Rechtbank
wijst eis
Turken af
Partijen betrekken
stellingen voor
bezuinigingsgevecht
Zeer felle kritiek op fluoridebeleid
Pleegbroer vermoordde
zijn vijf jarig zusje
Film mag draaien met
beledigende scène
Commissarisgeschil
voor SER-commissie
LEGER DES HEILS MOET OR INSTELLEN
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1978
DEN HAAG (GPD) - Ziekenfond
sen en tandartsen zijn zeer te
leurgesteld over het feit dat
staatssecretaris mevrouw Veder-
Smit (volksgezondheid) om be
zuinigingsredenen geen kans ziet
de fluoridebehandeling voor
kinderen van 6 tot 16 jaar te doen
financieren. „Een onbegrijpelij
ke beslissing", aldus het com
mentaar van de ziekenfondsen.
„Een jammerlijke zaak", aldus de
tandartsenorganisatie. Beide oe
fenen kritiek op het in dit opzicht
te verwachten beleid.
In 1976 kwamen tandartsen en zie
kenfondsen met een voorstel om
kinderen in deze leeftijdsgroepen
eenmaal per jaar een fluoridebe
handeling van hun gebit ten laste
van de ziekenfondsverzekering
te geven. Zo'n behandeling houdt
in dat op de tanden en kiezen, na
grondige reiniging, gedurende
een bepaalde tijd een vloeistof of
gelei wordt gebracht, die dan op
het gebit inwerkt. Men verwacht
daarvan een niet onbelangrijke
vermindering van het tandbe
derf.
„Het is werkelijk om moedeloos
van te worden", schrijft secreta
ris A. H. Slotboom van de Ver
eniging Nederlandse Zieken
fondsen in het VNZ-blad Inzet.
„Iedereen beweert dat aan de
tandheelkundige zorg van de
jeugd de hoogste prioriteit moet
worden gegeven, maar als het er
op aankomt, laten zelfs de ver
antwoordelijke bewindslieden
het afweten". Slotboom vindt dat
„er op een werkelijk onverant
woorde manier met het voorstel,
Turkse groeperingen in Nederland
vinden dat de film ontzettend
beledigend is voor Turken en eis
ten dat er een passage uit zou
worden gehaald waarin de hoofd
rolspeler tijdens zijn berechting
uitroept: „Voor een volk van
zwijnen is het gek dat jullie geen
zwijnen eten; ik haat jullie, jullie
land, jullie volk. jullie corruptie,
ik naai jullie zonen en dochters
omdat jullie allen zwijnen
zijn".
Meerburg Theaterbeheer in Am
sterdam, dat Midnight Express in
zeventien theaters in het land
uitbrengt, liet dinsdag weten dat
de betreffende scène uit de film
zou worden gehaald. Men nam dit
Den Uyl voor
twee weken
naar Amerika
DEN HAAG (ANP) - PvdA-frac-
tievoorzitter en oppositieleider
Den Uyl is gistermorgen van
Schiphol vertrokken voor een
bezoek van veertien dagen aan de
Verenigde Staten. Zijn vrouw
vergezelt hem. De uitnodiging
voor de reis is gedaan door de
Amerikaanse regering.
Den Uyl hoopt in Amerka te praten
met vooraanstaande politici op
het terrein van de buitenlandse
politiek, het energiebeleid en het
economisch beleid. Het defini
tieve programma wordt na zijn
aankomst vastgesteld. Zeker is
dat bezoeken gebracht worden
aan Washington, New York, New
Orleans, Minneapolis en Boston.
Mevrouw Den Uyl zal in Minnea
polis een rede uitspreken met als
thema de emancipatie.
ADVERTENTIE
waarmee de Ziekenfondsraad
akkoord ging, is gesold".
De enige hoop is nu nog gevestigd
op staatssecretaris De Graaf (so
ciale zaken), die financiële ruimte
zou moeten vinden. De VNZ-se-
cretaris hoopt dat deze be
windsman er rekening mee
houdt dat met het afwijzen van de
fluoridetoevoeging ook in de
georganiseerde jeugdtandver-
zorging en-of de schooltandver-
zorging het paard achter de wa
gen wordt gespannen. Hij vindt
het een tegenstelling dat me
vrouw Veder eerst zegt dat de
jeugdtandverzorging de hoogste
voorrang krijgt, en vervolgens
een van de meest wezenlijke pre
ventieve behandelingen daaraan
onthoudt.
