Lucas van Leyden: een
veelzijdig kunstenaar
DE STAD IN DE VULKAAN
ZATERDAG 8 JULI 1978
Lakenhal bereidt expositie voor
LEIDEN - Het werk van
Lucas van Leyden staat
centraal op twee bijzonde
re tentoonstellingen, die in
het komende najaar in
resp. Leiden en Amster
dam gehouden zullen
worden. Van 8 september
tot en met 29 oktober zal in
het Stedelijk Museum 'De
Lakenhal' in Leiden een
collectie schilderijen en
tekeningen worden geex-
poseerd rond Het Laatste
Oordeel', welk befaamde
drieluik onlangs is geres
taureerd. Het merendeel
van deze kunstwerken is
afkomstig uit buitenland
se verzamelingen en mu
sea en is zelden of nooit in
Nederland te zien geweest
Men hoopt in de keuze van schilde
rijen en tekeningen de veelzij
digheid van Lucas van Leyden
als kunstenaar ten volle tot haar
recht te laten komen. De tentoon
stelling zal tevens op beeldende
wijze de restauratie laten zien van
'Het Laatste Oordeel', een onder
neming die jaren heeft geduurd.
Ook de resultaten van het daarbij
verrichte natuurwetenschappe
lijk onderzoek zullen er worden
getoond. De methode bijvoor
beeld die het mogelijk maakt de
schetstekening, die door de
verflaag is bedekt, weer zichtbaar
te maken.
De Amsterdamse expositie wordt
van 9 september tot en met 3 de
cember in de zalen van het Rijks
prentenkabinet gehouden. Het
vrijwel volledige prentwerk van
Lucas van Leyden (Gravures, et
sen en houtsneden) zal er gedu
rende deze periode worden ge
toond. Hoewel een belangrijk
deel van dit prentwerk afkomstig
is uit de omvangrijke verzame
ling van het Rijksprentenkabinet
zelf, is een aantal zeldzame bla
den geleend uit andere prenten
kabinetten zoals die in Londen,
Parijs en Wenen. Behalve aan de
ontwikkelging in het werk van
Lucas van Leyden (van begin
nend graficus tot volslagen mees
ter), de invloeden die hij onder
ging en die hij zelf op anderen
uitpefenden en zijn werkwijze in
de verschillende grafische tech
nieken, zal op deze tentoonstel
ling ook aandacht worden be
steed aan afzonderelijke thema's
in zijn werk, zoals de macht die de
vrouw, door liefde en list, uitoe
fend over de man.
Hoewel kenners er over twisten of
Lucas van Leyden in 1489 of 1949
werd geboren, twijfelt toch nie
mand er aan dat hij een wonder-
Een uit 1521 daterend mansportret van Lucas van Leyden
Een voorbeeld van
de andere Lucas van
Leyden. "Vrouwtje
dat een hond vlooit"
Deze gravure dateert
van 1510
kind is geweest. Al in 1508 blijkt
Lucas van Leyden een volmaakt
graveur te zijn, zoals te zien is aan
de prent "Mohammed en de
monnik Sergius" In dezelfde tijd
ook begint Lucas van Leyden te
schilkderen: hij maakt als eerste
in de Nederlanden schilderijen
met wefeldse onderwerpen zoals
schakers en kaartspelende men
sen. In het drieluik van "Het
Laatste Oordeel", het grote al
taarstuk uit 1526. dat in de Leidse
Lakenhal te zien is, is Lucas van
i Lucas van Leydens "Laatste Oor-
Etalage Haarlemmerstraat 301..Exposi
tie van Alfred Vos - tekeningen e.d. van
Leiden, t/m 11 juli.
Museum voor Volkenkunde, Steen
straat. Chinese tentoonstelling "Taal en
teken". Geopend tot eind augustus.
"De Lakenhal": Tentoonstelling "Cobra
in Nederland", dagelijks 10-17 uur, zon
en feestdagen 13-17 uur (t/m üjuli).
