Pleidooi voor een
Sportpers Instituut
Karpov: smakelijk
lachen om yoghurt-
protest Kortsjnoi
ÜH
TOUR DE FRANCE: ZELF UIT REL GEBOREN...
Stones pikt niet
PAGINA 12
SPORT
ZATERDAG 22 JULI 1978
Afgelopen dinsdag werd Evert van
Mokum 75 jaar. Verdienstelijk
oud-wielrenner, nog veel ver
dienstelijker wielerjournalist, de
laatste overlevende van de gene
ratie die bestond uit Joris van den
Bergh, Karei van Wijnendaele,
Willem van Wijnendaele, George
Hogenkamp en Evert van Mo
kum. Evert van Mokum was de
jongste en ongetwijfeld ook de
bescheidenste. Dat hij nu 75 jaar
is geworden, verbaast me niet,
want wielerjournalisten worden
knap oud. Joris van den Bergh
stierf op 71-jarige leeftijd, zijn
Vlaamse pendant Karei van Wij
nendaele zelfs op 81-jarige leef
tijd, en George Hogenkamp was
meen ik ook in de tachtig toen hij
overleed. Een sterk ras. Blijkbaar
weinig doping gebruikt onder
weg. Evert van Mokum heb ik dit
jaar pas persoonlijk leren ken
nen, op dezelfde manier waarop
veel sportjournalisten hem heb
ben leren kennen: zij hadden
hem nodig, of beter gezegd: zijn
archief. Voor het boek „Het
Krankzinnige Kwartiertje", dat
behalve over Han Hollander voor
een deel ook gewijd is aan de
wielerjournalisten Joris van den
Bergh en Karei van Wijnendaele,
had ik foto's nodig uit de voor
oorlogse jaren, maar ook tekst. Ik
had natuurlijk de boeken die Jo
ris van den Bergh en Karei van
Wijnendaele over wielrennen
schreven, maar hoe vind je de ar
tikelen die zij schreven? Karei
van Wijnendaele was hoofdre
dacteur van „Sportwereld" (me
dewerkers voor Nederland: Joris
van den Bergh en Evert van Mo
kum), dat later in Het
Nieuwsblad opging, en Joris van
den Bergh schreef eerst voor de
NRC, later voor Sport en Sport
wereld, en Sportief.
Ik had zelf nog wat oude jaargan
gen van het weekblad Sportief,
maar de oude jaargangen van
eerst „Sport" en later „Sport en
Sportwereld" van hoofdredac
teur Kick Geudeker, waren door
Geudeker weggegooid, aan de
papiermolen gevoerd, nadat zijn
weekblad door het Algemeen
Dagblad was opgeslokt. Als naie-
ve buitenstaander zou je denken
dat een weekblad dat zo'n jaar of
twintig na de oorlog aan zo'n
100.000 mensen per week werd
uitgevent, jaargang voor jaargang
terug te vinden zou zijn in bij
voorbeeld de Nederlandse Pers
bibliotheek in Amsterdam, maar
dat is een illusie. Ook befaamde
vooroorlogste sportweekbladen
als het Groene Sportblad van
Groothoff zul je daar vergeefs
zoeken, evenals Sport in Beeld
van Leo Lauer, en Revue der
Sporten. Zelfs bleek het aller
minst eenvoudig de artikelen van
Joris van den Bergh in de NRC te
achterhalen, in de eerste plaats
omdat het voor de oorlog, zeker
in zo'n keurg dagblad als de NRC,
een slecht en deftig gebruik was
om de namen van de schrijvers te
verzwijgen, maar ook omdat de
oude jaargangen van de NRC in
de Universiteitsbibliotheek in
Amsterdam niet ingekeken kon
den worden, zodat ik daarvoor
steeds naar Utrecht of Den Haag
had moeten rijden.
