Oliestaking België
nog uitzichtloos
Sfeer
van optimisme in Namibië
^PIls lËGINNEN^ -akanti®to®si?9!en een wuistci(2iin9-
F 2167.-
PLUS
Ware vuurproef
in Portugal
voor democratie
NIET GEK
Premier Tindemans zwijgt
RAF-LID PROLL IN
ENGELAND GEPAKT
Democraten actief in Swapo-d
Kom bij Heineken.
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1978
BRUSSEL ANP De Belgische premier Tin-
demand heeft zich gisteravond, tijdens zijn
persconferentie na het wekelijks kabinetsbe
raad, niet willen uitspreken over de oliestaking
in België.
Messerschmitt
(80) overleden
MÜNCHEN - De luchtvaartpionier
en beroemde vliegtuigconstruc
teur Willy Messerschmitt is giste
ren op-80-jarige leeftijd aan de
gevolgen van een operatie in een
ziekenhuis in MünChen overle
den.
Messerschmitt werd op 26 juni 1898
in Franfort geboren. In 1926
bouwde hij het eerste geheel me
talen vliegtuig, de "Messersch
mitt 18".
Als technisch directeur van de
Bayerrische Flugzeugwerke, die
later werden omgedoopt ih Mes
serschmitt A.G., kwam hij in 1927
met de M-19, het eerste lichte
vliegtuig dat een zwaardere la
ding dan het eigen gewicht kon
Later begon hij met de seriebouw
van de legendarische jager M-109,
die lange tijd in gebruik is ge
weest bij de Duitse luchtmacht.
In 1942 werd de M-262 gebouwd, de
eerste straaljager ter wereld.
Na de oorlog werkte Messerschmitt
voor verscheidene vliegtuig-
bouwfabrieken in het buiten
land.
Vrouw Filatov
schrijft Carter
MOSKOU (ANP) De vrouw van
Anatoli Filatov die in juli ter dood
is veroordeeld wegens spionage
vöor de Verenigde Staten, heeft
gisteren verteld dat zij een brief
heeft geschreven aan president
Carter waarin zij hem om hulp
voor haar man vraagt, omdat hij
blijkbaar niet weinig verdiensten
heeft voor uw land'.
Tamara Filatova gaf. journalisten
uit het westen afschriften van
haar brief. Zij zei deze geschre
ven te hebben "uit wanhoop om
dat de doostraf elke dag aan mijn
man kan worden voltrokken"
Mevr. Filatov zei dat haar man had
bekend dat hij in Algiers was be
naderd door de Amerikaanse
1 centrale inlichtingendienst CIA,
en erin had toegestemd er voor te
werken na zijn terugkeer in de
Sowjet-Unie.
Dat is een zaak van de ministers
Claus (economische zaken) en
Spittaels (arbeidszaken), aldus
Tindemans. De naaste medewer
kers van minister Spittaels (de
bewindsman zelf is ziek) hebben
gisteren overigens niets kunnen
bijdragen tot de oplossing van
het conflict. Vertegenwoordigers
van de Belgische Petroleumfede-
ratie, de overkoepelende organi
satie van de Belgische oliemaat
schappijen, bleven zich in een ge
sprek op het ministerie van ar
beid op het standpunt stellen dat
ze geen werk kunnen verschaffen
aan de ruim vierhonderd ontsla
gen medewerkers van de RBP-
raffinaderij in Antwerpen, die op
straat kwamen nadat dit bedrijf
zijn deuren sloot. De Belgische
vakbonden riepen een staking uit
om af te dwingen dat die arbei
ders in dienst genomen zouden
worden door de andere raffinade
rijen.
Men hoopte gisteren dat de werk
gevers in de olieindustrie zich be
reid zouden verklaren tot een ge
sprek met de vakbonden die de
staking uitriepen. Dat bleek niet
het geval te zij n en de situatie lijkt
voorlopig uitzichtloos.
Verhard
De situatie aan het „benzinefront,,
heeft zich in de afgelopen week in
België steeds meer verhard. Sta
kende arbeiders van de raffina
derijen gingen al tot acties over
Zo werden slangen van benzine
pompen doorgesneden bij
pomphouders die zich onder
meer vanuit Nederland lieten be
voorraden. Vrijdag in de loop van
de ochtend, kwam het bij de Bel-
gische-Nederlandse grens tussen
Breda en Antwerpen tot tamelijk
ernstige incidenten. Ongeveer
honderd stakers hielden er uit
Nederland komende tankwagens
aan, dirigeerdën die naar een
parkeerplaats (de grensovergang
was enkele uren geblokkeerd -
door auto's van stakers) en be
schadigden minstens negentien
tankwagens vrij zwaar.
