dat wel Het Rode Kruis stuurt dekens en dat is nodig want de nach ten zijn er zeer koud. Maar ik weet zeker dat ze daarginds nog veel meer behoefte heb ben aan hardwerkende be kwame jonge mensen. We zouden hen van alles moeten voorzien, dat spreekt vanzelf. Geld, overvloedig materiaal, uitstekende leiding, alles wat nodig en nuttig is. Ik vraag me af wat ik gedaan zou hebben als deze ramp in Iran was gebeurd toen ik nog dertig jaar was. Ik was jong, gezond, niet gehuwd en zou zeker toestemming gekregen hebben. En toch had ik het niet aangedurfd. Waarschijn lijk mij voor mijzelf ver schuilende achter vele schijnbaar zwaarwegende motieven, zoals: ik heb geen nandvaardigheden geleerd, ik ben erg onpraktisch, ik ben bang uitgevallen en boven dien, ik had nu eenmaal een in mijn ogen belangrijke taak. Nee, ik zou ook toen al mij er toe beperkt hebben anderen aan te sporen in vurige beto gen en vele artikelen. Om kort te gaan: ik zou er te laf Voor geweest zijn. "Doe wel naar mijn woorden, maar zie niet naar mijn daden". Nu, ruim dertig jaar later, denk ik daar wel anders over. Maar nu is het te laat. Mij staat niets an ders meer open dan dit artikel in deze krant in de hoop en de stellige verwachting dat er jonge mensen zijn, dapperder en edelmoediger dan ik het was op hun leeftijd. Er wordt wel veel van ze gevraagd. Weggaan uit je vertrouwde, veilige omgeving en je storten in een gevaarlijk onzeker hachelijk avontuur. Het zou niet een volstrekt nieuw avontuur zijn. Immers al dui zenden jonge mensen zijn op het ogenblik vrijwillig werk zaam in vele delen van de der de wereld als ontwikkelings werkers. Ze doen daar voor treffelijk werk al jarenlang. Ze hebben ontdekt o.m. dat christelijke bevrijding niet alleen slaat op de bevrijding na de dood. maar ook op de bevrijding hier op aarde van elke onderdrukking, tirannie en fascisme. De Sjah van Iran heeft gezegd dat buitenlandse hulp niet nodig is. Hij is natuurlijk bang* dat het buitenland te veel kennis zou krijgen van het optreden van zijn leger de laatste maanden. Maar deze hulp van Nederland zal hü niet kunnen weigeren. Vooral niet waar Nederland een be vriende relatie is. Natuurlijk zal zo'n plan als dit hier in het land geen enkel van de vele problemen oplos sen. Maar de mensen die er aan mee zouden doen, zouden wel heel sterk ervaren dat je je leven niet nuttiger kunt be steden dan door anderen vooral in zo'n gruwelijke nood bij te staan. Iran is geen boze droom, maar bittere werkelijkheid. Door Joop Maat "De meeste werklozen zijn te belazerd om een baantje aan te pakken. En dat is ook logisch: de uitkering ligt zó hoogdat ze er niks voor voelen om voor een paar tientjes méér de hele dag bij een baas te gaan werken Bovendien verdienen de meesten er 'zwart' nog welhet een en ander bij Vrijwel dagelijks is deze uitspraak wel ergens te beluisteren. Aan de stam tafel van het café, tijdens verjaardagsfeestjesof gewoon in de slagers winkel: volgens veel mensen zijn werklozen lui en profiteren ze van de sociale voorzieningen. Dergelijke uitspraken worden meestal geïllustreerd met verhalen over een 'klussende' bouwvakker met een WW-uitkering, of een bijverdienende bijstandtrekker, die bij een vriend van een kennis in de straat woont Zo ontstaat bij veel mensen het beeld, dat de ruif van de socia:le zekerheid voor een groot deel wordt leeggegeten door lieden die daar eigenlijk geen recht op hebben. Dit denkbeeld werd een aantal jaren geleden vooral naar voren gebracht door Hans Wiegel, toen hij nog fractieleider van de VVD was. De laatste tijd horen we op dit gebied niet veel meer van Wiegel. Maar dat komt omdat hij het inmiddels tot minister heeft gebracht. Als tweede man in het kabinet-Van Agt kan hij het