Sportpers instituut
Gelukkig bracht Evert van Mokum
uitkomst. Hij en Jaap Muda, twee
sportjournalisten (min of meer in
ruste), bleken samen, maar los
van elkaar, een officieus Neder
lands Sportpers Instituut te vor
men. Maar Evert van Mokum
neemt toch wel het leeuwedeel
van het materiaal voor zijn reke
ning, dank zij een schat aan oude
foto's, en volledige of bijna volle
dige jaargangen van de Revue der
Sporten, Wielerwereld, en andere
bladen. Evert van Mokum en
Jaap Muda hadden behalve hun
particuliere sportarchief nog èèn
ding gemeen: een grote en ge
rechtvaardigde vrees, dat hun fo
to's en ander materiaal in de on
verzadigbare maag van het Grote
Wegraakmonster zouden ver
dwijnen als zij het uitleenden, in
goed vertrouwen. Ze zijn zo al
aardig wat kwijtgeraakt, schijnt
het. Gestolen, onderweg zoekge
raakt, per ongeluk weggegooid
op de drukkerij, kortom vele oor
zaken en maar èèn gevolg: een gat
in het archief, en begrijpelijke
huiver om nog iets uit te lenen of
te „verhuren". Evert van Mokum
bleek ook de gelukkige gedachte
te hebben gehad om tientallen ja
ren lang artikelen van onder an
deren Karei van Wijnendaele en
Joris van den Bergh uit te knip
pen en in te ordneren, zodat hij
ook wat dat betreft de functie kon
vervullen van een Sportpers In
stituut. Op zichzelf is dat natuur
lijk leuk een aardig, vooral ook
voor hemzelf, omdat hij nog altijd
over de wielersport schrijft als
dat zo te pas komt, maar zijn ge
duldige verzamelwoede maakt
het niet minder onvergeeflijk dat
er nog steeds geen Sportpers In
stituut is, waar je niet alleen „al
le" sportboeken kunt vinden,
maar ook de oude jaargangen van
de al genoemde vooroorlogse en
naoorlogse sportbladen, zoals je
op de Persbibliotheek nog oude
jaargangen kunt opslaan van de
Oprechte Haarlemsche Courant
en andere vooroorlogse en vér-
vooroorlogse kranten en bladen.
Door nooit het initiatief te nemen
tot de oprichting van zo'n Sport
pers Instituut, hebben bijvoor
beeld het Nederlands Olympisch
Comité en de Nederlandse Sport
Federatie de mythe in stand ge
houden dat de sportpers het on
nozele broertje is van de
dagbladpers, dat niet au sèrieux
genomen hoeft te worden, en
waarin nooit iets geschreven
wordt dat de moeite van het be
waren, herlezen of citeren waard
is. Ik weet wel beter. Ik heb bij
mijn speurtocht voor „Het
Krankzinnige Kwartiertje" ont
dekt, dat er, sinds op 19 maart
1888 het eerste verslag van een
voetbalwedstrijd in een Neder
lands dagblad verscheen, welis
waar anders, omslachtiger,
bloemrijker werd geschreven
dari tegenwoordig, maar zeker
niet slechter. Het zou zonde zijn
als al die oude sportjournalistiek
verloren ging zodra de „bewa-
riërs" (zoals Kick Geudeker ze
noemde) komen te overlijden?
Iemand moet een Nederlands
Sportpers Instituut oprichten.
Subsidie aanvragen. Met die sub
sidie de verzamelingen voor een
reële prijs aankopen van die en
kelingen die tientallen jaren lang
aude jaargangen en knipsels
hebben bewaard. En dan die ver
zamelingen niet van die mensen
afpakken, maar in hun bezit la
ten, op voorwaarde dat zij testa
mentair bepalen, dat de door het
<NSI aangekochte verzameling in
zijn geheel na hun dood naar het
NSI gaat. Op die manier kunnen
ze in het bezit blijven van hun zo
veel jaren gekoesterde hobby, en
3aar toch nog bij hun leven fi
nancieel van profiteren. Ik zelf
neb helaas pas over dertig jaar de
;ijd om een en ander te organise
ren, maar er moeten anderen zijn,
met hart voor de sport en voor de
sportjournalistiek, die er wél tijd
?n gelegenheid voor hebben. La-
:en zij zich vooral niet uit be
scheidenheid op de achtergrond
nouden, want voor we het weten
s alles van de vooroorlogse
sportjournalistiek verdwe-
NICO SCHEEPMAKER
Luieren is er niet bij in Baquio City
waar de schakers Viktor Kortsj
noi (1) en Anatoli Karpov (r) strij
den om de wereldtitel. Beide
'denkers' benutten de vrije dag
om hun lichamelijke conditie wat
op te vijzelen. Het wordt tenslotte
nog een lange zit.