Pulehri Studio, KempenaerStraat,
Oegstgeest. Zomertentoonstelling ii.
Geopend van 30 juni t/m 20 juli, dag. van
10-16 uur (zo. gesloten).
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
Tentoonstelling werk van 17 kunste
naars. Geopend tot 12 juli, woe. t/m zat.
van 12-17 uur.
Oranjerie Leidse Hortus, Rapenburg 73.
Tentoonstelling over het onderzoek der
i. Geopend dag. van 10-16.30, zo
12.30-15.30 uur, t/m 17 september.
(KLEINE VAART)
Adine pass Y Smithknoll nr Malta,
Amark pass 7 Lissabon nr Israel,
Annette 6 200 w Ouessant nr Safi,
Atlantide 7 100 o Halifax nr New I
Boekanier 6 vn Amsterdam nr Great
Yarmouth,
Brage 6 vn Rotterdam nr Huil,
Calandplein pass 7 Kp. Finisterre nr La
Spezia,
Carebeka-8 pass Guernsey.
Cornelia-b-2 7 90 w St. Nazaire nr Pasa-
Dutch Faith 7 vn Rotterdam nr Felix-
Dutch Glory 7 vn Dordrecht nr Saltend,
Dutch Spint pass 7 Longstone nr Rot
terdam,
Els Teekman 7 60 o Humber nr Amster-
Esbeek 6 Gotland nr Abo,
Expansa pass 7 Belfast nr Bilbao,
Fivel pass 6 Ouessant
Frisian 6 t.a. Mesane,
Happy Pioneer pass 6 Sicilië nr Port
Said,
Happy Rider 6 300 no Saigon nr Singa-
John-v 7 te Rotterdam,
Kortnaer pass 7 'Scilly eil. nr Mostyn,
Lady Sophie 7 600 o Bermuda nr Port
Everglades,
Mare Magnum 6 vn Rotterdam nr Stan-
lombo,
Nedlloyd Frazer 7 285 zw Noumea r
Djakarta,
Nedlloyd Freetown 7 140 zo Maekay r
(Grote vaart)
Alhena 7 te Paranagua,
Alnati 6 vn Rotterdam nr Rio de Janeiro,
Alphacca 7 te Rotterdam,
Antilla Bay 7 vn Bandarmahshahr nr
Rastanura,
Arabian Unity 6 te Port Said,
Atlantic Crown 7 te Rotterdam,
Atlantic Star 6 vn New York nr Ports
mouth,
Baarn 6 t.a. Huroncity,
Chevron Naples 6 1240 ono Papeete nr
Balboa,
Diogenes 7 te Valparaiso,
Doelwijk 6 vn Curacao nr Corpus Chris-
Grotedijk 7 vn Rotterdam nr Mexico,
Kennemerland 7 te Buenos Aires,
Lepton 6 vn Bonny nr Le Havre,
Nedlloyd Loire 6 vn Dakar nr Le Havre,
Nedlloyd Madison 6 vn Rotterdam nr
Bremen,
Nedlloyd Marne 5 vn Hongkong nr
Nedlloyd Waal 6 te Nagoya.
Nedlloyd Westerkerk 6 vn Lissabon nr
Singapore,
Nedlloyd Willemskerk 6 vn Bangkok nr
Bugo,
Prisendam 7 te Juncau,
Rotterdam 6 vn Bermuda nr New York,
Rijnborg 7 te Helsinki,
Trident Rotterdam 6 vn Le Havre nr La-
De aan Lucas van Leyden gewijde
exposities worden overigens ge
houden in hetzelfde jaar. waarin
de vierhonderdvijftigste sterfdat
van Albrecht Dürer, onder wiens
invloed de zestiende eeuwse
kunstenaar enige tijd- heeft ge
staan, wordt herdacht. Het werk
van Lucas van Leyden is in de
afgelopen eeuwen even hoog
aangeslagen als dat van Albrecht
Dürer, nu is het nog maar in klei
ne kring bekend, ook omdat het
zeer zeldzaam is
Slechts een kleine twintig schilde
rijen van zijn hand zijn nog aan te
wijzen, bijna alle in afzonderlijke
verzamelingen bewaard. "De La
kenhal" in Leiden, het Rijksmu
seum in Amsterdam en Boy
mans-Van Beuningen in Rotter
dam beschikken elk over een Lu
cas van Leyden. In het Leidse
museum gaat het om de triptiek
met 'Het Laatste Oordeel', een
groot altaarstuk uit 1526.
