- S s
YAMAHA
vis
sport
ÜHI
-
ZATERDAG 22 JULI 1978
Rond. 1950 nuttigde de Nederlander alleen een klare of advocaatje op een hoogtij dag. Nu wordt er tien keer zoveel
alcohol gedronken als toen. We denken al in termen van "kratjes"...
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Opeens merkje datje din
gen gewoon vergeten
bent. Dingen die je eigen
lijk helemaal niet vergeten
mag zijn. Of liever gezegd:
jijzelf ontdekt dat niet, de
omgeving doet dat wel
voor je. Steeds maar weer
krijg je dan ietwat veront
waardigd te horen: "Wéét
je dat dan niet meer...?"
Dan wordt het hoog tijd dat er een
rood lichtje gaat branden. "Gaten
in de herinnering" zijn de eerste
symptomen dat er iets mis is. Dan
is het drinken van alcohol een
probleem geworden.
Steeds meer Nederlanders raken
door de alcohol zwaar in de
problemen. De cijfers zijn zo
langzamerhand schrikbarend
geworden: zo'n 700.000 Neder
landers drinken nu al zoveel dat
hun gezondheid daar ernstig on
der lijdt. Een streekziekenhuis
als Rijnoord in Alphen aan den
Rijn, met ruim honderdvijftig
bedden, zou volledig kunnen be
staan van al die mensen in Ne
derland die door alcohol in een
ziekenhuis belanden. Daarnaast
zijn dik 120.000 mensen zó ver
slaafd aan de drank dat ze zich
maatschappelijk niet meer kun
nen handhaven.
Limburgers
Bij elkaar gaat het hard in de rich
ting van het miljoen. Als je dan
ook nog eens bedenkt dat het al
coholprobleem in Nederland
voorbij gaat aan alle kinderen (tot
ongeveer 15 jaar), hoogbejaarden,
zieken en al degenen die hun le
ven in een inrichting slijten, dan
is er alle reden tot ongerustheid.
Zeker nu zeer onlangs bekend is
geworden dat 1 op de 4 Limbur
gers met een alcoholprobleem zit.
In absolute cijfers: 100.000 Lim
burgers zitten zwaar in de drank
problemen.
De noodzaak voor de overheid om
er wat aan te gaan doen wordt dan
ook steeds groter. Een speciale
commissie - van de gezondheids
raad - is momenteel bezig met het
samenstellen van een advies aan
de minister van volksgezond
heid. Deze landelijke commissie
staat voor de welhaast onmoge
lijke taak om een oplossing aan te
dragen voor een probleem waar
men internationaal nog niet uit is
kunnen komen. Ook al omdat
nog geen sluitende verklaring is
gevonden voor het hand over
hand toenemende alcoholge
bruik.
"Je kunt niet zomaar zeggen: De
mensen hebben teveel geld. We
zitten met hetzelfde probleem als
in 1900 en je kunt toch echt niet
zeggen dat de mensen het toen zo
goed hadden," aldus de Zwam-
merdamse huisarts dr. K. Gill.
Dokter Gill maakt onder meer
deel uit van bovengenoemde al
coholcommissie van de gezond
heidsraad. Twee jaar geleden
nam hij het initiatief om in het
maandblad van het Nederlands
Huisartsen Genootschap een
speciaal nummer te wijden aan
het thema alcohol.
"Waarom"
Gill is één van degenen geweest die
enkele jaren geleden het eerste
internationale alcoholcongres te
Stockholm bezocht. Daar is hem
gebleken dat nog geen enkel land
ter wereld erin geslaagd is een af
doende oplossing voor het
probleem te vinden.