Slotboom vraagt zich af of het mi
nisterie werkelijk niet inziet dat
in dit geval de kost voor de baat
uitgaat. De ziekenfondsen zullen
zich nader moeten beraden of zij
hier zelf een taak hebben. De mo
gelijkheid bestaat iets via de aan
vullingsfondsen te doen. Dit be
tekent dan dat via de gelden van
die fondsen, waarvoor verzeker
den aparte premies betalen, een
stuk preventie wordt gefinan
cierd, waarvan de besparingen
ten goede komen aan de hoofd
verzekering.
Volgens het Nederlands Tandart
senblad, orgaan van de Ned. Mij.
tot Bevordering der Tandheel
kunde, is de tandheelkundige
wereld geschokt door de stap van
Veder. „In een land
1976 (volgens CBS-clj-
fers) f800 miljoen aan frisdran
ken, een miljard aan suikerwerk
en chocolade, f 400 miljoen aan
gezoete melkprodukten, f400
miljoèn aan jam en conserven,
f 1,1 miljard aan koek en biscuits
en f 400 miljoen aan „gewone
huishoudelijke zoetigheid" werd
uitgegeven, totaal ruim 4 miljard,
is het voor tandartsen toch al een
vrij hopeloze taak een bijdrage te
leveren aan de gebitsgezond
heid".
„De drinkwaterfluoridering en nu
ook (zij het in mindere mate) de
fluoridebehandeling, konden er
iets aan doen. Het wordt de men
sen niet gegund, of zij moeten het
zelf willen betalen. Wat daarvan
terechtkomt, kan men op èèn
vinger natellen: niets!", aldus de
ze reactie.
AMSTERDAM (GPD) - De film Midnight Express zal in
Nederland zonder coupures mogen worden vertoond.
Deze uitspraak deed de vice-president van de Amster
damse rechtbank, mr. B. Asscher, in een kort geding dat
tegen de verhuurder en twee bioscooptheaters in Am
sterdam was aangespannen door in Nederland wonende
Turken. In de film, die gebaseerd is op een waar verhaal
van een jonge Amerikaan die in Turkije wordt betrapt op
hasjsmokkel, wordt het Turkse gevangeniswezen aan de
kaak gesteld.
ongewone besluit, dat het au
teursrecht aantast, na veel ano
nieme telefoontjes en dreigbrie
ven van Turkse zijde, waarin ook
van een rookbom sprake was. De
producent, Columbia Films,
stuurde telegrafisch een tegen
order en het slot van het liedje
was dat de gewraakte passage er
gisteren weer tussen werd gelast
voor de première in twee Am
sterdamse bioscopen.
Mr. Asscher zei. nadat hij de film
had gezien: „Ik aanvaard dat de
Turken als volk en als in Neder
land levende bevolkingsgroep
door deze passage tot in het diep
st van hun ziel en hun cultuur en
als mens zijn beledigd. Iets an
ders is dat de gemiddelde bio
scoopbezoeker de intensiteit en
de zwaarte van de belediging niet
zal kunnen begrijpen".
Mr. Asscher was het met de advo
caat van de gedaagden, mr. J.
Knipscheer, eens dat de uitdruk
kingen „fuck you" en „pig" tot
typisch Amerikaans taalgebruik
en zeker in gevangenissen beho
ren. „Een Nederlander zou in de
zelfde situatie andere krachtter
men hebben gebruikt, omdat de
ze woorden met passen in de Ne
derlandse scheldcultuur".
