Geen gemengde
commissie voor
Molukse zaken
Aantjes waarschuwt kabinet over abortus
Pleidooi voor
vrouwenbureaus
Rechter voorstander van
vergunning hasjverkoop
'OOK KROON NIET ONFEILBAAR'
Regering zwicht voor Kamer
Bedrijven ontkennen
overtreden van boycot
Hulp aan Cuba
wordt geschrapt
Onrust over
Urenco-
kwestie
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1978
DEN HAAG (GPD) - Indien
het huidige kabinet er niet
in slaagt zelf met een abor
tus-wetsontwerp te ko
men, dient zij zich niet te
verzetten tegen een even
tueel daarna aanvaard ini
tiatief-voorstel van PvdA
en VVD. De regering zou
de bekrachtiging van zon
initiatief-ontwerp niet
meer mogen tegenhou
den, ook al gaat het tegen
het kabinetsstandpunt in.
Dat schrijft CDA-fractie-
leider mr. Wim Aantjes de
ze week in de politieke
tijdschriften van CDA,
KVP, ARP en CHU.
Bij de totstandkoming van dit ka
binet is afgesproken dat het ka
binet vóór 1 januari 1979 met een
eigen wetsvoorstel zal komen.
„Komt dat er niet vóór 1 januari,
dan is de weg vrij voor een initia
tief-ontwerp", zo zegt Aantjes.
„PvdA en WD zijn dan geheel
vrij om een wet in hun geest tot
stand te brengen. Nu deze proce
dure is vastgelegd in het regeer
akkoord, zal aan een aangeno
men initiatief-ontwerp de hand
tekening van de minister niet
meer kunnen worden onthou
den".
Tijdens de onderhandelingen in de
kabinetsformatie tussen PvdA,
CDA en D'66 - vorig jaar zomer -
verzette vooral de huidige pre
mier Van Agt zich tegen een re
geling waarbij het kabinet zich
bij een initiatiefontwerp zou
neerleggen. Van Agt zou daar ook
nu nog weinig voor voelen.
Aantjes is ook vorig jaar al akkoord
gegaan met de regeling dat een
initiatief-ontwerp - ook al is dat
het CDA niet welgevallig - door
het kabinet zal worden bekrach
tigd, indien het door een meer
derheid van de Eerste- en Tweede
Kamer is aanvaard. PvdA en
VVD - die samen al eerder een
(door de Eerste Kamer verwor
pen) eigen abortus-voorstel in
dienden - hebben in de beide
Kamers een meerderheid.
Van Agt heeft in het verleden dui
delijk gemaakt dat hij als minis
ter van justitie in het kabinet-Den
Uyl dat PvdA-WD-ontwerp niet
zou hebben mede-ondertekend.
De opmerkingen van Aantjes lij
ken dan ook een waarschuwing
aan het adres van die CDA'ers -
binnen en buiten het kabinet -
die vinden dat zo'n eventueel ini
tiatief-ontwerp van socialisten en
liberalen, na het mislukken van
de kabinetspogingen, koste wat
kost dient te worden tegenge
houden.
Dat zelfde geldt voor minister An-
driessen van financiën, een van
de CDA-politici die een voorber
houd heeft gemaakt tegen de
abortusparagraaf uit het regeer
akkoord van CDA en WD. Voor
al Andriessen en minister Garde
niers van CRM zouden nu in het
kabinet dwars liggen tegen de
voorstellen voor een kabinets-
ontwerp van minister De Ruiter
(justitie) en Ginjaar (volksge
zondheid).
Deze twee bewindslieden hebben
in het kabinet een ontwerp op ta
fel gelegd waarbij abortus in spe
ciale klinieken in de eerste drie
maanden van de zwangerschap
vrij wordt toegestaan. Na die tijd
zou de ingreep in een ziekenhuis,
moeten plaatshebben, met een
aanmeldingstermijn van zeker
een week. Bovendien zou het
abortus-toerisme moeten worden
ingedamd.
