Aardbeving in
Oost-Iran eist
duizenden doden
Nederzetting op Westoever
door de rechter
m OLGA
Ruzie Somoza
met buurlanden
Dienstplicht zwarte Rhodesiërs
Gerucht brengt
Zuid-Afrika
in rep en roer
Staat de postcode
rin een advertentie of brief?'
Gebruikmdan alsu
reageert en...vergeet
ook uw eigen
postcode niet.
MEER DAN 40 DORPEN MET
DE GROND GELIJK GEMAAKT
TEHERAN (AFP/UPI/DPA/Reuter) - Bij een zware aard
beving in het oosten van Iran zijn zaterdagavond naar
schatting vijftienduizend mensen om het leven geko
men en tenminste achttienduizend gewond.
De aardbeving, die een kracht had van 7,7 op de schaal
van Richter, trof de stad Tabas. Hier overleefden slechts
tweeduizend van de dertienduizend inwoners de ramp.
Naast Tabas werden nog veertig dorpen in de omgeving
totaal verwoest. Meer dan zestig dorpen liepen zware
schade op. De sjah van Iran heeft drie dagen van nationale
rouw afgekondigd. Het staatshoofd nam persoonlijk de
leiding van de hulpverlening op zich.
De kans is zeer groot dat het doden
tal nog sterk zal stijgen. Functio
narissen vari het ministerie van
volksgezondheid en het Rode
Kruis willen echter geen cijfers
bekendmaken Voordat red
dingsploegen officieel verslag
hebben uitgebracht.
Vier zware
Iran wordt vaak getroffen door
aardbevingen. In het zaterdag
avond getroffen gebied vielen in
1968 al twaalfduizend doden Er
zijn in Iran in de afgelopen twin
tig jaar tenminste vier zware
aardbevingen geweest met in to
taal bijna 35.000 doden. De
zwaarste aardbeving die Iran
voor zover men- weet ooit heeft
getroffen was in 1721. Toen vielen
naar schatting 250.000 doden.
In het getroffen gebied zijn in deze
tijd van het jaar de dagen zeer
warm en de nachten bijzonder
koud. In de stad Tabas waren nog
enkele piensen tijdens de aard
schok op straat, maar in de om
ringende dorpen heeft men de
gewoonte eerder naar binnen te
gaan, zo wordY vanuit het ramp
gebied gemeld.
Mede hierdoor verwacht men dat er
nog vele doden gevonden zullen
worden pp het platteland.
Bomaanslag
in Jeruzalem
JERUZALEM (Reuter/UPI) - Ze
ven joden en Arabieren zijn za
terdag licht gewond bij een bom
aanslag bij de Jaffa-poort in de
stadsmuur van Jeruzalem. Twee
bommen ontploften kort na el
kaar. De politie heeft dertig men
sen aangehouden voor ondervra
ging.
De afgelopen maand zijn meer dan
twintig bommen geplaatst in Is
raël en de bezette gebieden. De
meeste werden onschadelijk ge-
maakt voor ze ontploften. Vier
werden gedood.
Gewonden
bij betoging
MANNHEIM (Reuter) - Bij een be
toging in Mannheim tegen de ui
terst rechtse NPD zijn gisteren
verscheidene politiemannen ge
wond geraakt en circa 50 mensen
gearresteerd. Ook zaterdag werd
in deze stad betoogd tegen de
NPD. Rond 4.000 mensen hielden
een protestmars door Mannheim
die gesteund werd door de ker
ken, de vakcentrales én de grote
politieke partijen.
r Een Iranees treurt op de puinhopen van zijn huis. Zijn hele familie is bij de ramp omgekomen
Arabieren winnen beroep
JERUZALEM (GPD) - Het Israëli
sche hooggerechtshof heeft gis
teren een voorwaardelijke uit
spraak gedaan waarin het de
bouw van huizen en de bewoning
ervan door Israëlische burgers
naast het Arabische dorpje Beth
El op de bezette westelijke Jor-
daanoever verbiedt. Deze uit
spraak volgt een beroep van
twaalf Arabische landeigenaren
wier land door Israëlisch militair
bestuur in 1970 in beslag geno
men was, op grond van veilig
heidsoverwegingen.
