Oliestaking
in België
voortgezet
Olie-embargo als wapen
tegen apartheidspolitiek
Oostblok-waarnemers laten Saxon Drive links liggen
Polen houdt dissidenten
scherper in de gaten
De Ford Fiesta als hoofdprijs
Portugese president
wil duurzame coalitie
Weer actie
Franse lucht
verkeersleiders
OVERLEG MISLUKT
China doet inkopen
in West-Duitsland
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1978
LANGEMANNSHOFF (GPD) -
Militaire waarnemers van de lan
den van het Warschaupact heb
ben afgezien van een bezoek aan
de grote Nederlandse legeroefe-
ning Saxon Drive, die op het
ogenblik in Duitsland wordt ge
houden. De Oostbloklanden
hebben afwijzend gereageerd op
een officiële Nederlandse uitno
diging. Een argument daarvoor
hebben zij niet gegeven.
Woordvoerders van defensie hech
ten aan dit wegblijven geen grote
betekenis. „In Duitsland vinden
de?er dagen- diverse grote oefe
ningen plaats en de Oostblo-
kwaarnemers hebben kennelijk
een keuze gemaakt", zo zegt men
hieï. „Het is ook helemaal niet
nodig dat zij daarvoor verant
woording afleggen".
Bij de akkoorden van Helsinki
hebben de landen van NAVO en
Warschaupact afgesproken oefe
ningen van meer dan 25.000 man
by elkaar te melden en waarne
mers uit te nodigen. Dat is bij
Saxon Drive, waaraan 26.000 Ne
derlandse, 7500 Amerikaanse en
1500 Duitse militairen meedoen,
ook gebeurd. Bij de veel kleinere
oefening Inter Action, in het na
jaar van 1977, was wel een Russi
sche generaal als waarnemer
aanwezig. Overigens wordt
Saxon Drive volgende week wel
bezocht door waarnemers van
een aantal westerse landen, zoals
Oostenrijk, Zweden en Spanje,
die geen lid van de NAVO
zyn.
De oefening Saxon Drive, die
maandag begonnen is en nog een
hele week duurt, heeft inmiddels
al drie doden geëist, alle drie ver
keersslachtoffers. In Rothenburg
werd maandag een 86-jarige
Duitse fietser door een Neder
landse legertruck aangereden en
gedood. Diezelfde dag overleed
een Amerikaanse soldaat nadat
hij dooreen Duitse personenauto
was geschept. Donderdag raakte
een 5-jarig Duits kind onder een
Nederlands legervoertuig en
overleed aan de gevolgen.
Woensdag verpletterde een Ne
derlandse tank bovendien nog
per ongeluk een Duitse perso
nenauto. De inzittenden hadden
de auto net verlaten. Niemand
raakte gewond.
Overigens verloopt de oefening,
een van de grootste Nederlandse
oefeningen van na de oorlog,
voorspoedig. Wel blijken duide
lijk problemen te zijn ontstaan bij
het bemannen van de eenheden
met herhalers. Totaal zijn ruim
2000 herhalers opgeroepen, maar
meer dan 20 procent daarvan is
niet komen opdagen. Maar liefst
11 procent kreeg bijvoorbeeld
uitstel van het ministerie van de
fensie, 4 procent bleek ziek te
zyn, 4 procent werd na opkomst
al weer afgekeurd en 2 procent is
spoorloos en wordt momenteel
door ae marechaussee opge
spoord. In de eenheden wordt
nogal over deze flinke onderbe
zetting geklaagd.
Ook de materieel-situatie is niet op
timaal. Op weg naar de oefening
zijn begin deze week 40 tanks met
defecten gestrand. Het grootste
deel daarvan kon na reparatie
weer verder. Aan Saxon Drive
doen 2400 pantserwagens en 6000
andere voertuigen mee. Ook tij
dens de oefening blijkt dat veel
van het verouderde materieel ku
ren vertoont. Door veel kunst- en
vliegwerk van de herstelcom
pagnies is de uitval aan materieel
tot nog toe beperkt gehouden.