Het "waarom" van het probleem is
nog altijd met vele vraagtekens
omgeven. "Ik denk dat het een
samenspel van factoren is. Na
tuurlijk speelt het feit dat mensen
ruimer in hun geld zitten een rol,
maar er zijn ook andere dingen:
één op de vier huwelijken gaat
kapot, mensen zijn vroeger rijp,
mensen wisselen sneller van
baan... Wisten we maar hoe het
mechanisme werkte waardoor de
sociale drinker afglijdt in de
greppel. Waardoor hij zowel
geestelijk als lichaamelijk in het
slop raakt, niet meer in staat is
iets te ondernemen, voor wie het
«drinken een obsessie wordt..
Nederland staat zeker niet alleen
met zijn alcoholprobleem. Feit is
wel dat het drankgebruik tussen
1956 en 1969 met 83 procent is
toegenomen. En met dat cijfer
voert Nederland onbetwist de
lijst van zeventien landen (waar
onder de Verenigde Staten) aan,
waarvan het gebruik van alcohol
werd becijferd. Alleen in Frank
rijk werd er in 1969 minder (9
procent) gedronken dan in 1956.
Frankrijk was de uitzondering
die de regel bevestigde: in de ove
rige landen steeg het alcoholge
bruik vaak fors.
Zakenlunches
De tijd ligt nog niet zo heel erg ver
van ons af dat de "klare" en de
advocaat alleen op hoogtijdagen
op tafel kwam. In 1950 nog dronk
de Nederlander gemiddeld 0,8 li
ter pure alcohol per jaar. Een
kwart eeuw later was het ver
bruik met 8,4 liter per inwoner
meer dan vertienvoudigd. Niet zo
verbazingwekkend wanneer je
bedenkt dat vele huisvrouwen
zich inmiddels de slechte ge
woonte hebben aangewend de
koffie weg te spoelen met een
glas she*y. Niet zo verwonder
lijk ook wanneer je de rijk met
drank besproeide zakenlunches
en -diners in ogenschouw neemt.
Door
Jan Uitzetter
En wat te denken van het veran
derde spraakgebruik? Vroeger
dronken we een glas van het één
of ander. Tegenwoordig denken
we in kratten en flessen en spre
ken we over borreltjes en sher-
rietjes.
De Woubrugse huisarts J. Nooter
en zijn Aarlanderveense collega
P. K. van der Ent Braat stelden in
het blad "Huisarts en Weten
schap" dat het naar binnen wer
ken van (maximaal) twintig gla
zen drank per week nog onder de
noemer "normaal drinken" valt.
Wat heet normaal? Eén ding is ze
ker. Vrij nauwkeurig valt te voor
spellen wanneer het drinken een
aanslag gaat doen op de gezond
heid. De Arnhemse internist. K.
H. Brandt berekende dat het met
de kansen op leverbeschadiging
wel meevalt, zolang dagelijks niet
meer dan 2 liter bier, 1 liter wijn,
2/3 liter sherry of 1 4 liter jenever,
whiskey of cognac naar binnen
gewerkt worden. Die hoeveelhe
den staan gelijk met ongeveer' 80
gram alcohol. Bij een (regelma
tig) alcoholverbruik tussen de 80
en 160 gram zijn de kansen op le
verbeschadiging alweer aanzien
lijk gestegen. Daarboven is de
kans op leverbeschadiging zeer
groot.
Omzeilen
Het signaleren van een alcohol
probleem is lang niet altijd even
makkelijk. Vaak wordt het drin
ken ontkend of gebagatelliseerd.
"Als je wilt weten of iemand een
alcoholprobleem heeft hoef je
hem (of haar) maar te vragen
wanneer hij met drinken begint.
Als dat 's morgens om 9 uur is,
dan weet je zeker: die man of
vrouw kan er niet meer buiten.
Een normaal mens heeft om 9 uur
's morgens geen trek in een bor
rel" (Gill).
Vaak echter wordt die vraag niet
gesteld en de alcoholist zelf draait
om het probleem heen. Dees
Postma, directeur van de Am
sterdamse Jellinekliniek (zelf ex-
verslaafde) in een interview: "Dat
stramien kom je keer op keer te
gen bij gebruikers van middelen.