Op het in beslag genomen land
werden echter dit jaar huizen
neergezet voor leden van de ex-
PAGINA 7
treme Goesh Emoeniem-bewe-
ging die zich daar wilden vesti
gen en tot dan toe in een nabij
gelegen militair kamp waren on
dergebracht. Verleden week
werd er ineens spoed gemaakt
met de bouw en betrokken 15 fa
milies onverwacht de nog lang
niet afgebouwde huizen uit angst
voor een eventuele bevriezing
van de oprichting van nieuwe
nederzettingen op de bezette
westelijke Jordaanoever
De Goesh Emoeniem-leden vrees
den dat zo'n bevriezing wel eens
deel zou kunnen uitmaken van de
overeenkomsten die tijdens de
topconferentie in Camp David
zijn gesloten. De Goesh Emoe-
niem-leden wensten zo'n besluit
voor te zijn door hun nederzet
ting te stichten voordat de be
vriezing van kracht zou wor
den.
De voorlopige uitspraak van het Is
raëlische hooggerechtshof stelt
vooralsnog echter de Arabische
landeigenaren in het gelijk en
verbiedt de stichting en bewo
ning van de nieuwe nederzettin
gen totdat het ministerie van de
fensie en het militaire bestuur
zich nader verklaren over de vei
ligheidsoverwegingen die een rol
speelden bij de inbeslagneming
van het gebied.
De Goesh Emoeniem-leden heb
ben hun woede uitgesproken
over het besluit van het hoogge
rechtshof en gisteravond heeft
het bestuur van Goesh Emoe-
niem de>speciale vergadering bij
eengeroepen om zich te beramen
over de te nemen stappen. Maar
ook het Israëlische militaire be
stuur bevindt zich momenteel in
een uiterst hachelijke situatie. Te
meer daar deze voorwaardelijke
uitspraak van het hooggerechts
hof wel eens aanleiding kon ge
ven tot verdere acties van Arabi
sche landeigenaren wier land uit
zogenaamde veiligheidsoverwe
gingen in het verleden in beslag is
genomen.
Kijken is kiezen uit Olga's brochure „Het Rijke Slapen"
Deze brochure staat vol met spring-
boxen, spreien, gordijnen, kussens,
•fdborden en matrassen. Welke
ook prefereert, u.vindt hel bij
)lga. Bestel de brochure en binnen
•nkele dagen kunt u zichzelf over-
■n. Stop üw naam en adres met
bij f 1,- aan postzegels
ingesloten, in een als brief gefran
keerde envelop en stuur deze naar
Olga of maak f 1,- over per giro.
U ontvangt dan de uitgebreide,
kleurrijke brochure van 24
pagina's over Olga's Rijke
I. Slapen: Olga, Postbus 1
I Leiden, Posleiro 12002.
Eén van de vele voorbeelden uit de veelklei
24pagina's dikke brochure van Olga.
t.b.v. Nat. Puzzelactie Het Gehandicapte Kind"
MANAGUA/CARACAS/SAN JO
SE (AFP/Reuter/UPI) - Terwijl
de situatie in de Midden-Ameri
kaanse staat Nicaragua onduide
lijk is vanwege de door president
Somoza ingestelde censuur krijgt
de burgeroorlog in dit land steeds
meer internationale kanten. De
Venezolaanse president Carlos
Andres Perez, een felle tegen
stander van het regime-Somoza,
heeft verklaard dat hij vandaag
naar de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties gaat om
de situatie in Nicaragua aan de
kaak te stellen. De beschuldigin
gen over en weer tussen Nicara
gua en Costa Rica worden steeds
krachtiger.
SALISBURY (AP) - In e
poging de verslechterende mili
taire toestand'te verbeteren heeft
de Rhodesische overgangsrege
ring zaterdag gezegd dat voor alle
zwarte burgers dezelfde dienst
plicht zal gelden als voor de blan
ken.
Een van de zwarte leiders, ds. Si-
thole, heeft meegedeeld dat de
regering deelneming aan door
Groot-Brittannië en de V. S.
georganiseerde besprekingen
met de in het buitenland vertoe
vende leiders van guerrilla-be
wegingen voorlopig heeft uitge
steld.
Sithole is de huidige voorzitter van
de het land besturende viermans
"uitvoerende raad". De andere
drie leden zijn bisschop Moezo-
rewa, het stamhoofd Chirai en
premier Ian Smith.
Inde verklaring van zaterdag wordt
gezegd dat de vele guerrilla-aan
vallen een einde maken aan de
pogingen tot overeenstemming
te komen met de nationalistische
leider Nkomo.
