Gaiapolis: een
hectare grote
'Vrijstaat"
eidse
agenda
Tuinieren met sluipwespen
en de "Tliun'-zaaikalender
KERMIS VERKAST
Biologisch-dynamische tuin in Oegstgeest bestaat vijf jaar
SPUIT-
FESTIJN
WAS
WEER
"TOPPER"
Nachtbrakend
vee in Leiden
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1978
OEGSTGEEST - "Samen met vele
anderen, in solidariteit bouwen
wij aan onze gemeenschap, een
vrijstaat. Nu, na vijf jaar wonen
en werken, leren en leven er zo'n
tien vaste deelnemers op een
stukje vrijgevochten Nederland,
een hectare in Oegstgeest
Zo stelt de werk- en leefgemeen
schap "Gaiapolis" uit Oegstgeest
die nu vijf jaar functioneert op
biologisch-dynamische basis in
een door haarzelf uitgegeven
brochure.
"Het is niet alleen een voedingsbe
weging en het is niet alleen aan
trekkelijk omdat gezond voedsel
wordt geleverd, maar ook omdat
het leven en werken hier een an
dere organisatie heeft dan in de
maatschappij".
Aan het woord is Willem Veldho
ven, een vaste deelnemer aan de
werk- en leefgemeenschap die nu
zo'n vijf jaar een biologisch-dy
namische tuin aan de Rijnsbur-
gerweg beheert in Oegstgeest.
Sinds ongeveer twee jaar woont
hij daar ook permanent.
Idee
Willem, die er op wijst dat hij liever
niet als woordvoerder aange
haald wil worden omdat het in
feite de hele groep is die in dit
kader centraal moet staan, maakt
deel uit van een kern van vaste
deelnemers aan de leefgemeen
schap. Naast vrijwilligers en sta
giaires brengt deze kern een in
het begin van de jaren zeventig
ontstaan idee van een leefge
meenschap die op biologisch-
dynamische (in het vervolg van
het verhaal kortweg b.d. ge
noemd) basis werkt, tot leven in
Oegstgeest.
Onvrede met de maatschappij had
al eerder tot zulke woon- en leef-
structuren geleid, maar in Ne
derland kwamen deze leefge
meenschappen pas na het woeli
ge jaar 1968 echt van de grond. De
eerste oorsprong van biologisch-
dynamisch werk in de praktijk
ligt al zo'n vijftig jaar terug, toen
een zekere Rudolph Steiner daar
zijn eigen ideeën over ontwik
kelde.
Het initiatief van de groep die nu in
Oegstgeest zit (hoofdzakelijk Ha
genaars) leidde tot het pachten
van een stuk grond aan de Rijns-
burgerweg in '73. Twee jaar gele-
"Open middag
voor de buurt a
OEGSTGEEST - De werk- en
leefgemeenschap "Gaiapolis" in
Oegstgeest houdt zaterdag van
14.00 uur tot 16.00 uur een "o^en
middag" voor omwonenden van
de Rijnsburgerweg. Deze men
sen kunnen dan kennis maken
met degenen die er werken en
tegelijkertijd met de manier
waarop gewerkt wordt. Er zal
ook een demonstratie sap-per-
sen gegeven worden.
Vanaf het weekend is het ook mo
gelijk om van dinsdag tot en met
zaterdag van 10 tot 18 uur biolo
gisch-dynamische produkten of
produkten van landbouwcoöpe
raties uit de derde wereld te ko
pen in een speciaal daarvoor op
gezette winkel; Daar kan men
ook informatie krijgen over de
ontwikkelingslanden.
den hebben de deelnemers, die
toen al een tijdje bezig waren in
hun tuin, grondcertificaten uit
gegeven ter waarde van honderd
gulden, om de grond, die tot dan
toe gepacht was, over te nemen.
Geen privé bezit
De achtergrondgedachte hierbij is
dat de grond niet als privé bezit
beschouwd mag worden. Meer
dan driehonderd medestanders
kochten een dergelijk certificaat
en zo werden de 40.000 gulden bij
elkaar gebracht die nodig waren
voor de aankoop van deze grond.
Het idee van de leefgemeenschap is
inmiddels uitgegroeid tot de be
bouwing van een stuk land van
één hectare, met daarbij woon
ruimten, een grote kas (het wa
renhuis genoemd) en sinds maart
vorig jaar een werkplaats waar de
overschotten uit de tuin verwerkt
kunnen worden en in flesjes en
potjes worden ingemaakt. Nu is
er dan ook nog een winkel bijge
komen waar b.d.-produkten en
produkten van landbouwcoöpe
raties uit de Derde Wereld ge
kocht kunnen worden. Verder
kan men er informatiemateriaal
over de onderontwikkelde lan
den krijgen.