Viktor Kortsjnoi
BAGUIO-CITY - De Sowjetrussi-
sche wereldkampioen schaken,
Anatoli Karpov, heeft gisteren in
Baguio-city de beschuldiging
van het uitdagerskamp dat een
bakje yoghurt tijdens de tweede
partij donderdag een codebood-
schap had kunnen bevatten als
"belachelijk" bestempeld. De
Sowjetrussische delegatieleider
Viktor Batoerinsky gaf op zijn
beurt aan dat er wel eens via de
verrekijker, die Petra Leeuwerik
(chef d'equipe van het gezelschap
van Viktor Kortsjnoi) gebruikte
geheime signalen konden zijn
overgebracht.
Hoofdscheidsrechter Lothar
Schmid, die in 1972 te Reykjavik
ook de kuren van de Amerikaan
Bobby Fischer meemaakte, stap
te luchtigjes over de protestbrief
van Petra Leeuwerik, die don
derdag werd ingediend, heen. "Ik
heb me met de brief best geamu
seerd", aldus de Westduitser,
"Het was een mooie grap, een ty
pisch staaltje van Engelse humor.
Schmid voegde er aan toe dat hij
geloofde dat men geen reactie op
het protest verwachtte.
De Russische delegatieleiding
overhandigde Schmid nog wel
een memo, onder de titel: "Met
betrekking tot yoghurt, mango
en gemarineerde kwarteleieren"
In de mededeling stond onder
meer "Verdachtmakingen aan
het adres van een van de sterkste
spelers in de wereld met betrek
king tot een glas yoghurt lijken
op zijn zachtst gezegd, belache
lijk. Aan de andere kant zou het
best wel eens zo kunnen zijn dat
er soortgelijke signalen via een
verrekijker naar het toneel kun
nen zijn overgebracht". De ten
dens van het Sovjetrussische
briefje was zakelijk. Batoerinsky
vertelde een verslaggever van
Reuter dat Karpov om het hele
geval smakelijk had moeten la
chen.
Er hangt Kortsjnoi overigens nog
een aanklacht boven het hoofd.
Een woordvoerder van een
schaakclub uit Keulen verklaar
de gisteren dat Kortsjnoi een
trainerscontract niet zou zijn na
gekomen. Men eist nu van de uit
dager een schadevergoeding.
IBM-toernooi
Door een korte remisepartij tegen
Hort-heeft Jan Timman gisteren
de leiderspositie in grootmees-
tergroep a van het IBM-toernooi
in Amsterdam behouden. Omdat
de Hongaar Ribli echter met op
vallend gemak van Dzindzin-
dasjvili won is de voorsprong van
Timman geslonken tot een half
puunt. Pas op anderhalf punt
achter Ribli komt de aanvoerder
van de middengroep, Hort.
Het zag er al snel naar uit dat het
treffen Timman-Hort van korte
duur zou zijn. De dames werden
op de achtste zet geruild en vier
zetten later bood Hort remise aan
met de woorden "Dit toernooi
speel je te goed". Timman accep
teerde lachend en voegde in feite
nog een rustdag aan zijn pro
gramma toe.
Dzindzindasjvili had zijn vrije dag
besteed aan een bezoek in het
casino van Zandvoort en verloor
daar elfduizend gulden. Hij was
daar nog steeds over aan het treu
ren toen zijn partij tegen Ribli
begon. Ondanks het voordeeltje
van de witte stukken stond de ex-
Rus binnen de kortste keren
verloren. Ribli buitte zijn ge
makkelijk verkregen voordeel
feilloos uit en bereikte daarmee
dat de spanning aan de top be
houden bleef.
Adoijan, die aanvankelijk zo goed
draaide, begint terug te vallen.
Gisteren kon hij het onstuimige
geweld van Ljubojevic niet ke
ren. Bijzonder ontevreden over
zichzelf gaf de Hongaar de afge
broken partij nog voor de tweede
zitting op. Daardoor kwamen
beide spelers op een score van
vijftig procent. Zij delen de vijfde
plaats met de tegenvallende
"Dzin", de remiserende Anders
son en de naar voren komende
Kick Langeweg. Deze speelde
een goede positionele partij tegen
Nikolac, die volkomen werd
overmeesterd. Het is bekend dat
Langeweg op zijn best is in het
subtiele spel en daarom was het
onverstandig van Nikolac de tac
tische wegen te mijden.
