Israëli's naar
huis gestuurd
Maria Slepak vrij met
voorwaardelij ke straf
Gemengde gevoelens bij artsen
Leidse hoogleraar: "Een doorbraak"
Verrassend besluit van Sadat
Wiegel: Beraad over bevriezing
DONDERDAG 27 JULI 1978
BUITENLAND
PAGINA 13
LONDEN (GPD/ANP)-Volgens de Britse vrouwenarts dr.
Patrick Steptoe, de „vroedvader" van de eerste reageer
buisbaby ter wereld, zal het nog twee of drie jaar duren
voordat de techniek van bevruchting buiten de baarmoe
der in andere landen kan worden toegepast. De belang
rijkste vraag na de geslaagde geboorte van de reageer
buisdochter was of het experiment van dr. Steptoe een
kwestie van „geluk" was geweest. Een Engels parlemen
tariër heeft de kunstmatige bevruchting inmiddels een
"onbevlekte ontvangenis" genoemd.
Zelf zei de arts dat het geen toeval of geluk was geweest, maar dat de
procedure van de bevruchting buiten de baarmoeder nog niet dusdanig
geperfectioneerd was dat het op grote schaal kan worden toegepast. Het
grootste obstakel bij de door hem ontwikkelde methode is niet de be
vruchting van het moederei buiten de baarmoeder, maar of de baarmoe
der bereid is het bevruchte eitje in zich op te nemen en niet af te sto
ten.
Na de bekendmaking van de geboorte van de reageerbuisbaby werd het
Oldham-ziekenhuis overstelpt met aanvragen van vrouwen, vooral uit
Amerika en West-Duitsland. Dr. Steptoe en de fysioloog dr. Robert
Edwards, die het laboratorisch vooronderzoek deed, legden er de na
druk op dat lang niet alle onvruchtbare vrouwen in aanmerking komen
voor deze methode van uitwendige bevruchting. Alleen vrouwen wier
onvruchtbaarheid het gevolg is van geblokkeerde eileiders kunnen ge
holpen worden. Naar schatting zouden er in Engeland 20.000
aan deze interne complicatie lijden.
Wat minder bekend is, is dat dr. Steptoe voor deze voorspoedig afgelopen
kunstmatige bevruchting en bevalling zijn experiment op tenminste 500
andere vrouwen zonder resultaat heeft toegepast. In bijna alle gevallen
werd het bevruchtte moederei door de baarmoeder afgestoten. De rea
geerbuisbaby is inmiddels de inzet geworden van een verwoede strijd
tussen de Londense dagbladen. Zoals gemeld, werden de exclusieve
rechten op foto's, vraaggesprekken of artikelen over de ouders en het
kind voor 1,2 miljoen gulden verkocht aan de „Daily Mail", een groep
van kranten. Deze groep publiceert èèn van de twee Londense avond
bladen, „The Evening News", en deze krant kwam dan ook triomfante
lijk uit met een grote kop op de frontpagina: „Kleine mejuffrouw per
fect".
Het enige andere concurrerende avondblad, „The Evening Standard", liet
zich echter niet kisten en kwam met de kop: „Londense geopereerd voor
reageerbuisbaby". Het verhaal in deze krant kwam er op neer dat een
andere vrouw, 12 uur na de geboorte van „Kleine mejuffrouw perfect",
in het Londense Saint Thomas Ziekenhuis geopereerd was voor de
verwijdering van een moedereitje dat alsnog bevrucht moest worden en
na ongeveer een week weer teruggeplaatst zou moeten worden in de
baarmoeder voor verdere ontwikkeling.
verschillende landen.
De rooms-katholieke kerk heeft al jaren lang het onderzoek naar het
kunstmatig verwekken van zwangerschap "immoreel en een schending
van de natuurwet" genoemd. Het afwijzend standpunt van de rooms-ka-
tholieke kerk inzake kunstmatige inseminatie is dan ook welbekend, zo
is gisteren in het Vaticaan gezegd naar aanleiding van de geboorte van de
reageerbaby in Engeland.