De president overwoog dat dit
eventueel nog zou kunnen leiden
tot het opnieuw bekijken van de
Nederlandse ondertiteling. De
president meende verder dat
men hoofdrolspeler Hayes, op
het moment dat hij zijn voor
Moslims beledigende opmerkin
gen maakt, naar Nederlands be
grippen ontoerekeningsvatbaar
kan verklaren. „Dat blijkt ook als
men de rechter hierna in beeld
ziet komen, die geen enkele re
den schijnt te hebben beledigd te
zijn door die op zichzelf beledi
gende woorden. Hij begreep dat
hij die niet kon toerekenen", al
dus mr. Asscher, die in zijn uit
spraak concludeerde dat de bele
digende passage niet is weg te
halen zonder schade te doen aan
de bedoeling van de gehele
film.
De eisers in het kort geding, de
stichting Federatie Turks-Islami
tische Verenigingen, de Natio
nale Turkse Arbeidersvereniging
en vier Turken uit Amsterdam en
Utrecht, zijn veroordeeld tot de
kosten van het geding, te weten
f650.
Toon Hermans heeft gisteren de tentoonstelling van het Aalsmeerse bloemencorso geopend. Het corso st
jaar in het teken van de vrouw onder het motto 'Bloemenhulde aan de vrouw'. Op de foto Toon Hermans
vrouw Rietje.
DOMBURG (ANP) - De vijfjarige
Petra Jacobse uit Oostkapelle.
die zondag dood in de duinen van
Oostkapelle werd aangetroffen,
blijkt te zijn vermoord door haar
vijftienjarige pleegbroer Gerard
M.
Petra werd zondagmiddag na een
intensieve zoekactie gedeeltelijk
ontkleed in het duingebied te
ruggevonden. Ze was vanaf za
terdagmiddag vier uur zoek ge
weest. Ze bleek gewurgd, na
sexueel te zijn misbruikt.
Gerard is gistermorgen aangehou
den nadat hij op verzoek van de
politie naar het bureau in Se-
rooskerke was gekomen om en
kele zaken om een rijtje te zetten.
Daartoe Was eerder geen gele
genheid geweest, omdat hij na de
begrafenis van zijn zusje, woens
dag, op schoolkampo was ge
gaan. Even voor Gerard op het
politiebureau aankwam werd
echter duidelijk dat hij de dader
Zondagmiddag was al verdenking
tegen Gerard gerezen na een ge
tuigenverklaring. Hij was zater
dagmiddag met zijn zusje achter
op de fiets in het duingebied ge
zien. Gistermorgen meldde zich
echter een Leeftijdgenoot van
Gerard op het politiebureau. De
ze kon zelfs precies de plaats en
de weg aanwijzen waar hij Gerard
en zijn zusje had zien fietsen. Ge
rard bekende daarop gisteren vrij
snel de moord op Petra. Een mo
tief heeft hij niet kunnen geven.
Gerard was een van de vier pleeg
kinderen die in het gezin van de
hoofdonderwijzer Jacobse waren
opgenomen. Hij was de oudste en
woonde al drie jaar bij hel gezin.
De familie Jacobse had twee ei
gen kinderen.
Gerard zal, zo liet de Middelburgse
kinderrechter gisteren tijdens
een persconferentie weten, in een
gesloten opvangtehuis worden
geplaatst. Daar zal hij een per
soonlijkheidsonderzoek moeten
ondergaan.
Het onderzoek in de zaak is gedaan
door het veertig man sterk re
cherche-bijstandsteam dat be
staat uit 40 man rijks- en gemeen
tepolitie. Dit team heeft de afge
lopen maanden binnen zeer korte
tijd drie Zeeuwse moorden c
gelost en staat onder leiding v
de Rotterdamse commissaris
de Winter en de kapitein L.
Provilij van de rijkspolitie.
DEN HAAG (ANP) - Een speciale commissie van de sociaal eco
nomische raad (SER) heeft gisteren het geschil behandeld'over
de benoeming van de voormalige CNV-voorzitter Jan Lanser tot
commissaris van Smit Internationale nv in Rotterdam. Twee van
de zes ondernemingsraden van de sleepvaartonderneming had
den hun veto uitgesproken tegen de benoeming van de heer
Lanser. De raad van commissarissen en de heer Lanser hebben
zich daarbij niet willen neerleggen. Zij hadden de SER verzocht
het veto ongedaan te maken.
