'Samenwerking
WD en PvdA
mogelijk maken'
Ruzie jn
Koewacht
om frites-
kraam
Honger
verspilling
EISEVIERS
DONDERDAG 21 SEPTEMBER 1978
DEN HAAG - Loek Hermans (27), een van de jongste WD-Tweede-Ka-
merleden schrijft in bijgaand artikel zijn visie op de ontwikkelingen die
PvdA en WD dichter bij elkaar zouden kunnen brengen. Hermans, afge
studeerd bestuurskundige, geldt als een van de „lastige nieuwkomers" in
zij n kamerfractie, waar hij wordt beschouwd als een man die in de richting
van de PvdA durft te kijken.
Nu de collegevorming op lokaal gemeentelijk niveau zijn
beslag heeft gekregen, lijkt het zinvol een opvallend punt
daarvan eens aan een nadere beschouwing te onderwer
pen. In verschillende gemeenten (Deventer, Borculo,
Leiden, Abcoude, Delfzijl en Delft) zijn colleges van B en
W tot stand gekomen, die gebaseerd zijn op een samen
werkingsakkoord tussen PvdA en VVD met in enkele
gevallen daarbij aangesloten vertegenwoordigers van
D'66. Moet de vorming van zulke colleges gezien worden
als een fase van een in de toekomst mogelijk gesprek over
regeringssamenwerking tussen deze politiek tegenover
elkaar staande partijen?
In een radio-uitzending op 27 au
gustus jl. stelde de mogelijke
kandidaat-voorzitter van de
PvdA, de heer Lammers: „Er zijn
stemmen opgegaan om te kijken
of het mogelijk is om op langere
termijn tot een samenwerking,
een gelegenheidssamenwerking
- noem het maar zo - met de WD
te komen. Om die in ieder geval
niet uit te sluiten" en „Je komt er
pas echt achter of je met iemand
kunt samenwerken als je ook
werkelijk - en dat zal wel wat tijd
kosten - heel duidelijk over dé
inhoud van de politiek gaat pra
ten, dus voprlopig even afziet van
tribune-gepraat en echt gaat stu
deren met elkaar over die
zaak".
Een zinnige redenering van de heer
Lammers. Er dienen echter wel
een aantal kanttekeningen ge
maakt te worden.
Allereerst moet geconstateerd
worden dat zo'n mogelijke sa
menwerking een „gelegenheids
samenwerking" wordt genoemd.
Wanneer dit inhoudt, dat het een
samenwerking zou worden die óf
eenmalig óf dient ter uitschake-
lirtg van het CDA, dan zal de be
reidheid van de WT), dunkt mij,
erg gering zijn. Immers, er valt
dan moeilijk aan de indruk te
ontkomen dat bij een aantal
voorstanders van de PvdA van
onderzoek naar een mogelijke
samenwerking met de liberalen
slechts ontstaan is uit een anti-
CDA-houding na het mislukken
van de formatiepogingen van
Den Uyl in 1977.
Op de tweede plaats gaan de ge
sprekken van de zijde van de
PvdA vrijwel altijd uit van de
Loek Hermans,
lid Tweede Kamer
voor de VVD
stelling „dan moet er bij jullie
(WD) wel heel wat veranderen"
Zo'n uitgangspunt lijkt niet de
juiste start.
Ten derde zal de door de PvdA ge
kozen meerderheidsstrategie,
mede gezien in het licht van de
uitspraak „gelegenheidssamen
werking" bezien moeten worden.
Men kan zich ook afvragen wat de
motivering(en) is(zijn) geweest
welke een rol hebben gespeeld
bij de tot stand gekomen samen
werkingsvormen op lokaal ni-
Ik vind het slechts van beperkt be
lang om die motieven boven tafel
te krijgen. Veel belangrijker is of
de aangegane samenwerking in
verschillende plaatsen tot een
vruchtbare beleidsvoering zal
leiden. Immers, het zou voor het
Nederlandse politiekeherstel
Loek Hermans
een gezonde ontwikkeling zijn,
indien getracht zou worden de
politieke patstelling tussen PvdA
en WD te doorbreken. Dit dient
echter niet te geschieden vanuit
de stellingname dat het CDA uit
gerangeerd zou moeten wor
den.