De kerk had zich de laatste jaren al uitgesproken over vergelijkbare ge
vallen. Op 13 juli 1977 herinnerde het dagblad Osservatore Romano,
nadat een Nieuwzeelandse zich kunstmatig had laten insemineren met
sperma van haar overleden man, eraan dat "de overdracht van het leven
niet kan worden toevertrouwd aan een koude techniek, afhangend van
eenvoudige persoonlijke berekeningen, of van een streng plan dat is
opgelegd door de eisen van de gemeenschap. Dat zou een nederlaag van
de mens, zijn vrijheid en zijn geweten inhouden."
Een ander geval in de V.S. had in maart dit jaar tot de uitspraak van het
Vaticaan geleid d at de normale huwelijksdaad de enige wettige bron van
het menselijk leven vormt.
Door Wim Wirtz
LEIDEN - De geboorte
van de „reageerbuisbaby",
afgelopen dinsdagnacht in
het Engelse Oldham-zieken
huis, is in Nederland met ge
mengde gevoelens gadege
slagen. „Technisch erg knap
en zeker een doorbraak", zegt
prof. dr. E. V. van Hall, hoog
leraar verloskunde en gynea-
cologie in Leiden. „Maar ik
vind het verder een griezelige
ontwikkeling. En dan heb ik
het natuurlijk alleen over de
filosofische en ethische kant
van de zaak. Ik ben namelijk
bang dat door dit soort mani
pulaties met het ontstaan van
leven - want dat is het tenslot
te - er straks een situatie ont
staat waarbij zaadcellen en
eicellen gewoon te koop zijn.
En dat is een ontwikkeling
waarvan ik zeg: ik wijs dit
af"
Prof. Van Hall signaleerde zo'n
vijf jaar geleden al dat er in
Engeland naarstig gezocht
werd naar een nieuwe moge
lijkheid om bij vrouwen met
ernstige afwijkingen aan de
eileiders toch een zwanger
schap tot stand te brengen.
Bij de 32-jarige Lesley Brown
resulteerde dat in een gezond
meisje van 2 kilo en 6 ons.
Mevrouw Brown, die vanwege
geblokkeerde eileiders al ne
gen huwelijksjaren kinder
loos was, werd een eicel „ont
nomen", deze werd buiten
haar lichaam bevrucht met
sperma van haar man en ver
volgens enkele dagen tot
ontwikkeling gebracht.
Daarna werd de bevruchte ei
cel ingenesteld in de baar
moeder, waar de vrucht tot
volle wasdom kwam. Via een
operatieve ingreep ten slotte
brachten de artsen het kind
ter wereld.
Geheimzinnigheid
De Engelsen hadden hiermee
een primeur. Maar wie weet
hoe dicht we de situatie gena
derd zijn, dat er voor de eicel
en zaadcel geen baarmoeder
meer nodig is en er volstaan
kan worden met een goed uit
gerust laboratorium? Prof.
Van Hall heeft daar weinig
zicht op. Hij constateert ook
dat het erg moeilijk is dat
zicht te hebben: „Er is om dit
onderzoek in Engeland een
enorme waas van geheimzin
nigheid geweest. In het begin
zijn er maar een paar publica
ties over geweest. Maar ver
der hebben we er niets meer
van gehoord. Daar is ook wel
veel kritiek op geweest. Het is
niet aardig om het te zeggen,
maar ik geloof inderdaad dat
die geheimzinnigheid is inge
geven door persoonlijke eer
en ambitie"
De Leidse hoogleraar gelooft
niet dat deze spectaculaire
geboorte in Nederland spoe
dig navolging zal vinden. „Ik
weet dat de fysioloog Zeilma
ker in Rotterdam op dit ge
bied experimenteert. En bij
dieren zijn er al diverse resul
taten geboekt. Maar van kli
nische toepassing bij de mens
is voorlopig geen sprake.
