V rouwenrelaties
zijn nog taboe
FILMS DEZE WEEK
The Last Waltz
einde tijdperk
mmm
George Sluizer verf ilmt Twee vrouwen van Mulisch
PAGINA 6
VRIJDAG 28 JULI 1978
Blijvers
Nachtfilms
„Saturday night fever" -
Waardoor de Bee Gees weer be
kendheid kregen, Luxor, Lei
den, Euro 1 en 2, Alphen.
"The man with the golden
gun" - James Bond, Lido 1,
Leiden.
"Una giornata particolare" -
Een bijzondere dag verfilmd
met in de hoofdrollen een uit
stekend acterende Sofia Loren
en Marcello Mastroianni, Lido
3, Leiden.
"The turning point" - Lief en
leed in de wereld van het ballet,
Studio, Leiden.
"Onkruid vergaat niet" - Louis
de Funès en Annie Girardot
kibbelen om van alles, Trianon,
Leiden, Euro 4, Alphen.
Kindermatinee
"De kleine zeemeermin" - Ca
mera, Leiden.
"Pinkeltje" - Lido 1, Leiden,
Euro 3, Alphen.
"Tom en Jerry" - Lido 3, Lei
den.
"Sjors en Sjimmie" - Rex, Lei
den.
"Dog day afternoon" - Camera,
Leiden.
"Girls are for loving" - Rex,
Leiden.
"The scarlet buccanneer" - Eu
ro 1, Alphen.
"Bring me the head of Alfredo
Garcia" - Euro 2, Alphen.
"Vergeten continent" - Ook in
avondvoorstelling, Euro 3, Al
phen.
"Stevige borsten, hete dijen"
Euro 4, Alphen.
"De liefdesbrief van een non"
Van enige religeuze tendens is
in deze film dan ook geenszins
sprake.
Terug in Leiden
Jacob Bijl hoeft geen film meer te maken
over twee vrouwen, dat heeft hij al ge
daan met Scrim (met Geraldine Chaplin
en Jessamin Bijl-Starcke), een tv-film die
in de meeste Europese landen is uitge
zonden en bovendien een verrassend suc
ces is geweest in de bioscopen van Parijs.
Tiro mag 12 miljoen gulden kosten en
wordt gefotografeerd door Anton van
Munster. Matthias Maat zal er anderhalf
uur lang voor op het doek blijven.
Jacob Bijl: "Het gaat over een jongen uit
een zeer beschermd, conventioneel soort
gezin. Hij maakt zich los van thuis. Dat is
eigenlijk alles. Maar neem maar van mij
aan, dat een film moeilijk Nederlandser
kan zijn dan deze zal worden. Geen tv-
film dit keer, maar voor de bioscoop be
doeld .Hij zal er heel anders uit gaan zien
dan mijn vorige speelfilmsZwartziek en
Scrim. Maar het zal ook nu weer op de
eerste plaats gaan om het analyseren
van verhoudingen tussen mensen. Ik
denk ook wel dat je er aan zult kunnen
zien dat het een film van mij is... Nee,
Jessamin speelt deze keer niet mee!"
Jacob Bijl rechtsregiseert de film Tiro waarin Matthias Maat (links) de hoofdrol vervult
"The graduate" Dustin Hoff
man (foto) heeft in deze film een
verhouding" met Anne Bancroft,
maar wordt verliefd op haar
dochter, Camera, Leiden.
Haagse bioscopen
Apollo I: "Thank God it's fri-
day", dag. 2.30,7 en 9.15 uur, zo.
I.30, 7 en 9.15 uur. AL.
APOLLO 2: "My name is nobo
dy", dag. 7.30 en 9.45 uur. 12
jaar.
ASTA: "Coma", dag. 2.30, 7 en
9.30 uur, zo. 1.30,4,7 en 9.30 uur
16 jaar.
BIJOU: "The one and only",
dag. 2, 7.30 en 9.45 uur, zo. ook
4.15 uu. AL.
CALYPSO: „Zondige begeer
ten", dag. 2.15, 7.15 en 9.30 uur,
zo. 1.45,4.15,7.15 en 9.30 uur. 16
jaar.
