wek
Bolivia: Pereda zet dictatuur
van voorganger Banzer voort
Drankmisbruik bezorgt Hongarije nationale kater
TV-filmploeg legt in
Noordwijk onaangename
kanten vakantie vast
PAGINA 4
VARIA
WOENSDAG 26 JULI 1978
Veel spijkers met koppen zijn
er in de Sleutelstad nog niet
geslagen omdat de Leidse ini
tiatiefnemer Nap (Toussaint-
kade) momenteel in het bui
tenland vertoeft. Zodra ech
ter de vakanties er op zitten
gaan de besprekingen met het
als coördinator optredende
Oss van start.
In deze Brabantse gemeente
heeft het voorstel van de
transportdeskunige destijds
een goed onthaal gekregen.
Bij de werkgroep die de nodi
ge gelden en goederen moest
binnen zien te krijgen,
stroomden al snel de giften
binnen. Er werden sticker-
acties gehouden, in kerken
gecollecteerd en het be
drijfsleven kwam goed over
de brug. Farmaceutische fa
brieken als Organon en Gist-
Brocades schonken grote
hoeveelheden vitamine-pra-
paraten en anti-biotica en van
het ingezamelde geld, in to
taal 70.000 gulden, werd voor
een bedrag van 10.000 gulden
aan medicamenten gekocht.
Wat ze moesten aanschaffen
werd geadviseerd door een
chirurg uit Delft, die eens
werkzaam was in een van de
Sahellanden.
En dan nog het vervoer. Bij een
dumphandelaar in Oss wer
den twee, in camouflage kleu
ren gestoken oude Duitse le
gertrucks gekocht, voor een
totaal bedrag van 14.000 gul
den. De zware diesels werden
in een paar maanden tijd door
vrijwilligers geschilderd en
technisch in orde gemaakt.
Half februari dit jaar vertrok
ken de twee vrachtwagens
volgeladen uit Oss, met in de
cabines een chauffeur met
bijrijder, ook vrijwilligers.
Half april was het mini-kon
vooi weer terug en gaf de ki
lometerteller aan dat ze bijna
16.000 kilometer hadden ge
reden.
Lange tocht
Het doel was het noorden van
Opper Volta en Mali. Dat be
tekende vanaf Tunis een lan
ge tocht door de Sahara. De
Ossenaren stuurden de
vrachtauto's met name rich
ting missie- en zendingspos-
ten, alsmede verpleegtehui
zen voor moeder en kind.
'Alle bezorgadressen waren
van tevoren bij ons bekend",
zegt Sahelp-bestuurslid Piet
Bakker. "Het is niet zo dat
daar voor Sinterklaas is ge
speeld, dat men ^omaar voor
de vuist weg aan het uitdelen
is geslagen. Dan zouden de
vrachtauto's al een paar hon
derd kilometers na Tunis leeg
zijn geweest".
Organisaties in Nederland die
zich bezig houden met ont
wikkelingshulp stonden aan
vankelijk erg sceptisch te
genover deze vorm van hulp
verlening. Piet Bakker
"Toen we bij de NOVIB en
Charitas met onze ideëen op
de proppen kwamen ver
klaarde men ons voor gek. We
maakten geen enkele kans,
zei men ons. Alleen de Memi-
sa wilde wel meewerken,
maar ook niet van harte. Na
die geslaagde reis kijken die
organisaties anders tegen ons
aan. Trouwens, als dit projekt
in meerdere plaatsen in Ne
derland een succes wordt, zal
men moeilijk om ons heen
kunnen". De bedoeling is
duidelijk: de Stichting Sa-
help wil het bestaande kon
vooi van twee vrachtwagens
aanzienlijk uitbreiden. Voor
begin volgend jaar staat een
tweede expeditie op stapel.
Men rekent er min of meer op
dat dan een stuk of zes
vrachtwagens de tocht gaan
maken.
Transportdeskundige Dick
Giese uit het Brabantse Oss
stelde vorig jaar voor zijn be
drijf een onderzoek in naar de
vervoersmogelijkheden in de
zogenaamde Sahel-landen,
een onder langdurige droogte
en grote armoede gebukt
gaand deel van Afrika. Hij
schreef er een zakelijk rap
port over maar daarmee was
voor hem de kous nog niet af.
In de Sahel maakte hij ook tal
loze dia's, dichtte daar een
verhaal bij en gaf daarna in
zijn woonplaats en wijde om
geving 'shows' weg, tot in de
kerken aan toe. Giese had
daarmee een bedoeling; hij
wilde dit stukje Brabant
warm zien te maken voor een
eigen pendeldienst op Afrika.