Lang niet iedereen in België kan
begrip opbrengen voor de stakers
in de olie-industrie. Automobilis
ten bijvoorbeeld die bot vangen
bij hun tankstation omdat de
pomphouder niet meer kan leve
ren zijn vanzelfsprekend niet te
vreden. Maar ook kaderleden bij
de raffinaderijen staan niet ach'-
ter de stakers. Zij trachten de raf
finaderijen zo goed "mogelijk
draaiende te houden omdat, zo
zeggen zij, het in een economisch
benarde situatie verkerende Bel
gië, deze staking niet kan hebben.
Bij Esso-Antwerpen, een van de
grootste raffinaderijen, beklaag
de een vertegenwoordiger van
het kaderpersoneel zich over de
lakse houding van rijkswacht en
politie, die pas heel laat optrad,
toen stakers gisteren de raffina
derij binnendrongen en dreigden
afsluiters dichtte draaien „waar-
ADVERTENTIE
VANAVOND OP DE
LEIDATO
in het
Za. 16 sept. Rob de Nijs
S 21.15-21.45 uur S
Tevens de Leidatokwis en de
brievenbussenrace o.l.v. Hans Versnel
a
mede mogelijk gemaakt door: Metro
Vliegreizen Rotterdam in samenwerking
2 met reisburo Cebuto - DoezastraatJ
Leiden
door de veiligheid van de raffina
derij bedreigd werd,,. De kwestie
moet opgelost worden door mid
del van onderhandelingen en niet
door „het chantagemiddel,, van
staking, aldus deze man.
Of er al werkelijk een bezinetekort
in België dreigt is moeilijk uit te
maken. Gisteren stonden in eh
rond België nogal wat pompen
droog, maar veel pomphouders
kondigden aan dat vandaag weer
benzine geleverd kari worden. Zij
hadden kennelijk de verzekering
gekregen dat ze in de nacht van
vrijdag op zaterdag (waar van
daan dan ook) weer bevoorraad
zouden worden.
Volgens Belgische Vakbondbe
stuurders maken Nederlandse
tankwagen-chéuffeurs abnor
maal lange dagen om België te
bevoorraden.
LONDEN (GPD) - Astrid Proll, een
van de oprichters van de West-
duitse Rote Armee Fraktion, is
gisteren door Scotland Yard
gearresteerd in een garage in het
Noordlondense Finchley. Zij
werkte daar sinds november 1977
als instructrice voor monteurs-in-
opleiding onder de naam Anna
Pattig. Zij wordt ervan verdacht
lijnse gevangenis en werd ver
dacht van poging tot moord op
twee politieagenten. Het proces
tegen haar werd na vier maanden
opgeschort, omdat zij aan acute
bloedarmoede leed. Zij werd ver
volgens in een sanatorium in hei;
Zwarte Woud geplaatst, waar zij
zich dagelijks bij de politie dien
de te meidén.
rol te hebben gespeeld bij de april 1974 ging Proll "onder-
moord in april 1977 op de West-
duitse federale aanklager Sieg
fried Bubach.
De Westduitse regering heeft om
haar uitlevering gevraagd. Om
dat uitleveringsprocedures in
Engeland veel tijd in beslag ne
men, zou zij vandaag voor een
Londense rechter worden voor
geleid. Aangenomen wordt dat
de Britse regering medewerking
zal verlenen en de uitlevering zal
bespoedigen.
Astrid Proll, nu 31, werd voor het
eerst in mei 1971 in Hamburg
gearresteerd. Zij was betrokken
bij de gewelddadige bevrijding
van Andreas Baader uit een Ber-
gronds" en werd sindsdien niebj
meer gezien.
Aangenomen wordt dat Proll actief
isgeweest bij de moordaanslag
op Buback, maar zij stond niet op
de Duitse lijst van meest gezoch
te terroristen. Het is ook niet be
kend of Proll na haar verdwijning
in 1974 een aandeel heeft gehad in
RAF-acties.
In de garage waar ze werd gearres
teerd, stond Astrid Proll bekend
als een vriendelijke, wat in zich
zelf gekeerde vrouw, die zich
sterk interesseerde voor de
vrouwenbeweging en voor foto
grafie. Over de politiek of Duits
land sprak zij nooit.
Vorster zou
aftreden
JOHANNESBURG (AFP) -
De premier van Zuid-Afrika,
J.ohn Vorsterzal volgende
week dinsdag zijn aftreden
bekend maken. Dit meldde
gisteren het regeringsgezinde
bladDie Vaderland'. Volgens
,dit doorgaans goed geïnfor
meerde blad zal de bekend
making plaatsvinden op de
eerste kabinetszitting in Pre
toria onder voorzitterschap
van Vorster na diens opname
in een ziekenhuis in Kaap
stad op 29 augustus.
