Actieplan Pais
voor onderwijs
Scherpe verwijten van Yerolme
Aandacht nodig voor inkomens middenstand en boeren
Turkse gezinnen kraken
26 woningen in Utrecht
Rechter verbiedt
sluiting Hoechst
Vorming RSV-concern begin van het einde
ZATERDAG 8 JULI 1978
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG (GPD) - Er moet in ie
der geval wat gebeuren aan de
inkomens van middenstanders
en agrariërs. Bovendien moeten
de successierechten worden ver
dubbeld. Dit zijn twee concrete
punten, waarmee een commissie
van de Sociaal-Economische
Raad is gekomen, nadat de minis
ter van Sociale Zaken vanaf 1970
advies had gevraagd over een te
voeren inkomensbeleid.
Op 15 september zal de SER verga
deren over het nu uitgebrachte
„Concept-advies inzake het be
leid gericht op redelijke inko
mensverhoudingen". Uit dit ad
vies blijkt, dat de werkgevers- en
werknemersvertegenwoordigers
het op veel punten niet met el
kaar eens zijn. Tegelijkertijd
heeft de FNV met het verschijnen
van het concept-advies al een
amendement ingediend.
Bij het inkomensbeleid gaat het om
inkomens, uit welke bron dan
ook. Dat betekent dat naast de
inkomens uit arbeid de over
drachtsinkomens uit vermogen
en de gerealiseerde vermogens
winsten resp. vermogens verlie
zen in aanmerking moeten wor
den genomen bij de beoordeling
van de feitelijke inkomensverde
ling. In het concept-advies wordt
gesteld, dat bij de beoordeling
van het inkomen rekening moet
worden gehouden met bijvoor
beeld de duur van de voor ver
werving van dat inkomen nood
zakelijke opleiding, studiebeur
zen, het feit, dat zware beroepen
soms voor slechts korte tijd kun
nen worden uitgeoefend, pen
sioenpremies en pensioenrech
ten.
De meningen in de commissie lo
pen uiteen over de vraag aan wel
ke eisen een redelijke of aan
vaardbare verdeling van inko
mens uit arbeid moet voldoen. In
grote lijnen stelt de vakbewe
ging, dat - omdat alle mensen ge
lijkwaardig zijn - gestreefd moet
worden naar een gelijk welzijn
van iedereen, althans voor zover
afhankelijk van economische
factoren. Als voorwaarde geldt
daarbij de bereidheid produktie-
ve prestaties te leveren. „Gelijk
welzijn behoeft geen gelijke in
komens te betekenen". De werk
geversleden in de commissie zijn
van mening, dat inkomensver
schillen te rechtvaardigen
zijn.
De vakbeweging meent, dat bij het
streven naar een gelijk welzijn
voor iedereen als vertrekpunt,
iedere individuele inkomen
strekker recht heeft op een gelijk
primair basisinkomen en dat een
hoger inkomen slechts gemoti
veerd kan worden door aantoon
bare verschillen in inspanning,
werkomstandigheden, offers en
dergelijke. De werkgevers me
nen dat de uit de bestaande
marktverhoudingen
voortvloeiende inkomensverde
ling als uitgangspunt genomen
moet worden. Hierop kunnen
eventueel een aantal correcties
worden toegepast.
De werkgeversleden in de commis
sie zijn van mening, dat in veel
bedrijven het minimumloon niet
meer in verhouding staat tot de
geleverde prestatie arbeid. Als
symptomen noemen zij daarvoor
de moeilijkheden in bedrijven
met relatief veel minimumloon
trekkers en de geringe doorbere-
keningsmogeliikheden in de
prijzen. Dit heeft reeds geleid tot
verstrekking van loonsubsidies.
Daarom menen de werkgevers,
dat door het geleidelijk aan ach
terwege laten van de bijzondere
verhogingen van het minimum
loon, alsmede door het er uit ha
len van oneigenlijke elementen,
het minimumloon weer op een
verantwoord en ook meer bij de
situatie in dit opzicht in het bui
tenland aansluitend peil wordt
gebracht.
