'Politie op tram
niet de oplossing
[PUBLIEK
Rij kspolitieman
verbitterd weg
ihn (S)Zwieten
Stichting gaat
naar Oostenrijk
PAGINA 4
VARIA
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 19noIS
door
Herman van
Amsterdam
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
Kritisch Noordwijk
schrijft aan raad
Nog voordat de voor de PTT
werkende architecten met
een ontwerp op tafel zijn ge
komen worden al de nodige
noten gekraakt over het toe
komstige gezicht van het
postkantoor aan de Voor
straat in Noordwijk-Binnen.
De meningen zijn verdeeld.
Er zijn voorstanders van
nieuwbouw, er zijn er die daar
pertinent tegen zijn. Onder
deze laatste categorie bevindt
zich Kritisch Noordwijk.
Deze vrij kleine maar, om haar
sterke drang tot actie voeren,
geduchte groepering, heeft
alvast een waarschuwings
schot afgevuurd in de vorm
van een brief aan de raad en B.
en W. Daarin geeft men te
kennen dat de Noordwijkse
gemeenschap het beste af zou
zijn met een verbouwing van
het huidige postkantoor.
Waarom? Omdat dan de rus
tieke voorgevel ervan voor
het nageslacht bewaard zou
kunnen blijven. In Noordwijk
aan Zee is er in het verleden al
zo veel moois tegen de vlakte
gegaan, laten we er in Binnen
zuinig op zijn, redeneert Kri
tisch Noordwijk.
Nooit
Voorzitter Tim Boyens: "Na
tuurlijk kan een beetje crea
tieve architect echt wel
nieuwbouw neerzetten met
ook een fraai geveltje dat een
Weer reünie in Zoeterwoude
Boyer "Dienstwoning zoeken
voldoende amnslag."
Voorstraat. Maar het zal nooit
kunnen wedijveren met wat
er nu staat."
Boyens zegt zich moeilijk te-
kunnen voorstellen, dat er
steekhoudende argumenten
worden gevonden om het
toch maar nieuwbouw te la
ten worden. "Voor zover ik
het heb begrepen", zegt hij,
"is het grootste probleem
ruimtegebrek. Nu, dan is de
oplossing eenvoudig. De
ruimte in het gebouw wordt
momenteel maar voor een
kwart ingenomen door het
postkantoor, de rest is woon
ruimte voor directeur Ras.
Als ze voor hem nu een
dienstwoning zoeken is er
meer dan voldoende arm-
Om er aan mee te helpen dat de
in de tweede helft van de vo
rige eeuw gebouwde voorge
vel uit slopershanden blijft
zullen de kritische Noord wij
kers desnoods neg wat zwaar
geschut in stelling brengen.
Afhankelij k van de ernst van
de situatie" zuilen er, zo kon
digen ze nu al vast aan, hand
tekeningen worden ingeza
meld, ingezonden stukken in
kranten worden geschreven,
raadsleden aan hun jasje
worden getrokken, protest
worden aangetekend tegen
een ter inzage gelegde bouw
tekening en ga zo maar door.
"Van het postkantoor moeten
ze afblijven", zegt Boyer, die
er zelf naast woont.
De Oostenrijkse hoofdstad We
nen kan volgend jaar een "in
vasie" verwachten van Ne
derlanders die de naam Van
(S)Zwieten dragen. De verte
genwoordiging van een van
de oudste geslachten van
Zuid-Holland heeft een soort
pelgrimstocht in gedachten,
een eerbetoon aan hun ver
familielid Gerard van Zwie-
ten, die in de 18e eeuw naam
maakte in Oostenrijk.
Gerard, in 1700 geboren, stu
deerde in Leiden onder de be
roemd geworden medicus
Boerhaave. Nam, toen hij af
gestudeerd was, af en toe
diens colleges over en kreeg
al snel grote bekendheid. Ook
in het buitenland. Dat resul
teerde onder meer in een ver
zoek naar Brussel te komen
om daar de lijfarts van de Oos
tenrijkse keizerin Maria The-
resia van advies te dienen bij
de behandeling van de zwaar-
zieke Marianne, zus van de
keizerin.