CAMERA: "Saturday night fe
ver", dag. 1.45,4.15, 6.45 en 9.15
uur. 12 jaar.
CINEAC: "Pinkeltje", dag.
II.30, 1.30 en 3.30 uur. AL.
"The man with the golden gun",
dag. 6.45 en 9.30 uur. 12 jaar.
CORSO: "De klauwen van de
tijger", dag. 2, 7 en 9.30 uur, zo.
1.30, 4, 7 en 9.30 uur. 16 jaar.
DU MIDI: "Annie Hall", dag.
8.15 uur, vr., za. en zo. 7 en 9.30
uur, zo. ook 4 uur. 16 jaar.
"De fluit met de 6 smurfen",
dag. 2 uur, zo. 1.30 uur. AL.
EURO: "Die knotsgekke kerels
in hun'vliegende kratten", dag.
1.45 en 7.45 uur, za., zo. en woe.
3.45 en 7.45 uur. AL.
METROPOLE 1: „Stuntrock",
dag. 2, 6.45 en 9.30 uur, zo. 1.15,
4, 6.45 en 9.30 uur. AL.
METROPOLE 2: "The last
waltz", dag. 2, 6.45 en 9.30 uur,
zo. 1.15, 4, 6.45 en 9.30 uur. AL.
METROPOLE 3: „Saturday
night fever", dag. 2, 6.45 en 9.30
uur, zo. 1.15, 4, 6.45 en 9.30 uur.
AL
METROPOLE 4: "Capricorne
one", dag. 6.45 en 9.30 uur. 12
jaar.
"Pinkeltje", dag. 1.30 en 3.30
uur. AL
METROPOLE 5: 'THotel de la
plage", dag. 2, 6.45 en 9.30 uur,
zo. 1.15, 4. 6.45 en 9.30 uur. 12
jaar.
ODEON 1: "Fantomas slaat
weer toe", dag. 1.45, 6.45 en 9.15
uur, zo. ook 4.15 uur. AL.
ODEON 2: "Nachtmerrie anno
2000", dag. 2,6.45 en 9.15 uur, zo.
1.45, 4.15,6.45 en 9.15 uur. 16
jaar.
ODEON 3: "Donald is niet in z'n
een(d)tje", dag. 2 uur, zo. ook
4.30 uu. uur. "Yeti, de ver
schrikkelijke sneeuwman",
dag. 6.45 en 9.15 uur. 12 jaar.
ODEON 4: "The turning point",
dag. 2, 6.45 en 9.15 uur, zo. ook
4.30 uur. 16 jaar.
Tegen subsidie
"kunstzinnige
filmprodukten"
niet afwijzend tegenover, maar
heeft ondermeer bedongen dat
een dergelijk garantiefond ook
voor niet-NBB-lden toegankelijk
moet zijn. Verder wil de raad een
vertegenwoordiger van de ge
meente opgenomen zien in de
beoordelingscommissie die de
toewijzing regelt.
De NBB heeft tegen deze voor
waarden bezwaar gemaakt. Zij
wijst erop dat een soortgelijk
voorstel door het gemeentebe
stuur van Den Haag is ingewil
ligd.
AMSTERDAM (GPD) - De plan
nen voor twee nieuwe Neder
landse speelfilms werden maan
dag in het Amsterdamse Film
museum uiteengezet aan de pers.
De eerste film, waarvoor deze
week de opnamen al meteen ge
start werden, betreft een verfil
ming door George Sluizer van
Harry Mulisch' Twee Vrouwen,
waarvan de voorlopige filmtitel is
Sweet Mistake, maar het zal
waarschijnlijk Second Touch
worden. De hoofdrollen in Slui-
zers film worden gespeeld door
de Nederlandse Sandra Dumas,
de Zweedse Bibi Andersson en
de Amerikaan Anthony Perkins.
De andere film gaat Tiro heten, en
wordt gebaseerd op een eigen
scenario van regisseur Jacob Bijl.
Matthias Maat speelt er de hoofd
rol in.