Uitwisselbaarheid impliceert im
mers de bereidheid van de drie
grote politieke stromingen om
met ieder afzonderlijk samen te
werken. Het uitsluiten van sa
menwerking door een of meer
politieke partijen zonder inten
sief onderzoek dient, in een de
mocratisch staatsbestel uitge
bannen te worden. Dat betekent
geenszins dat ik de huidige rege
ringscombinatie niet zie zitten,
dan wel een PvdA-WD-combi-
natie als volgend kabinet zie op-
l treden.
Serieuze gesprekken tussen socia
listen en liberalen zijn wel een
vereiste. Daarbij moet men de
moed hebben om van beide kan
ten over de heg te willen kijken.
Berichten dat de WD ernaar zou
streven in de komende jaren het
CDA links te passeren, moeten
naar het al dichtbevolkte rijk der
politieke fabelen verwezen wor
den. Een zichzelf respecterende
partij zal het standpunt van een
andere partij niet als uitgangs
punt nemen om daarop dan de
koers te bepalen.
Neen, verdieping en vooral verdui
delijking van de liberale maat
schappijvisie voor de jaren '80 en
verder, en het daardoor zich be
vinden van de WD in hèt Ne
derlandse politieke krachtenveld
zal de beleidslijn moeten zijn. Ik
heb daar alle vertrouwen in.
MIDDELBURG (GPD) - In het Zeeuwsvlaamse Koewacht
speelt zich sinds ongeveer een jaar een opmerkelijk
grensconflict af rond een friteskraam. Een inwoner van
Koewacht, die tegenover de kraam woont, is sinds een
jaar bezig te proberen een einde te maken aan de geluids
hinder en de stank die hij van de kraam ondervindt.
Dat is tot nu toe tevergeefs geweest, omdat de gemeente Axel „geen greep"
op de kraam heeft: die staat namelijk precies op de Belgisch-Nederland
se grens. De grens'loopt in feite door de kraam heen, waardoor de
verkoop van voedings- en genotsmiddelen in Nederland gebeurt en de
bakovens en de butaanflessen - waarvoor in Nederland een hinderwet
vergunning nodig is - zich juist buiten de werkingsfeer van de Neder
landse wet bevinden, omdat ze op Belgische grond staan.
Het grensconflict kwam onlangs naar voren tijdens een zitting van de
statencommissie voor klachten en verzoeken. De tegenover de kraam
wonende Koewachtenaar, de heer J. P. van den Berghe, had zich name
lijk tot de klachtencommissie gewend met het verzoek iets aan de toe
stand te doen, omdat hij het gemeentebestuur van Axel niet tot daden
kon brengen om „de stank en de geluidshinder" te verminderen door de
kraam te verplaatsen.
Het gemeentebestuur van Axel had de klachtencommissie laten weten dat
de friteskraam bijna tien jaar aan de Koewachtse Tragel staat. Men heeft
naar aanleiding van de klachten de fritesverkoper gevraagd zijn nering
in de weekends om 24.00 uur te staken, „aan welk verzoek in het alge
meen gevolg wordt gegeven", aldus de gemeente. Volgens de gemeente
zit het probleem erin, dat de bakovens en de butaanflessen op Belgisch
grondgebied staan.
Het college van B en W vindt dat de butaanflessen niet op de „openbare
(Belgische) weg thuis horen". Men heeft de gemeente Stekene verzocht
daartegen maatregelen te nemen. „Door onder andere een andere wet
geving, kan door het gemeentebestuur daar ook niet dwingend worden
opgetreden. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten die wij
hebben geraadpleegd, ziet geen oplossing voor dit grensgeval, aldus B
en W van Axel. Men laat weten dat de hinder vooral betrekking heeft op
het laten draaien van motoren van bromfietsen - vlakbij staan ook een
jeugdsoos en een café - en dat men niet van plan is de friteskraam te
verplaatsen.