Zelfbestuur
"Het gaat hier om kleinschaligheid,
het telen van landbouwproduk-
ten en het milieuvriendelijk ver
werken daarvan door middel van
handwerk. We hebben hier geen
baas, geen directie, maar een ar
beiderszelfbestuur", zo verdui
delijkt Willem Veldhoven.
De b.d.-tuin in Oegstgeest is een
landbouw "bedrijf' dat zijn'
groenten en fruit aan zogenaam
de verdeelcentra levert, die het
op hun beurt weer doorgeven aan
Reformhuizen en speciale
b.d.-winkeltjes. De prijzen wor
den in overleg met consumenten
vastgesteld. Mede hierdoor en
door een vrij constante afname
door "vaste klanten" is een der
gelijk "bedrijf' ook bij een slech
te oogst niet zo afhankelijk van
vraag en aanbod als een normaal
landbouwbedrijf, dat zijn pro
dukten via de veiling verhandelt.
De opbrengsten worden in een ver
dere ontwikkeling van het "be
drijfgestoken, de werkers krij
gen kost en inwoning, ziekenver-
zekering, AOW-premie en onge
veer 170 gulden zakgeld per
week. Uit de moestuin achter het
onderkomen van de groep aan de
Rijnsburgerweg wordt het eigen
voedsel gehaald.
De gemeenschap zelf vormt een al
ternatieve maatschappij binnen
de haar omringende maatschap
pij. Het is niet de bedoeling dat de
machines in de werkplaats de
mensen gaan vervangen of ze tot
een willoos hulpmiddel maken,
maar omgekeerd. De techniek
dient als hulpmiddel voor de
mensen die er werken, zo is.de
filosofie.
Het gebruiken van vrij eenvoudige
technische hulpmiddelen sluit
aan op de wijze waarop in de der
de wereld, waartoe de groep zich
sterk voelt aangetrokken, wordt
gewerkt.
Meebeslissen
Belangrijk voor de deelnemers is
ook de ver doorgevoerde demo
cratie, het beslissingsrecht over
alle lopende zaken. Zo beslissen
Donderdag
Deelnemers van de leef- en werkgemeenschap "Gaiapolis" aan h
gelegen kassen met tomatenplanten. Langs de planten staan hier e
"witte vlieg" op afstand moeten houden.
alle leden van de werkgemeen
schap (na één jaar lidmaatschap
is men volwaardig lid en wordt de
adviserende stem die men tot dan
toe heeft gehad, omgezet in con
crete medezeggenschap) over de
manier van werken en het geld.
Een voorbeeld is dat alle leden
meebeslissen over uitgaven die
hoger liggen dan 500 gulden. Zo
beslissen allen ook over het toe
kennen van een steuntje in de rug
van 1000 gulden voor elk jaar dat
iemand in de gemeenschap ge
werkt heeft, om elders een der
gelijke leefgemeenschap op te
zetten.
De groep, met nogal wisselende be
zetting, maar normaliter met een
vaste kern van zes man, komt er
de laatste tijd steeds meer toe
haar ideeën in de praktijk te
brengen. Was het in de eerste ja
ren een gevecht met en tegen de
grond en de weersomstandighe
den, nu is het een goed draaiende
gemeenschap geworden.
Veeteelt
In samenwerking met andere b.d.
tuinen en gemeenschappen (al
zo'n driehonderd in Nederland)
streeft men ernaar meer grond
'vrij te kopen' en "ideale be
drijfsvormen" op te zetten. Als
over dit laatste wordt gesproken
gaan de gedachten uit naar een
combinatie van akkerbouw, vee
teelt, landbouw en tuinbouw.
Verder wordt gestreefd naar een
verbetering van de combinatie
van „werk"- en „leefgemeen
schap. Tot nu toe moeten de
Gaiapolismensen nog te veel tijd
in het werk op het land steken.
Rond zes uur 's ochtends begin
nen ze in deze zomermaanden
met hun dagtaak.
'We streven naar 2 tot 3 vrije dagen
per week, om wat meer tijd over
te hebben voor scholing, creativi
teit en gewoonweg vrije tijd" al
dus Willem.
"Uniek"
'Het is helemaal geen vrijheid
blijheid" vult hij aan om deze
verkeerde indruk die veel men
sen over zulke gemeenschappen
hebben te nivelleren.