De achterliggende gedachte:
naar ontwikkelingslanden
verzonden medicamenten,
voedsel, kleding en appara
tuur komen vaak niet of pas
erg laat ter bestemder plaatse
omdat op de lange aanvoer-
routes het transport erg slecht
is geregeld.
Volgens hem zouden die
problemen uit de wereld zijn
als het vervoer volledig in ei
gen hand wordt genomen. De
proefreis die zijn theorie
moest ondersteunen, zit er
inmiddels op. De stichting
Sahelp, die het totale project
heeft begeleid, is erg te spre
ken over het geboekte resul
taat en probeert nu meerdere
plaatsen in Nederland te inte
resseren voor deze vorm van
directe hulpverlening.
Werkgroep
Na een uitzending voor de VA-
RA-radio meldden zich geïn
teresseerden uit Assen,
Utrecht, Terneuzen en Lei
den, waar inmiddels een
werkgroep is geformeerd.
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
Volgens Petra de Niet, een van
de samenstelsters van het
programma, komt het zwaar
tepunt van de documentaire
te liggen op de zonzijde van de
vakantie. "We willen in de
eerste plaats laten zien wat er
zo fijn aan is. maar daar
naast ook waarschuwen voor
de gevaren waaraan men als
vakantieganger bloot kan
komen te staan"
De volgeladen legertrucks hebben heel wat hindernissen moeten nemen. Met name het oversteken van rivieren
vereiste veel improvisatietalent.
op onaer andere het hoofd van
de Noordwijkse strandpolitie
adjudant Huybers. Puttend
uit eigen ruime ervaring ver
telde hij wat voor onaange
naams de onoplettende bad
gast in zee kan overkomen,
variërend van het verzeild
raken in een mui tot het moe
ten opboksen tegen een verra
derlijke stroming. En op het
strand: struikelen over ten
tharingen, kinderen die zoek
rakenongelukjes bij het spor
ten en zonnesteken
In de tv-documentaire is ook een
plaatsje ingeruimd voor de
activiteiten van de Noord
wijkse reddingsbrigade die
voor- deze gelegenheid een
redding in scene zet. De film
ploeg stapt ook in de pa
trouilleboot van de strandpo
litie. Gisteren heeft men nog
niet alle opnames kunnen
maken. Begin augustus komt
men daar nog een dag voor
terug. Voor de vakantie-pro
ductie, die waarschijnlijk de
titel "Dat zal mij niet gebeu
ren" krijgt, worden ook in de
bergen opnames gemaakt.
Daartoe verplaatst de film
ploeg zich naar Oostenrijk
waar onder meer op het pro
gramma staat een reddings
operatie per helicopter van
iemand die bij het klimmen in
moeilijkheden is geraakt.
Adjudant Huybers wordt geïnterviewd
De NCRV-televisie heeft voor het
vroege voorjaar van 1979 een
documentaire in vier delen
gepland staan over de aange
name maar in voorkomende
gevallen ook minder prettige
kanten van de vakantie. De
opnames daarvoor worden
nu alvast gemaakt. Voor
zover het in de films de vakan
tie aan zee en strand betreft
speelt een en ander zich af in
Noordwijk.
Vanwege het tegenvallende
weer is de komst van de film
ploeg steeds uitgesteld maar
gisteren was het zonnig ge
noeg om eindelijk aan de slag
te gaan. Op deze eerste film
dag werd de camera gericht
LA PAZ (GPD) lang zal het presidentschap van Juan Pere
da Asbun (de nieuwe dictator van Bolivia) duren, schrijft
een krant in Lima. Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken betreurt de onderbreking van het verkie
zingsproces door de onbloedige staatsgreep van de
luchtmacht op 21 juli.
Washington hoopt dat de onder
breking van tijdelijke aard zal
zijn. Het Pentagon zwijgt in alle
talen.
De 47-jarige, streng katholieke en
fel anti-communistische lucht
machtchef, die Banzer van de
troon veijoeg, Juan Pereda As-
bun, heeft zijn hoop op het Pen
tagon gevestigd. De regering van
Venezuela en de toekomstige
president van Columbia hebben
de staatsgreep in niet mis te ver
stane termen veroordeeld. Bijna
alle oppositiepartijen in Bolivia,
christen-democraten, aanhan
gers van Paz Estenssorro en de
volgelingen van de eigenlijke
winnaar van de frauduleuze pre
sidentsverkiezingen op 9 juli, Si-
les Suazo, keuren het ingrijpen
van het leger af.
grondwettelijke rechten zijn op
geschort. De scholen en universi
teiten gesloten. In de provincie
La Paz heerst een uitgaansver
bod voor onbepaalde tijd vanaf 10
uur 's avonds. Vergaderingen van
meer dan drie personen zijn ver
boden. Meer dan 50 boeren, die
tegen de staatsgreep protesteer
den, zitten achter slot en grendel.