Marianne stierf. Het verhaal wil
dat de lijfarts de adviezen van
Van Zwieten volledig in de
wind had geslagen maar dat
hij desondanks de Hollandse
geneesheer de schuld van het
overlijden in de schoenen
wilde schuiven. De keizerin
trapte daar niet in maar be
sloot daarentegen Van Zwie
ten tot haar lijfarts te benoe-
Dat was in 1745. Hij bleef in We
nen wonen en stierf er in 1772.
In zijn Oostenrijkse periode
zette .hij onder meer de medi
sche faculteit van V/enen op
poten en maakte hij een begin
met de hofbibliotheek. Op di
verse plaatsen in Wenen her
inneren gedenkstenen en
horstbepldpn aan Hp7p be
kende telg uit het Van Zwie
ten-geslacht.
Hoeveel er in het vooijaar naar
Oostenrijk gaan en wat ze er
precies gaan doen zal begin
september ter sprake komen
op de familiereünie die de
Van (S)-Zwieten Stichting
organiseert binnen de muren
van het Heineken-biercom-
plex in Zoeterwoude. Het is
het derde jaar dat familiele
den elkaar daar treffen. De
lokatie is overigens niet zo
maar gekozen. Eeuwen terug
stond op het terrein waar nu
de bierfabriek staat het kas
teel Huys te Zwieten. Fun
damenten daafvan zijn nog
bewaard gebleven.
De Van (S>-Zwieten Stichting
telt inmiddels 260 leden, die
zich stuk voor stuk interesse
ren voor het verleden van dit
oude geslacht. De stichting
coördineert het navorswerk.
Voorzitter Pieter van Zwieten
uit Heemskerk heeft inmid
dels een deel van zijn woon
huis omgebouwd tot fami
liearchief. Daarin worden op
geborgen alle bijzonderheden
over de nog steeds naar alle
kanten uitdijende stamboom.
In het archief is ook plaats inge
ruimd voor tastbare "reli-
kwiën" van de familie, zoals
lakzegels, meubels en schil
derijen. De verzameling is
nog niet bar groot. Veel stuk
ken zwerven nog rond in de
familie en ook daarbuiten is
het nodige in omloop.
Zo kwam de stichting er kort
geleden bij toeval achter dat
een particulier te Valkens-
waard in het bezit is van een
model van het galjoen "Huys
te Zwieten", waarvan het ori
gineel ten tijde van de Ver-
Alphenaar
Jan van
Zwieten,
penning
meester
enigde Oostindische Com
pagnie werd gebouwd in op
dracht van de toenmalige be
woner van het kasteeel in
Zoeterwoude. Die particulier
wil het scheepsmodel niet af
staan maar hij heeft er wel in
toegestemd dat het tentoon
gesteld zal worden op de reü
nie.
Men is er inmiddels achter wie
het miniatuursscheepje heeft
gebouwd nml. een oud-me
dewerker van het scheep
vaartmuseum in Amsterdam,
die bij de bouw is uitgegaan
van de originele werkteke
ningen. Die tekeningen pro
beert de stichting nu "te ach
terhalen.
Er is steeds grote belangstelling
voor de reünie, die nu het ka
rakter heeft gekregen van een
jaarlijkse bijeenkomst met
een officiële agenda en notu
len. Dit keer zijn er 150 uitge
nodigd. Meer kan niet want
daar is de bezoekerszaal van
de bierfabriek niet op bere
kend.
„Carriere gebroken
AARDENBURG (GPD) - Cees Kramer heeft zijn
knuppel en pistool ingeleverd. De wachtmees
ter der rijkspoütie in Aardenburg houdt het
voor gezien.
Pet en uniform zijn in de kast opge
borgen. De motten mogen, als het
aan Kramer ligt, rustig hun werk
doen. Na zes jaar „trouwe dienst"
heeft de 33-jarige Aardenburge-
naar zijn ontslag ingediend. „Ik
ben niet te intimideren door stre
pen en balken eigenlijk alleen
door menselijkheid, en die is bij
de politie verte zoeken", meent
Kramer. Hij voelt zich een beetje
de „Zeeuwse Kalma".
