„Ik had
geen ja
moeten
zeggen
tegen
Theo..."
In China wint fietsbel het van de claxon
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1978
KATWIJK - Misprijzend kijkt
Jim Woudstra op als hij het
woord 'China' hoort. De verse
herinnering aan het gedwon
gen langdurige verblijf in dat
verre, vreemde land maakt
hem allergisch voor alles wat
te maken heeft met reizen
naar Azië. Toen hij twee we
ken geleden in Parijs uit het
vliegtuig van Garuda Air
ways stapte, dat als eindbe
stemming Jakarta had, was
er een soort opluchting bij
Woudstra. Hij hoefde dit keer
niet verder.
"Ik heb alles al zo vaak verteld,
moet jij het nou ook nog we
ten?" zegt hij enigszins ver
wijtend wanneer hem ge
vraagd wordt de gebeurtenis
sen in China nog eens in chro
nologische volgorde te zetten.
Na enige aarzeling komt het
dan toch, maar niet voordat
Woudstra eerst een doos met
Chinese chocolaatjes óp tafel
heeft gezet. Om in stemming te
komen? Hij vraagt waar te
beginnen.. Het Nederlands
basketbalteam ging op l au
gustus naar China en Jimmy
Woudstra ging mee. Wat is er
daarna allemaal gebeurd?
'Toen we die dinsdag van
Schiphol vertrokken was de
stemming uitstekend. We
hadden er allemaal erg veel
zin in. Je komt nu eenmaal
niet iedere dag in China. Na
twee dagen reizen kwamen
we in Hong Kongwaar we de
nacht door brachten. Iedereen
ging vroeg slapen want win
kelen kon later wel, op de te
rugreis. Vanuit Hong Kong
reisden we met de trein naar
China. Een onvergetelijke ge
beurtenis. Alleen het opont
houd aan de grens was niet zo
leuk. Je moest lang wachten in
een kamertje, waarna de
Chinezen je paspoort meena
men. Het is ongeveer hetzelfde
als in Oost-Berlijn. Als alles
dan in orde is mag je naar een
ander lokaal en dan weer in
de trein. Het was een heel oude
trein met twee-persoonsban-
ken, die je naar het raam kon
draaien. Dat hebben wè ui
teraard gedaan. Dat deel van
China is bijzonder mooi, met
heuvels waarop tientallen
mensen aan het werk waren
Natuurlijk ontbrak de grote
hoed niet. Ook zagen we veel
rijstvelden en waterbuffels
Erg interessant".
"Toen we in Kanton aankwa
men stapten we over in een
bus die ons naar het nabijge
legen vliegveld bracht. Daar
door zagen we niet veel van de
stad, alleen de manshoge por
tretten van Mao en Hua vielen
op. Van buiten leek het of we
een modern toestel hadden,
maar van binnen was het
sterk verouderd. We kregen
handdoeken om onze gezich
ten te betten. Het was overal
erg warm. We vlogen twee uur
naar Peking. De aankomst
daar was zeer bijzonder. In
Peking was het net donker
toen ons vliegtuig landde. Op
het moment dat wij de trap
afkwamen flitsten opeens gro
te schijnwerpers aan. We ke
ken elkaar midden in het helle
licht verbaasd aan. Het was
zo onwezenlijk op het verder
donkere vliegveld. De Chinese
televisie bracht onze aan
komst in een rechtstreekse re
portage".
"De eerste dag in China werden
we ontvangen op de ambas
sade, buiten in een mooi park
waar duizenden Chinezen
zich op en rond het water
vermaakten. Al Faber lag
tóen al met koorts in bed, ter
wijl verschillende andere
jongens zich 's middags niet
lekker voelden. Slechts enke
len gingen naar de openings-
Jim Woudstra
,."We hadden een eigen arts
mee moeten nemen..."
ceremonie en de eerste wed
strijd, tegen het Chinese leger-
team werd uitgesteld. Waar
schijnlijk hebben we in het
vliegtuig een lichte voedsel
vergiftiging opgelopen.- Dit
was allemaal op zaterdag en
de dag daarop moesten we
spelen tegen Japan. Ik werd
het laatst ziek en vertelde
coach Tom Quinn dat ik toch
zou proberen om te spelen.