Zeilmaker heeft mij indertijd
gevraagd of ik met hem op dit
gebied wilde samenwerken.
Maar ik heb om principiële
redenen geweigerd. Ik heb
geen zin om hieraan mee te
doen"
„Wij krijgen hier veel vrouwen
met afwijkingen aan de eilei
ders. Ik denk dus dat dit wel
de plaats zou kunnen zijn om
deze Engelse methode toe te
passen. Ik zou dan een soort
primeur voor Nederland
hebben. Maar ik heb er ook in
onze vakgroep over gespro
ken en wij vinden dat het hier
niet mag gebeuren".
Beducht
Prof. Van Hall ziet de Engelse
„reageerbuisbaby" (die hij
overigens niet zo wil noemen)
als een eerste stap op weg
naar een situatie, waarbij din
gen kunr.en gebeuren die Al-
dous Huxley al jaren geleden
beschreef: reageerbuisbaby's
naar gewenste grootte, ras en
aard. Zover is het nog niet,
maar de hoogleraar is wel be
ducht voor een vergelijkbare
ontwikkeling: verregaande
manipulaties met eicellen en
zaadcellen, waarbij de men
selijke waardigheid flink op
de tocht kan komen te
staan.
Over het effect van de Engelse
bevruchtingsmethode doet
de Leidse hoogleraar vrij
sceptisch. Hij zegt: „Ik vind
het erg overdreven dat ge
steld wordt dat duizenden
vrouwen er baat bij zouden
hebben. Er is in Engeland ge
zegd dat op die manier 20 pro
cent van alle onvruchtbare
vrouwen geholpen kon wor
den. Dat lijkt mij veel te veel.
Kijk, een afgesloten eileider
heb je niet voor niets, daar zit
vaak een ontsteking achter en
er komen heel veel vergroei
ingen voor. Dat zijn hele
moeilijke gevallen, waarbij
het ontzettend problematisch
is om bij zo'n vrouw aan een
eicel te komen. Bovendien
kan een grote groep vrouwen
operatief worden geholpen.
Daarom is de groep die baat
zou hebben bij bevruchting
buiten het lichaam mijns in
ziens vrij klein".
"En hier is ze....de schattige LouiseZo luidt de kop van de Daily
Mail, het Londense dagblad dat de oorlog om de eerste foto's van de
reageerbuisbaby heeft gewonnen.
De baby heeft de roepnaam 'Louise' gekregen, hoewel er eerder
berichten waren dat het meisje Patricia zou heten naar de "geeste
lijke vader van de reageerbuisbaby" dokter Patrick Steptoe.
Meldingsplicht
De reserves die prof. Van Hall
heeft ten opzichte van de
„reageerbuisbaby" in Enge
land worden gedeeld door de
medisch-ethica dr. Heieen
Terborgh-Dupuis, die werk
zaam is bij de medische facul
teit in Leiden. „Van het geval
op zichzelf lig ik niet wak
ker", zegt ze. „Als het alle
maal uiterst zorgvuldig is ge
gaan, dan ben ik blij voor die
Engelse mevrouw en dan zal
ik niet roepen: hè bah, wat is
dat smerig wat daar is ge
beurd. Maar als dit soort din
gen op grote schaal gaat
plaats hebben, dan heb je
geen enkele garantie dat er
niet nog meer aan het leven
gesleuteld gaat worden. En je
weet dan met wat het resul
taat daarvan zal zijn".