Stuk voor stuk zijn zij getraind in
het omzeilen van waar het eigen
lijk om gaat. Lopen de deur plat
bij hun huisarts. Omdat zij van de
trap vallen, helemaal per onge
luk, omdat zij slecht slapen, om
dat hun vrouw zo verdomd moei
lijk doet, omdat zij zenuwachtig
zijn... Allemaal signalen om aan
dacht. Maar het gesprek komt
niet op alcohol."
"Juist bij de erkenning begint het
herstel... Huisartsen hebben het
voordeeld van de vertrouwens
sfeer aan hun kant. Je gaat naar
de dokter om over problemen te
praten, niet? Maar net als de
meesten denkt ook de arts bij het
woord alcoholist meteen aan ie
mand in een hoek van de kamer,
vies gekleed, met een fles in de
hand. Dat is de pest van het
woord alcoholist.
In die betekenis past het maar bij
een klein deel van de 13.000 men
sen die bij ons (in de Jellinekkli-
niek) komen. Maar het past in de
verste verte niet bij de 150.000
mensen in Nederland, die er keu
rig uitzien, die zich keurig gedra
gen, maar die zichzelf elke dag
opnieuw afvragen waarom zij
niet kunnen ophouden met drin
ken."
Wanneer je nog "terug" kunt als
alcoholist? "Op elk moment,"
meent de Zwammerdamse huis
arts Gill. "Maar veel mensen krij
gen in dat stadium geen hulp van
hun omgeving. De Nederlander
is wel bereid om veel geld in de
collectebus te laten vallen, maar
een buurman met een alcohol
probleem is niet fatsoenlijk..."
Is het probleem eenmaal erkend,
dan slaagt één op de vier alcoho
listen er, met behulp van ande
ren, in van de drank af te komen.
Geen soulaas
Veel belangrijker is te voorko
men dat het zover komt. Het op
schroeven van drankprijzen, een
drooglegging of het opleggen van
zwaardere straffen voor alcohol
misbruik in het verkeer, bieden
geen enkel soulaas. "Vergeet het
maar," aldus Gill.
Welke maatregelen een overheid
dan wel kan treffen? Daarover
wil de Zwammerdamse huisarts
zich nog niet uitlaten. Het wach
ten is op het rapport van de alco
holcommissie van de gezond
heidsraad dat eind dit jaar of be
gin volgend jaar aan de minister
zal worden aangeboden. Of
daarmee het eind van de proble
men in zicht is is nog maar de
vraag.
I -
Dezer dagen verblijven zeer vele Nederlanders met vakan
tie in het buitenland. Dat er nogal wat hengelaars zijn die
ook in het vakantieland graag een visje vangen, blijkt uit
het grote aantal aanvragen om informatie bij de hengel
sportbladen en reisbureaus. Elk jaar opnieuw wordt er
geïnformeerd hoe het gesteld is met de visstand aan zon
nige kusten in Spanje, Italië of Joego-Slavië.
In dit artikel wilde ik u een aantal
adviezen geven. Niet aan de men
sen die voor een speciale hengel
sportvakantie hebben geboekt,
maar aan de hengelaars, die op
een verloren uurtje voor de aar
digheid een hengeltje willen uit
gooien.
Eerst iets over de hengel. Over het
algemeen kunt u het best uit de
voeten met een werphengeltje
Langs de meeste kusten en me
en beken is het niet mogelijk om
met een vaste hengel te vissen.
Uitzonderingen natuurlijk daar
gelaten. Een werphengeltje met
een klein molentje biedt de mo
gelijkheid om onbevisbare on
diepte of rotsachtige stukken te
overbruggen.
Omdat we in de vakantie altijd
moeten woekeren met de ruimte
is het zinvol de aanschaf van een
speciaal telescopisch reishengel-
tje te overwegen. Het zijn hengel
tjes, die in opgevouwen toestand
niet langer zijn dan enkele deci
meters. Natuurlijk doet die ge
ringe omvang duidelijk afbreuk
aan de actie van zo'n hengel, maar
het is een kniesoor die daar op let.