Het verzet tegen dit voorstel komt
binnen het kabinet vooral uit
CDA-hoek. De bezwaren richten
zich tegen het feit dat in dit voor
stel uitsluitend procedurele za
ken worden geregeld en niet
wordt ingegaan op de vraag in
welke gevallen abortus wel, en in
welke niet dient te worden toege
staan. Door deze problemen
wordt er in Den Haag rekening
mee gehouden dat een kabinets
voorstel mogelijk pas zeer kort
voor 1 januari zal worden inge
diend.
Sanctie-wet
In hetzelfde artikel in de CDA-bla-
den maant Aantjes de regering
haast te maken met de afhande
ling van de Sanctiewet, de wet die
onder andere boycot-maatrege
len tegen bijvoorbeeld Zuid-
Afrika mogelijk moet maken. De
behandeling hiervan is gestokt in
de Eerste Kamer omdat de rege
ring geen antwoord heeft gege
ven op opmerkingen daarover
vanuit de Senaat.
Aantjes zegt nu dat dat te lang
duurt. Als de regering - in dit ge
val minister Van der Klaauw -
besluit het in de Tweede Kamer
reeds met ruime meerderheid
aanvaardde wetsontwerp niet
verder te verdedigen, „dan zou
een politiek zeer moeilijke situa
tie ontstaan". Volgens Aantjes
handelt het kabinet daarmee in
strijd met zijn eerdere verklarin
gen. De CDA-leider laat duidelijk
blijken dat de Tweede Kamer dan
wel eens met een eigen initiatief-
ontwerp kan komen om de rege
ring op die manier voor het blok
te zetten.
In
Rustig verloop
Turkse betogin»
AMSTERDAM (ANP) -
weerwil van de aangekondig
de "acties" is gisteravond in
Amsterdam de premiere van
de speelfilm "Midnight-Ex
press" zonder ongeregeldhe
den verlopen. Voor de aan
vang der voorstellingen heb
ben ongeveer honderd Tur
ken oen betoging gehouden
bij dè bioscoop Bellevue Ci-
nerama aan de Amsterdamse
Markstraat. Een en ander
verliep zonder opschudding,
aldus de directie van de bio
scoop.
De Turkse gemeenschap in Ne
derland heeft tegen de film
geprotesteerd omdat daarin
scenes voorkomen die als
"grievend" ervaren worden
voor het Turkse volk. Aan-
vankelijk stemde de neder-
landse distributiemaat
schappij erin toe de meest
gewraakte passage uit de film
te knippen. Deze coupure
werd echter te elfder ure on
gedaan gemaakt op last van
de directie van Columbia Pic
tures, de produktiemaat-
sehappij die de film uitgeeft.
DEN HAAG (GPD) - In een voorlo
pig advies aan staatssecretaris
Kraayeveld van CRM heeft de
Emancipatiekommissie voorge
steld vijftien regionale vrouwen
bureaus en een landelijk coördi
nerend bureau op te zetten.
Daarnaast zouden emancipatie-
banen - voorlopig voor drie jaar -
in diverse instellingen geschapen
moeten worden om een meer
emancipatiegevoelig klimaat te
scheppen, en zouden emancipa
tiegroeperingen over betaalde
krachten moeten kunnen bé-
schikken. Dit pakket van maat
regelen zou een zgn. activerend
netwerk moeten vormen, ter on
dersteuning
tiatieven in
werk.
Dit advies is op het uitdrukkelijk
verzoek van de staatssecretaris
voortijdig aan haar aangeboden
in het „Voorbericht emancipa
tiewerk en activerend netwerk"
De staatssecretaris had dringend
behoefte aan een snel advies,
omdat zij gedurende haar ambts
periode 31 miljoen gulden meer
te besteden heeft dan' aanvanke
lijk was voorzien. Zij heeft ver
klaard zo snel mogelijk over de
besteding van de extra gelden te
willen beslissen.
De EK zegt in het voorlopig advies
dat alleen emanciperend vrou
wenwerk vanuit de emancipatie-
pot gefinancierd moet worden.