LOS ANGELES - Dwight Sto
nes, het enfant terrible van de
Amerikaanse atletiekwereld,
die door de Amerikaanse atle-
tiekunie is geschorst wegens
overtreding van de amateur
reglementen en wie een le
venslange uitsluiting boven het
hoofd hangt, is in de tegenaan
val gegaan. De ex-wereldre
cordhouderhoogspringen heeft
het hof van appel van Californie
gevraagd de maatregel die hem
verbiedt deel te nemen aan atle
tiekwedstrijden ongedaan te
maken.
Tegelijkertijd heeft de Califor-
nische atleet zijn bond betiteld
als een "corrupte, overjarige or
ganisatie, die alleen zijn eigen
belangen dient"Stones dreig
de met compromitterende ont
hullingen te komen als de zaak
tegen hem wordt doorgezet.
De 25-jarige Stones werd vorige
maand voor onbepaalde tijd ge
schorst door de AAU (Amateur
Atletiek Unie) omdat hij had
deelgenomen aan het televisie
programma 'superstars' en de
prijs van rond de 75.000 gulden
die hij daarin had gewonnen
niet had willen afstaan aan de
bond. Hetzelfde lot trof drie at
letes Kate Schmidt, Francie
Larrieu en Jane Frederick, die
overigens de actie van Stones
bij de rechter nog niet hebben
gesteund. Stones had het geld
overgemaakt naar zijn club,
waarvan hij het enige lid was.
Volgens de hoogspringer had
hij voor deze transactie de in
stemming van John Holt, de se
cretaris-generaal van de inter
nationale amateur atletiek fede
ratie. "Het geld was bestemd
voor de ontwikkeling van de
club, om andere atleten aan te
trekken", aldus Stones.
De advocaat van Dwight Stones
stelt in zijn verzoek aan de rech
ter dat "de functionarissen van
de AAU niet naar beste kunnen
de belangen van de Amerikaan
se amateuratleten dienen". Dit
argument wordt gestaafd door
talrijke verklaringen die men
sen uit de Amerikaanse sport
wereld de laatste jaren hebben
fgelegd voor de presidentiële
ommissie voor de Olympische
porten, een schepping van
resident Ford in 1975, die een
ervorming van de organisatie-
;ructuur van de amateursport
i de Verenigde Staten moet
estuderen.
i zijn request zegt Dwight
tones dat de AAU "niet de at-
Iten vertegenwoordigt, maar
e persoonlijke materiële be-
hgen van de functionarissen
<enen". Hij verwijst naar de
ati-trust-wet, die van kracht is
iide Verenigde Staten, aange-
z;n "de AAU de atletiek mo-
npóliseert door alle financiëen
o te eisen".
Echter Robert Weil, die met de
zak is belast, heeft de AAU tot
l'augustus de tijd gegeven te
atwoorden op de aanklacht
vi Stones. De laatste heeft ge-
z<d dat hij deze zomer nog wil
dslnemen aan wedstrijden in
Eropa en in 1980 aan de Olym-
pche Spelen in Moskou en dat
b daarom zijn toevlucht tot de
rchter heeft gezocht.
Anatoli Karpov
Hans Ree kwam met licht voordeel
uit de opening tegen Andersson
en hield dat gedurende het ver
dere verloop van de partij vast.
Door nauwkeurig verdedigen
wist de Zweed zijn nadeel ecter
binnen de remisemarge te hou
den. Het is de zoveelste keer dat
Ree een dikke remise binnen
haalt, winnen schijnt in dit toer
nooi niet voor hem te zijn weg
gelegd.
Wat onopvallend is de Westduitser
Pfleger in de top beland. Zijn par
tij tegen de Sowjetrus Romanis-
jin werd in gunstige stelling af
gebroken. Pfleger had zelfs een
stuk meer, maar de stelling was
wat onduidelijk.
In de b-groep zijn Ligterink en Ki
rov aan de leiding gekomen door
theroretisch goed onderlegde
overwinningen. Het gedrang aan
de kop is echter bijzonder groot
en er zijn zelfs nog twaalf kandi
daten voor de eerste prijs.