„Ik heb in die vijf jaar dat ik hier in
Aardenburg zat, de gekste dingen
meegemaakt. En het draaide bij
na altijd uit op een conflict met
burgemeester Lockefeer. Die
man - dat is me later gebleken -
heeft tot in Den Haag geprobeerd
mijn carrière bij de politie te bre
ken", zegt Kramer. En hij voegt
eraan toe: „En het is hem gelukt
ook. Toen ik in april geen wacht
meester eerste klas werd, was het
me duidelijk. Dat is overigens
niet de enige reden van mijn ver
trek. Het gevoel weg te moeten, is
langzaam aan gegroeid".
Kramer werd geboren in Kortgene
op Noord-Beveland. Zijn vader
was lid van de SDAP, een vecht
jas, die vaak met „zijn bazen"
overhoop lag. Kramer jr. ging de
zelfde weg. Bij een fabriek in
Middelburg kwam hij in opstand
tegen wat hij zelf noemt „dat af
schuifsysteem van chefs, waar
van de gewone werknemers de
dupe werden".
Zes jaar geleden besloot Cees Kra
mer bij de rijkspolitie te sollicite
ren. Hij werd goedgekeurd en op
de politieschool in Arnhem ge
plaatst. En ook daar deed Kramer
van zich spreken. „Ze zullen me
daar ook wel als een querulant
hebben gezien ja... Ik vond - en
dat heb ik als woordvoerder van
de jongens ook duidelijk gezegd -
dat wij meer vrijheid dienden te
krijgen om bijvoorbeeld toneel
voorstellingen en dergelijke te
bezoeken. Na veel heen en weer
gepraat ging men daarmee ak
koord, maar uiteindelijk kwam
het er toch op neer dat alles zoda
nig werd geregeld, dat het op den
duur een verplichting werd. Een
beetje vrijheid hè... daarmee
hebben ze binnen het politieap
paraat zo'n moeite"
Rechten
Discussie was volgens Kramer on
mogelijk op de politieschool. Die
discussie kwam pas later, toen
Kramer als wachtmeester aan het
werk ging in Aardenburg. In z'n
vrije tijd bezocht hij vergaderin
gen van de PvdA West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, een af
deling die zonder voorzitter
kwam te zitten. Cees Kramer
werd gevraagd en zei ja. In zijn
werk had hij intussen al de nodi
ge ervaringen opgedaan. „Als
politieagent moet je anderen op
hun rechten en plichten wijzen,
maar het gekke is dat binnen het
apparaat zelf nauwelijks wordt
gekeken naar je rechten. Je hebt
alles maar te slikken en anders
ontstaan er problemen. Zo'n
plaatselijk commandant kan
doen wat hij wil, hij kan je altijd
dwars zitten".
Cees Kramer ging steeds meer na
denken over het politieapparaat
en de functie ervan. Hij ontwik
kelde een duidelijke mening en
die ventileerde hij regelmatig in
bijvoorbeeld de dienstcommissie
van het district Middelburg en
binnen de Politiebond. Opmer
kingen aldus Kramer over het
maatschappelijk denken van de
agent over de Rote Armee Frak-
tion, Zuid-Afrika, Spanje en de
affaire-Kalma, de Rotterdamse
hoofdinspecteur, PSP'er, die zyn
baan verloor nadat hij had mee
gedaan aan een betoging voor het
Duitse consulaat na de dood van
leden van de RAF in een West-
duitse gevangenis.
Als agent schreef Cees Kramer naar
de mening van zijn superieuren
veel te weinig bonnen. „Ja, als er
nu sprake is van onwil, ontkom je
er niet a
derdaad i
bonnen. Je kunt veel beter c
met de mensen praten. Als po
litieagent kom je trouwens erg
vaak met mensen die problemen
hebben in contact. Die sociale
kant, daaraan wordt veel te wei
nig gedaan. Waarom doet iemand
zus en zo. Nee, bij de politie telt
alleen het feit, het strafbare
feit".
Werk en politiek. Cees Kramer
kreeg er grote problemen mee.