Het was een geweldige beleve
nis. Stel je eens voor, 18.000
Chinezen die al vanaf vijf uur
in de ochtend, na hun dage
lijkse gymnastiek op straat,
in de rij staan voor een kaar
tje. De wedstrijd van hun na
tionale ploeg tegen Roemenië
werd zelfs gespeeld in het
voetbalstadion. Daar waren
80.000 toeschouwers. En dan
na de wedstrijd. Onze bus kon
niet wegkomen, omdat bijna
al die mensen op de fiets
kwamen. Zeker wel 50.000
fietsers die zich een weg
baanden dóór het verkeer.
Dat was dan ook een chaos en
een kakofonie van geluid. De
fietsbel won het van de
claxon".
"Terug in het Peking-hotel ging
ik direct naar bed. Ik had
koorts en pijn in mijn zij.
Kees Limmen, die was
mijn "roommate"haal
de de Roemeense ploeg-
arts erbij. Die dacht dat het
mijn appendix was, in.Ne
derland zouden ze zeggen een
blindedarmontsteking. Ik
moest maar gaan slapen en
als het erger werd moesten we
hem direct roepen. Op maan
dag was het erger. De Chine
zen brachten me direct naar
het ziekenhuis. Dat was zo n
typisch Chinees gebouw met
puntdaken. Het was in 1939
gebouwd met hulp van de
Amerikaanse Rockefeller
stichting. Voor buitenlanders
was er een aparte vleugel".
"Er was geen airconditioning,
open ramen en ventilatoren
moesten voor frisse lucht zor
gen. Ook in de operatie-ka
mer. In het ziekenhuis moest
ik later alles zelf doen. Zelf
wassen en dergelijke. Pas na
vier dagen kreeg ik een schone
pyama omdat ik er om vroeg.
En het was er verschrikkelijk
warm. Met de artsen of ver
pleegsters praten ging niet
want niemand sprak Engels.
Ik werd meteen geopereerd,
een injectie in mijn rug moest
mijn spieren verslappen.
Tijdens de operatie raakte ik
bewusteloos van de pijn. Na
twee dagen was de koorts weg
maar op de derde dag kwam
het terug. Ik ging mij ongerust
maken want de ploeg stond op
het punt te vertrekken. Ik was
bang om alleen in Peking ach-
ter te moeten blijven. Geluk
kig konden mensen van d<
ambassade me geruststellen
"Er was een abces en ik
werd opnieuw geopereerd.
Toen een dag later de banda
ge van de wond werd gehaald
schrok ik enormEen gapende
wond in mijn zij, met daarin
een paar slangetjes. Ik liet de
wond bij terugkeer in Neder
land aan onze clubarts Har
Meijer zien. Die stuurde me
direct naar het ziekenhuis met
de woorden: "Die is veel te
groot voor mij."
Bij het zien van die wond dacht
ik dat ik nog wel twee maan
den in China moest blijven.
Dat viel mee. Gelukkig kwam
na een paar dagen de arts van
het Nederlands voetbalteam.
Het is eigenlijk belachelijk
dat wij zelf op zo'n lange reis
naar een onbekend lang geen
arts bij ons hadden, maar al
leen een verzorger .Die arts
heeft gezorgd dat ik uit het
ziekenhuis kon,na bijna drie
weken. Ik had tien kilo aan
gewicht verloren. En dat al
lemaal voor een paar basket
balwedstrijden die ik niet
eens heb kunnen spelen".
veel meer. Wat ik moest doen
om een Nederlands paspoort
te krijgen, hoe er gespeeld
werd in Nederland enzo
voorts. Ik ben toen naar mijn
grootvader gegaan en heb al
les uitgezocht. Er waren drie
voorwaarden waaraan vol
daan moest zijn. Zowel ik als
mijn vader moesten geboren
zijn voor dat mijn-vader en
mijn grootvader 31 jaar oud
waren. Je houdt je Neder
landse nationaliteit namelijk
tot tien jaar na je 21ste, tenzij
je het iedere tien jaar weer
verlengt. Uit alle papieren
bleek dat dit het geval was. Ik
was dus nog Nederlander èn
Amerikaan. In de zomer heb
ben myn vrouw en ik alles
overwogen en we besloten
voor een jaar naar Nederland
te gaan.
Woudstra kwam toen
in Nederland. Om precies te
zijn in Delft. Theo Kinsbergen
was hem toen allang vergeten
en even leek het erop of ook
Punch zijn nieuwe aanwinst
weer moest laten gaan. Hoe
waren de drie seizoenen van
Woudstra bij Punch?