Uitslagen IBM
Uitslagen:
Timman-Kort ya-'/a, Langeweg-Nikolac
1-0, SzindzindasjvililRibli 0-1, Miles-
Browne afg., Romanisjin-Pfleger 0-1,
Ljubojevic-Adoijan 1-0, Ree-Ander-
Stand:
1. Timman 6, 2. Ribli 5.5,3. Hort en Pfle
ger 4, 5. Adorjaan 3.5, 6. Langeweg,
Dzindzindasjvili, Andersson en Ljubo
jevic 3.5, 10. Romanisjin 3, 11. Miles 2.5
(+1), 12. Ree 2.5,13. Nikolac 2,14. Brow
ne 1
B-GROEP
Rodriquez-Hartoch Va-Va, De Roode-
Christiahsen 0-1, Van der Sterren-Van
Wijgerden 1-0, Janosevic-Joesopov afg.,
Balshan-Böhm afg., Kirov-Taulbut 1-4)
Stand:
Christiansen 5,2. Ligterink en Kirov 4.5,
4. Joesopov 4 (+1), 5. Van Wijgerden 4,6.
Ralshan 3.5 7. Van der Sterren 3.5,8.
Janosevic 3 (+1), 9. Taulbut, Hartoch en
Rodriquez 3,12. Böhm 2.5 13. Borm
2.5, 14. De Roode 1.
Eenoog, door A. D. Hildebrand.
Uitgever-maatschappij "West
friesland", Hoorn, 13.90.
Onder verdenking, door Els de
Groen. "Westfriesland", 13.90.
Contrabande, door Alfred Hageni.
"Westfriesland", 13.50.
13 minuten na middernacht, door
Jo Pestum. Commissaris Lüc
Lucas-serie, deel 1. "Westfries
land". ƒ9.90.
Het spook van Billerbeck, door Jo
Pestum. Commissaris Luc Lu
cas-serie, deel 2.
Papaver, de hippe heks. Modern
sprookje voor jonge mensen,
door J. H. J. Willemsen. "West
friesland". 11.90.
Onschuldig veroordeeld, door Pa
tricia Wentworth. Uitgeverij A.
W. Sijthoff, Alphen a.d. Rijn.
12.50.
Zwart Gambiet, door Eric Clark.
A. W. Sijthoff. 14.50.
Verloren Hercules, door Denis
Pitts. A. W. Sijthoff. 14.50
Moord op de Nijl, door Agatha
Christie. A. W. Sijthoff. 12.50.
Dood van een huistiran, door Aga
tha Christie. A. W. Sijthoff.
12.50.
Pantsers des doods, door Sven
Hassel. Uitgeverij De Boekerij,
Baarn. 24.50.
/errassende
nederlaag
/an Tongeren
LKEMADE - De grote verrassing
van het tennistoernooi in Alke
made was de uitschakeling van
de als eerste geplaatste Hans van
Tongeren. Het was Rob van
Leeuwen die hiervoor tekende.
Ook Leo van Tongeren kwam gis
teren niet tot winst. Rene Bakker
verkeerde in goede vorm en wat
dat betekende ondervond Van
Tongeren die met 6-2, 6-3 eigen
lijk geen schijn van kans kreeg.
Ook Harry van Veen bereikte de
kwartfinale. Zonder zich al te
zeer in te spannen won hij met
6-1, 6-2 van Gerard van Willigen -
burg.
1 de herendubbel C kwamen Har
ry Knol en Pieter Schrassert een
ronde verder ten koste van Pes-
semier en Schiphorst. Het duo
Groot/Veerman won van Dennis
van de Water en Jan Holland. Het
jeugdige koppel Freek van de
Capellen/Jos Koemans speelde
een knappe partij tegen Ren eel
Van Dilst. Met tweemaal 6-4
trokken zijn aan het langste eind.
PARIJS (GPD) - Rellen en schandalen zijn, zoals ook deze
week weer is gebleken, de Tour de France niet vreemd.
Merkwaardig genoeg is de Ronde van Frankrijk zelf uit
een rel geboren, een incident namelijk dat op zondag 4
juni 1899 plaats greep temidden van een chic publiek op
de renbaan van Auteuil.