De commissie voor klachten en verzoeken heeft geconstateerd dat de
gemeente Axel zich „serieus met de zaak heeft bezig gehouden" en zag
geen mogelijkheden aan de toestand iets te veranderen. „Hoogstens
kunnen we het probleem meegeven aan de Nederlandse onderhande
laars in het overleg metBelgië overallerlei kwesties", opperde voorzitter
C. Balkenende.
Minister Pais hield onlangs een
toespraak bij de opening van
een nieuw gebouw voor het
Nederlands Genootschap van
Leraren. Daarin gaf hij een
indrukwekkend beeld van het
Nederlands onderwijs. De
onderwijsvoorziening in Ne
derland zal ongeveer de beste
zijn van de hele wereld. Vanaf
zijn vierde tot ongeveer zijn
achttiende is er een schat van
mogelijkheden om zich te be
kwamen voor het Nederland
se kind waar het ook woont
Komt het daarna in de maat
schappij terecht, dan zijn er
weer talloze kansen om zich
verder te scholen en voor wie
dat niet kan of wil liggen de
sociale voorzieningen klaar
Werkloosheid is voor velen een
moeilijk te dragen lot, maar
men kan niet spreken van een
ramp. Immers, de ww-uitke-
ring is alleszins redelijk. Ons
land staat terecht bekend als
een bloeiend land met grote
welvaart. Toch heersen on
vrede en onbehagen overal
De felle reacties op de ombui
gingsnota Bestek '81 zijn er
het bewijs van. Iedereen wil
meer dan hij heeft, en bijna
niemand wil iets afstaan in
het kader van de noodzakelij
ke bezuinigingen.
Ik mag hier even een uitzonde
ring maken voor de sympa-
tieke bibliotheekassistente die
voor de televisie in hèt pro
gramma "Nederlands Elftal"
als enige wilde verklaren dat
zij bereid was 5% v,an haar
inkomen af te staan. Stakin
gen en andere felle acties be
dreigen ons en dat gaat alle-
maal alleen maar om het be
houden van wat men heeft
hier in ons eigen land.
Stelt U voor dat een correspon
dent van een grote krant in
India een paar weken in Ne
derland vertoefi om indruk
ken op te doen. Hij komt hier
voor het eerst van zijn leven
Ik verzeker U: hij valt van de
ene verbazing in de andere
Hij ziet hoe wij hier leven. Hij
ziet de huizen in de grote ste
den en in de kleine dorpen .Hij
ziet de overvloed van rijk uit
gestalde winkels, wat er ver
kocht wordt en voor welke
prijzen. Hij kijkt en ziet en
luistert en waant zich in het
aards paradijs.
Hij stelt zich goed op de hoogte
van wat er in Den Haag
plaats vindt, met name in de
Tweede Kamer. Hij begrijpt
ternauwernood waarover de
felle debatten gaan en waar
over die deftige heren elkaar
afkatten. Hoe kunnen mensen
hier nog ontevreden zijn, zal
hij verzuchten. Ze hebben al
les. Nog erger: er is regelrecht
sprake van verspilling.
Een land vdn veertien miljoen
inwoners met ruim vier mil
joen auto'seen getal dat nog
steeds sterk groeiende is.
Honger is hier onbekend. Ei-
wordt met voedsel gesmeten
Ondanks het feit dat er vooral
in de steden soms sprake is
van verkrotte wijken, is het
aantal goede en mooie wo
ningen verbazingwekkend.
Wie kijkt naar wat er op be
paalde dagen als "grof vuil"
op de stoep wordt uitgestald,
ziet hoe men gemakkelijk nog
Piet Wesseling
goede spullen wegdoet om ze
door nog betere, nog duurdere
te vervangen.
Onze man uit India wacht vol
spanning wanneer eindelijk
het in zijn ogen ivereldwijde
probleem van de arme landen
aan de orde gesteld zal wor
den, maar hij is diep teleurge
steld wanneer hij bemerkt dat
de Kamer daar eigenlijk he
lemaal niet over wil praten
Nog meer teleurgesteld is hij
wanneer hij constateert dat
de oorzaak hiervan slechts
schuilt in een onbelangrijke
ruzie tussen een minister uit
het vorige kabinet en een
groot deel van de Tweede
Kamer. Het snel genomen be
sluit is dat men geen debat
wenst te voeren over het feit
dat de hulp aan vijf arme
landen, waaronder Jamaica,
zal worden stopgezet omdat
men in die landen per hoofd
van de bevolking meer dan
vijfhonderd gulden per jaar
verdient.
Terug in de stad gaat de Indiër
een Chinees restaurant bin
nen en merkt daar tot zijn
grote verbijstering hoe op elke
tafel zeer overvloedig rijst
wordt aangeboden naast vele
andere heerlijke gerechten en
hoe de rijst als veel te veel
wordt teruggestuurd naar de
keuken. En hij weet hoe op dit
ogenblik véle miljoenen in
zijn eigen land zélfs het klein
ste bakje rijst moeten missen
Het is er niet. En door de als-
maar voortwoekerende wa
tersnood is de kans op verbe
tering gering. Zeker nu de
cholera ook n'og heeft toege
slagen in vele rampgebieden
Dit
Hij heeft weinig opwekkend
nieuws te melden uit het wel
varende Nederland.
enorme probleem
waarmee ik U in enkele stun
telige beelden en woorden wil
confronteren. Dag-in dag-uit
lezen we erover in de kranten
en zien we schokkende beelden
op de televisie. Misschien heb
ben we honderd gulden gegi
reerd naar de overbekende
nummers. Maar moet het
daarbij blijven?