'Ik kwam by Punch in een
moeilijke situatie. Er was
geen sponsor en dus geen
geld, hoewel de ploeg in het
seizoen daarvoor landskam
pioen was geworden. Mij
werd verteld dat wanneer er
geen geld zou komen'ik voor
'Donar 'in Groningen moest
gaan spelen. Ik vond dat wel
vreemd, omdat over dit soort
zaken Sheridan in zijn brief
niet had geschreven. Echt be
zorgd maakte ik me echter
niet. Het pakte allemaal goed
uit. Er kwam een sponsor
(Pioneer) en we draaiden
goed mee. Alleen Bill had als
clubcoach wel wat vreemde
dingen. Zo zei hij bij een
teambespreking dat wij van
Kinzo moesten winnen om
dat hij (Bill) Theo Kinsbergen
(coach van Kinzo) haatte. Als
coach van het Nederlands
team deed Bill het beter.
Voor mij was de Nederlandse
manier van spelen met
slechts eén wedstrijd per
week erg vreemd. Ik vond dat
de competitie erg lang duur
de. Aansluitend kwam ook
nog het toernooi in Sofia,
waar we Canada en Cuba ver
sloegen en het pre-Olympisch
toernooi in Hamilton. Ik heb
nooit zo fijn gespeeld als in
Canada, maar ondertussen
was ik wel meer dan een jaar
achterelkaar bezig met bas
ketbal. Daarom heb ik aan het
eind van dat jaar bedankt
voor het Nederlands team. Ik
Anders gegaan
Woudstra speelde vorig jaar
(1977) toch voor de Nederland
se ploeg. Ook leek hij na twee
jaar te vertrekken bij Punch
want Theo Kinsbergen kon
digde aan dat de blonde in
ternational zijn ploeg kwam
versterken. Het is anders ge
gaan. Waarom?
"Laat ik eerst vertellen over het
Nederlands team. Ik ging niet
mee naar Zweden en Finland,
waardoor ik automatisch af
viel voor het Europees kam
pioenschap in Belgie', vorig
jaar september. Een aantal
spelers moest echter bedan
ken, waardoor er voor mij
toch een plaats vrij kwam in
- de ploeg. Het was echter geen
leuk kampioenschap, on
danks onze zevende plaats.
De perikelen rond Janbroers
zyh bekend. Dan Kinzo.
Daarvoor moet je eerst weten
hoe het dat seizoen was bij
Punch. Bill Sheridan was ver
trokken naar Den Bosch en
Jan Bruin had zijn plaats
overgenomen. We hadden
met Billy Taylor en Jesse
Campbell een goed team, dat
zonder meer kampioen Kinzo
kon bedreigen. Alleen in de
cember ging Campbell gekke
dingen doen en moest weg.
We kregen er Harry Rogers
voor terug en dat deed het
team geen goed. Het spel
moest veranderen en pas aan
het eind van het'seizoen gin
gen we weer aardig spelen.
Jan Bruin verknalde echter
de kans om tweede te worden
door in de laatste wedstrijd
tegen Rotterdam Harry Ro
gers bijna de hele tweede
helft aan de kant te laten. On
gelooflijk.
Jan Bruin hoefde van ons niet
meer terug te komen. Dat is
een belangrijk gegeven. Al
vroeg in het voorjaar (1977)
had Kinsbergen mij benaderd
en gevraagd of ik voor zijn
ploeg wilde spelen. Als ik niet
snel ja zei, dan zou ik geen
tweede aanbod krijgen. Ik
aarzelde, maar dacht aan de
onzekere toekomst bij Punch
dat al wist dat de sponsor niet
verder ging. Ik zei ja en dat
was fout"
Je was fout omdat je de af
spraak met Kinsbergen niet
nakwam? Er veranderde na
melijk nogal wat bij Punch,
dat J an Bruin inderdaad aan
het eind van het seizoen aan
de kant zette en bekend maak
te dat jij zou optreden als
trainer-coach, met Han Wal-
laart (hu assistent van Henny
Blom bij Parker) als assistent.
Een nogal vreemde oiitwik-
keling.