Hengelbuis
Vooral voor de vakantiegangers die
met het vliegtuig naar hun reis-
bestemming gaan en gebonden
ADVERTENTIE
Yamaha, de meest verkochte
buitenboordmotor in Nederland.
SPECIALE AANBIEDINGEN MAAND JULI.
3,5 pk. lang f 767,-; 3,5 pk kort
f 797,-; 5 pk met keerkoppeling
vanaf f 1086,-; 9,5 pk f 2089,-;
15 pk PETROLEUM f2242,-;
20 pk f2714,-; 28 pk f3068,-.
BOOT-CENTRUM b.v.
Hoge Rijndijk 93-2382 AC
Zoeterwoude-Rijndijk
Telefoon: 071-126966.
VERHEYEN
WATERSPORT
Touwbaan 1 - Leiderdorp
Tel.: 071-890098
zijn aan demaximummaatvan de
koffer kan zo'n hengeltje uit
komst brengen. Mocht u toch van
plan zijn om een hengel van nor
male afmetingen op vakantie
mee te nemen dan is de beste re
medie om daarvoor een pvc-hen-
gelbuis te maken. Ze zijn ook wel
in de handel, maar over het alge
meen vrij prijzig. Daarom is het
de moeite waard om zo'n hengel
buis zelf te vervaardigen.
Neem daarvoor een stuk pvc-buis
met een flinke doorsnede. Meest
al kan de leverancier van deze
buis ook wel helpen aan afsluit-
doppen. Zaag aan de zijkant van
de buis twee gleufjes op een me
ter afstand van elkaar en haal
daar een lange riem of een stuk
stevig touw door. Handige lie
den maken er ook wel een hand
greep aan. Dat vergemakkelijkt
het «dragen.
Bij het inchecken op het vliegveld
is het zaak even goed in de gaten
te houden wat er met de hengels
gebeurt. De buis kan niet over de
transportband naar het vliegveld
gestuurd worden en daarom
moet die door iemand worden
weggebracht. Let erop dat het
ook inderdaad gebeurt, want er
zijn al vele hengelaars - ook voor
een speciale visvakantie - die op
de plaats van bestemming aan
gekomen zonder hengels.
Nog riskanter is het om de hengels
in een gewone zeildoeken of lede
ren foedraal te versturen. Over
het algemeen wordt er op de
vliegvelden niet al te zachtzinnig
met de bagage omgesprongen.
Meer dan eens heb ik in de aan
komsthallen boze sportvissers
aangetroffen wijzend op verbo
gen of afgebroken ogen. U bent
gewaarschuwd. En nu het aas. Er
zijn sportvissers die een hele
voorraad aas naar het vakantie
land meesjouwen. Zelfs worden
er koelelementen aangeschaft
om levend aas vers te houden.
Verboden
iets dergelijks mee te nemen,
stelt u zich dan wel eerst even op
de hoogte of de invoer van dit aas
is toegestaan. Er zijn Europese
landen waar dat streng verboden
is. Uit angst voor veeziekten als
mond en klauwzeer en varkens
pest wil men deze diersoorten
niet het land in hebben, omdat ze
een bron van besmetting zouden
kunnen vormen.
Het geldt bijvoorbeeld voor Groot-
Brittannië. Ik ken hengelaars, die
zo fanatiek zijn, dat ze zelfs een
madendoosje in een sokkenbol-
letje verbergen. Maar als het ont
dekt wordt, kan het uitlopen op
een fikse boete. Op de meeste
vakantiestekjes kan een stukje
brood het best als aas dienen.