Vooral de oude Centurion- en
AMX-tanks en oude vrachtwa
gens hebben nogal eens manke
menten. Beide worden overigens
binnenkort door nieuw materieel
vervangen.
De oefening Saxon Drive zal onge-
veer tien miljoen gulden kosten,
boven de normale vaste lasten.
Eèn miljoen daarvan is voorals
nog gereserveerd voor schade
vergoedingen aan de Duitse be
volking, onder meer voor ver
nielde straten en landbouwgron
den. Kleine schades worden on
middellijk uitbetaald door spe
ciale schade-inspecteurs. Op ver
goedingen voor grotere schades
(boven 5000 gulden) moeten de
boeren wat langer wachten.
Donderdag en vrijdag bracht een
groep leden van de Eerste- en
Tweede-Kamercommissies voor
defensie een bezoek aan Saxon
Drive. De parlementariërs wer
den voortdurend bewaakt door
leden van de speciale bewa
kingseenheid BSB van de Ko
ninklijke Marechaussee. Dit me
de in verband met aanslagen die
enige tijd geleden op Engelse le
gerplaatsen in Duitsland zijn ge
pleegd en ter voorkoming van
mogelijke terreuracties. Alle
VIP's die Saxon Drive bezoeken,
worden door deze marechaus
sees in burger begeleid. Voor
volgende week woensdag zullen
zo mogelijk nog scherpere veilig
heidsmaatregelen gelden als
prinses Beatrix en prins Claus, in
gezelschap van minister Schol
ten van defensie, een bezoek aan
de oefening zullen brengen.
Jacques Brei
laat blad in
beslag nemen
PARIJS (DPA) - Een rechter in Pa
fijs heeft op verzoek van de zan
ger Jacques Brei gisteren het
jongste nummer van het Franse
tijdschrift Paris Match in beslag
laten nemenHet blad heeft in een
artikel geschreven dat de 49-ja-
rige Brei ernstig ziek zou zijn en
daarbij foto's getoond waarop
Brei op weg naar het ziekenhuis
zou zijnmet een hoofd in verband
om verslaggevers te ontlopen..
Bovendien moet het blad aan Brei
een voorlopig op 20.000 frank be
paald bedrag betalen.
De rechter vind het artikel een in
breuk om de intimiteit van de
zanger.
Brei schuwt de publiciteit. Na een
zware longoperatie in december
1974 trok hij zich terug op een ei
landje bij Tahiti. Vorig jaar
keerde hij even naar Parijs terug
voor doktersbezoek
LISSABON (GPD) - In een televi
sietoespraak heeft president Ea-
nes van Portugal vrijdagavond
drie alternatieven gegeven voor
het oplossen van de zich nog
steeds voortslepende kabinets
crisis. Opnieuw riepi hij de poli
tieke partijen op te proberen een
duurzame en samenhangende
regeringscoalitie te vormen. Zou
dat echter nog steeds niet moge-
lijk blijken, dan zal hij een eerste
minister benoemen voor de vor
ming van een kabinet zonder re
geringscoalitie, maar op basis
van een simpel partij-ak
koord.
Als ook dat niet mogelijk blijkt, zal
Eanes slechts een kabinet laten
vormen dat het voorbereiden van
vervroegde verkiezingen als eni
ge taak krijgt. Wordt zelfs dat ka
binet door het parlement afgewe
zen, dan is de president gerech
tigd het parlement te ontbinden
en onmiddellijk vervroegde ver
kiezingen uit te schrijven.
De televisietoespraak kwam na een
week van stilte, waarin, tegen de
verwachting in, presidqnt Eanes
geen initiatieven nam. Het ver
zoek van de socialistische leider
Mario Soares om een onderhoud
- vrijwel onmiddellijk na de val
van de regering-Nobre da Costa,
acht dagen gelegen - werd door
Eanes afgewezen. De Portugese
president beschouwt de neder
laag van Nobre da Costa blijkbaar
niet als de zijne.'In grote lijnen
handhaaft hij de opvattingen die
hij ook al tijdens zijn televisiere
de van 1 augustus naar voren
bracht.