De vakbewegingsleden daarente
gen zijn van mening, dat het mi
nimumloon wel in verhouding
staat tot de geleverde arbeids
prestatie. Daarom moet het ka
rakter van dit loon gehandhaafd
blijven, zo ook de bijzondere ver
hogingen, alsmede de huidige
indexering, eventueel gecorri
geerd voor oneigenlijke elemen
ten.
De commissie zegt in het concept
advies, dat het inkomen van zelf
standigen inderdaad veelvuldig
terugloopt tot beneden het so
ciaal aanvaardbare. Veertig pro
cent van de middenstanders
heeft een inkomen, dat beneden
het minimum ligt. Daarbij is men
er van uitgegaan, dat het mini
muminkomen voor zelfstandigen
ongeveer 50 procent hoger ligt
dan het wettelijk minimumloon
voor werknemers, omdat de
middenstander zelf zijn verzeke
ringen moet betalen en niet die
kinderbijslag krijgt als de werk
nemer. Hiervan uitgaande ko
men ongeveer 50.000 zelfstandi
gen in aanmerking voor een loon-
suppletie.
De werkgevers in deze sector kun
nen zich echter niet verenigen
met een gegarandeerd mini
muminkomen voor zelfstandi
gen, omdat men vreest, dat hier
door niet-levensvatbare onder
nemingen in stand zullen worden
gehouden
De middenstanders menen dat het
door de overheid te voeren struc
tuur-, markt- en prijsbeleid, sa
men met maatregelen op sociaal
en fiscaal terrein, erop gericht
moet zijn de mogelijkheden te
scheppen dat het goed geleide
bedrijf rendabel kan zijn ,.De ter
zake kundige ondernemer dient
hieruit een maatschappelijk aan
vaardbaar inkomen te kunnen
behalen", zo menen zij In ver
band daarmee achten zij een fun
damenteel onderzoek naar de
oorzaken van het onrendabel zijn
van een groot deel van de zelf
standige ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf een eer
ste vereiste.
Volgens hen moet de voorkeur
worden gegeven aan een gerichte
benadering waarbij in principe
alleen in daartoe aanleiding ge
vende speciale gevallen moet
worden overgegaan tot het toe
kennen van een gegarandeerd
minimuminkomen. Gedacht
wordt o.m. aan het verlagen van
de leeftijd van 57 jaar, waarop
men een beroep kan doen op de
Rijksgroepsregeling Oudere
Zelfstandigen. Bovendien wordt
aanbevolen de Wet Werkloos
heidsvoorziening uit te breiden
tot de ex-zelfstandigen die als ge
volg van sociaal-economische
ontwikkelingen genoodzaakt zijn
hun bedrijf'te sluiten, Ook willen
de middenstanders, dat ten aan
zien van hun problemen de Al
gemene Bijstands Wet in alle ge
meenten op dezelfde wijze wordt
toegepast door het treffen van
„vakdepartementale" regelin
gen, welke aan de omstandighe
den in de bedrijfstakken zijn
aangepast.
In de agrarische sector wordt alge
meen de opvatting gehuldigd dat
het inkomen van agrarische zelf
standigen primair uit de markt
moet komen. In de praktijk is
echter gebleken, dat velen het
minimuminkomen niet eens ha
len. Desalniettemin wijzen de
agrariërs in de commissie een ge
garandeerd minimuminkomen
af. Wel willen zij maatregelen
waardoor een aanvulling tot het
minimuminkomen mogelijk is.
Zij vragen dan ook een verlaging
van de 57-jarige leeftijd in de
Rijksgroepsregeling Oudere
Zelfstandigen en een mogelijk
heid tot uitkering krachtens de
Rijksgroepsregeling Werkloze
Werknemers.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) - Minister Pais van onderwijs en wetenschappen komt
volgende week donderdag met een actieplan dat tot doel heeft de werk
gelegenheid in het onderwijs in stand te houden en waar mogelijk te
bevorderen. Vice-premier Wiegel verklaarde gisteren dat het plan bedoeld
is om meer evenwicht tussen vraag en aanbod in het onderwijs te schep
pen nu veel onderwijsgevenden werkloos dreigen te worden.