Jimmy Woudstra: "Toen ik ja'
zei tegen Theo Kinsbergen
wist ik niet anders dan dat
Punch my in het komende
jaar niet meer kon betalen. En
omdat ik internationale wed
strijden het fijnste vind wat
er is, koos ik voor Kinzo. Dat
speelde immers in de Europa
Cup. We hadden afgesproken
dat de overeenkomst geheim
zou blijven, maar Theo
schond die afspraak al direct.
Ik zou het alleen vertellen aan
het bestuur van Punch. Die
kwamen toen opeens met
nieuwe voorstellen. Ik had
nopit gedacht dat ik bij Punch
kon blijven. Toen dat kon en
ik ook nog eens ervaring kon
opdoen als trainer (Woudstra
is sportleraar) besloot ik niet
naar Amstelveen te gaan. Dat
had ik niet mogen doen. maar
ja, dat is achteraf gepraat".
Leiden viste toen net achter het
net, maar herhaalde de po
gingen om Woudstra te strik
ken een jaar later. De waarde
van de Fries was namelijk
enorm gestegen na een wijzi
ging in de reglementen van de
internationale basketbalfe
deratie, de FIBA, die beper
kingen oplegde aan 'Ameri
kaanse Nederlanders' die na
december 1976 waren aange
komen. Die moesten enkele ja
ren wachten alvorens zij mee
mochten doen in evenementen
als de EuropaCup. Woudstra
'dateert' van voor 1976 en is
dus speelgerechtigd voor de
EC en de nationale ploeg. Jeff
Lende daarom dus ook niet.
Hoe kwam Woudstra uitein
delijk in Leiden terecht. Hoe
was dat jaar als trainer in
Delft, dat met het louche Cot
ton house (Tripper) weer
sponsorproblemen had?
Problemen
"Halverwege het jaar kregen we
problemen met de sponsor,
terwijl we het jaar opnieuw
zonder geld waren begonnen.
Het was daardoor weer een
moeilyk jaar. De ervaring als
trainer was goed, maar de
ploeg had vaak andere dingen
aan zijn hoofd. Zouden we
een week later nog wel samen
spelen, zou er wel geld zijn
voor ons als Amerikanen en
Nederlandse Amerikanen.
Toen gebeurde eigenlijk het
zelfde als met Kinzo. Iemand
van Leiden kwam en stelde
my voor de keuze. Voor 1
maart moest ik beslissen. Ik
vind dat nog steeds niet erg
fair. Afgesproken werd dat
alles geheim zou blyven.
maar by de eerste de beste
wedstrijd die wij in Leiden
speelden wist iedereen het al.
Het had al in de krant gestaan.
Dat was niet fijn, want we
moesten met de ploeg nog
verder. Uiteindelijk kwamen
we Leiden tegen in de finale.
Je zou transfers tijdens de
competitie eigenlijk moeten
verbieden."
De komst van
Woudstra naar Leiden ver
liep niet zonder schokken. Er
waren geruchten dat Woud
stra ook voor Den Bosch gete
kend zou hebben. Opnieuw
stond hij dus in een kwaad
daglicht.
'De affaire met Den Bosch was
bijzonder pijnlijk. Zij of Ri-
nus de Jong, de grote man
achter Den Bosch, waren
Punch met geld te hulp ge
schoten tijdens het seizoen.
Aan die steun waren een aan
tal bepalingen verbonden, die
op papier waren vastgelegd.
Wanneer Punch zou moeten
stoppen zou ik voor de reste
rende tijd naar Den Bosch
gaan. Dat gold echter alleen
voor dat seizoen, niet voor het
jaar daarna. Ik was tenslotte
geen beschermde speler en
mocht dus zelf aan het einde
van het seizoen beslissen
waar ik naar toe zou gaan.
Daar ging het fout want Den
Bosch of Rinus de Jong, ik
weet niet met wie ik nou te
maken had, dacht dat ik naar
hen toe zou komen. Niet al
leen wanneer Punch zou
moeten stoppen. Voordien
had Den Bosch nooit enige
belangstelling voor my ge
toond. Ik wist niet eens dat zij
mij wilden hebben. Later is
alles door bemiddeling van de
bond uitgesproken en heeft
Den Bosch het recht van
Punch om Europa Cup II te
spelen overgenomen.
Het was geen prettige zaak. Ik
heb het Punch voral kwalijk
genomen dat zij mij niet vrij
wilden laten. Ik mocht overal
naar toe als het maar niet naar
Leiden of Groningen was.