Keer op keer botst hi j, vaak in het
openbaar, met burgemeester
Lockefeer van Aardenburg. Het
begon volgens Kramer een paar
jaar geleden, toen hij voorzitter
werd van de PvdA in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen.
„Het belangrijkste recht dat een
mens heeft, een recht dat zelfs in
de Grondwet is opgenomen, is
mij door de burgemeester ont
nomen: vrijheid. Ik kan tal van
voorbeelden noemen. Als PvdA-
voorzitter reageerde ik, tijdens
een vergadering, op een uitlating
van Lockefeer. Hij had, in een in
terview, opgemerkt dat er in Aar
denburg niet gebouwd zou wor
den voor speciale randgevallen.
Ik vond dat geen uitlating voor
een burgemeester".
rijkspolitieman zich niet moest
bemoeien met beleidszaken.
Kramer hoorde dat („Nooit
rechtstreeks, altijd via-via") en
luchtte zijn hart. „In die tijd heb
ik een keer met Kalma gespro
ken. Die adviseerde me met de
zaak door te gaan en ook de Poli
tiebond vond dat ik moest door
bijten", aldus Kramer.
„Weetje wat me zo tegenstaat? Dat
de burgemeester te vaak het
woord a-sociaal in de mond
neemt. Die man was van mening
dat ik, als agent, me niet zomaar
met allerlei zaken mocht be
moeien. Mijn beroep bracht, vol
gens hem, beperkingen met zich
mee. Ik op mijn beurt vraag me af
of een burgemeestersambt dan
geen beperkingen met zich mee
brengt".
Verbitterd
Cees Kramer is verbitterd. Hij zou
veel meer willen vertellen, maar
is bang dat het allemaal zal wor
den uitgelegd als „natrappen".
Hij treedt nu in dienst van de In
dustriebond NW („Vechten om
de centen te houden, niet om
meer centen te krijgen"). Na een
aantal cursussen gaat hij, als dis
trictsbestuurder, „het veld" in.
Kramer: „Och, bij de politie was
het toch nooit wat geworden. Met
een overplaatsing naar Lutje
broek verandert er niets".
Tegengaan zwartrijden
Volgens de deze dagen gepubli
ceerde resultaten van een
onlangs uitgevoerd onder
zoek blijkt het Haagse ge
meentelijke vervoerbedrijf^
jaarlijks zeven tot acht mil
joen passagiers zonder geldig
plaatsbewijs te vervoeren.
Dat is 9 procent van het totaal
aantal. Vastgesteld werd dat
bijna de helft van de zwartrij
ders dit bewust doet. Het eu
vel is het ergst in de onbe
mande koppelwagens van de
tram, waar iedere controle
ontbreekt.
In Rotterdam drong een paar
maanden geleden de mede
zeggenschapscommissie van
het personeel er bij de directie
op aan, weer conducteurs in
de zin van kaartjesknippers
aan te stellen, teneinde aan
het groeiende vandalisme bij
het openbaar vervoer het
hoofd te bieden. Het gemeen
tebestuur deelde laconiek
mee, dat daarvoor geen geld
beschikbaar was. Een zelfde
antwoord gaf nog weer een
paar maanden eerder het ge
meentebestuur van Amster
dam, waar bij tijd en wijle de
marechaussee wordt ingezet
om zwartrijderij en criminali
teit bij tram en bus te bestrij
den. Ten slotte werd vorige
week van de Nederlandse
Spoorwegen vernomen dat
men daar nogal drastische
maatregelen in petto houdt
om het andermaal in elkaar
slaan van hele treinstellen
door supporters van voetbal
verenigingen te voorkomen.
Onder andere de hondenbri
gade wordt ingeschakeld en
tegen overtreders zal zonodig
ook de procedure van snel
recht worden toegepast.
Het is natuurlijk beter dan
niets, maar men vraagt zich
toch wel eens af hoe het zich
allemaal zo heeft kunnen
ontwikkelen. Hier geldt im
mers zowel het gezegde, dat
de gelegenheid de dief maakt,
als dat voorkomen beter is
dan genezen. Al in 1972 waar
schuwde ik bij de behande
ling van de begroting van jus
titie tegen het mijns inziens
onzalige voornemen om con-
ducteurloze treinen te laten
rijden. Dat was overigens nog
juist in een tijd van perso
neelstekorten. De toenmalige
minister van justitie, Van Agt,
vond het niet nodig er met een
enkel woord op in te gaan.