De onderwerpen die in het actie
plan van Pais aan de orde komen
zijn onder andere vervroegde uit
treding van oudere onderwijzers,
een herverdeling van de arbeid in
het onderwijs, de mogelijkheden
van deeltijdarbeid en de capaci
teit van de opleidingen in het on
derwijs.
Het uiteindelijke effect van deze
maatregelen moet volgens Wie
gel zijn dat vele duizenden on
derwijsgevenden die anders hun
baan zouden kunnen kwijtraken,
nu aan het werk gehouden kun
nen worden. Hij liet doorscheme
ren, dat het gaat om het redden
van 4000 tot 8000 arbeidsplaat
sen, maar preciezere gegevens
wilde Wiegel niet geven.
MIDDELBURG (ANP) - De presi
dent van de rechtbank in Mid
delburg mr. G. André de la Porte
heeft het Hoechst-concern in
Vlissingen-Oost verboden om de
produktie van polycondensaat
vör 1 september a.s. stil te leggen
op straffe van 15.000 gulden per
dag. Wel heeft de rechter tijdelij
ke onderbreking van de produk
tie toegestaan voor reparatie van
de machines of als er overpro-
duktie dreigt.
De president heeft hiermee een
tussentijdse uitspraak gedaan in
het kort geding, dat de vakbon
den op maandag 3 juli tegen de
directie van het Hoechst-concern
hadden aangespannen. De vak
bonden zijn van mening dat de
voorgenomen sluiting niet te
recht was, omdat een onder
zoekscommissie uit de onderne
mingsraad, die advies zou uit
brengen over sluiting, onvol
doende van vergelijkingsmate
riaal was voorzien.
Hoechst had al vastgesteld dat de
polycondensaatproduktie in
Vlissingen van de drie fabrieken
die het concern telt, waarvan de
twee andere in het Duitse Gerst
hoven en Offenbach staan, het
meest verliesgevend werkt. De
Vlissingse vestiging zou daarom
gesloten moëten worden.
De ondernemingsraad vond dat
Hoechst onvoldoende had aange
toond dat Vlissingen inderdaad
met dé grootste verliezen werkt.
ADVERTENTIE
UW
EIGEN
DAGBLAD
00K IN DE VAKANTIE?
Dat kan, doch uitsluitend met deze bon. Graag 3 weken voor
u vertrekt opzenden naar: Alphens Dagblad, Julianastraat 19,
Alphen aan den Rijn.
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1Leiden.
Plakt u dan wel een postzegel? (55 cent).
Huls adrw: Svp. In bk>kl«tt®r» Invullen! In leder vakje t.v.p. «en lettor
Vakantieadres:
postcode:
NIET INVULLEN
NIET INVULLEN
Opzending is gratis in Nederland en België Overige landen 1 90 per dag
De praktijk heeft geleerd dat ondanks al onze goede
zorgen de bezorging in sommige landen te wensen
overlaat
Wij kunnen dus helaas geen verantwoording nemen
voor het niet tijdig arriveren van kranten op uw va
kantieadres
De kosten van het plan van Pais zijn
opgenomen in de cijfers van de
ombuigingsnota „Bestek '81"
Ook Pais' voorganger. de
PvdA'er Van Kemenade heeft
een onderwijsplan opgesteld,
maar dat is door Pais als volsla
gen onhaalbaar van de hand ge
wezen. Van Kemenade had onder
meer voorgesteld de hoge salaris
sen van academici in het onder
wijs te verlagen om met de vrij
komende gelden nieuwe werk
gelegenheid ten behoeve van
leerkrachten te scheppen.
Pais zou, zo zei Wiegel, in het kabi
net geantwoord hebben op de
vraag hoe dat gefinancierd zou
kunnen worden: „Dat moet je
maar aan de RABO-bank vra-,
gen". Met andere woorden, op de
rijksbegroting is daarvoor geen
geld. Pais zal volgende week
dinsdag ook zijn plannen voor
het onderwijs aan 16- tot 18-jari-
gen openbaar maken. Het kabi
net is vrijdag met die plannen ak
koord gegaan. Het gaat hierbij
om speciale projecten voor nieu
we onderwijsvoorzieningen die
ertoe moeten leiden dat deze jon
geren een betere kans krijgen op
de arbeidsmarkt.