nu anders aanpakken. In Bestek '81 het 'onheilsplan' van de huidige regering, is een paragraaf van 10 blad zijden gewijd aan het onderwerp "Oneigenlijk gebruik en misbruik". En dat stuk maakt duidelijk dat de opvattingen van Wiegel en de zijnen nu worden omgezet in beleid. Maken er nu werkelijk zoveel mensen misbruik van de werk loosheidsvoorzieningen? Ja, zeggen velen. Als 'bewijs' daar voor worden dan vaak de beken de verhalen aangehaald. Maar ook op grond van 'harde cijfers' denkt men wel het bewijs te kun nen leveren. Dan wijst men over het algemeen op de tienduizen den vacatures die er in Nederland bestaan. Of men haalt uitspraken aan van ondernemers, die zeggen absoluut geen personeel te kun nen krijgen. Die cijfers zijn juist en die onder nemers staan niet te liegen. Maar een bewijs voor de stelling dat het met de werkloosheid allemaal wel mee zou vallen als de werklo zen maar wat harder worden aan gepakt, vormen ze beslist niet. ADVERTENTIE Over 2 dagen EURORA'S GROOTSTÉ DIERENSHOW Beestenspul '78" Groenoordhallen Leiden. Het zou een simpele oplossing zijn. laat de ruim 200.000 werklozen eerst maar eens die 70 a 80 dui zend openstaande arbeidsplaat sen bezetten, dan houden we nog maar 120.000 werklozen over. De werkelijkheid is echter minder eenvoudig. Neem bijvoorbeeld de bouw-sec- ton er zijn duizenden werkloze bouwvakkers en er is tegelijker tijd een nijpend tekort aan bouw vakkers. Rara, hoe kan dat? Om te beginnen is de ene bouw vakker de andere niet. De één werkt in de grond-, weg- en wa terbouw, de ander zit in de bur ger- en utiliteitsbouw (huizen, kantoren, gebouwen). Wanneer er minder wegen en bruggen worden gebouwd, kan de man die daardoor werkloos wordt, niet ergens anders een huis gaan met selen. Daar heeft hij de vakbe kwaamheid niet voor. In de burger- en utiliteitsbouw geldt, dat veel werklozen in die sector beroepen hebben die wel wat met de bouw te maken heb ben, maar niet behoren tot de groep van vakbekwame metse laars en timmerlui. En naar die laatste categorie is juist een grote vraag. Tenslotte, en dat is ook een belang rijk punt, worden er veel bouw vakkers gevraagd in de Rand stad, terwijl er in Limburg en Noord-Brabant een flink aantal werkloos zijn. Al met al is het duidelijk, dat de behoefte aan geschoolde bouw vakkers niet kan worden opge vuld door degenen, die nu als werkloos bouwvakker staan in geschreven. Het is overigens best nuttig, om na te gaan waardoor de huidige si tuatie op de bouw-arbeidsmarkt is ontstaan. Want dezelfde on dernemers die nu staan te klagen over het gebrek aan vaklieden hebben zelf de huidige situatie in de hand gewerkt: In de tijd van opkomende flatbouw en andere grootschalige projecten mikten de bouw-ondernemers helemaal op de elementen-techniek. De bouw-elementen werden in serie geproduceerd en op de bouw plaats door relatief goedkope on geschoolde arbeidskrachten in elkaar gezet. De opleiding van vaklieden raakte erdoor in het slop. Inmiddels is het tij gekeerd. Door de groei van de stadsvernieuwing en de verbouw-sector is er nu weer grote behoefte aan vaklui De vrijwel ongeschoolde bouw vakker uit de jaren zestig wordt nu afgedankt. Ook in andere bedrijfstakken blij ken veranderingen aan de vraag kant (dus bij de bedrijven) beslis sende invloed te hebben op de arbeidsmarkt. Dat geldt niet al leen voor de verandering in pro- duktie-technieken die voortdu rend optreden, maar ook doordat bedrijven in het algemeen kies keuriger zijn geworden bij het aantrekken van personeel. Het ruime aanbod van arbeids krachten biedt de bedrijven de gelegenheid om hoge eisen te stellen aan opleiding, ervaring, vakbekwaamheid, enz. Dit heeft tot gevolg dat alleen de meest produktieven nog aan de