De Rhodesische guerrilla-leider
Joshua Nkomo heeft een radioin
terview verklaard dat het bur
gervliegtuig dat door zijn man
nen is neergeschoten, voorna
melijk militair personeel ver
voerde.
hebben vermoord uit de Vis
count van de Rhodesische lucht
vaartmaatschappij dat op 3 sep
tember in de jungle neerstortte.
Nkomo verklaarde: "Het is verba
zingwekkend dat de westerse
pers zoveel heeft gekrakeeld over
de mensen die zijn omgekomen
toen dit toestel werd neergescho
ten, terwijl het regime dagelijks
tussen de 30 en de 40 mensen van
onze groep vermoordt, waar de
westerse pers nooit over kikt"
De regering van Nicaragua maakte
gisteravond bekend dat ze haar
ambassadeurs in Costa Rica, Pa
nama en Venezuela voor overleg
heeft teruggeroepen in verband
met de houding van deze landen
tegenover de rebellie in Nicara
gua.
Aanleiding tot deze diplomatieke
stap is de beschuldiging van de
autoriteiten in Managua aan het
adres van Venezuela en Costa Ri
ca dat de opstandelingen ge
steund worden door Venezolaan
se vliegtuigen, die hun basis heb
ben in Costa Rica. Venezuela
heeft vorige week vijf oor
logsvliegtuigen aan Costa Rica
verschaft "om zich te verdedigen
tegen mogelijke agressie". Pa
nama stuurde vier helikopters
naar Costa Rica. Dit land heeft of
ficieel geen leger en beschikt en
kel over een politiekorps en een
grenswacht.
Aan de grens met Costa Rica, waar
gisteren de opstandelingen dit
weekeinde een nieuwe aanval
ondernamen, werd vannacht he
vig gevochten. De nationale gar
de heeft de verzetsgroepen ver
dreven uit de stad León, maar de
guerrillas spreken van een "takti-
sche terugtocht" en zeggen zich
opnieuw te verzamelen in de
bergstreken rondom de stad. In
verschillende steden in het land
wordt nog zware strijd geleverd.
De algemene staking duurt nog
steeds voort.
Mogelijk aftreden Vorster
JOHANNESBURG (GPD) - In
de Afrikaanse dagbladen, die
feitelijk allemaal als spreek
buizen van de Nationale Par
tij kunnen worden be
schouwd, wordt het gerucht
reeds als een „fait accompli"
aangeduid: morgen zal de 63
jaar oude minister-president
John Balthazar Vorster be
kendmaken dat hij terug
treedt. Een hardnekkige ziek
te - vermoedelijk kanker -
dwingt hem om in het der
tiende jaar van zijn rege
ringsperiode de politiek op te
geven.
In Zuid-Afrika zelf heeft de op
handen zijnde beslissing de
uitwerking van een schok.
Men mag over Vorster den
ken wat men wil, maar hij
wordt in zuidelijk Afrika door
vriend en vijand beschouwd
als een bijna oudtestamenti
sche persoonlijkheid, die zijn
land met een eigen pragmati
sche politieke stijl regeerde.
Er zijn zelfs zwarte leiders in
zuidelijk Afrika - zoals Ken
neth Kaoenda en Julius Nye-
rere - die meer respect heb
ben voor Vorster dan voor
sommige zwarte politici. Ook
het State Department in Was
hington liet inmiddels al
doorschemeren dat het aan
blijven van Vorster eigenlijk
noodzakelijk is voor de oplos
sing van het Rhodesische en
Namibische probleem.
Met Vorster geeft Zuid-Afrika's
laatste grote sterke man het
staatsstuur uit handen. Dat
gebeurt op het ogenblik dat
zijn land en geheel zuidelijk
Afrika voor enorme histori
sche veranderingen staan. In
Rhodesië wordt met een
bloedige guerrilla-oorlog de
blanke heerschappij ten gra
ve gedragen. Onzekerheid
heerst over de toekomstige
ontwikkeling van de vroegere
Duitse kolonie Zuidwest-
Afrika. De problemen in ei
gen land - dat nu al sinds ja
ren als een paria onder de na
ties wordt beschouwd en met
verdere economische sanc
ties door de Verenigde Naties
wordt bedreigd - eisen een
oplossing.
De opvolger van Vorster wacht
dus geen gemakkelijke taak.