„Deze geboorte is een typische
ontwikkeling die heeft kun
nen plaatshebben zonder dat
daarover de samenleving ge
hoord is. Hier in Nederland
moeten wij daaruit onze
conclusies trekken. Ik vind
dat er voor dit soort onder
zoeken die te maken hebben
met het ontstaan van leven di
rect een meldingsplicht moet
komen. Iedereen fietst altijd
achter de ontwikkelingen aan
en wie weet wat je straks nog
te wachten staat. Ik vind dat
de samenleving als geheel
zich tijdig moet realiseren of
dit soort onderzoek wel ge
wenst is. Dat is ook een eco
nomische kwestie. Want je
zou de vraag kunnen stellen
of je niet eerder voorrang
moet geven aan bijvoorbeeld
adoptie of de opvang van psy
chisch gestoorden. Dat zijn
vragen waar we ons met z'n
allen over moeten buigen. En
niet alleen een kleine groep
van medici".
SAINT JOHN'S (CANADA)-Het heeft iets weg van de romp van
een tank, maar het is de gondel van de ballon waarmee de Engelsen
Don Cameron en Christopher Davey gisteren zijn begonnen aan een
tocht over de Atlantische Oceaan. Zij hopen vanaf Canada binnen
ongeveer honderd uur de Europese kust te bereiken. Lukt het hen.
dan zijn zij de eersten die per ballon de oceaan oversteken. Volgens
de laatste berichten verloopt de tocht uitstekend.
JERUZALEM (GPD/ANP) - De Israëlische militaire dele
gatie die in Alexandrië verblijft moet op bevel van pre
sident Sadat direct naar Israël terugkeren. In Israël
werd met dat verrassende besluit van de Egyptische
Nationale Veiligheidsraad al enige tijd rekening ge
houden.
ADVERTENTIE
MOSKOU (GPD/ANP) - De joodse activiste Maria Slepak
is gisteren veroordeeld tot een voorwaardelijke straf van
drie jaar werkkamp wegens "straatschenderij". Haar man
Wladimir Slepak is kort geleden voor hetzelfde feit tot vijf
jaar binnenlandse verbanning veroordeeld. De ten laste
gelegde "straatschenderij" bestond uit een spandoek dat
de SlepaksinhetcentrumvanMoskouaanhet balkon van Wiegel zegt dat het
hun apartement hadden bevestigd en waarop te lezen
stond: "Laat ons vertrekken naar onze zoon in Israël.
Wladimir en Maria Slepak probe
ren al meer dan acht jaar vergeefs
een uitreisvisum te bemachtigen
voor emigratie naar Israël. Hun
zoon Alexander mocht wel naar
Israël vertrekken. Hun tweede
zoon, Leonid, is ondergedoken
nadat hij eind vorig jaar zijn op
roep voor militaire dienst ont
ving.
De Verenigde Staten zijn bemoe
digd door het feit dat de Moskou-
se dissidente tot een voorwaar
delijke straf was veroordeeld.
Woordvoerder Hodding Carter
van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken zei dat
dit soort besluiten een opbou
wende werking konden hebben
ten aanzien van de Russisch-
Amerikaanse betrekkingen.
Vice-premier Wiegel (binnenland
se zaken) vindt dat de recente re
geringsbeslissing omtrent het in
beginsel "bevriezen" van de be
trekkingen met de Sowjet-Unie
niet verschilt van de uitleg die
een woordvoerder vpn het minis
terie van buitenlandse zaken
hieraan gaf. Deze sprak van "het
inlassen van een denkpauZe". Dit
heeft de vice-premier gisteren
geantwoord op door Tweede-
Kamerlid Scholten (CDA) ge
stelde vragen aan premier Van
Agt.
dit stadium
gaat om een principe-besluit.
Eerst zal "een diepgaand beraad"
nodig zijn (met name in het kader
van de Europese gemeenschap)
voordat een nadere afbakening-
mogelijk is.
Het maakt het voortzetten van de
directe contacten tussen Israël en
Egypte in de nabije toekomst
onwaarschijnlijk. Het sluit even
eens een uitnodiging van premier
Begin aan Cairo, waar de Israëli
sche leider min of meer om ge
vraagd had, vrijwel uit.