Een verdergaande subsidiëring
van dit werk vindt de EK hard
nodig, nu het emancipatiegebeu-
ren in zulke brede lagen van de
maatschappij doordringt. Als
maatstaf voor emancipatiewerk
stelt zij dat het een bijdrage moet
leveren aan bewustwording van
vrouwen met betrekking tot hun
rol en positie, dat het ondersteu
nend moet zijn bij het verande
ringsproces bij vrouwen en dat
het verandering moet bevo.rde-
ren van belemmerende structu
ren. Bij dit laatste denkt de EK
onder meer aan een eerlijker ver
deling van arbeid, aan arbeidstij
den en aan schooltijden. Ook
vrouwenwerk dat een drempel
functie naar emancipatiewerk
vervult, zou met emancipatiegel
den gesubsidieerd moeten wor
den.
Ander vrouwenwerk, dat bijvoor
beeld meer gericht is op ont
spanning of algemene vorming,
komt in aanmerking voor de
rijksbijdrageregeling Sociaal-
Cultureel Werk.
Man neergestoken
DEN HAAG (ANP) - By een vecht
partij bij het "Europahuis" in
Den Haag is gistermiddag de 23-
jarige Krisnadath Poeran uit die
stad om het leven gekomen. De
man werd tijdens een ruzie met
een mes in de rug gestoken en
overleed later in het ziekenhuis
De dader is nog voortvluchtig.
Volgens de Haagse politie zou het
motief van de vechtpartij enkele
grammen heroïne zijn die het
slachtoffer van de dader had ont
vreemd.
De minister van CRM, mevroüw Gardenierse
\enlandse zaken. Wiegel, luisteren aandachtig nat
Kamer tijdens het zogenaamde Molukken-debat.
DEN HAAG (GPD) - De regering houdt niet vast aan haar
streven te komen tot een gemengde overlegcommissie
voor Molukse zaken. Vice-premier Wiegel, die Molukse
aangelegenheden voor het kabinet coördineert, verklaar
de dit gisteren in de Tweede Kamer. Hiermee is de rege
ring tegemoet gekomen aan de druk van de Kamer en uit
de Molukse gemeenschap voor een volledig Molukse
commissie. In moties hadden zowel de regeringsfracties
als de oppositie aangedrongen op een wijziging van het
regeringstandpunt.
Minister Wiegel verklaarde dat de
regering duidelijk rekening wil
houden met de strekking van de
ze moties, die tydens het eerste
deel van het debat door de
ZWOLLE (GPD) - „Ik zal de
eerste zijn die legalisering
van de handel in drugs zal
toejuichen. Het is ontzet
tend moeilijk de een te be
straffen terwijl een ander
zijn gang kan gaan in een
gelegenheid die min of
UTRECHT-DEN HAAG (GPD)
HAAG - De Nederlandse bedrij
ven die er van worden beschul
digd de handelsboycot van Rho
des ië te overtreden ontkennen
dat in koor. Gisteren werd de lijst
gepubliceerd die door een spe
ciale gedelegeerde van de Ver
enigde Naties is opgesteld en
waarop 17 Nederlandse bedrij
ven voorkomen, vooral hele gro
te. Een woordvoerder van de
Philips-directie: „Wij moeten
herhalen wat we al eerder ver
klaard hebben. Philips houdt
zich strikt aan de bepalingen be
treffende het handelsverbod met
Rhodesië". Een woordvoerder
van de KLM zei dat de maat
schappij niet officieel op de hoog
te 'is gebracht van haar plaats op
de lijst. Het offieële directie
commentaar luidt: „De KLM is
op de hoogte van de bepalingen
omtrent handelsbetrekkingen
met Rhodesië en houdt zich daar
stipt aan".
De KLM heeft wel een idee hoe ze
op de lijst is gekomen. De maat
schappij heeft een vertegen
woordigster in Rhodesië, me
vrouw Anita Vaughn, maar die
heeft alleen een dienstverlenen
de functie. „Zij verkoopt geen
tickets en verricht geen betalin
gen. Ze doet nuttig bemidde-
lingswerk, bijvoorbeeld voor
mensen die vanuit Zuid-Afrika
naar Europa willen vliegen", al
dus de KLM-woordvoerder.