Het is op de eerste plaats na
tuurlijk een kwestie van men
taliteit. Het wil er bij mij niet
in dat de straks al genoemde
ene mevrouw uit het elftal in
derdaad een beeld geeft van
onze samenlevingHeel velen
zullen geschokt zijn wanneer
ze om zich heen kijken en hun
eigen welvaart zien - een bor
relglas in hun hand, de zoutjes
voor hun neus. Natuurlijk
moeten we meer doen.
Op de eerste plaats meer durven
afstaan en dat kan heel ge
makkelijk wanneer we eens
ophouden met mee te doen
aan de schandelijke verspil
ling. En dan maar weer be
ginnen bij de kinderen. Waar
vroeger gezellige kinderspeel
tuinen een groot vermaak
warenvinden vele ouders het
nu nodig vanwege hun status
en andere onzin kinderen zeer
dure cadeau s te geven
Het is kortweg belachelijk dat
ouders hun kinderen op de la
gere school al parties laten
geven, met daaraan verbon
den een vliegtochtje boven
Den Haag. U moet eens gaan
kijken in de klaslokalen na de
middagpauze waar op de
grond en in de prullebakken
volle pakken goed belegd
brood te vinden zijn. Kinde
ren hebben zoveel geld op zak
dat ze de voorkeur geven aan
patates. Op hun vijftiende
jaar is het al de gewoonste
zaak van de wereld dat ze
sparen voor een brommer of ze
sparen nog wat langer voor
een tweedehands auto op hun
achttiende.
Zijn de ouders onmachtig of la
ten ze het graag toe? Het be
grip voor de armste mede
mens mag geen vrijblijvende
zaak zijn die wordt overgela
ten aan enkele actiegroepen
Geen wonder dat de correspon
dent uit India het allemaal
niet zo ziet zitten en zijn stukje
naar het thuisfront geen op
timisme ademt.
Weekbladen hebben het in de op
windende dagen van Troonrede
en Miljoenennota altijd wat
bleekjes. De dagbladen winnen
deze week de slag wat verrassing
betreft; de leesbaarheid van de
weekbladen komt meer dan ooit
op de inventiviteit aan. De Haag
se Post laat twee prominenten
van de WD, ruimschoots aan het
woord. Vice-voorzitter van de li
berale Tweede-Kamerfractie
Annelien Kappeyne van de Cop-
pello wordt aan de tand gevoeld
over samenwerking met de
PvdA, de abortus en het femi
nisme. De kordate Leidse politica
stelt de interviewer niet teleur.
Over de socialisten en het toch
nog gestrande initiatief-voorstel
voor een aan de tijd beantwoor
dende abortus-wetgeving: "dat
heeft voor mij bewezen dat er met
de socialisten zakelijke afspra
ken zijn te maken. Dat is voor mij
een positief gegeven, want mis
schien komt men bij de PvdA en
de WD ooit wel tot de conclusie
dat samenwerking met het CDA
eigenlijk niet kan. Als zo'n partij
aldoor afspraken schendt, ja, wat
moetje dan?" Zij gelooft in zich
zelf wel een feministische inslag
te ontwaren, maar zij vreest dat
feministen "door de manier
waarop zij hun ideeën brengen,
vaak meer tegenstand oproepen
dan nodig is." Haar kijk op de ei
gen sexe is niet al te opgeruimd te
noemen: "vrouwen hebben geen
enkele solidariteit met elkaar -
dat is ook een van de gebreken in
het feminisme - misschien zijn de
koplopers onder elkaar wel soli
dair, maar irt het algemeen heb
ben vrouwen dat erg weinig".
Dan is er in de HP een heel open
hartig vraaggesprek met Arie
Pais, de WD-minister van on
derwijs, ooit begonnen in de
PvdA, zonder veel politieke ge
wetensnood overgestapt naar de
WD. Een schooljongen aan de
periferie van het wonderkind,
deed gymnasium alpha en bèta
tegelijkertijd, dook in de oorlog
met zijn ouders op zeventien ver
schillende plaatsen onder.