Volgens Eanes is de economische
toestand van Portugal zeer ern
stig en zullen de politieke partij
en koste wat het kost een oplos
sing moeten vinden. Daarbij sluit
het Portugese staatshoofd echter
de mogelijkheid van een socialis
tische minderheidsregering uit.
Onmiddellijk na de val van het
kabinet-Nobre da Costa zag het
ernaar uit dat de socialisten be
reid waren een oplossing te zoe
ken, zoals die door Eanes als
tweede mogelijkheid is ge
noemd. Nieuw is ditmaal ook dat
de Portugese president geen
termijn heeft genoemd waarbin
nen de politieke partijen tot een
akkoord zouden moeten ko-
PARIJS (Reuter/DPA) - De 2.500
Franse luchtverkeersleiders in de
vier controlecentra zijn gisteren
voor de zesde maal dit jaar een
langzaam-aan-actie. die ditmaal
voor onbepaalde tijd schijnt te
zijn afgekondigd.
De bereidheid om door middel van
actie kracht bij te zetien aan de
eisen voor meer vakantie, hoger
loon en moderne arbeidsvoor
waarden scheen inmiddels min
der te zijn geworden, doch het zag
er ook nog niet naar uit dat het
conflict langs de weg van onder
handelingen zou kunnen worden
opgelost.
Vluchten vanuit Parijs naar het
zuiden liepen vertragingen op
van tot een uur. 's Ochtends
speelde mist op de luchthavens
Roissy en Orly bij de Franse
hoofdstad hierbij ook een rol.
Gouden kroon
gestolen
MADRID (GPD) - Twee dieven
hebben in de nacht van donder
dag op vrijdag in het klooster
Lluch op het Eiland Majorca de
met edelstenen bezette gouden
kroon van het Mariabeeld uit de
kerk van de abdij gehaald. De
kroon van het Madonnabeeld
werd in de achttiende eeuw ver
vaardigd dankzij giften van gelo
vigen.
De dieven hebben ook een aantal
munten uit het archeologisch
museum van het klooster buit
gemaakt. De historische waarde
van de gestolen voorwerpen is
onmogelijk te schatten; de reële
waarde bedraagd volgens ex
perts een half miljoen gulden
Van de daders ontbreekt nog ie
der spoor.
WENEN (GPD) - De Poolse autori
teiten hebben het toezicht op de
activiteiten van de Poolse dissi
dentenbeweging Arbeiders Ver-
dedigings Comité (KOR) ver
scherpt nadat de organisatie
openlijk bekend had gemaakt dat
er een tweede ontmoeting met de
Tsjechoslowaakse dissidenten
beweging Charta '77 was ge
weest.
De politie heeft vrijdag het huis van
KOR-woordvoerder Jacek Ku-
ron in Warschau doorzocht en
een hoeveelheid documentatie in
beslag genomen. Naar Kuron la
ter verklaarde zijn brieven m be
slag genomen die klaar lagen om
gepost te worden en die bestemd
waren voor dissidenten in andere
Oosteuropese landen. In de brie
ven werden zij uitgenodigd voor
een „topconferentie".
De tweede bijeenkomst tussen le
den van Charta '77 en Poolse dis
sidenten was èen vervolg op de
vorige maand gehouden oprich
tingsvergadering van beide be
wegingen. Toen kondigden de
dissidentenbewegingen aan dat
zij in het vervolg hun activiteiten
zouden coordinerèn.
ESTELLI.Nicaragua-Met haar
uitgeputte kindje aan haar arm
hangend en een bundel persoon
lijke bezittingen over de schouder
vlucht deze vrouw naar veiliger
oorden. Haar woonplaats Estelli
is door Nacaraguaanse gardisten
in de strijd tegen de Sandinisti-
sche opstandelingen in brand ge-
OP DE VLUCHT
stoken. Een stukje drama in een
bloedige strijd, waarvan het ein
de niet zichtbaar is. Vluchtelin
gen vertelden gisteren dat er nog
zwaar gevochten wordt in Estelli.
waar journalisten niet toegelaten
worden.