Heinekens voorlichter, de heer El
frink, zegt het hoogst verwon
derlijk te vinden dat Heinekens
brouwerijen op bedoelde lijst
voorkomt. „Vraagt u of wij han-
meer oogluikend gelegali
seerd is". De politierechter
in Zwolle, mr. B. Sprey,
spuwde gisteren zijn gal
toen twee idealistische
Zwollenaren werden
voorgeleid wegens handel
in drugs.
Henk S. en Aad de Z., beiden 23 jaar
en zonder werk, waren in overleg
met de sociale dienst van de ge
meente Zwolle een winkeltje in
biologisch dynamisch voedsel
begonnen. Later gingen ze ook
hasj verkopen omdat ze ernstige
bezwaren hadden tegen de gang
van zaken in een plaatselijk
jeugdcafë, Hedon. Daar wordt al
enkele jaren in drugs gehandeld
zonder dat het openbaar ministe
rie ingrijpt. Dit gebeurt dan wel
onder de voorwaarde dat de ver
dovende middelen ter plaatse
gebruikt worden maar volgens
Henk S. wordt daar op een on
geoorloofde wijze handel bedre
ven. „Er is geen beleid omdat het
bestuur steeds wisselt, maar ze
ker is dat verschillende mensen
daar risicoloos veel geld verdie-
naam" nen", zo vertelde Henk de politie-1
rechter.
Ook Internatio-Muller in Rotter- Zelf had hij gehoopt door marihua-
delsbetrekkingen onderhouden
met Rhodesië, dan zeggen wij-ca-
tegorisch: neen. Aldus is er geen
sprake van overtreding van de
VN-resolutie. Wij zullen dan ook
bij de betreffende instantie pro
test laten horen voor dit onte
recht vermelden van onze
dam behoort niet op die lijst te
staan, aldus een directielid van
dit bedrijf „Het komt ons name
lijk uit zakelijke overwegingen
als nogal onwijs voor contacten te
hebben met Rhodesië. Daar hou
den we ons afzijdig van en dat is
zuiver eigen belang. Dat weten
ook onze werkmaatschappij-
te verkopen de druggebrui
kers te kunnen motiveren en hen
door goede voorlichting van de
nadelige gevolgen van hard
drugs te kunnen overtuigen. On
der meer had hij opium verkocht
en in een laboratorium laten on
derzoeken om te bewijzen dat
hard-drugs vaak verontreinigd
zijn. Bovendien was Henk van
mening dat het gebruik van ver
dovende middelen in een cafè-si-
tuatie te stimulerend werkt.
Mr. Sprey maakte al snel duidelijk
dat hij geen enkele verantwoor
delijkheid wenste te nemen voor
de situatie in Hedon. „Ik weet dat
men de handel in drugs daar toe
laat, maar dat is een zaak van het
openbaar ministerie en de ge
meente Zwolle. Ik vind het jam
mer dat er geen wet is op grond
waarvan je een vergunning aan
dit soort gelegenheden kunt ge
ven. Dan zou er ook betere con
trole mogelijk zijn"
De politierechter vond dat hij nu
eenmaal moest handelen volgens
de wet. „Ik vind het ook bijzon
der vervelend dat ik u moet ver
oordelen terwijl Koos Zwart elke
zaterdag officieel de prijzen van
drugs aankondigt voor de radio"
zo zei hij en veroordeelde de twee
heren tot een boete en inbeslag
neming van de drugs. Overigens
maakte hij wel duidelijk dat hij
de mensen die in Hedon komen
dezelfde straf zal geven als het
openbaar ministerie mocht be
sluiten hen te vervolgen.
HAARLEM (ANP) - Negen ver-
dachen in een omvangrijke
zwendelaffaire met gestolen rij
bewijzen zijn gisteren door de
rechtbank in Haarlem veroor
deeld tot straffen van zes weken
tot achttien maanden.
De mannen waren betrokken bij
diefstal, vervalsing en verkoop
van rijbewijzen, het oplichten
van banken en het verhandelen
van huurauto's.