Het is voor de eerste keer, dat een dergelijk geschil door de SER
wordt behandeld. Sinds de structuur-wet van 1971 van kracht
werd heeft niemand nog gevraagd een veto ongedaan te maken.
Alle eerdere geschillen over commissarissenbenoemingen zijn
tot nu toe in der minne geschikt. Zowel het bedrijfsleven als de
ondernemingsraden kijken met grote belangstelling uit naar het
standpunt van de SER. De jurisprudentie is met name van groot
belang voor het in de toekomst te voeren beleid.
De ondernemingsraden van Smit internationale havensleepdienst
b. v. en Smit Vos b. v. hebben grote bezwaren tegen de persoon
van de heer Lanser. Bovendien zijn ze geïrriteerd over de gevolg
de procedure. In plaats van inspraak te krijgen bij de benoeming
van de heer Lanser hèeft het concern de ondernemingsraden
slechts ingelicht over de komst van de heer Lanser.
"We worden niet serieus genomen en dan komt men met een man
die voor ons niet te pruimen is", aldus dr. P. H. van Gorkum van
het informatiecentrum ondernemingsraden, "bovendien heeft
het bedrijf niet de gebruikelijke procedure gevolgd".
ADVERTENTIE
[BRINK Luchtverwarming /Jjf
Uw installateur:
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Postbus 337, Kalkovenweg 58,Telefoon (01720) 2 03 00
DEN HAAG (GPD) - Het Leger des
Heils kan de plicht tot het instel
len van een ondernemingsraad
niet langer ontduiken. Dit zegt de
Nederlandse Chr. Bond van
Overheidspersoneel (NCBO) in
zijn blad „Welzijn". De bond
vindt dat de werknemers van het
Leger des Heils medezeggen
schap moeten krijgen, zeker nu
de Raad van State hel beroep van
het leger om ontheffing van de
verplichting om een onderne
mingsraad in te stellen, heeft
verworpen.
Volgens de bond zal er niet alleen
een centrale ondernemingsraad
moeten komen, maar ook onder
nemingsraden bij de instellingen
van het Leger des Heils met meer
dan 25 werknemers. De NCBO
meent dat de organisatie van het
leger door de uitspraak van de
Raad van State zal worden aange
tast. Het veranderen van de
„strijdmiddelen" aan de eisen
van de tijd wordt echter noodza
kelijk genoemd.
n „Welzijn" wordt uitgebreid inge
gaan op de bezwaren die de le
gerleiding had tegen de instelling
van een ondernemingsraad. Het
verlenen van medezeggenschap
aan haar werknemers is altijd als
een aantasting van het wezen van
de organisatie van het leger ge
zien. De NCBO noemt de vrees
van de leiding van het Leger des
Heils voor een verbreking van de
band tussen het leger als kerkge
nootschap en als maatschappe
lijke instelling, niet terecht.
3ij de indiensttreding van nieuwe
medewerkers vraagt het leger de
doelstelling te onderschrijven,
zodat de ruimte voor andersden
kenden niet groot kan zijn. Hel
door het leger gebruikte argu
ment bij de Raad van State dat de
instelling van een onderne
mingsraad de hiërarchische
structuur zou aantasten, wordt
door de NCBO van de hand ge
wezen. De bond vraagt zich af of
de huidige hiërarchische struc
tuur nog wel aansluit bij de hui
dige inzichten daarover binnen
de samenleving van het leger
zelf.
Volgens de bond wijst het aantal
uitgetreden officieren, de geringe
werfkracht onder jongeren en de
vergrijzing van het soldatenbe-
stand in een andere richting. Een
moeilijk te verteren zaak is, aldus
de NCBO. dat in de Wet op de
ondernemingsraden geen reke
ning wordt gehouden met de
vrijwilligers, al of niet heilsol
daat. „Het druist wat in tegen ve
ler rechtsgevoel dat de part-time
werknemer wel stemrecht heeft
en de officier - die volledig be
schikbaar is - niet".