Het is een kritische benaderings
wijze van de maatschappij, mede
door het ontwikkelen van alter
natieve mogelijkheden en het
propageren daarvan, althans zo
luidt de doelstelling van de
groep. Daarvoor wordt keihard
gewerkt. Een unieke gemeen
schap, toch nog, maar van dat
..unieke" willen ze af.
t werk in de aan de Rijnsburgerweg
i daar afrikaantjes die de schadelijke
Troef, Noordeinde 2a, werkgroep
dienstweigeren, tot september
tel. 140866.
Nieuwe Rijn 20a, werkgroep homo-
filie, open café avond 21-24 uur. I
Architektenwinkel, Hooglandse
Kerkgracht 32, vrij advies,
19.30-21.30 uur.
Architektenwinkel, Pieterskerkhof
19, viij advies, 20-21 uur.
Gemeentehuis Voorschoten, cie.
openbare werken, 20 uur.
Apotheken
De avond-, nacht- en zondagsdienst der
apotheken in de regio Leiden, wordt 28
juli tot 4 augustus waargenomen door
Centraal Apotheek, Breestraat 74, Lei
den, tel. 071-120552. Indien het na 11 uur
r mogelijk is met het
naar de apotheek te
i, uitsluitend voor spoe-
:en taxi tel. 122444, ge
bruik maken.
Wijkverpleging
Leiden - Interkruis, Middelweg 38, tel.
121753.
Leiderdorp - Gezondheidszorg Leider
dorp, tel. 140131.
Oegstgeest - Interkruis, Lijtweg 7, tel.
1545UU.
Voorschoten - Gezondheidscentrum,
v.d. Waalslaan, tel. 4641.
Warmond - zr. T. Miedema, Kagerplein
307, Sassenheim, tel. 02522-10542.
Bij het kweken van gewassen houden de aanhangers van de biologisch-dy
namische tuinen zich bezig met het gebruik van natuurlijke groei- en
bestrijdingsmiddelen. De groep werkt met organische (dus natuurlijke)
middelen (biologisch) en houdt daarbij rekening met de stand van zon en
planeten dynamisch).
Een voorbeeld van de natuurlijke bestrijding van aantastingen van de
produkt is het planten van Afrikaantjes tussen tomatenplanten. Deze
oranje-gele bloemen houden normaliter de witte vliegjes (grote vijanden
van tomatenplanten) op een afstand. Mochten deze luisachtige vliegjes er
nu toch nog in slagen op de tomatenplanten te komen, dan zet de groep de
sluipwesp in. deze eet de larven van de witte vliegjes. De tomaten worden
zodoende niet met chemische middelen bespoten en vormen daarmee
gezonder voedsel. Zo is het ook het gebruik van kleurstoffen en conserve
ringsmiddelen taboe
Kosmos
In de biologisch-dynamische tuinen wordt verder rekening gehouden met
de invloeden van de kosmos. Als leidraad wordt de zogenaamde zaaïka-
lender van Maria Thun aangehouden, die volgens eigen zeggen geba
seerd is op jarenlange proefnemingen.
Als de maan in tweelingen staat (het sterrebeeld)dan staat zij tegelijker
tijd op haar hoogste punt. Daarna daalt zij af, hetgeen volgens Maria
Thun betekent dat de plantentijd aanbreekt. Dit bevordert dan de be- Gezinsverzorging
worteling van de planten.
In haar afdeling komt de maan door de tekens van de dierenriem. Elk teken
waar de maan in komt te staan de theorie van Maria Thun één of ander
was. Dit verschil per gewas.
Maan
Als de maan in tweelingen staat is de tijd bijvoorbeeld gunstig voor het
zaaien van bloemgewassen. Hierna gaat dit hemellichaam door de die
renriem. Staat zij in kreeft dan is het de goede periode voor bladgewas
sen, in leeuw voor vruchtgewassen, in schorpioen voor bladgewassen en
de schutter vormt de vruchtdagen en tevens het laagste punt waar de
maan te staan komt. Dit betekent dan ook het einde van de planttijd.
Dan zet de stijging weer in via steenbok die een gunstige tijd vormt voor
wortelgewassen naar waterman voor bloemgewassen, naar vissen voor
bladgewassen, naar ram voor vruchtgewassen, naar stier voor wortel
gewassen en dan is zij weer terug op het beginpunt bij tweelingen waar
tegelijkertijd weer het begin van de planttijd ligt.