Toch lijkt het erop aisof ach
ter de schermen de kandida
ten reeds begonnen zijn hun
supporters om zich te verza
melen en hun eigen ruzies uit
te vechten. Vier mannen van
de Nationale Partij hebben
een kans om het ambt van de
premier te kunnen overne
men: minister van defensie P
W. Botha, minister van bui
tenlandse zaken Pik Botha,
arbeidsminister Fannie Bo
tha en ten slotte de minister
van plurale betrekkingen, dr.
Connie Mulder.
Meer dan ooit zijn de blanken in
Zuid-Afrika geneigd om -
beinvloed door het geweld in
Rhodesië en de toenemende
„agressiviteit" van de Swapo
in Namibië - alleen nog maar
op de doeltreffendheid van
het eigen leger te vertrouwen.
Daarin ligt de grote kans voor
de generaals op de achter
grond en hun sterke man, P
W. Botha. De minister van de
fensie weet blijkbaar wat hij
wil. In elk geval spreekt hij
talrijke blanken uit het hart
en naar hun zin als hij zegt dat
Zuid-Afrika nooit een
marxistisch regime in Nami
bië zal dulden.
Dergelijke sterke woorden
hoort men graag; niet voor
niets werd hij onmiddellijk de
„havik" of de „valk" in de
Zuidafrikaanse politiek ge
noemd. Ook dr. Connie Mul
der, die ongedeerd uit een
schandaal rond zijn ministe
rie van informatie tevoor
schijn kwam en verleden
week opnieuw tot leider van
de Transvaalse Nationale
Partij werd gekozen, ziet de
ontwikkelingen zoals Botha.
Geen concessies. Hij argu
menteert dat Rhodesië hét
voorbeeld is dat met zwarten
niet te onderhandelen valt.
Het proces van voortdurende
blanke concessies in Rhode
sië heeft, aldus redeneert
Mulder, uiteindelijk tot de in
eenstorting van Rhodesië
geleid.
Tegenover hen staan de onop
vallende arbeidsminister
Fannie Botha, die bezig is om
de laatste overblijfsels van de
zogenaamde „job reserva
tion" (de verdeling van ar
beidsplaatsen voor blank en
zwart) op te doeken, en de ook
in het buitenland niet onpo
pulaire minister van buiten
landse zaken, Pik Botha, die
onomwonden tegen zijn
landslieden zei dat hij niet be
reid was om voor een apart
heidsbordje in een lift te ster
ven. Zijn kansen om als op
volgervan Vorster gekozen te
worden, acht men echter zeer
gering. Hij wordt als politiek
onervaren beschouwd.
Van zijn redevoeringen, inter
views en persconferenties -
vooral in New York - wordt
gezegd dat het hier alleen
maar om verkiezingspropa
ganda voor intern gebruik
gaat. In de geruchten wordt
gezegd dat hij en Fannie Bo
tha een „gentlemen's agree
ment" hebben afgesloten om
een gemeenschappelijk front
tegen P. W. Botha en Mulder
te vormen. Eventueel willen
zij echter ook Botha tegen
Mulder steunen, om dan al
thans de ministeries van bui
ten- en binnenlandse zaken in
eigen handen te kunnen hou
den.
Als Vorster werkelijk aftreedt,
zullen Zuid-Afrika en de we
reld uiterlijk op 28 september
zijn opvolger kennen. Op de
ze dag komt de Nationale Par
tij ook bijeen om de presi
dentskandidaat te benoemen.
Voor Vorster zelf resteren
drie mogelijkheden: ofwel hij
treedt definitief af, ofwel hij
blijft aan, ondanks zijn ziekte;
de derde mogelijkheid is dat
hij presidentskandidaat
wordt. Voor het staatspresi
dentschap. Maar dit ambt zal
hij zeker alleen -aanvaarden
indien de grondwet wordt
veranderd en het staatshoofd
meer politieke rechten en
mogelijkheden krijgt.
Los van de dagelijkse politieke
problemen en conflicten zou
Vorster dan zijn tijd kunnen
besteden aan de geplande
grondwetsveranderingen en
de politieke samenwerking
met kleurlingen en indiërs.
Volgens deze nieuwe plannen
zullen deze beide bevol
kingsgroepen in eigen parle
menten en regeringen vanaf
1980 aan het politiek bestuur
van Zuid-Afrika kunnen
deelnemen.
ADVERTENTIE
pttpost
Gebniik'm goed.