Oud-minister Lubbers
DEN HAAG (GPD) - Alsof een
oorlog voor de deur staat zijn de
werkgevers, werknemers, poli
tieke partijen en kabinet bezig
hun stellingen te betrekken voor
het bezuinigingsdebat dat begin
oktober zal losbarsten. Ruim drie
jaar nadat minister Duisenberg
het sein heeft gegeven voor een
grootscheepse saneringsoperatie
van de economie, kan de Kamer
eindelijk haar oordeel geven over
de inhoud van de bezuinigings
plannen. Het debat valt samen
met de algemene politieke en fi
nanciële beschouwingen, wat na
alle hoogdravende woorden over
het „heilsplan" en „de grootste
operatie sinds Lieftinck" zonder
meer een anticlimax te noemen
is.
Mokkend heeft de Kamer zich
hierbij neergelegd, want door het
late tijdstip van indiening van
Bestek '81 en de trage beant
woording van de kamervragen is
een aparte behandeling inder
daad niet zinvol meer. Dit bete
kent dat het kabinet is geslaagd
in zijn praktische opzet om niet
binnen enkele maanden twee
maal de harde confrontatie met
de Kamer aan te hoeven. Boven
dien is - zo hoopt men - na de
vakantieperiode de stoom wat
van de ketel en zijn de maat
schappelijke organisaties enigs
zins bekomen van de eerste
schrik.
Het heetste hangijzer bij het debat
zal niet eens meer de omvang van
de ombuigingen zijn. Het kabinet
is zoals bekend gaan zitten op 10
miljard, dus tussen de 18 miljard
van WD en werkgevers en de 4
miljard van de PvdA in. Het CDA
had aanvankelijk een voorkeur
voor bezuinigingen van rond 7 a 8
miljard, maar de zakelijk leider
van de CDA-fractie, Lubbers,
heeft vorige week laten weten
vrede te hebben met de voorge
stelde 10 miljard. De gewenning
heeft bij hem kennelijk ook een
rol gespeeld, want Lubbers
schreef letterlijk in het KVP-ka-
derblad: „We groeien als het ware
vanzelf in de 10-miljard-nood-
zaak".
Wat de 10 miljard betreft, lijkt er
dus geen vuiltje aan de lucht voor
Andriessen, ware het niet dat
kort na het bijdraaien van Lub
bers de scherpe kritiek volgde
van het CNV, dat aanmerkelijk
minder wil bezuinigen dan het
kabinet, althans het snoeien in de
sociale uitkeringen, de ziektekos
ten en de woningbouw vierkant
afwijst.
De kritiek van het CNV is hard aan
gekomen bij de CDA-fractie en
het CDA-deel van het kabinet,
met name AR-minister Albeda.
Dat de FNV afwijzend zou reage
ren lag voor de hand, maar bij
eerdere gelegenheden placht het
kabinet te zeggen dat de FNV nog
niet dé vakbeweging vormt. Ge
zien de opstelling yan het CNV
kan men nu wel zeggen dat dé
vakbeweging als geheel de plan
nen van de regering afkeurt. Als
er geen fikse wijzingen worden
aangebracht riskeert het kabinet
dan ook een regelrechte botsing
met de vakbeweging, iets waar de
WD (getuige de harde woorden
van Van Aardenne) niet voor te
rugdeinst, maar het CDA met af
grijzen aan denkt. Waar blijft het
maatschappelijk draagvlak, dat
juist bij maatregelen als de kor
ting op de sociale uitkeringen en
de ambtenarensalarissen en het
eigen risico voor ziektekosten zo
nodig is, als de georganiseerde
werknemers en bloc zich afwij
zend opstellen?
Het CDA zal in de Kamer ongetwij
feld proberen enkele van de
meest bekritiseerde voorstellen
terug te draaien of af te zwakken.
In dit verband is de waarschu
wing van Aantjes van belang, dat
het CDA zich het recht voorbe
houdt wijzigingen voor te stellen
zonder dat daar rechtstreekse fi
nanciële compensatie tegenover
staat. Dat voorbehoud heeft Aan
tjes gemaakt omdat het kabinet
zo laat kwam met de ombui
gingsnota en een aparte behan
deling van de voorstellen en in
vulling daarvan in de afzonder
lijke begrotingen niet meer mo
gelijk was.