DEN HAAG (ANP) - Colombia,
Cuba, Jamaica, Peru en Tu
nesië worden vanaf volgend
jaar niet langer aangemerkt
als concentratieland voor de
Nederlandse ontwikkelings
hulp. Minister De Koning
(ontwikkelingssamenwer
king) heeft dit gisteren mee
gedeeld aan de ambassadeurs
van die landen. Deze be
leidswijziging die de regering
in het hulpprogramma wil
doorvoeren, behoeft nog wel
de goedkeuring van het par
lement.
De Nederlandse regering stelt
zich voor, dat de landen met
een bruto nationaal produkt
per hoofd boven de 550 dollar
voortaan niet langer als con
centratieland hulp kunnen
ontvangen. Voor de vijf lan
den geldt dat volgens de cij
fers van de Wereldbank voor
1976 dit bedrag is overschre
den.
Met Tunesië, Jamaica, Peru en
Colombia zal een nieuwe sa
menwerkingsrelatie worden
aangegaan van in het alge
meen minder bewerkelijke
aard.
De hulp aan Cuba zal na 1 ja
nuari 1979 niet worden voort
gezet, omdat er geen wijzi
ging is gekorpen in de aard en
omvang van het Cubaanse
optreden in Afrika. Lopende
projecten en verplichtingen
zullen echter worden afge
maakt, zo heeft minister De
Koning laten weten.
PvdA'er Molleman en de VVD-
woordvoerster mevrouw Kap-
peijne van de Coppello waren in
gediend. Ook het resultaat van de
onlangs gehouden inspraakron
de voor Molukse organisaties
speelde bij het regeringsbesluit
een rol, zo zei hij.
Uit net rapport van deze inspraak
bleek dat het overgrote deel van
de betrokken organisaties be
zwaar heeft tegen een gemengd
karakter van de commissie. Mi
nister Wiegel maakte voorts be
kend dat in overleg met de beide
voorzitters van de vroegere ge
mengde overlegcommissie, de
heren Kobben en Mantouw, be
sloten is het historische onder
zoek naar de verhouding tussen
Nederland en de Zuid-Molukken
voort te zetten. De overlegcom
missie viel enkele maanden gele
den uiteen, terwijl alleen dit on
derzoek nog moest worden afge
rond.
Besloten is nu dat de wetenschap
pelijk medewerkster die verbon
den is aan de commissie het on
derzoek zal voortzetten onder
leiding van de Nijmeegse hoogle
raar Van der Wal. Deze heeft zich
gespecialiseerd in deze materie
De beide voorzitters van de vroe
gere commissie verklaarden zich
tijdens een gesprek afgelopen
dinsdag bereid het onderzoek te
begeleiden. Ook andere deskun
digen op het gebied van de Mo-
lukken zullen worden aange
trokken.
Tussen de CDA-fractie "en de
(CDA-)minister Gardeniers van
CRM bleef ook bij het einde van
het debat een conflict bestaan
over de toekomst van de welzijn-
sinstantie IKAN. De minister
heeft na een jarenlange discussie,
vooruitlopend op de nieuwe op
zet van het welzijnswerk voor de
Molukse gemeenschap, besloten
de subsidie aan IKAN per 1 ja
nuari aanstaande stop te zetten.
CDA-woord voerder Van Leijen:
horst was het met dit besluit niet
DEN HAAG (GPD) - Gedeputeer
de Staten van Zuid-Holland pre
tenderen niet dat zij bij de be
handeling van bezwaarschriften
tegen gemeentelijke bestem
mingsplannen altijd de enig juis
te beslissing nemen. Maar, zo
voegen GS hier aan toe, bij de uit
spraken van de Kroon kan daar
evenmin van worden uitge
gaan.
Het dagelijks bestuur van de pro
vincie Zuid-Holland antwoordt
dit op schriftelijke vragen van het
Rotterdamse statenlid E. P. van
Heemst (PvdA). Deze stelde zijn
vragen naar aanleiding van een
onderzoek dat door twee Leidse
juristen van het Nederlands In
stituut voor Ruimtelijke Orde
ning en Volkshuisvesting werd
ingesteld naar de behandeling
van 1033 bestemmingsplannen in
Zuid-Holland.