BRUSSEL (GPD) - Er komt nog geen eind aan de Belgi
sche oliestaking. Onderhandelingen tussen werkgevers
en vakbonden van de vijfduizend stakende oliearbeiders
liepen vrijdag op niets uit. Het overleg, het eerste sinds de
staking twee weken geleden begon, kwam tot stand op
aandringen van de Belgische minister van arbeid, Spi-
taels.
De vakbonden bleven bij hun eis dat voor alle 256 ontslagen arbeiders van
de Antwerpse oieraffïnaderij RBP nieuw werk moet komen in de olie
sector. RBP is gesloten door de eigenaar van het bedrijf, de Amerikaanse
maatschappij Occidental. De werkgevers bleken gisteren bereid ten
hoogste 15 arbeidsplaatsen te garanderen. Wel wilden de werkgevers
flinke premies toekennen aan de RBP-arbeiders die geen nieuwe baan
zouden krijgen. Het^zou gaan om bedragen van circa 9000 tot 16.000
gulden, naast de gebruikelijke opzegvergoeding, die in België ook flink
kan oplopen.
De bonden hielden echter vast aan hun eis dat voor alle arbeiders nieuw
werk moet komen bij andere raffinaderijen. De vakbonden zyn bang dat
de sluiting van RBP gevolgd wordt door inkrimping van personeel bij
andere raffinaderijen. Vandaar dat ze vasthouden aan een in 1975 van
kracht geworden overeenkomst, waarbij de werkzekerheid in deze be
drijfstak door de bedrijven werd gegarandeerd. De werkgevers zeggen
dat dit akkoord echter niet van toepassing is ingeval van sluiting van een
bedrijf.
Benzine en stookolie zijn, ondanks de staking, volop verkrijgbaar. Twee
raffinaderijen in Antwerpen werken nogdoor omdat het kaderpersoneel
niet meestaakt. Honderden tankwagens komen dagelijks uit Nederland
en andere buurlanden. Naar schatting 70 procent van de Belgische tank
stations wordt normaal bevoorraad. De stakingspiketten bij de grens-
overgangen, die aanvankelijk hard optraden, lijken weinig effect meer te
hebben.
Na de tweede vergadering deelden
beide organisaties in een geza
menlijke verklaring mee dat zij
het betreurden dat zij niet in de
gelegenheid waren geweest te
spreken met hun medestanders
en „strijders voor de mensen
rechten" in de DDR, Bulgarije,
Estland, Georgië, Litauen, Roe
menië, Rusland en de Oekrai-
De bij Kuron in beslag genomen
brieven waren gericht aan voor
aanstaande leden van dissidente
groepen in deze Oosteuropese
landen.
BONN (GPD) - China gaat in de
toekomst voor minstens acht
miljard mark Westduitse
technologie kopen. Die i§
voornamelijk bedoeld om de
mijnbouw van de Chinese
Volksrepubliek zodanig uit te
breiden en te moderniseren,
dat de kolenproduktie kan
worden verdubbeld tot een
miljard ton per jaar.
Sensationeel aan deze grootste
handelstransactie in de ge
schiedenis van beide landen
is, dat China voor het eerst in
zijn bestaan buitenlandse-
kredieten opneemt. Tot nu
toe werden alle importen con
tant of in natura (met Chinese
goederen) betaald. Ten tijde
van Mao stond de ideologie
niet toe buitenlands krediet
op te nemen.