De meeste moeite krijgt het kabinet
met de feitelijke ontkoppeling
van de sociale uitkeringen van
het minimumloon en het eigen ri
sico bij ziekenhuisopname. Het
artikel van Lubbers is in dit ver
band ook van belang want hij
neemt het daarin op voor de niet-
actieven. Lubbers bepleit een
verdergaande inkomensgarantie
voor de niet-actieven, die wat in
komen betreft achterop dreigen
te raken bij de actieven. Zijn
voorstel heeft bij voorbaat de
steun van de PvdA, die bij monde
van het kamerlid Dolman de kri
tiek zo verwoordde: „Het kabinet
wentelt de bezuinigingen af op de
zieken, de invaliden en de werk
lozen in plaats van de meer weer
bare loontrekkenden". Lubbers
lijkt het met deze kritiek eens,
wat een interessante krachtme
ting belooft tussen de CDA-frac
tie en het kabinet.
Daarnaast blijft het initiatief-werk
probleem door de hele discussie
heenspelen. Tenslotte zijn de be
zuinigingen bedoeld om meer
werk te scheppen. De roep om
zekerheid, dat in ruil voor forse
bezuinigingen en inkomensma
tiging ook de garantie staat van
meer arbeidsplaatsen, is volledig
te billijken. Niemand geeft graag
een blanco cheque af. Helaas
voor het kabinet zijn Albeda en
Van Aardenne niet in staat of be
reid gebleken die garantie te ge
ven. Men bedient zich daarbij van
de wat sofistische redenering dat
minder winst in elk geval minder
arbeidsplaatsen oplevert, waar
uit uiteraard niet volgt dat daar
om mèèr winst de enige uitweg is.
Het kabinet en de werkgevers
gaan dan voorbij aan de allezins
reële mogelijkheid, dat meer
winst wel eens even veel (of even
weinig) arbeidsplaatsen oplevert,
omdat de hogere winst voor ar
beidsbesparende machines of
nog andere doeleinden wordt
aangewend.
Een andere grote dreiging voor het
kabinet, het financieringstekort
dat alle records dreigde te gaan
breken, is op het laatste moment
bezworen. Enkele weken geleden
zag het er nog naar uit dat An
driessen met een tekort van 6,5
procent van het nationaal inko
men zou blijven zitten, wat in zijn
ogen, maar vooral in die van Ne-
derlandsche-Bankpresident Zijl
stra onaanvaardbaar was. An
driessen maakte zich al op voor
een extra rondje bezuinigingen a
500 miljoen, een vrijwel onmoge
lijke opgave die zonder twijfel
aanleiding had gegeven tot ern
stige politieke problemen in de
coalitie. Woensdag viel echter als
een deus ex machina een bedrag
van èèn miljard uit de hemel, als
gevolg van de hogere opbrengst
van belastingen en premies.
Net op tijd had prof. Van den Belt
van het Centraal Plan Bureau be
rekend dat lonen en salarissen de
afgelopen periode zo sterk geste
gen zijn dat de overheid èèn mil
jard extra kan incasseren. Op
korte termijn kan Andriessen dus
weer even ademhalen, want het
tekort bedraagt nu nog „slechts"
6 procent (toch nog zo'n dikke 15
miljard). Maar op zich is de ont
wikkeling allerminst positief. De
extra opbrengst wordt vrijwel
zeker veroorzaakt door een stij
ging van de post incidenteel van
net 2,5 procent. Voor de kosten
ontwikkeling van het bednjLle-
ven en dus voor het herstel van de
economie een slechte zaak.
Voor de PvdA is deze tweede ex
plosie, na die van 1976, het argu
ment om ook de incidentele
loonsverbeteringen onder de cao
afspraken te brengen. CDA en
WD zeggen daarentegen: Zie je
wel, de plannen van Den Uyl tot
loonmatiging zijn tot mislukken
gedoemd, want de post inciden
teel is toch niet in de hand te hou
den. In elk geval is Andriessen
met de èèn miljard even uit de
brand, maar of dat een blijvende
ontwikkeling is, is twijfelachtig
want de meevallers van vandaag
zijn vaak de tegenvallers van
morgen.