slag komen. De kwalitatief "mindere' arbeidskrachten blijven achter in de kaartenbakken van het Ar beidsbureau: de jeugdigen (voor al schoolverlaters), ouderen, (ge huwde) vrouwen en gehandicap ten. Deze groepen maken in vergelij king een groot deel uit van het werklozenbestand. Dat maakt nog eens extra duidelijk dat de huidige werkloosheid niet wordt vergroot door het misbruik van de voorzieningen, maar door de afbraak van werkgelegenheid en door het onvoldoende scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen. Toch wil het kabinet-Van Agt/Wie- gel de werklozen steviger gaan aanpakken. Dat zal gebeuren door het uitbreiden van de con trole, door het aanstellen van zg "sociale rechercheurs", door een nauwere samenwerking tussen uitkeringsorganen en arbeidsbu reaus, tussen bedrijfsverenigin gen en gemeentebesturen. Ook valt een ruimere toepassing van het begrip "passende arbeid" te verwachten. Daardoor zal de werkloze minder eisen kunnen stellen aan het werk dat hem wordt aangeboden wat betreft beroepsrichting, beloning en woon-werk-afstand. Verder denkt de regering aan het een of andere vorm legitimatieplicht voor werk- Alle werknemers zouden dan een registratiekaart moeten hebben, die wordt ingenomen zodra men een sociale uitkering geniet. Men overweegt zelfs het instellen van één centrale perso- nenregistratie van al degenen die één of andere uitkering ontvan gen. Het is duidelijk dat dergelijke maatregelen een inbreuk zullen op de privacy van dege ADVERTENTIE PEPERZAK beheerst 't vakf Ontmoet onze kollekties 1 waardeer onze prijzen REPAREREN - MODERNISEREN nen die van een uitkering leven Maar, zo staat te lezen in Be stek '81: "Fraudebestrijding leidt nu eenmaal onvermijdelijk tot ingrepen in de persoonlijke le venssfeer" De werklozen in ons land zullen re kening moeten houden met een verscherpte heksenjacht op pro fiteurs en fraudeurs. Als groep worden zij daarmee in de hoek gedrukt van lieden, die scherp in de gaten ghouden moeten wor den. Voor velen van hen zal dat het werkloos-zijn een nóg onpret tiger ervaring maken. Maar de verscherping van de con trole heeft nog andere gevolgen. En daardoor wordt de klok weer vele jaren teruggezet. Want de ontwikkeling van het Arbeidsbu reau Nieuwe Stijl (ANS) zal er sterk door vertraagd worden. De laatste jaren zijn de Gewestelij ke Arbeidsbureaus zich van eng- bureaucratische controle-orga nen gaan ontwikkelen in de rich ting van moderne, open bemid delingsbureaus. De instelling van vakature-banken en sollicitan ten-banken past in die ontwikke ling. De werkzoekende werd ge leidelijk aan steeds meer als cliënt beschouwd, die een eigen verantwoordelijkheid heeft. Het inpassen van het GAB in een verscherpte aanpak van werklo zen zal de controle-functie van het GAB weer sterker benadruk ken dan de bemiddelings-func- tie. Misschien nog wel sterker geldt dit voor de Gemeentelijke Sociale Diensten. Die hebben naast een hulpverleningsfunctie ook een controle-functie. Wanneer de controle voorop komt te staan, kan dat een goede hulpverlening in de weg staan. Als het aanpakken van de fraude rende werklozen en bijstands trekkers zulke ingrijpende ge volgen heeft, heiligt het doel dan de middelen wel? Voor de huidi ge regering blijkbaar wel. Want het werkelijke doel van de aan gekondigde maatregelen is niet het uitroeien van het misbruik. Het misbruik is namelijk niet groot. Dat is door cijfers meer malen aangetoond. Door het aan te pakken zal er dus niet veel geld bespaard worden. Ook zal de werkloosheid er niet beduidend door verminderen. De bedoeling van dit kabinet is veel meer de werklozen aan te wijzen als de schuldigen van de huidige situatie. Het valt niet te ontken nen dat de kosten van de sociale