Ten behoeve van Sweet Mistake,
waarvoor anderhalf miljoen gul
den is uitgetrokken, zal een keur
van Nederlandse actrices en ac
teurs in bijrollen voor Mat van
Hensbergens camera verschij
nen: Kitty Courbois, Jules Ha
mel, Tilly Perin-Bouwmeester,
Annet Nieuwenhuysen, Chris
Lomme, Joop Admiraal, Siem
Vroom, Arnold Gelderman, en
Adrian Brine. De scenariobe
werking werd tot stand gebracht
door George Sluizer zelf, in sa
menwerking met Jurriën Rood.
Ze kregen de vrije hand van Mu
lisch. Sluizen „Harry heeft zich
nooit bemoeid met het script.
Toen ik de rechten overnam, zei
hij: „Ga je gang!! Ik heb een boek
geschreven en dat is af. Jij maakt
nu een film, je hebt de vrijheid
om ermee te doen wat je goed
dunkt!". Toen het scipt klaar was,
heb ik het hem nog laten lezen,
maar tijdens een bijeenkomst
daarna, hebben we eigenlijk al
leen nog maar over andere din
gen gesproken dan Twee Vrou-
Relatie
Het filmverhaal gaat in het kort
over een gescheiden museumdi
rectrice, die op een goede dag tot
haar eigen verbazing, gefasci
neerd raakt door een meisje. Tus
sen die twee ontstaat een bijzon
dere relatie. De ex-man komt
daartussen en begint een affaire
met dat meisje, om zichzelf een
nieuwe functie te geven en zijn
ex-vrouw te beroven van wat
haar het dierbaarst is geworden.
Als dan het meisje, de vrouw een
kind wil geven en weggaat van de
man, die zij dus in zekere zin mis
bruikt had, wordt hij tenslotte
daarover dermate gebelgd, dat hij
haar - zwanger en wel - ver
moordt. „Een film dus over
vrouwen onderling, en heel spe
ciaal een moeder-dochter-ver
houding", legt George Sluizer
uit.
„De gebeurtenissen zijn, moet ik
zeggen, vrij gelijkwaardig geble
ven, maar de karakters zijn be
hoorlijk veranderd, vooral de fi
guur van de man tussen de twee
vrouwen in. Mulisch gebruikte
die man te zeer als tussenper
soon. Niet erg concreet, niet inte
ressant genoeg. Ik vind dat ieder
personage dat in de film van mij
verschijnt, een volledige waarde
en betekenis moet hebben. In een
film kun je je geen halve perso
nages veroorloven. Als ik een
film maak, dan mogen daar ei
genlijk alleen personages in
'voorkomen, al is hun aandeel nog
Sandra Dumas (links) en Bibi Andersson (rechts) zullen de hoofdrollen vertolken in de nieuwe film van George
Sluizer (midden) "Twee vrouwen", naar het boek van Harry Mulisch.
Maar sindsdien heeft Sluizer uit
sluitend documentaires (De Pa-
lestijnen en De Eilanders) afgele
verd, al was hij wel producent
van Herbert Curiëls Jaar van de
Kreeft. Wat bracht hem ertoe
juist nu zelf weer een speelfilm te
regisseren?
George Sluizer „Sinds Joao ben ik
eigenlijk voortdurend met speel
films bezig gebleven. Ik heb twee
jaar aan een film gewerkt, die niet
van de grond kwam. Die zou gaan
over corruptie in medische krin
gen en zich afspelen in een Derde
Wereld-land. Ik hoop wel dat ik
die film ooit kan maken, want
voor mijn gevoel zit er geen twee
jaar maar 20 jaar van mezelf in.
Maar het is heel moeilijk op te zet-
Sinds "Woodstock' de kassabei
flink heeft laten rinkelen hebben
filmmakers zich als aasgieren op
de muziekfilm gestort. Momen
teel beleven we weer hoogtijda
gen. Na 'Saturday Night Fever'
kunnen we binnenkort in de bio
scopen verwachten: 'Thank God
It's Friday' (met Donna Summer
en The Commodores), 'Grease'
(met John Travolta en Olivia
Titel: "The Last Waltz"; regie:
Martin Scorsese; hoofdrollen:
The Band; theater: Lido 2; a.l.
Newton John), 'Stuntrock' (met
Monique van de Ven en de rock
groep 'Sorcery') en deze week
draait in de Leidse Lido 2 'The
Last Waltz'.