Sedertdien heeft zich bij de
spoorwegen een systema
tisch proces van personeel-
suitkamming op stations, hal
teplaatsen en in de treinen
voltrokken. Nog vorig jaar
herfst werden vragen om in
Friesland niet tot het. inzetten
van onbemande treinstellen
over te gaan, in negatieve zin
beantwoord. De eisen van de
efficiency geven de doorslag
boven de eisen van veiligheid,
niettegenstaande wij inmid
dels in een periode van grote
werkloosheid zijn terecht ge
komen.
Door ilr. H. J. Rocth
Ook de verklaringen van de
gemeentebesturen van Rot
terdam en Amsterdam dat het
allemaal te duur is om weer
mensen in de controlerende
sector te gaan aanstellen, zijn
weinig bemoedigend. Wat te
duur is voor de vervoers
maatschappijen, zou boven
dien uit maatschappelijk
oogpunt wel eens (aanmer
kelijk) goedkoper en dus aan
trekkelijk kunnen zijn. Het
vervangen op deze manier
van mensen door automaten
is in een tijd van tekort aan
werkgelegenheid op zichzelf
al een kwestieuze zaak. Niet
alleen wordt aan betrokkenen
een stuk arbeidsvreugde ont
nomen, maar zij blijven van
zelfsprekend recht op uitke
ringen behouden gedurende
de periode van werkloos
heid.
Het gebrek aan toezicht op sta
tions en in treinen en bussen
opent ook de deur voor aller
lei ongewenste toestanden.
Het leidt tot het niet betalen
van de ritprijs, tot zakkenrol
lerij, tot het anderzins lastig
vallen van medepassagiers,
en op den duur ook tot het
stukslaan van automaten en
het vernielen van materiaal.
Nog nooit is echter een afwe
ging gemaakt van alle maat
schappelijke kosten, waarbij
de „winst" van de perso-
neelsbesparing wordt afge
wogen tegen het verlies aan
arbeidsplaatsen, de kosten
van herstel van aangerichte
vernièlingen, derving van in
komsten door het niet kopen
van een kaartje, en niet te ver
geten de kosten van inscha
keling van het politie- en jus
titieapparaat.
Inderdaad begint men de laat
ste tijd hier en daar op de sta
tions politiepersoneel te zien
in plaats van de vroegere ver
trouwde uniformen van de
spoorwegmensen. In zekere
zin is dit nog betreurens
waardiger dan de materiële
schade, omdat men op die
manier een stuk normale so
ciale controle vervangt door
repressief justitieel optreden,
wat neerkomt op een belang
rijke verslechtering van het
maatschappelijk klimaat. De
politie gaat, om zo te zeggen,
de taak van de perronopzich
ter overnemen. Zijn we daar
verder mee? Wordt dit voorts
dan niet een broek- of vest
zakprobleem uit economisch
oogpunt?
Hoezeer gelegenheid de dief
maakt, blijkt uit een in 1976
met medewerking van justitie
tot stand gekomen rapport
„Fraude en openbaar ver
voer". De boven summier ge
schetste situatie bij het open
baar vervoer bracht volgens
dit rapport een kwart van de
vooral jeugdige consumenten
o de verleiding tot crimineel
Wat de toestand in Den Haag
betreft hebben inmiddels de
ministers van verkeer en wa
terstaat en van justitie aan
twee leden van het parlement
bericht, dat voorshands niet
tot uitbreiding zal worden
overgegaan van het aantal
onbemande gekoppelde wa
gens bij de tram. Ten aanzien
van Rotterdam was het laat
ste bericht uit Den Haag, dat
de beide ministers de gestel
de vragen niet binnen de ge
bruikelijke tijd konden
beantwoorden omdat bij de
voorbereiding van dit ant
woord nog veel overleg wordt
gevraagd met de vervoerbe
drijven.