MOORD EN
ZELFMOORD
LEKKERKERK (ANP) - De Rijks
politie Lekkerkerk heeft gister
middag om half één in een wo
ning een bejaard echtpaar dood
aangetroffen. Uit een onderzoek
door de recherche is gebleken dat
de 69-jarige man eerst zijn even-
oude echtgenote heeft vermoord
en daarna zelfmoord heeft ge
pleegd.
panden in de Utrechtse
UTRECHT (ANP) - De Utrechtse
politie heeft gisteren in twee stra
ten in de Utrechtse wijk Zuilen 26
woningen ontruimd die donder
dagavond en gisteren door even
zoveel Turkse gezinnen waren
gekraakt. De huizen, die al van
een half jaar tot drie jaar leeg
staan en eigendom zijn van de
woningbouwvereniging Co.nbi-
natie'77, moeten worden gereno
veerd.
Volgens een woordvoerder van een
steunverlenende actiegroep zijn
de Turkse gezinnen tot de kraak-
actie gekomen onder druk van
hun erbarmelijke woonomstan
digheden. Afgelopen donderdag
kreeg de politie al lucht van de
actie, vandaar dat zij de volgende
ochtend met twee surveillance
wagens voor de deur stond.
Vlak voordat die ochtend de kraak-
actie begon rekende de politie
twee gezinnen in voor een ver
hoor. Omdat er op dat moment te
weinig politiemensen op de been
waren, kon echter niet voorko
men worden dat de overige Turk
se gezinnen daadwerkelijk tot de
kraakactie overgingen, 's Mid
dags was er aanzienlijk meer poli
tie op de been.
De kraakactie was zeer zorgvuldig
opgezet. De gezinnen (ongeveer
90 mensen) plus 30 man "onder
steuningstroepen'' kwamen om
tien uur gisterochtend met tien
auto's, een bus en een vrachtwa
gen de wijk binnen en zetten de
buurt waar de huizen staan, af.
De Utrechtse wijk Zuilen is een
"arbeiderswijk", die letterlijk en
figuurlijk gelegen is onder de
rook van de staalfabrieken Dem-
ka en de inmiddels gesloten
SMDK. Van de Turkse gezinnen
die aan de actie deelnamen had
den er minstens vijf geen woon
ruimte meer. Andere gezinnen
woonden met vier kinderen op
twee kamers en moesten daar
voor 550,- per maand betalen.
's Middags om een uur of vier wer
den de woningen door de politie
in een uur tijd ontruimd op ver
zoek van de woningbouwvereni
ging. Daarna werden de Turkse
gezinnen met politiebusjes naar
een buurthuis vervoerd in
Utfecht-West.
Raadsman van
Menten: geen
publikatie
eindrapport
(Van onze correspondent)
DEN HAAG (GPD) - De raadsman
van de van oorlogsmisdrijven
verdachte Pieter Menten, mr. L.
van Heijningen, wil dat het eind
rapport van de commissie-Schof-
fer niet zal worden gepubliceerd
zolang de zaak-Menten niet is af
gerond. De Haagse advocaat
heeft gisteren minister De Ruiter
(justitie) gevraagd de publikatie
van het eindrapport - dat tegen
het eind van dit jaar wordt ver
wacht - tegen te houden tot de
rechtszaak tegen zijn cliënt is af
gelopen. Mr. Van Heijningen
verwacht dat de nieuwe behan
deling van het proces voor de
Haagse rechtbank, die vermoe
delijk eind september zal begin
nen, nog niet afgelopen zal zijn op
het tijdstip dat het definitieve
onderzoek naar het vervolgings-
en opsporingsbeleid in de zaak-
Menten gereed komt.