Maar brood heeft de eigenschap
om oudbakken te worden. Mee
nemen heeft dus geen zin. Bui
tenlandse broodsoorten zijn vaak
totaal ongeschikt om daarvan een
behoorlijke vlok of pluim te ma
ken en daarom kan men het best
een paar tubes deeg in de koffer
stoppen, of een stukje kaas. Dat is
overal te gebruiken en gemakke
lijk te transporteren.
Zonnebaarsje
Vist u vanaf het strand of vanaf de
rotsen aan de Middellandse zee
kust, dan moeten de verwachtin
gen niet al te hoog gespannen
zijn. De visjes die men er vangt
zijn meestal klein van stuk. Ze
zijn weliswaar vaak in staat om
zuiderlingen in staat van grote
opwinding te brengen, maar voor
onze begrippen is het niet meer
dan grut. Het bijzondere schuilt
hem vaak in de bijzondere soor
ten en de afwijkende kleuren van
de vis.
Zo is en blijft het vangen van een
kleurige zonnebaarsje toch nog
altijd een belevenis. Ik heb vanaf
de rotsige kust bij het Joegaslavi-
sche Budva minuscule visjes ge
vangen, maar door hun fraaie
streeppatroon was ik er toch erg
blij mee. Wel heb ik gemerkt dat
het belangrijk is om zover moge
lijk van het water verwijderd te
blijven. Het water is namelijk
helder. Dat betekent dat u de vis
kunt zien zwemmen. Maar als u
vlak aan het water staat zal de vis
u ook zien.
De meest voorkomende vangsten
langs de zonnige zuidkust zijn de
hardertjes. Meestal klein van
stuk, een enkele uitzondering
daargelaten, maar felle vechter-
tjes. Verder heeft men de kans
om zo nu en dan een zeebra
sempje te verschalken. Voor het
grotere werk is het meestal nodig
met een bootje de zee op te gaan,
maar die mogelijkheden liggen
meestal niet voor het opschep
pen.
Forel
Is het zo, dat er aan de Middelland
se Zeekust weinig of geen aan
dacht wordt besteed aan het bezit
van een visvergunning, heel an
ders ligt dat in landen met rivie
ren of meren die een rijke stand
aan forel of zalm herbergen. In dit
opzicht kunnen vooral de Scan
dinavische landen voor onplezie
rige verrassingen zorgen. Ga
nooit zo maar ergens vissen, want
u loopt de kans een flinke boete te
krijgen. Zalmrivieren bijvoor
beeld worden vaak in kleine
stukjes verhuurd voor zeer hoge
bedragen.
Ook het vissen bij onze oosterburen
is plaatselijk aan strenge bepa
lingen onderworpen. In elk geval
moet men voor het binnenwater
de beschikking hebben over een
zogenaamd "Angelschein", en
daarnaast vaak een vergunning
van de rechthebbende op het
viswater. Dat blijkt voor beekjes
en riviertjes dan vaak een nabu
rige hoteleigenaar te zijn. Het
"Angelschein" is vrijwel overal in
West-Duitsland alleen op werk
dagen te verkrijgen. Wie dus een
weekendje in West-Duitsland wil
gaan vissen zal vooraf zo'n vis-
bewijs op de kop moeten tikken.
Voor verdere informatie verwijs ik
u naar de verkeersbureaus van de
verschillende vakantielanden.
De meesten hebben wel een kleu
rige folder, waarin staat welke
vergunningen noodzakelijk zijn
en waar zich de goede visplekjes
bevinden.
Vis u zo'n folder doorbladert laat u
dan niet verblinden door de oog
strelende vangsten, die daarin
meestal staan afgebeeld. Het is
met een toeristische folder al net
als met een enthousiaste henge
laar de sofdagen is hij zó verge
ten, maar de vangst van een re
cordexemplaar wordt nog jaren
later in kleuren en geuren verteld
aan iedereen die het horen wil.
ADVERTENTIE
Fred Veltman
Het aangewezen adres voor
al uw hengelsport.
Een hengeltje uitgooi
temper uw optimisme ei
tijdens de vakantie: het ka
beetje