SOS-dienst
Telefonische hulpdienst, telefoon j
071-125202. Voor allen die in moeilijkhe
den verkeren. Bereikbaar maandag t/m
vrijdag van 19.30 tot 8 uur en tijdens het
weekend doorlopend van vrijdagavond
tot maandagmorgen. Vertrouwelijk.
Burgerraadsman
Koornbrugsteeg 7, Telefoon 143171
(kantooruren). Spreekuren ma., di. en
wo. 11.00-12.00 uur, do, 18.30-20.00 uur.
Rechtswinkel
Juridisch Adviesbureau, Noordeinde 2a
(voormalig marinecomplex), tel. 130775,
Geopend: ma. en woe. van 10-12.30 uur,
ma. di. en do. van 18.30-20.30 uur. Van
Hogendorpstraat 36, geopend ma. van
19-21 uur. In de maanden juli en augus
tus uitsluitend di. en do. geopend.
Dierenhulpdienst
Anna Paulownastraat 15, Leiden. Voor
hulpverleningen aan verongelukte kat
ten, vogels e.d. in de gemeenten Leiden,
Leiderdorp en Oegstgeest. Dag en nacht
bereikbaar, tel. 134687.
- chap "Gaiapolis" 1 0£011 cilltO OT3!
sinds korte tijd beheert, worden biologisch-dynamische produkten en O I
produkten van landbouwcoöperaties uit de Derde Wereld verkocht.
gebroken been
LEIDEN - Een 7-jarige Leidse jon
gen brak gisteren zijn been toen
hij door een auto geschept werd.
De knaap liep op de Rijn en
Schiekade en liep plotseling de
rijbaan op om aan de overkant
van de weg een jas op te rapen,
toen er een auto aankwam. Be
halve een gebroken been liep hij
ook knieletsel op. De jongen
werd naar het Academisch Zie
kenhuis gebracht.
i 30 jaar verplaatst i
VOORSCHOTEN - De jeugdvakantiebezigheden 1978 in Voorschoten zijn
deze week begonnen Gistermiddag waren er ruim zestig kinderen die
meededen aan de jaarlijkse "topper", de brandweerwedstrijden.
Op het Frans Halsplantsoen stond een deel van het materiaal van de
brandweer gereed: de jeugd mocht proberen om "gericht water" te
geven. Elk kind moest een krüiwagentje met tennisballen op een verho
ging rijden, daarna de brandslang opzoeken en met een straal water een
bal door een pijp stuwen. Tenslotte moest ook een emmertje water vol
gemaakt worden, maar hiervoor moest de straal gericht worden op een
klein pijpje. Een moeilijke opgave, waarbij veel mis gemikt werd, maar
dat verhoogde het plezier slechts.
Maandag gingen de vakantiebezigheden van start met een filmvoorstel
ling in het Cultureel Centrum. Door het warme weer was de opkomst
miniem; slechts 32 kinderen. De zeskamp op dinsdag werd bezocht door
35 kinderen en de tekenwedstrijd gistermogen trok eveneens 35 kinde
ren. Geen aantallen om mee te pronken. Cultureel ambtenaar T. Bonhof,
die namens de gemeente de activiteiten organiseert, schuift het voorlo
pig maar op het weer en de bouwvakvakantie.
"Zwartrijder"
bij controle
bijna water in
OEGSTGEEST - De politie-con-
trole op de Haarlemmertrek
vaart in Oegstgeest had gister
ochtend een wat merkwaardige
uitwerking.
De 48-jarige J.H. uit Leiden, die
zonder rijbewijs op de Haar
lemmertrekvaart reed op een
tijdstip dat deze weg voor auto's
verboden iszette zijn auto blik
semsnel in z'n achteruit toen hij
de agenten ontwaarde. Een wat
klungelige poging om in het
zelfde razendsnelle tempo de au
to te keren deed de Leidenaar
bijha in het water belanden. De
auto bleef echter in de berm
hangen.
De bestuurder kon ongedeerd te
rugkeren naar huis. Mét een
bon..
LEIIDERDORP - De zomerkermis
in Leiderdorp is gistermiddag
weer van start gegaan. Tot zater
dagavond zal het duren, dan is
het uit met de pret.
Nieuw is de plaats van de kermis,
aan de Laan van Ouderzorg. Het
is de bedoeling dat de kermis
daar van nu af aan steeds weer
terugkeert. Wel moet het terrein
waarop de kermis nu staat daar
voor nog wat worden aangepast.