„Wanneer op zo n moment het
eindrapport toch gepubliceerd
wordt, is dat ontoelaatbaar", al
dus de raadsman Hij wijst in zijn
brief verder op de toezegging die
de toenmalige minister van justi
tie Van Agt heeft gedaan aan de
Zwitserse regering - bij de uitle
vering van de gevluchte Menten
aan Nederland - over een eerlijke
behandeling van Menten in Ne
derland
Mr. Van Heijningen zegt „tot zijn
spijt verplicht te zijn Menten te
adviseren passende maatregelen
te treffen als de minister niet aan
zijn verzoek voldoet".
De werkgroep Recht en Openheid
in de zaak-Menten heeft gisteren
gereageerd op het woensdag ge
publiceerde derde tussenrapport
van de commissie-Schoffer. De
werkgroep vraagt zich af waarom
aan Menten in 1977 ook de moor
den in 1941 in het door de Duit
sers bezette Poolse Lemberg (de
zgn. professoren moord) niet ten
laste zijn gelegd, hoewel uit het
rapport van de commissie is
gebleken dat Menten daar wel
van verdacht werd.
5?
ROTTERDAM (GPD) - Cornells
Verolme (77) behoort tot dege
nen, die stellen dat de vorming
van het Rijn-Sehelde-Verolme-
concern nooit had moeten gebeu
ren. Zijn tweede boek. getiteld
„Een fusie te ver", laat daarover
geen misverstand bestaan. Ver
olme zegt dat hij in totaal f 150
miljoen, bijna zijn gehele vermo
gen, heeft geofferd vooreen fusie,
die leidde tot de neergang in de
scheepsbouw. „Visie, onderne
mersinitiatief en durf hebben
ontbroken", stelt de scheeps
bouwer, die in zijn boek het be
leid van regering en adviseurs
hevig kritiseert.
Verolme is in 1969 onder zware
druk akkoord gegaan met deze
fusie, maar kreeg er snel spijt van.
Pogingen om, vooral via een ge
rechtelijke procedure, de zaak
ongedaan te maken, liepen op
niets uit. In 1971 verscheen het
eerste boek van de scheepsbou-
wer. die wereldbekendheid ver
wierf door zijn gedurfde bouw
van grote tankers. Op deze „Me
moires" komt aan het einde van
dit jaar een vervolg, waarvan
Verolme donderdag een voor
proefje gaf.
De praktijk heeft bewezen, zo stelt
Verolme, dat de vorming van
RSV een totale mislukking is ge
worden. Hij citeerde donderdag
met instemming wat Arie Groe-
nevelt, voorzitter Industriebond
NVV, indertijd heeft gezegd.
„Wat hier is gebeurd, is een
schandaal". Verolme: „De Staat
moet zich daarvoor schamen, dit
alles is gegaan ten koste van eco
nomie en industrie". Het had ook
heel anders gekund, zo is tevens
de teneur van dit boek. waarvoor
journalist Link van Bruggen de
tekst schrijft.
Er zijn eerst onderhandelingen ge-,
weest tussen de toen pas ge
vormde Rijn-Sehelde-groep
(hoofdzakelijk RDM. Rotterdam
en De Schelde, Vlissingen). Men
probeerde tot een vrijwillige fu
sie te komen met de Verolme
Verenigde Scheepswerven. De
gesprekken tussen de financiële
afdelingen van partijen, waren
van korte duur en werden ge
houden in tegenwoordigheid van
de accountants. Verolme kreeg
van zijn accountants het advies
alleen dan op de voorstellen in te
gaan als hu het grootste aande
lenpakket zou krijgen. Daarop
werd van de zijde van Rijn-
Schelde gereageerd met de
woorden: „Dan maar geen fu-
Financieel zwak
Deze gang van zaken toont volgens
Verolme duidelijk aan dat de fi
nanciële toestand van de bed rij
ven van de toenmalige Rijn-
Scheldegroep toen al zeer zwak
was. Later is Wilton-Fijenoord
met Rijn-Schelde gefuseerd, ten
kuste van de zelfstandigheid van
het Schiedamse bedrijf. Volgens
Verolme heeft geen van deze be
drijven zich na de Tweede We
reldoorlog ingespannen om zich
aan te passen aan de toekomstige
ontwikkeling van de scheeps
bouw.