Veel politici zijn ondergedoken,
onder wie Siles Suazo. Journalis
ten in Cochabamba en Santa
Cruz (de twee belangrijkste ste
den na de hoofdstad La Paz) be
richten over 20 arrestaties van
oppositionele figuren
Motieven Pereda
Waarom heeft deze jonge dictator,
met Spaans en Arabisch bloed in
de aderen, na aanvankelijk aar
zelen voor een staatsgreep geko
zen? Pereda zelf was het die om
annulering van de verkiezingen
vroeg, waarop het nationale ver
kiezingshof een termijn van 180
dagen uitschreef voor het houden
van nieuwe verkiezingen. Som
migen zeggen dat Pereda zich
door Banzer „verraden" voelde
omdat deze met de gedachte
speelde zich, na de overdracht
van de macht op 6 augustus, kan
didaat te stellen voor het presi
dentschap daarmee zou hij Pere
da in de wielen hebben gereden.
Anderen wijzen deze simplisti
sche verklaring van de gebeurte
nissen rondom de 21ste juli af. Zij
geloven dat invloedrijke, rechtse
economische groepen in Santa
Cruz en in Cochabamba Pereda
onder druk gezet hebben om de
macht te grijpen. Deze groepen
waren bang dat bij nieuwe ver
kiezingen de linkse democrati
sche coalitie van Siles Suazo zou
zegevieren en wilden dit ten kos
te van alles voorkomen. Banzer
aarzelde, terwijl Pereda zijn kans
greep en de bijna zevenjarige dic
tatuur onder een andere naam
voortzette. Een van te voren door
het leger georganiseerde show,
die door de partij van Pereda, de
UNP, ondersteund werd.
Uit verklaringen die Pereda tegen
over journalisten afgelegd heeft,
blijkt dat deze een vurig anti-
communisme in zijn vaandel ge
schreven heeft. Een gezond na
tionalisme, zoals hij het noemt, is
de enige redding tegen het bui
tenlands extremisme, vertelde de
nieuvve president de Boliviaanse
bevolking. Hij ondervindt moei
lijkheden bij het samenstellen
van zijn nieuwe regering omdat
de gepolste oppositiepartijen
voorlopig eensgezind deze zo
veelste „putsch" van het Boli-
leger afkeuren.
Reactie bevolking
Het leger heeft de voornaamste
mijncentra bezet en de radiosta
tions van de mijnwerkers onder
controle gebracht. De overkoe
pelende vakorganisatie van alle
Boliviaanse arbeiders, de COB,
heeft samen met de strijdlustige
mijnwerkersvakbond, de
FSTMB, die vorige week een 48-
uursstaking uitriep, de arbeiders
tot waakzaamheid opgeroepen
en hen op het hart gebonden zich
niet te laten provoceren. Vergeet
niet, zegt de COB, dat met het ar
gument van de strijd tegen het
extremisme, een aanslag gedaan
wordt op de meest elementaire
democratische rechten van het
Boliviaanse volk. In La Paz, het
voornaamste industriële cen
trum van het land, bevinden zich
17.000 arbeiders in toestand van
paraatheid.
Pereda zal ondervinden dat Bolivia
niet meer hetzelfde land is als in
1971, toen op 21 augustus van dat
jaar vanuit hetzelfde Santa Cruz
generaal Banzer het weifelende,
nationalistische bewind van ge
neraal Torres ten val bracht. Hij
kan dezelfde politiek van onder
drukking van alle democratische
krachten voortzetten, die zijn
voorganger in praktijk bracht. Op
den duur zal Pereda daarmee de
drang naar economische en poli
tieke vrijheid onder de Boli
viaanse bevolking niet kunnen
afremmen. Daarvoor is de Boli
viaanse arbeidersklasse - vooral
de mijnwerkers - te hecht geor
ganiseerd. Voorlopig zweert het
leger bij een steriel anti-commu-
nisme en heeft het een strijd op
leven en dood tegen het buiten
lands extremisme aangekondigd.
De óppositie eist nieuwe verkie
zingen. Terwijl Pereda aan een
burgerlijk-militair kabinet dok
tert. Zonder de meerderheid van
de zes miljoen inwoners tellende
bevolking van Bolivia bij zijn
plannen te betrekken, zoals de
COB verklaarde.
WENEN (GPD) - Voor de tweede
keer dit jaar heeft de Hongaarse
regering strenge maatregelen
getroffen om het zorgwekkend
hoge alcoholgebruik terug te
dringen. Volkomen onver
wacht heeft zij de winkelprij
zen voor sterke drank met 25
procent verhoogd. Bovendien
mag met onmiddellijke ingang
's avonds na negen uur in bars
en cafè's geen sterke drank
meer worden geschonken.