'Die Vaderland' acht de kans
groot dat Vorster zich be
schikbaar zal stellen voor het
ambt van president, dat sinds
het overlijden vorige maand
van president Nicholas Die-
derichs vacant is. Deze oplos
sing zou voor Vorster de mo
gelijkheid scheppen zich te
ontdoen van de zware belas
ting van het premierschap
zonder dat hij zich van het
politieke toneel hoeft terug te
trekken.
LISSABON - De regering van de
partijloze eerste minister Nobre
da Costa in Portugal, die donder
dagavond een vertrouwensvo
tum in het parlement verloor, zal
aanblijven totdat een nieuwe re
gering is gevormd die wel het ver
trouwen van de volksvertegen
woordiging geniet. De premier
heeft dit voornemen gisteren be
kendgemaakt.
De politieke partijen willen het aan
president generaal Eanes overla
ten een uitweg uit de crisis te
zoeken. Hij heeft Nobre da Costa
zonder medewerking van de par
tijen tot premier benoemd. Vol
gens de grondwet kan de presi
dent het parlement ontbinden als
drie maal achtereen een rege
ringsprogram wordt afgewezen.
In dat geval moeten nieuwe ver
kiezingen worden uitgeschreVen.
"Het is een schande". Dat is de
meest gehoorde reactie in Portu
gal op de val van het kabinet-No-
bre da Costa, de regering die viel
nog vóór zij in het zadel zat. Het
waarom van de schade is echter
verschillend. Voor de een is het
de schande van de politieke par
tijen die opnieuw de problemen
op de lange baan schuiven: "Drie
maanden regeringscrisis zijn
voor niets geweest". Voor de an
der is het de schande van Nobre
da Costa en zijn technocraten, die
zonder daartoe ooit gekozen te
zijn het beter meenden te weten
dan de politieke partijen.
De politici zijn intussen weer druk
bezig met het vinden van een
oplossing voor hetzelfde
probleem. Want het is ongetwij
feld waar dat na drie maanden de
standpunten van de politie par
tijen weinig veranderd zijn. Al
leen de socialistische Partij geeft
openingen aan. Mario Soares
sprak gisteren van eën desnoods
onafhankelijke regering en liet
zelfs de eis varen dat de eerste
minister een socialist zou moeten
zijn. Hadden de socialisten dan
niet beter gelijk akkoord kunnen
gaan met de regering van Nobre
da Costa? Het verschil is dat de
socialisten hun staatsrechtelijk
gelijk nu bewezen zien en presi
dent Eanes zich wel drie keer zal
bedenken opnieuw de grootste
partij van Portugal vopr het
hoofd te stoten.
De mogelijke alternatieven schie
ten echter niet te over. Zelfs yer-
vroegde verkiezingen zijn nu niet
mogelijk, omdat de president het
parlement niet mag ontbinden
als dat 'parlement de regering
naar huis heeft gestuurd. Een
gewone regeringscoalitie is zo
goed als uitgesloten. De Socialis
tische Partij is intussen voor alle
coalitiekandidaten onaanvaard
baar geworden. Behalve dan voor
de Communistische Partij. Maar
een linkse coalitie lijkt uitgeslo
ten zolang de communisten tegen
de EEG en het Internationale
Monetaire Fonds blijven, twee
instellingen waar Portugal intus
sen niet meer onderuit kan.
De oplossing zal dan ook gezocht
moeten worden in weer een
"nieuwe formule", zoals bijvoor
beeld een regering op basis van
een politiek akkoord maar zon
der de gevolgen van een coalitie.
Voorlopig weet echter niemand
hoe met al die formules de grote
problemen zouden kunnen wor
den aangepakt. De machtbeluste
partijen dreigen hun laatste
goodwill bij het volk op die ma
nier te verspelen. Wat dat betreft
hebben velen Nobre da Costa ge-
lijkgegeven: er moet nu eindelijk
een oplossing komen voor de
landhervorming, de economi-
sche crisis, het schrijnende
probleem van de gezondheids
zorg en nog zoveel urgente
problemen meer. Van de andere
kant is nu ook gebleken dat de
oplossingen niet simpelweg
"technocratisch" kunnen zijn. De
Portugese parlementaire demo
cratie staat voor een ware vuur
proef.