Deze film van de beroemde regi-
seur Martin Scorsese (Taxi Dri
ver) is een registratie van het de
finitief laatste concert van de
formatie The Band, dat op 23 no
vember plaats vond in de Win
terland Arena in San Fransisco.
Robbie Robertson, leider van
The Band, zegt in de film: "Het
was niet zomaar een concert, we
wilden iets vieren en de mensen
een cadeau geven". Het afscheid
van de groep, die zestien jaar sa
menspeelde maar die overigens
zeker niet tot de grootste in de
ten, want het is heel groot met
mensen en kinderen en honden
en militairen en noem maar op.
Een vrij politieke film. Eigenlijk
het verhaal van een vrouw in cri
sis, waarbij privé, het sociale en
het politieke met elkaar in
conflict komen. En er zitten drie
generaties in. Een soort Novecen-
to eigenlijk..."
,Twee Vrouwen" bleek op dit mo
ment even wat makkelijker te or
ganiseren. Ik las het boek en zag
daar meteen een film in. Met be
paalde boeken heb ik dat, af en
toe. Met La Dentelliere was ik
ook een uur te laat. Twee vrou
wen was ook weg, dat scheelde
anderhalf uur, geloof ik. Matthijs
van Heijninge had het al en ik heb
alleen gezegd: „Als je er nog van
pophistorie gerekend mag wor
den, werd bijgewoond door een
aantal wél zeer groten uit de mu
ziekwereld. De gastartiesten wa
ren onder andere: Neil Young,
Joni Mitchel, Eric Clapton, Neil
Diamond, Emmylou Harris en
niet te vergeten het zeer meesle
pende en melo-dramatische op
treden van Muddy Waters.
Hoewel 'The Last Waltz' past in het
rijtje muziekfilms waarmee we
nu overvoerd worden zijn er ook
duidelijke verschillen met de an
dere in de reeks. In tegenstelling
tot 'Saturday Night Fever' enz. is
'The Last Waltz' een film die dui
delijk het einde van een tijdperk
inhoudt. Het is een film met de
groten van de jaren zestig, be
stemd voor de midden-twinti
gers maar waaraan overwegend
de jonge fans van John Travolta
maar weinig plezier zullen bele
ven.
Een hoogtepunt in de film is het
optreden van Bob Dylan die min
of meer de ondekker is van The
Band. Aan het eind van de film
zingt hij met alle gastartiesten het
bekende 'I shall be released'. Het
is niet alleen een hoogtepunt in
de film maar vooral ook het eind
van de zestiger jaren stroming in
de muziek. The Last Waltz is ei
genlijk het in memoriam van een
muziektijdperk.
JAN RIJSDAM
afziet, laat het me dan weten". En
het moment is gekomen... Eigen
lijk is dat ook wel een politieke, of
laat ik zeggen een sociale film.
Het gaat over een minderheid ten
slotte, ja niet omdat het over
vrouwen gaat, maar omdat het
over vrouwen met een onderlinge
verhouding gaat. We denken wel
dat het geen taboe meer is, maar
het is wel degelijk zo. In Neder
land zijn we zo gewend aan, zeg
maar homofiele verhoudingen,1
datje alles wel als een feit accep
teert en er gewoon over praat.
Maar toen ik in het buitenland
was heb ik heel duidelijk gevoeld
dat er nog steeds heel sterke
weerstanden bestaan. Met name
in Amerika, waar vrouwelijke,
democratische senatoren zeggen:
„We praten er wel over in Miami
op het vrouwencongres, maar ik
wil zo'n verhouding niet zien
dichtbij mijn huis". Heb ik zelf
gehoord: „Op de kansel ben ik
voor abortus en weet ik veel,
maar in mijn huis moet ik het niet
hebben". Zelfs in Zweden dan
toch, had ik een contact over ver
huur met Svensk Film Industry,
waar ze Bergman-films uitbren
gen. En daar zeiden ze: prima
project, voortreffelijk script,
maar wij willen geen films met
een lesbische toets! Dat is dan
Zweden. Kun je nagaan wat er
gebeurt als je zo'n film kwijt wil
in zeg Spanje of Venezuela. Ik
heb het ook gemerkt bij het zoe
ken naar actrices, jong en oud, in
Nederland. Ze zeggen: nee hoor,
liever een hoer of een moordena
res, maar dat niet! Het script is
daardoor dan ook iets veranderd.