zekerheid verbluffend snel stij gen. Maar door het bestrijden van misbruik en fraude zullen die kosten niet wezenlijk lager uit vallen. Niemand hoeft tegenwoordig meer in de rij te staan voor een WW-uitkering maar de gang naar "sociale zaken" is toch geen „uitje". Wat wél aangepakt moet worden is de vraagzijde van de arbeids markt. De overheid moet een daadwerkelijke invloed krijgen op de omvang, kwaliteit en sprei ding van arbeidsplaatsen. Inves teringen zouden door de over heid beoordeeld moeten worden op de gevolgen voor omvang en kwaliteit van de werkgelegen heid. De veelgeprezen ondernemersvrij heid zal dus wat ingeperkt moe ten worden. Daar is met het oog op de groeiende werkloosheid ook niet aan te ontkomen. Toch proberen Van Agt en Wiegel dat zo lang mogelijk uit te stellen. Onder meer door te suggereren, dat het de werklozen zijn, die de werkloosheid hoog houden ADVERTENTIE ^^^gen^nnulerkT^iotelordeM^^id^Jnc^irektieka^ slaapkamers (tapijt in grote en kleine coupages op de rol). Intertest zuiver scheerwol tapijt, in berber/beige gemeleerd, van 239,- voor JJiJ," Desso zuiver scheerwol tapijt met 2 cm dikke pool. gemeleerd in berber-camel-bruin OOQ op dubbele jute rug, van f 439,- voor J LCu," Gebloemd zuiver wol tapijt, van 319,- voor ƒ159,- Perzische vloer-en tafelkleden (14 stuks) nog als 07tZ nieuw, per stuk 1175,-en u/0," inlichtingen en stalen: S N.A.I. Bergen (NH), telefoon (02208) 5829. iyn VRU NEDERLAND 'Kojak in Nederland", zo heet het openingsverhaal van Vrij Ne derland deze week. Het gaat over de "geheime-politie-instructies, die Wiegel het parlement ont houdt". Volgens de auteur, Rudi van Meurs, zijn de afgelopen vier maanden politiemannen in stad en land omgeschoold tot "de stoere, zakelijke, keiharde cop van de televisie". "Via dia-series, lezingen en levens echte geheime oefeningen wer den ze voorbereid op de grote confrontatie met "gevaarlijke personen" (zonder dat er een de finitie bestaat voor dit begrip)". De nieuwe instructies zouden twee weken geleden voor het eerst zijn toegepast bij het Zuid- nolukkers-incident in Breukelen. De goedmoedige agent heeft vol gens Van Meurs afgedaan. VN onthult dat minister Wiegel wel degelijk even gespeeld heeft met de mogelijkheid om de benoe ming van de negende wethouder in Amsterdam te laten torpede ren. Maar de dreiging van een be stuurlijke chaos in de hoofdstad en politieke verwikkelingen (het CDA is in Den Haag de partner van de WD, maar in Amsterdam van de PvdA) deden hem van zijn voornemen afzien. ("Waarom Wiegel grijnzend een rotje wierp en het in zijn eigen gezicht kreeg"). Het duo Barend-Van Dorp sprak uitvoerig moet de directeur van de Evangelische Omroep, L. P Dorenbos (Bij het artikel een foto van het stralende gezin van de EO-vorst). Bij de presentatie van het winterprogramma zei Doren bos o.a. "Terreur en linkse indoc trinatie beheersen de mediaka- nalen". Zeventig procent van de programmamakers is volgens hem links. Barend en Van Dorp leggen de nodige hardnekkig heid aan de dag om te weten te komen hoe hij aan dat cijfer komt. Ten slotte zegt Dorenbos: "Watzit u toch met die uitspraak. Zo kwaad heb ik het niet bedoeld. Cijfers heb ik inderdaad niet, maar ook mijn gevoel zegt me dat de men sen die beslissen wat er op het scherm komt tenderen naar links". Dorenbos over de VPRO: "Ik heb eigenlijk met ze te doen. Ze heb ben maar één complex, die Jan Blokker ook: ze willen van God af en dat lukt ze niet" Over de emancipatie zegt hij: "De man is het hoofd van het gezin en de vrouw is de man tot hulp bij het volbrengen van zijn taak". Zo, dat is andere koek dan zo'n Grand Gala. Verder in VN een artikel van Rob Sijmons over de Leidse crimi noloog prof. Buikhuizen: "De kritische