Reprise
Leiden begint vanavond het sei-
1 zoen aan Punch. Jim Woud
stra, vorig jaar trainer en
speler van de Delftenaren zal
dan samen met de toenmalige
Delflse coach Han Wallaart
bij Leiden op de bank zitten.
Het openingsduel van de
competitie is tevens een repri
se van de enerverende play
off serie om het landskam
pioenschap van mei tussen
Leiden en Delft.Wat denkt
Woudstra, die het hele gesprek
in al bijna perfect Nederlands
heeft gevoerdover het n ieuwe
seizoen waarin competitie en
Europa Cup hand in hand
moeten gaan
"Het winnen van de compeuue
blijft belangrijk. Daaruit
moeten we het recht krygen
om volgend jaar weer Europa
Cup te spelen. Dat kan met
een eerste plaats in de gewone
competitie (EC II) of door het
prolongeren van de titel. Er is
al vaak gezegd dat de compe
titie niet valt te combineren
met de wedstrijden voor de
Europa Cup. Ik geloof daar
niet in. Als team zijn we sterk
genoeg en als spelers profes
sioneel genoeg om ook de
gewone competitie wedstry-
den te willen winnen. Dus na
Juventud Badalona kan ge
rust Amstelveen komen.
De stelligheid waarmee Jim
Woudstra zijn Fries-zijn be
nadrukt, zorgt voor hilariteit.
Woudstra mag dan van Friese
afkomst zijn, hij weet pas en
kelejaren dat dat zo is en waar
dat Friesland dan wel ligt.
limmy Woudstra, dit seizoen
speler van landskampioen
Parker Leiden, behoort met
onder andere Mitchell Plaat,
Dan Cramer, John van Vliet
en Jeff Lende tot de zoge
naamde Amerikaanse Ne
derlanders in de Nederlandse
basketbal wereld. Het zijn
Amerikanen die naast hun
Amerikaanse paspoort ook
aanspraak kunnen maken op
een Nederlands paspoort. Dat
maakt hun bijzonder aan
trekkelijk voor de clubs in
Nederland, diedaardoor
naast de twee toegestane
"echte" Amerikanen een heel
leger van herontdekte land
genoten kunnen opstellen.
Soms worden er ook wel
spelers gevonden die slechts
eén paspoort hebben, zoals
bijvoorbeeld Sid Bruinsma.
Hoe kan dat?
Hoe kan iemand als Jim Woud
stra opëens'weer Nederlander
worden of nog zijn? En wie of
wat bracht hem er toe om met
zijn vrouw naar Nederland te
komen?
"Mijn grootvader is geboren in
Wolvega, in 1900. Hy emi
greerde toen hij 19 jaar oud
was naar de Verenigde Sta
ten. Hij kwam uit een groot
gezin, zijn vader had een sla
gerij maar daarin was voor
hem geen toekomst. Hij had
al een familielid in Amerika
en daar ging hij toen naar toe.
Enkele jaren later is hy zijn
eigen slagerij begonnen,
waarin mijn vader weer is
doorgegaan. Veel Friezen
gingen in die tijd naar Ameri
ka. Vandaar ook dat er zoveel
"Friese" Amerikanen rond
lopen. Enfin.
Ik kreeg een paar jaar geleden
een brief van Theo Kinsber
gen dat ik voor hem in Ne
derland zou kunnen spelen
als ik aan een aantal voor
waarden voldeed. Ik was toen
student op een college Iowa
en dacht er helemaal niet
over om naar Nederland te
gaan. Die brief heb ik on
beantwoord gelaten.
In april of mei 1975 kwam er
weer een brief uit Nederland,
nu van de coach van Punch:
Bill Sheridan. Daarin stond
KATWIJK - De Friese stoel-
tjesklok is de inzet van een le
vendige discussie in huize
Woudstra. Basketballer Jim
wil er één kopen en meene
men naar Amerika. Zyn
vrouw vindt dat goed, maar
dan moet er wel een "West
minster" klok in zitten. Ze wil
geen "ting-ting" in haar huis.
En waarom wil haar man geen
Zaanse klok? Die is toch ook
goed."Nee" zegt Jim vastbe
raden, "ik ben Fries en daar
om wil ik een Friese klok als
aandenken meenemen als we
straks teruggaan naar de Ver
enigde Staten".