Een beeld uit de Tour 1978. In 1903, toen de eerste Ronde van Frank
rijk werd gereden zwoegden de coureurs met lange wollen kousen en
ingesmeerde snorren over de stoffige wegen. Soms werden ze opge
wacht door boze boeren, gangsters of kopspijker-strooiers...
Het was prachtig weer. Beroemde
paarden stoven voorbij de be
roemdheden op de eretribune
Daar zat de president van de Re
publiek, de heer Emile Loubet,
omringd door ministers en ande
re hoogwaardigheidsbekleders,
allen vergezeld van hun dames in
schitterende toiletten.
Er heerste grote spanning in het
land. Een dag tevoren had het hof
van cassatie het vijf jaar eerder
tegen Alfred Dreyfus uitgespro
ken vonnis - levenslange ver
banning naar het Duivelseiland
buiten de kust van Guyana - ver
nietigd en een nieuw proces be
volen. Dreyfus, lid van de gene
rale staf en joods, was wegens
spionage veroordeeld. Van zijn
onschuld waren toen velen over
tuigd, niet in het minst door het
^toedoen van zijn gevierde steun-
ï/Nar, de romanschrijver Emile
*iie zijn historisch gewor-
e" ^arV4acht tegen de Franse
justitie de w^ld in siinger[je, in
de vorm van aj, feU 13 ja.
nuari 1898 in het da^d „rAu_
rore gepubliceerde op<>n brief
aan de president onder de titel
„J accuse" („Ik beschuldig").
Zola was reeds uit Londen, waar
heen hij was uitgeweken om ge
vangenisstraf wegens smaad te
ontlopen, naar Parijs terugge
keerd. Op dat moment geloofde
men, dat generaal Mercier, die als
minister van oorlog ervoor had
gezorgd dat de werkelijke schul
dige, majoor Esterhazy, buiten
schot was gebleven, zou worden
vervolgd. (Het zou tot 12 juli 1906
duren voordat Dreyfus geheel
werd gerehabiliteerd, maar op 19
september 1899 kreeg hij gratie,
nadat een nieuwe krijgsraad op 9
september zijn straf tot tien jaar
gevangenisstraf had ver
zacht).
Adel in opstand
Op de kalme, zonnige renbaan
klonken plotseling woedende
kreten: „Weg met Loubet!", „Le
ve het leger!", „De dood voor
Dreyfus!", „Hang Zola op!" Def
tig geklede heren bestormden de
eretribune. Uniformpetten en
hoge hoeden vlogen naar alle
kanten. Een kamerlid viel van
zijn stoel. Maar het ergste kwam
nog. Een rijzige jongeman, met
geplakte blonde haren, blauwe
ogen cn een met was opgedraaide
knevel, brak door de balustrade
heen en sloeg xnet zijn wandel
stok op de president in.
De eerste klap kwam op de rugleu
ning van diens stoel neer, maar de
tweede mep rukte zijn hoge hoed
af. „Dood voor de middelmati-
gen!", schreeuwde de aanvaller,
die met grote moeite door twee
politiechefs uit de entourage van
de president werd overmeesterd.
Het was de 35-jarige baron Ferdi
nand de Christiani, kleinzoon van
een generaal uit de tijd van Na
poleon.
De president, met zijn onverstoor
baar karakter, bewaarde zijn
kalmte en dat deed ook zijn echt
genote. Maar overal om hen heen
heerste de grootste opschudding.
Vrouwen slaakten angstkreten.
Een gravin beefde over het hele
lichaam. De vrouw van een gene
raal begon hysterisch te gillen.
Haar man rende naar de telefoon
om drie detachementen cavalerie
naar Auvteuil te laten aanruk
ken.
Royalisten
De actie was op touw gezet door een
groep royalisten, onder wie zich
aanhangers van antisemitische
organisaties hadden gevoegd. Zij
konden het besluit van het cassa
tiehof niet verkroppen. Van Lou
bet wisten zij, dat hij vóór een re
visie van het vonnis tegen Drey
fus was.