De uitwijzing van de militaire dele
gatie is volgens Israëlische zegs
lieden een directe Egyptische
reactie op de Israëlische weige
ring om Egypte tegemoet te ko
men met een 'gebaar van goede
wil', waarom president Sadat ge
vraagd had.
De Israëlische premier Begin hecht
geen bijzonder belang aan het
uitwijzen van de Israëlische mili
taire delegatie in Egypte. In een
tv-interview zei Begin: "Haar
taak in Egypte was van onderge
schikt belang. Zij waren er te
gast. Ze hebben het verzoek ge
kregen naar huis te gaan en dat
gebeurt. Dat is alles", aldus Begin
die eraan toevoegde dat een
Egyptische militaire delegatie al
tijd welkom zou zijn.
ADVERTENTIE
De gemeenteraad van Keulen heeft
gisteren een voorgenomen be
zoek aan Moskou uitgesteld
vanwege de dissidentenproces
sen die daar op het ogenblik wor
den gehouden.
Een woordvoerder van de gemeen
teraad zei dat de reis oorspronke
lijk was bedoeld als een tegenbe
zoek voor het bezoek dat een de
legatie uit Moskou enige tijd ge
leden aan Keulen bracht. Hij be-
Gebruik'm goed.
Motie
De regerende coalitiepartij van
premier Menachem Begin heeft
gisteren zonder moeite een motie
van wantrouwen tegen de pre
mier overstemd. Met 70 tegen 35
stemmen en drie onthoudingen
werd de door de oppositionele
Arbeiderspartij ingediende mo
tie verworpen. De motie laakte de
wijze waarop premier Begin de
vredesonderhandelingen met
Egypte heeft geleid.
Libanon
Begin heeft een beroep gedaan op
de 'vrije christelijke wereld' om
de Libanese christelijke minder
heid in Libanon te hulp te komen.
"De Libanese christenen staan
volgens informatie die ik van
daag heb gekregen op de rand
van uitroeiing door het Syrische
leger", aldus de premier.
Volgens woordvoerders van de
rechtse christenen in de Libanese
hoofdstad Beiroet hebben de Sy
rische beschietingen op de
christelijke wijk Hadath in de af
gelopen vijf dagen het leven ge
kost aan 41 mensen. 130 personen
zouden gewond zijn geraakt.
Volgens een communiqué van de
Syrische vredesmacht is er nage
noeg een einde gekomen aan de
gevechten na overleg tussen de
Syriërs en vertegenwoordigers
van de Libanese politie.
Gevangenen in
Bolivia vrij
LA PAZ (BOLIVIA) (Reuter) - Ge
neraal Juan Pereda, die vorige
week vrijdag via een staatsgreep
aan de macht kwam in Bolivia,
heeft opdracht gegeven alle poli
tieke gevangenen vrij te laten.
Volgens waarnemers is dit een
poging om zijn militair bewind
een liberaal gezicht te geven met
het oog op de eis van de oppositie
nieuwe verkiezingen uit te
schrijven. Volgens welingelichte
bronnen zou Pereda ook hebben
aangedrongen op inachtneming
van de persvrijheid en het be
houd van werk voor de arbeiders.
Een heel menu
voor 13, - overal
waaru het blauwe
bord ziet.
Meer dun 7t)trestaurants in
Nederland sen eren het
De meeste VVV s hebben de
A o nip Iele adres lit st.
TOURIST MENU f. 13.-
Soep van de dag
Kalfsrondolet l'orange
aardappelcroquetjes
Vanille IJs
VAKANTIE MENU f. 15.-
Heldere Ossestaartsoep
Schnitzel met appel en kaas
gegratineerd
aardappelsoesjes
Hazelnootijstaart
REST0RANT
BERNSEN
Breestraat 157, Leiden.
ZONDAGS GESLOTEN
Vanaf maandag 31 juli a s. is oi
zaak weer geopend.