ACTIES IN
BULGARIJE
ROME AFP) - Ter gelegenheid van
de 34ste veij aardag van het
communistisch bewind zijn op 9
september in verscheidene Bul
gaarse steden manifestaties te
gen de regering gehouden, zo
meldt het Italiaanse persbureau
Ansa uit kringen van dissidente
Bulgaren in Rome. Er zouden ac
ties zijn met spandoeken en op
schriften tegen het regime, onder,
meer op het Lenin-plein in Sofia,
in Plovdov, Burgas en Varna. De
organisatie zou berusten bij een
verzetsbeweging die zich laat lei
den door het voorbeeld van Char-
ta-77 in Tsjechoslowakije.
WINDHOEK-NAMIBIË (GPD) -
Ondanks alle discussies over de
afhankelijkheid van Namibië
lijkt die nog ver en onwezenlijk.
In Windhoek, de hoofdstad, valt
er nog weinig van te bespeuren.
De politieke strijd wordt nog al
tijd elders gevoerd. In Pretoria, in
het hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties in New York, in de
hoofdsteden van de zogenaamde
frontstaten
Oost-Berlijn
zelf luisteren h
en de plannen
tot de orde
zelfs
Moskou. De
Namibië
de voorstellen
gaan dan over
de dag. Hun scep-
zegt hen dat het uiteindelijk I
toch de dagelijkse gebeurtenis
sen in het land zelf zijn, die een
staat als staat doen functione-
Optimisme
In Windhoek is een landbouw- en
industriebeurs aan de gang. Vee
boeren (ook zwarte uit de vroege
re thuislanden), middenstanders
en industriëlen tohen hier wat ze
aan de ontwikkeling van het land
willen bijdragen. Er is veel pret
en plezier. Er wordt Duitse
marsmuziek gemaakt en Duits
bier gedronken, maar de beurs
geeft dan ook een goede indruk
van de Namibische economie.
Die wordt nog overtroffen door
een duidelijk aanwezige golf van
optimisme. Eigenlijk is er nie
mand, die gelooft dat het mis kan
gaan na de onafhankelijkheid.
Iedereen weet zeker dat het land
er beter van wordt.
Dg blanken verbergen hun r
teit of zetten die om in een min of
meer naïef optimisme. Een „far
mer" van Duitse afkomst, die
anoniem wil blijven, reageert wat
lacherig als de nabije toekomst
ter sprake komt „Jaren geleden
zei dr. Verwoerd al dat Zuid-
Afrika dit land nooit zou opge
ven. Wij zijn zuidwesters, dat
moetje goed begrijpen". Dat doet
me aan iets anders denken. „Ja
mijn vriend, aan Hitier. Nu, je
weet wat er toen gebeurde. Ik heb
ervan geleerd datje nooit weer in
een politicus moet geloven, wat
hij je ook vertelt". Desondanks is
hij niet van plan om' uit Namibië
weg te gaan. Dit in tegenstelling
tot Herr Reichert, ook een ex-
Duitser en een zakenman in de
meubelindustrie. „Ik doe nog
Steeds goede zaken", zegt hij,
qmaar ik heb inmiddels mijn huis
verkocht voor een goede prijs.
Zodra de zaken hier mis gaan ben
ik weg".
Duitsland
blanken in Namibië zijn nog altijd
buitengewoon sterk op Duits
land georiënteerd. Er wonen
25.000 (voormalige) Duitsers. Er
zijn Duitse dagbladen, winkels,
straatnamen. Het land zit vol
Duitse invloeden. De Duitse uit
gever Dieter Lauwenstein kocht
onlangs voor vier miljoen mark
het uitgeversbedrijf John Mei-
nert in Windhoek, dat ontjier meer
het Duitstalige dagblad „Allge-
meine Zeitung" uitgeeft. Een van
zijn eerste maatregelen was het
Op dit
kaartje van
Namibië
(ofwel:
Zuidwest-
Afrika) staat
onder andere
de plaats
Walvisbaai.
dat Zuid-Afrika
ook na onafhanke
lijkheid van
Namibië wil'
behouden.
ADVERTENTIE
I' 3-ploegendienst (week-ends vrij) in de bottelarij:
VW1 iTUllI vanaf 22 j aar f 2167 - bruto per maand 8%
Vraag nü inlichtingen, tel. 071-814265
Burgemeester Smeetsweg 1,
Zoeterwoude.
ontslag van Kurt Dahlman, de
hoofdredacteur, die in de oor
logsjaren als Duitse jachtvlieger
van Hitier persoonlijk een IJze
ren Kruis kreeg uitgereikt.
Dahlmann is nu boos, omdat hij
„precies op Hitiers veij aardag
werd ontslagen".
Inmiddels groeit ook de belang
stelling van de Bondsrepubliek
voor de oude keizerlijke kolonie.