Dit onderzoek wees onder meer uit
dat de Kroon bij de beoordeling
van bestemmingsplannen en be
zwaarschriften daartegen slechts
in 16 procent van de onderzochte
gevallen het besluit van Gedepu
teerde Staten handhaafde. Wie
bezwaar maakt tegen een door de
gemeenteraad vastgesteld be
stemmingsplan kan bij het pro
vinciaal bestuur een bezwaar
schrift indienen. Daarna bestaat
nog de mogelijkheid om bij de
Kroon in beroep te gaan. Van di
verse kanten (onder anderen oud
minister Gruijters en de Vereni
ging van Nederlandse Gemeen
ten) is de laatste jaren bepleit om
dit Kroon beroep af te schaffen,
dan wel te beperken.
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland wijzen erop dat bij
hooguit èèn op de vijf bestem
mingsplannen een beroep op de
Kroon wordt ingesteld. Dat is,
gezien de „verstrekkende bete
kenis van bestemmingsplannen
èn de zeer ruime bezwaar- en be
roepsmogelijkheden, bepaald
niet opzienbarend hoog", aldus
het provinciaal bestuur.
Verder heeft, vervolgen Gedepu
teerde Staten, de vernietiging
van hun besluiten door de Kroon
vaak betrekking op onderdelen
van een bestemmingsplan, die
van ondergeschikte betekenis
zijn. Waar Gedeputeerde Staten
by gemeentebesturen aandrin
gen op correcties bij de eerstvol
gende herziening van het be
stemmingsplan, is de Kroon vaak
geneigd al direct tot afkeuring
over te gaan. Een andere factor
die kan leiden tot vernietiging
van besluiten van GS is de lange
duur van de procedure. Intussen
vinden vaak ontwikkelingen
plaats, die nopen tot aanpassing
van het plan.
Reins ter Beek PvdA
DEN HAAG (GPD) - Binnen de
Tweede-Kamerfractie van het
CDA is opnieuw onrust ontstaan
over de Urenco-kwestie. Gisteren
werd in Den Haag bekend dat
vandaag de lang verwachte af
sluiting zou plaatshebben van het
diplomatiek-politieke voorspel
voor de leveringen van verrijkt
uranium door Urenco, Brits-
Duits-Nederlandse Brits-Duits-
Nederlandse consortium, aan
Brazilië. Daarbij zouden, naar
gisteren bekend werd, harde
garanties tegen een eigen be
schikkingsmacht van Brazilië
over uit het verrijkt uranium te
winnen plutonium, ontbreken.
Dit plutonium zou in de toekomst
gebruikt kunnen worden voor
kernwapens.
Tijdens de Tweede-Kamerdebatten
over de Urenco-affaire in juni jl.
had premier Van Agt toegezegd
dat aan de levering van verrijkt
uranium aan Brazilië de voor
waarde zou worden verbonden
dat Brazilië te zijner tijd niet de
beschikkingsmacht zou krijgen
over het te winnen plutonium,
maar dat dat plutonium zou wor
den beheerd door een internatio
nale organisatie.
Het ministerie van buitenlandse
zaken maakte gisteren bekend
dat deze veiligheidseisen van de
Tweede Kamer, onderschreven
door de regering, weliswaar niet
in de diplomatieke nota's zijn
vastgelegd, maar wel mondeling
tot uiting zullen worden gebracht
door de Nederlandse ambassa
deur in Brazilië tydens de for
mele notawisseling.
Voor de PvdA-fractie in de Tweede
Kamer is dat volstrekt onvol
doende. Woordvoerder Relus ter
Beek liet gisteren blijken van
plan te zijn de regering over deze
kwestie nader aan de tand te
voelen. Binnen het CDA bestond
gisteravond nog geen overeen
stemming over de vraag of met de
verklaring van de ambassadeur
zal zijn voldaan aan de eis voor
afdoende veiligheidsmaatrege
len, die voornamelijk op aan
dringen van CDA-woordvoerder
Van Houwelingen is gesteld tij
dens de kamerdebatten van ju-