Tijdens de Duits-Chinese on
derhandelingen, die vorig
jaar oktober zijn begonnen, is
overeengekomen dat een
bankconsortium uit de
Bondsrepubliek de acht mil
jard mark gedurende vijf tot
Dat de Bondsrepubliek, on
danks concurrentie van Ame
rika, Frankrijk en Engeland,
de Chinese order heeft gekre
gen, wordt in Bonn niet alleen
toegeschreven aan de Duitse
technologie, die de beste zou
zijn, maar ook aan het feit dat
Peking de Bondsrepubliek
kennelijk als een land be
schouwt dat in de voorste li
nies tegen de Sowjét-Unie
staat opgesteld.
SPECIALE VN-COMMISSIE:
ADVERTENTIE
De Ford Fiesta L (met 957 cc
motor) is één van de hoofdprijzen.
Niet alleen in déze aktie. maar ook
wanneer het gaat om de keuze van
een betrouwbare, zuinige,
kompakte gezinsauto.
De Fiesta is een auto die veel
biedt. O.m. gelaagde voorruit,
automatisch oprolbare 3-punts
veiligheidsgordels, voorwiel
aandrijving.
De Ford Fiesta:
altijd een geweldige hoofdprijs.
NEW YORK (AP)- Een c
van de Verenigde Naties heeft de
Veiligheidsraad de aanbeveling
gedaan een voor alle landen gel
dend olie-embargo tegen Zuid-
Afrika af te kondigen, teneinde
de Zuidafrikaanse apartheidspo
litiek "uit te roeien".
De speciale commissie tegen
apartheid zegt in het rapport
waarin ze de aanbeveling doet,
dat een studie van twee Britse
economen heeft aangetoond dat
een olie-embargo uitvoerbaar is
en „effectief zal zijn, als het em
bargo door de Veiligheidsraad
verplicht wordt gesteld".
Volgens de economen Martin Bai
ley en Bernard Rivers, die afge
lopen juni hun onderzoek publi
ceerden, is de eenvoudigste ma
nier om een embargo te effectue
ren iedere tanker die olie aan
Zuid-Afrika levert in de haven
die na Zuid-Afrika wordt aange
daan, vast te houden.
De twee onderzoekers zeggen dat
90 procent van Zuid-Afrika's olie
import uit Iran komt. Daarnaast
verkrijgt Zuid-Afrika olie uit een
eigen raffinaderij voor olie uit
kolen en schaft het een ongeveer
even grote hoeveelheid van enige
belangrijke oliemaatschappyen
aan. Deze betrekken de olie van
naties die weigeren aan Zuid-
Afrika te leveren.
De enige sanctie die thans tegen
Zuid-Afrika van kracht is, is een
embargo op de levering van wa
pens. Dat werd vorig jaar op 4 no
vember door de Veiligheidsraad
afgekondigd na Zuid-Afrikaanse
maatregelen tegen tegenstanders
van de apartheid. Westerse mo
gendheden dryven op grote
schaal handel met Zuid-Afrika
en zijn onwillig economische
sancties te nemen.
Het rapport van de VN-commissie
gaat speciaal in op de uitvoer
baarheid van een olie-embargo
tegen Zuid-Afrika. De rappor
teur baseert zich daarbij op het
onderzoek van Bailey en Rivers.
Verder wordt in het rapport ver
wezen naar het hoofdstuk in het
VN-handvest over afgedwongen
acties of zogenaamde sancties.
De commissie beveelt aan dat alle
naties de nodige maatregelen
nemen om het te verbieden;
de verkoop of levering van pe
troleum of petroleumprodukten
aan een persoon of instelling in
Zuid-Afrika. of aan iedere per
soon en instelling die deze uit
eindelijk door zou leveren aan
Zuid-Afrika.
alle activiteiten van hun onder
danen of op hun grondgebied die
de verkoop of levering van pe
troleum of petroleumprodukten
aan Zuid-Afrika bevorderen.
de verzending met schepen of in
vliegtuigen van petroleum of pe
troleumprodukten aan Zuid-
Afrika.
diensten (technische adviezen,
onderdelen, kapitaal, cnz.)te bie
den aan de oliemaatschappyen in
Zuid-Afrika.
Manschappen van het 103de Nederlandse verkenningsbataljon uit Seedorf tijdens de
Drive.