1 Al maanden komen er- politici
van CDU en CSU op bezoek, die
zich het verleden van Namibië als
Duits West-Afrika uitstekend we
ten te herinneren. Van 1884 tot
1915 stond het land onder Duits
bestuur, waarna het door Zuid-
Afrika werd geannexeerd.
Overigens hebben de leiders van
het Namibian National Front ja
renlang het gevoel gehad een
vergeten groep te zijn in de strijd
om de onafhankelijkheid van
hun land. Pas toen duidelijk werd
dat de partijen van de „Turnhal-
le" en de SWAPO steeds verder
uit elkaar dreven, werd het NNF
als politieke koepel van een aan
tal kleinere partijen herontdekt.
Onlangs profileerde het NNF
zich door een manifest te publi
ceren, dat duidelijk is geënt op de
liberale, en socialistische politie
ke opvattingen van de meeste
Westeuropese landen. Het NNF
eist daarin een aantal fundamen
tele democratische garanties
voor de toekomstige onafhanke
lijkheid.
Amerikaans
In de inleiding staat dat mensen als
gelijk zijn geboren en dat voor
allen dezelfde onvervreemdbare
rechten geldig zijn. De verklaring
is geïnspireerd op de Amerikaan
se onafhankelijkheidsverklaring
en de Amerikaanse grondwet.
Het NNF eist verder dat in een
toekomstig Namibië de „wette
lijke apartheid als een misdaad"
wordt beschouwd en dat een
„Bill of rights" de onafhankelijk
heid van de justitie moet garan
deren. De federatie-partij van
Zuid west-Afrika, die vroeger
nauw samenwerkte met de „Uni
ted Party" in Zuid-Afrika, is één
van de invloedrijkste groeperin
gen in het NNF. Haar leider, de
advocaat Brian O'Lynn, be
schouwt het NNF als de politieke
partij, die de ontwikkelingen tus
sen de revolutionaire SWAPO en
de conservatieve DTA in balans
zal kunnen hbuden. Het NNF is
in elk geval, na de SWAPO, de
oudste zwarte nationalistische
beweging in Namibië. Zij wordt
gesteund door de nationale onaf
hankelijkheidspartij, die hoofd
zakelijk zwarte aanhangers heeft
en door de volksgroep van de
Damaras. In Zuid-Afrika staat de
progressieve federale partij van
Colin Eglin volledig achter de
politiek van het NNF.
Inmiddels is de meest belangrijke
en waardevolle man voor het
NNF, Andreas Shipanga naar
Windhoek teruggekeerd en heeft
daar zijn organisatie SWAPO-d
(voor democratisch) opgericht.
Oorspronkelijk was hij blijkbaar
van plan om ook de eigenlijke op
richter van SWAPO. Herman
Toivo, die op Robben-eiland ge
vangen zit, mee terug te brengen.
Maar dat is blijkbaar niet gelukt.
Toivo heeft vanuit zijn gevange
nis laten weten dat hij niet in een
opsplitsing van de SWAPO is
geïnteresseerd en dat de zoge
naamde interne geschillen pas ter
sprake moeten komen, als Nami
bië vrij is. Dit wordt in politieke
kringen in Windhoek als een poli
tiek standje voor Shipanga be
schouwd. Ondanks een groots
opgezette propaganda-actie is
zijn succes minder groot dan
werd verwacht. Ook staat nog
steeds niet helemaal vast of hij nu
wel of niet lid van het NNF gaat
worden, hoewel dit verschillende
keren werd verklaard.
Voorbereiden
Volgens Shipanga heeft Sam Nu-
jomo in vrije verkiezingen geen
enkele kans. Dat is ook een van.
de redenen dat hij tot nog toe niet
terugkeerde. De leider van
SWAPO-d maakte dan duidelijk
dat de wil van het volk zijn uit
drukking moet vinden in vrije en
goed voorbereide verkiezingen.
Hij is in de regel voorstander van
de voorstellen, die door dr. Kurt
Waldheim in de Veiligheidsraad
werden voorgelegd. Volgens dit
plan kunnen verkiezingen in
Namibië pas over zeven maanden
plaatsvinden. Dat is tot nog toe
tegen de Zuidafrikaannse opvat
tingen en tegen de bedoelingen
van de Turnhalle-Alliantie van
Dirk Mudge. „Maar de hoofdzaak
is", aldus Shipanga, „dat alle par
tijen een eerlijke kans krijgen om
de verkiezingen voor te bereiden.
Wij kunnen slechts hopen op een
democratische en vreedzame
ontwikkeling. Anders gaan we
een ramp tegemoet".