houding van de Leidse hoogleraar tegenover de racisti sche criminoloog Exner". Het kleurkatern gaat over jazz in Nederland. MAGAZINE Het omslagverhaal van Elseviers Magazine heeft de sleutelrol van koning Hoessein van Jordanië in het Midden-Oosten tot onder werp: 'Waarom ik dwars lig". Hoessein ziet het zo: "Het akkoord in Camp David is afgeweken van VN-re- solutie 242, die voorheen de Ame rikaanse positie markeerde. Er zal veel herzien moeten worden eer het vredesplan door ons en onze Arabische partners aan vaardbaar zal worden. De voor zieningen voor zelfbestuur voor de Palestijnen zijn nog zeer vaag. Het akkoord moet voorzien in to tal terugtrekking en in Arabische soevereiniteit over Jerusalem. Anders is er niets om te onder handelen". Dr. F. A. Hoogendijk gaat in op de spanningen tussen CDA en VVD over Bestek '81. De stormlopen van het CDA op het kabinet zul len volgens hem weinig uithalen. "Dries Beton en Frans Andries- sen hebben zich voorgenomen zich niet omver te laten lopen door een Kamer die minder wil bezuinigen en niet met redelijke alternatieven komt". "Is Groene- velt echt zo gek?" vraagt de futu roloog prof. Fred. Polak zich in EM af. Het gaat over diens plan voor de'vrije vrijdagmiddag. Volgens Polak loopt de industrie bond-voorzitter zeker niet met molentjes. Hij verdient "onbe vooroordeelde aandacht". Verder. "De diamant-hausse", de wereld vraagt steeds meer naar dit belegginsobject. De prijs van een 1-karaats diamant verdub belde ruimschoots in een jaar tijd (van 15.000 naar 36.000 gulden). Tot slot een curieuze kreet van TROS-vader Landré in een arti kel over hem en het bestel: "De Vara moet blijven", (want zonder de Vara zou de identiteit van de TROS vager zijn"). Johanneke van Slooten volgde voor de Haagse Post een maand lang het reilen en zeilen in het SOSA-gebouw aan de Heren gracht in Amsterdam, het do mein van de Surinaamse junkies. "Zwart Amsterdam", een depri merend verhaal over drugs en de ellende die er uit voort komt. Ton van Dijk en Weert Schenk bui gen zich over de scheepsbouw, "de ziektegeschiedenis van -een bedrijfstak. "Er moet maar weer eens ergens oorlog uitbreken". De HP zet de serie "De nieuwe vrij gezellen" voort met het hoofd stuk Oud en Eenzaam: "Als het leven niet meer zo swingt en de kwalen van de vergevorderde leeftijd zich aandienen, is het al leen wonen dan wel zo leuk?" Nieuw is de serie "Schrijven", waarin Harry Mulisch als eerste aan het woord komt. Mulisch blijkt een gruwelijke hekel aan schrijfmachines en balpennen te hebben. Hij schrijft met kostbare vulpennen. "Een vulpen vind ik een mooi object, ik koop er re gelmatig één. Ik heb altijd wel een excuus om een nieuwe pen te kopen. Is er bijv. een roman uit gekomen dan zeg ik tegen mezelf: jij verdient een vulpen. Met der gelijk gezwets demp ik mijn schuldgevoelens". Passages waar hij onzeker over is schrijft hij met potlood. Per dag schrijft Mulisch gemiddeld een halve bladzijde. hervormd nederland In Hervormd Nederland van deze week een indringend interview met CDA-fractieleider Aantjes Als de NAVO de neutronenbom gaat invoeren dan dient het CDA het lidmaatschap van Nederland ter discussie te stellen, zo meent hij. Hij zegt dat "niet voor de show. We zullen de onmogelijk ste dingen mogelijk moeten ach ten. Anders gaan we onherroepe lijk de vernieling tegemoet" Overigens zegt Aantjes niet wat hij zelf zou kiezen als puntje bij paaltje komt. Verder in HN: "Vraag om euthana sie moet zeer ernstig worden ge nomen", "Waarom de Wereld raad juist nu het Patriottisch Front steunt" en "Shell onder mijnt grondslagen van de demo cratie". (Het weekblad Dc Tijd was gisteren nog niet verkrijgbaar).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 15