Een van die aanpassingen is dat de
Laan van Ouderzorg tussen En-
gelendaal en Van Diepingenlaan
zal worden versmald om het
doorgaande verkeer uit deze
straat te weren. Het versmalde
LEIDEN -- Twee losgebroken
koeien hebben gisternacht op
de Churchilllaan de politie
nogal bezig gehouden. Het
nachtbrakende vee wilde wel
de tuintjes van de huizen in de
buurt in, maar niet de wei.
Uiteindelijk werd de boer erbij
gehaald. Die kreeg het onwil
lige tweetal moeiteloos de
aanhangwagen in, waarna de
dieren weer werden losgela
ten in hun wei achter de Hof-
laan.
gedeelte zal bij het gedeelte van
park De Houtkamp worden ge
trokken dat nog moet worden
aangelegd. Hier komt een flinke
waterpartij met veel groen, om
dat de rand van het park en de
tuinen van de flats (aan de Merel
straat en de Roodborststraat) als
het ware in elkaar zullen overlo
pen.
Door dit stukje Houtkamp zal dan
alleen nog een weg van 5 tot 6
meter breed gaan lopen om de
parkeerplaatsen bij de flats te
kunnen bereiken. Langs die weg
zal het definitieve kermisterrein
komen te liggen.
De kermis wordt door deze ont
wikkelingen voor het eerst in een
ander deel van Leiderdorp ge
houden dan tot nog toe. Zo'n der
tigjaar lang was het Voordorpter
rein Gangs de Leiderdorpse brug)
kermisterrein, daarvór de (toen
vanzelfsprekend nog niet be
staande) Van er Valck Bouman-
weg. Maar de kermis moest van
het Voordorpterrein verdwijnen
toen daar met de bouw van wo
ningen werd gestart.
Op de voormalige kermis-grond
komen 91 flatwoningen (huur
woningen die niet tot de goed
koopste van Leiderdorp zullen
behoren; de "goedkopere" - twee
kamer - flats moeten 500 gulden
opbrengen!) en 18 woningen in de
vrije sector (duurdere koopwo
ningen).
Het is de bedoeling dat deze wo
ningen in het voorjaar van 1980
betrokken kunnen worden.
Stichting gezinsverzorging Leiden.
Rembrandtstraat 21, aanvragen hulp
voor bejaarden en langdurig zieken en
gezinsverzorging. Telefoon 149441
(maandag t/m vrijdag 9-10 en 1-2 uur).
Maatschappelijk Werk
Bureau Maatschappelijk werk, Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-15.00
uur. Maandag en dinsdag 19.00-20.00
uur, telefoon 142144.
Sociale raadsvrouw
Spreekuren sociale raadsvrouw. Bin
nenstad: Gerecht 10, woe. 17.00-18.00
uur, Noord: Van Hogendorpstraat 36,
ma. 10.30-11.30 uur, Kooi: Driftstraat
49a, di. 10.30-11.30 uur, Morskwartien
Buurthuis Morskwartier, Topaaslaan
tel. 761196, woensdag 10-11 uur, Tuin
stad wijk: Herenstraat 45, vrijdag
10.30-11.30 uur.
Moeders voor Moeders
Mevrouw zuster E. Janssen-Niemeyer,
Hofdijck 32, Oegstgeest, telefoon
071-153652.
Dierenbescherming
Onderwijswinkel
Leiden-Noord, Sophiastraat 36, tel.
071-126325, geopend maandag t/m vrij
dag van 12-17.30 uur
Dienstencentrum
Huize St. Maarten
Opvanghuis voor crisisgevallen van in
nood verkerende moeders, eventueel
met kinderen. St. Jacobsgracht 1, tel.
142497. Dag en nacht bereikbaar.
Belangengroep
alleenstaanden
LEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN OMGEVING
Uitgave; Leidsch Dagblad B.V.
Hoofdredacteur Han Mulder.
Hoofdkantoor:
Leiden - Witte Singel 1.
Postbus 54 - Giro 57055. Voor
betaling van abonnementsgel
den uitsluitend giro 28884.
Telefoon: 071-144941.
Nabezorging van 18.00-19.30 u.
Zaterdag van 16.00-18.00 u.
Telefoon 071-211515. Indien in
gesprek 071-210221.
Kwartaalabonnement f 41,75
Kwartaalabonnement
per post f 59,60
Jaarabonnement f 155,50
Jaarabonnement
per post f 226,90
Losse nummers f 0,60
Abonnementsgelden by voor
uitbetaling te voldoen.
By automatische overschrij
ving geen administratie- en in
cassokosten.