Schreef als bewust levende jood
zonder veel aarzeling een column
in De Telegraaf, zoals bekend niet
Neerlands meest principiële
krant in de oorlogsjaren. Pais: "Ik
vind dat geen relevante opmer
king van u. De mensen met wie ik
te maken heb gehad zijn nette ke
rels geweest. In de wijze waarop
De Telegraaf zich na de oorlog
heeft opgesteld kiest zij duidelijk
stelling tegen zaken, die onze
vrijheid belagen. Kees van Koo-
ten is terug in de HP: "waarom
liggen alle ballen en kroketten
tegenwoordig op van die glibbe
rige piepschuimen shitschaal-
tjes?"
EM bevat een opvallend verhaal
van Michel van der Plas met een
Nederlands
tijdig Ethiopië heeft moeten ver
laten. Idealisme gekraakt in een
driest geriem. Caro van Eyk
spreekt honderduit tegen Alice
Oppenheim. Aanleiding: het stuk
"Een gelukkig hand" dat zij sa
men met Guus Hermus op de
planken zet. Geeft een indrin
gende, bondige en tegelijk beel
dende beschrijving van de dood
van haar man, Hans Boekman, nu
drie weken geleden. Wim Zaal
schrijft dat nu pas, vijftien jaar na
haar dood, het chanson zich gaat
ontworstelen aan de begaafde
omklemming van Edith Piaf.
Men zou het bijna betwijfelen bij
het beluisteren van steeds weer
nieuwe Piaf-adepten met wél
haar galm, maar niet haar voor
dracht.
de gaten houden en via verzeke
ringstransacties van clubgebou
wen het eigen assurantiekantoor
gezond en alert houden. Waar
heeft sport langzamerhand nog
niks mee te maken? Ook VN met
een verhaal over Lucas van Ley-
den en ook nu weer - net als in uw
eigen krant en in alle kranten - de
zinsnede van Albrecht Dürer
"mij heeft een klein mannetje
uitgenodigd, meester Lucas, die
in koper graveert en uit Leiden in
Holland komt. "Nog een paar
keer meer die kwalificatie in de
krant en Lucas van Leyden is
even populair als Gerben Kar
stens.
VN heeft een opmerkelijke repor
tage over iets dat er uitgiet als on
betamelijke belangenvervlech-
tingen. Jo Jaspers, oud-voorzit
ter van de Amsterdamse voetbal
bond zou handjeklap hebben
gemaakt met het Telegraafcon
cern en daarmee zou het officiële
mededelingenblad van de bond
straks als bijlage van het Nieuws
van den Dag verschijnen, het
goedkope afleggertje van het gro
te landelijke ochtendblad. Vol
gens VN zou Jaspers in het alge
meen wel de eigen baten goed in
Het aardigste stuk in De Tijd, nog
altijd een tombola met soms heel
aantrekkelijke prijzen, komt van
Antoinette van Brink. Ze schrijft
- honderd jaar na het afstuderen
van Aletta Jacobs - over vrouwe
lijke artsen. Die worden nog al
tijd gediscrimineerd. De meesten
komen in de sociale geneeskunde
terecht. Ze worden keuringsarts
of controlerend arts op zuigelin
gen- en kleuterzorg. Als zo'n
vrouwelijke arts dan ook nog wat
lastig wordt, mag de carrière
planning terdege worden bijge
steld: „op het moment dat je in
deze wereld eigenlijk als feminis
te en socialiste naar buiten treedt
staat je carrièrepatroon stil. De
ziekenhuiswereld is een overwe
gend rechtse mannengemeen
schap. Twee Leidse psychologen
deden voor hun doctoraal-scrip-
tie onderzoek naar geheimen die
mensen voor zichzelf en dus te
genover anderen bewaren. De
Tijd heeft over hun bevindingen
een leuk artikel. De psychologen
ondervroegen een groot aantal
mensen en probeerden erachter
te komen, wanneer een geheim
onthuld werd en aan wie dan ook
nog. Opvallend was dat die ont
hulling zich vaak tot een vol
strekt onbekende richtte. De
meeste geheimen bleken te lig
gen op achtereenvolgens de sek
sualiteit, falen, de omgang met
anderen en hoe men zich voor
doet.
Misschien heeft u daar voor uzelf
een geheim aan toe te voegen.
Schrijf het van u af. Ingezonden
brieven pleegt deze krant te
plaatsen, mits niet te lang en niet
in strijd met de openbare orde of
van een beledigend karakter.