Met een gebruik van meer dan
acht liter zuivere alcohol per
hoofd per jaar staat Hongarije
samen met Tsjechoslowakije
aan de top van de wereldrang
lijst. De eveneens stevige maat
regelen die begin dit jaar zijn
genomen, hebben duidelijk
niet het gewenste resultaat ge
had. Die maatregelen behels
den onder meer een beperking
van het aantal slijterijen, een
verbod op de verkoop van al
cohol binnen een straal van 200
meter van een groot bedrijf of
een fabriek en een verbod voor
caféhouders voor negen uur 's
morgens sterke drank te
schenken.
De drinkgewoonten in de Oost-
europese landen zijn een on
gelukkig uitvloeisel van de
communistische economische
structuur. In Polen, Tsjecho
slowakije en Hongarije is de
drank een ongemeen groot so
ciaal probleem. In Polen, waar
volgens de officiële Poolse sta
tistieken het gebruik van zui
vere alcohol per persoon per
jaar op 5,4 liter ligt en per hoofd
34,9 liter bier door de kelen
gaan, zijn op straat meerdere
beschonken lieden aan te tref
fen, maar niemand neemt er
enige notitie van.
In Tsjechoslowakije, dat qua al-
colholgebruik nummer èèn op
de wereldranglijst is, met een
consumptie van 8,8 liter zuive
re alcohol per hoofd per jaar en
134 liter bier, valt dronken
schap niet direct op. Het kost
tijd voor men zich realiseert dat
het niet gaat om een gepaten
teerde nationale mondspoeling
tegen tandbederf, maar dat de
doordringende geur in winkels
en andere openbare gelegen
heden alles te maken heeft met
de nationale borrel.
Bij nadere bestudering bleek dat
een groot deel van de arbei
dersbevolking voortdurend
onder invloed is. In Hongarije
is de situatie vergelijkbaar. Ie
dere vriendelijke groet is ver
pakt in een onzichtbare wolk
van „Barasj" of wijn. Honga
rije, met de gezondste econo
mie van de Oosteuropese lan
den, maakt zich ernstig zorgen
over het effect van het alcohol
gebruik op de produktiviteit.
In een economisch systeem
waar volledige werkgelegen
heid verplicht is, is het bijna
onmogelijk een werknemer
wegens overmatig drinken te
ontslaan, tenzij hij of zij abso
luut onbekwaam is. Er zijn wel
ontwenningsklinieken, maar
niet genoeg.
Ook in Polen schenkt de regering
officeel aandacht aan het alco
holprobleem, omdat er een te
kort is aan arbeidskrachten in
de mijnen en de bouw, takken
van industrie waar het meest
gedronken wordt.
In Tsjechoslowakije maakt men
zich over het probleem in het
openbaar niet zoveel zorgen.
Inmenging in de drinkgewoon
ten van het volk zou hier waar
schijnlijk een provocerende
werking hebben. Met bier voor
minder dan een paar dubbel
tjes per liter als onderdeel van
het dagelijks voedselpakket is
er weinig nodig om het volk te
gen zich in het harnas te jagen.
Bovendien kunnen de Oosteu
ropeanen het zich permitteren
een niet onaanzienlijk deel van
hun loon uit te geven aan
drank, omdat dit een van de
weinige zaken is die in vol
doende mate in eigen land
v/orden geproduceerd. Aan
buitenlandse sterke drank is
zelfs zo moeilijk te komen, dat
er in Praag een winkel is die
alleen lege flessen verkoopt
van buitenlandse merken.
De Polen hebben de meest be
perkte keus aan consumptie
goederen, de Hongaren de
grootste. De Hongaren verdie
nen genoeg om meer te kunnen
kopen dan de dagelijkse le
vensbehoeften en kunnen zich
af en toe een luxe fles Franse
cognac aanschaffen. In Tsje
choslowakije schijnt het ni
veau van het alcoholgebruik,
mogelijk onder invloed van be
tere lonen en beschikbaarheid,
gelijk te blijven. In Hongarije is
het alcoholgebruik in zeven
jaar tijd met 70 procent per jaar
gestegen. De stijging in Polen
is nagenoeg gelijk aan die in
Hongarije.
Een arbeidsleger met een perma
nente kater is voor geen enkel
land met een socialistisch re
gime een reclame. Daarom
probeert elk Oosteuropees land
dat tegen het probleem aan-
hikt, op zijn eigen manier de al
coholvloed in te dammen.
Hugo Banzer: politiek krijgt voortzetting.