Verolme kwam in problemen toen
hij in 1969 plannen lanceerde
voor de bouw van een zeer groot
dok. Hij vroeg daarvoor subsidie
aan bij de Staat. Het ging om een
steun zonder enig risico, zoals
ook buitenlandse werven van
hun regeringen ontvingen. Toen
de subsidie voor dit nieuwbouw-
en reparatiedok werd geweigerd
(volgens de scheepsbouwer
„botweg geweigerd") ging minis
ter De Block van economische
zaken juist voor zijn aftreden
speciale eisen ging stellen.
Minister De Block en zijn mede
werker mr. Van Alphen de Veer,
stelden toen de volgende voor
waarden aan Verolme: hij moest
zijn gehele aandelenkapitaal als
garantie geven; volgens een be
paalde formule zou het dok ook
door de concurrenten mogen
worden gebruikt; Verolme moest
de NDSM overnemen met een
aandelenkapitaal van f20 mil
joen tegen de nominale waarde,
met een lening van f 10 miljoen
voor eventuele verliezen; Verol
me moest zich verplichten in te
schrijven op de twee door de Ko
ninklijke Marine aangevraagde
fregatten.
Hoofdschuldigen
„Terwijl wij met een prachtige or
derportefeuille konden komen,
die in 1975 een eigen vermogen
van f300 miljoen aangaf, kon
Rijn-Schelde niets produceren
dan een onleesbaar kladje, dat als
basis genomen werd voor de
waardebepaling. Wu hebben on
ze positieve resultaten aange
toond, terwijl Rijn-Schelde al
leen negatieve resultaten had.
Uitsluitend de heer Van den
Brink en mijn concurrenten met
adviseurs die niet deugen voor
een belangrijk onderwerp als dit,
zijn de hoofdschuldigen van de
totstandkoming van deze fusie",
zo stelt Verolme.
„De Amsterdamse werf stond aan
de rand van een faillissement. In
de tijd dat wij gingen onderhan
delen. zou Rijn-Schelde op de
termijn van enkele jaren in de
zelfde positie komen te verke
ren", aldus dit relaas. „De door
het Verolme-concern opengeleg
de open orderportefeuille, de
verklaring van prof. mr. H. J.
Hofstra (indertijd lid van de lei
ding der Verolmebedrijven) dat
hier gedwee diefstal op grote
schaal plaatsvond met goedkeu
ring van de leidende ambtenaren,
dit alles mocht niet baten: het af
brekende werk werd voortgc-
Aan de hand van de resultaten is
latrr keihard gebleken, aldus
Verolme, dat door de stroom van
opdrachten voor grote tankers in
Amsterdam en Rotterdam, de
toestand in 1973 zodanig was, dat
het positieve resultaat van de ge
hele Rijn-Schelde-Verolmegroep
vrijwel geheel werd ingebracht
door het resultaat van Verolme.
Was de fusie niet tot stand geko
men, dan was Rijn-Schelde ver
loren gegaan en had Verolme
Verenigde Scheepswerven een
eigen vermogen gehad van f300
mihoen. Het wanbeleid tijdens de
fusiejaren had tot gevolg dat alle
resultaten van de voormalige
Verolme United Shipyards ge
pompt werden in de bodemloze
put van de oorspronkelijke Rijn-
Schelde. De Nederlandse
scheepsbouw werd geheel afge
broken. zonder enige kans voor
de toekomst, zo schrijft Verol-
Met begrip
Verolme zegt dat hot grote offer,
gebracht aan de NDSM, hem zeer
ter harte gaat. De andere offers,
die bijna zijn gehele vermogen
hebben gekost, hebben geleid tot
een fusie die het begin was van de
neergang in de Nederlandse
scheepsbouw. „Visie, ondeme-
mersinitiatief, durf. hebben ont
broken". Wat die offish betreft,
vermeldt dé scheepsbouwer het
volgende: „Voor de NDSM en
voor het gehele concern heb ik
mijn offer gebracht, niet met bit
terheid. maar met begrip voorde
fouten die ieder mens kan ma
ken".