Ik ben agressiever gewor
den!"
AMSTERDAM (ANP) - De Neder
landse Bioscoopbond (NBB) en
de Amsterdamse raad voor de
kunst kunnen het niet eens wor
den overeen subsidieregeling die
de vertoning van "kunstzinnige
films" in de hoofdstedelijke bio
scopen moet vergemakkelijken.
Deze week heeft de kunstraad - het
advieslichaam op dit gebied voor
het gemeentebestuur - laten we
ten slechts iets voor een dergelij
ke steunregeling te voelen onder
een aantal strikte voorwaarden.
Met een aantal van deze voor
waarden kan de NBB zich niet
verenigen, zo blijkt uit een rap
port van de kunstraad.
De Bioscoopbond had voorgesteld
een subsidie in het leven te roe
pen, waaruiteen vertoningsfonds
voor kunstzinnige films kan
worden gefinancierd. Dit omdat
de weinig florissante situatie van
de meeste bioscopen de verto
ning van het genre te riskant
maakt. De Kunstraad staat daar
zo klein, van wie ik denk dat ik
om hen heen weer nieuwe films
zou kunnen bedenken".
Bibi Andersson: „George trof me in
New York, waar hij het er^voor
over gehad had om me te zoeken
via allerlei vrienden en kennis
sen, omdat hij mijn agent niet
kende. Ik kreeg een erg gunstige
indruk van hem, hoewel ik nooit
films van hem gezien had. Het
was de manier waarop hij over
zijn project sprak, die me over
tuigde. Want ik was een beetje
benauwd voor het onderwerp:
vriendschap tussen vrouwen.
Het is een erg goed, sensitief ge
schreven script. Met mogelijkhe
den een heleboel tussen de regels
door te vertellen. Wat me fasci
neerde, is dat het gaat over iets
waar ik zelf helemaal niets van
afweet en dat ik graag zou willen
leren ontdekken op deze ma-
Sandra Dumas speelt de andere
vrouwelijke hoofdrol. Een debu
tante, als we het mislukte Boe
kenweek-filmpje even willen
vergeten, en dat is sowieso ver
standig. Eerder trok ze de aan
dacht als miljoenste bezoeker
van Soldaat van Oranje, hetgeen
achteraf een doorgestoken kaart
blijkt te zijn geweest.
Lot
George Sluizer: „Ik had gehoord
dat er in dat verschrikkelijke
Boekenweek-filmpje een leuk
meisje zat. Ik ging kijken en vond
haar ook wel leuk. Toen kwam ik
een keer in Frascati - waar ik
normaal nooit heen ga - en toen
zat ze naast me. Toen dacht ik, als
het lot het nou zo wil, dan moet ik
daar niet tegenin gaan. Drie uur
heb ik om haar heen gedraaid
voor ik haar vroeg om een paar
testjes te maken. Die waren goed,
maar ik ging toch verder kijken,
veel verder weg. Twintig Hol
landse meisjes, vijf Engelse actri
ces, waarvan er drie al hoofdrol
len achter de rug hadden, twee
Amerikaanse, vijf Francaises,
twee Israëlische... noem maar op.
En die vond ik eigenlijk allemaal
minder. Maar ik doe nooit veel
aan casting, ik doe het allemaal
op m'n neus... Het is een belang
rijke rol. Het is een verhaal dat
zich in een intellectueel milieu
afspeelt, met alle kwalen van
dien. En zij heeft die kwalen in
mindere mate. Als het een
schaakspel zou zijn met houten
pionnetjes, dan is zij het pion
netje van vlees".
George Sluizer die weer een speel
film gaat regisseren, dat is wel
iets bijzonders. Het is alweer zes
jaar geleden dat zijn, geheel in
Brazilië opgenomen, Joao, in de
Nederlandse bioscopen flopte.
Dat was heel treurig, want Joao
behoort nog altijd tot de vijf beste
films, ooit door Nederlanders
gemaakt.
Bob Dylan zette het afscheidsconcert van "The Band" luister bij.