De politie arresteerde ter plekke 43
markiezen, graven en burggra
ven. Eèn hunner was de markies
Albert de Dion, die de belangrijk
ste financier was van het grootste
sportblad van die dagen, „Le
Vèlo" (De Fiets), dat geleid werd
door de ex-wielerkampioen Pier
re Giffard. Het op groen papier
gedrukte blad organiseerde vele
beroemde wielerevenementen,
zoals de wedstrijd Parijs-Brest-
Parijs, een zware rit van 1200 km,
die eens in de tien jaar werd ge
houden en als de grootste race ter
wereld werd beschouwd.
Krantenoorlog
Giffard weigerde echter ook maar
iets ten gunste van zijn financiële
baas te schrijven, want wat Drey
fus betreft waren zij doodsvijan
den. Maar hoe machtig de mar
kies ook was, hij slaagde er niet in
zich van Giffard te ontdoen. Wel
voerde hij een campagne tegen
de directeur-hoofdredacteur van
het blad, die verkiezingskandi
daat voor een landbouwdistrict
was.
Dion verspreidde honderden
exemplaren van een boek dat
Giffard had geschreven, waarin
hij de automobiel en de motor
fiets verheerlijkte. Dion probeer
de daarmee de boeren tegen Gif
fard op te zetten. Om hem de nek
om te draaien richtte de markies
een concurrerend blad op, dat hij
„l'Auto-Vèlo" noemde en op geel
papier werd gedrukt. Maar een
proces dwong hem het blad voor
taan „l'Auto" te doen heten.
De oorlog tussen „groen" en „geel"
4 nam nieuwe vormen aan. Om de
wedstrijden die „Le Vèlo" hielp
organiseren, zoals Parijs-Mar-
seille, Parijs-Rome en Parijs-St.
Petersburg (het tegenwoordige
Leningrad) en vooral de race Pa-
rijs-Brest-Parijs eens en voor
goed te overschaduwen en „Le
Vèlo" helemaal te kraken, be
sloot de markies samen met Hen
ri Desgrange en Victor Goddet in
1903 een Ronde van Frankrijk in
het leven te roepen.
Krachtproef
Het denkbeeld daarvoor kwam van
Gèo Lefévre, een medewerker
van „l'Auto". Het zou de grootste
wielerkrachtproef ter wereld
worden, die ongeveer een maand
zou duren op het traject Parijs -
Lyon - Marseille - Toulouse -
Bordeaux - Nantes - Parijs met
een totaal aan prijzen van 20.000
francs (toen 15.000 gulden).
Op 1 juli van hetzelfde jaar klonk
het startschot voor de eerste Tour
de France in de geschiedenis. De
geestdrift van het publiek was
enorm, zodat het succes van de
Tour onmiddellijk was verze
kerd. Kampioenen van andere
bekende wegritten namen er aan
deel. Het was verschrikkelijk
heet: 30 graden Celsius op de hele
jute! De wegen waren nog niet
easfalteerd en de coure.urs
voegden, omgeven door stof-
olken, alsof ze door de woestijn
;den. Bovendien bestonden er
og geen versnellingen. De ren-
ers hadden zware petten op met
2n achterklep om de nek te be-
:hermen en droegen lange zwar-
i, wollen kousen. Zoals de mode
ren was hadden ze dikke snor-
ïn, die ingesmeerd waren om ze
stroomlijnen!
Deerste Tour duurde drie weken
t ging over een parcours van
128 km. Voor het eerst reden de
ïroepsrenners zonder trainers,
i uitbundige termen bezong
'Auto" het evenement als een
aar epos.
Deenners hadden met veel tegen-
agen te kampen. Boeren ver-
serden de weg, de gendarmerie
tid op tegen de karavaan, die
scht was voorbereid en daar-
cbr grote gevaren opleverde,
gigsters waren gehuurd om be-
palde renners met knuppels af
teuigen, om zodoende anderen
v>rdelen te bezorgen, ander ge-
bifte gooide handenvol kop-
sjkers op de weg. Bij de allef-
este Tour dus al ellende ge-
ntg!
Ma» hoe het ook zij, Maurice Ga-
ri eens schoorsteenveger, Ita
lian van geboorte en als Frans-
rm genaturaliseerd, werd de
on-winnaar en de grote held. Na
ho zouden er nog tientallen an-
de volgen, allemaal dankzij de
k"p met de wandelstok op het
h»fd van ue president.