Boek
Naast de wetenschappelijke cata
logus, die wordt uitgegeven bij de
tentoonstelling in het Rijkspren
tenkabinet in Amsterdam en
naast de krant, die tijdens de ex
positie in de Leidse Lakenhal
verkrijgbaar zal zijn, zal er ook
een boek verschijnen voor een
algemener geïnteresseerd
publiek. Dit honderdvijftig pagi
na's tellende boek. geschreven
door Rik Vos, wetenschappelijk
medewerker bij de Educatieve
Dienst van het Rijksmuseum, zal
op de tentoonstelling in Leiden
de plaats innemen van de catalo
gus. In dit rijk te illustreren boek
wordt ingegaan op de kunsthis-
tosche problemen, die zich voor
doen bij het bestuderen van het
werk van de erste grote kunste
naar uit de Noordnederlandse
Ae/ooip
CfBBF-r AVrWOOOP l
of mobile<e
O I/RA^£AJ
APAJoldhob-
we zjbkbd.
HEMEL NOO
BEKIBPEH V
Zoosj £>Ar WE i/oóe
t>|e tvd allemaal al
eeaJ Blauwe pet
HBBSErJ
/v>e*-
44n UlWwif.
lAJ PI B
FRED BASSET
De avonturen van Jommeke
De professor zit
misschien weer ergens
op ontdekkingstocht
~czt
Aan de mensen die
willen binnen komen
de sleutel steekt in
't slotDe anderen
b/ij ven buiten
Hoogachtend
Jeremias Gobehjn
Inderdaadde sleutel
steekt op de deur
ledereen kan zo maar
binnen. Hij is weer
ferm verstrooid
Hij is natuurlijk weer
druk bezig met een of
ander wetenschappelijk werk y
Toch 'n formidabele kop!
dó geleerdZijn hersens
wegen zeker vijftig kilo
VEGETARISCHE
PATE
Rooster 150 g gedop
te pinda's in een even
geoliede koekepan
boven laag vuur heel
licht goudbruin.
Maal ze vervolgens
fijn. Kook 250 g rijst
gaar en droog. Rasp
300 g jonge tuinwor-
teltjes en besprenkel
ze onmiddellijk met
twee eetlepels ci
troensap. Ontvel vier
grote tomaten en
snijd ze zo fijn moge
lijk. Vermeng pin
da's, rijst, geraspte
worteltjes en tomaat
en voeg nog een volle
eetlepel versgehakte
peterselie toe, twee
rauwe eieren, 50 g
bloem en zout en pe
per naar smaak. Roer
alles goed door el
kaar. Schep het
mengsel in een bebo
terde patèpot of in
een andere vorm en
zet deze ruim een
half uur in een voor
verwarmde, matig
hete oven. Deze paté
wordt wat „sappi
ger" als u de rijst op
pilaf-manier klaar
maakt: fruit een ge
snipperd uitje in wat
olie heel licht goud
geel, voeg de rauwe,
droge rijstkorrels toe
en laat deze heel even
meebakken. Giet er
dan ruim 6 dl hete
bouillon of water bij
en laat de rijst zo on
geveer 25 minuten
koken.
Leidse bioscopen - Luxor "Saturday
night fever", da. 2.30 7.00 en 9.30 uur, zo.
ook 4.30 uur, 16 jr.
Camera: „Spartacus", da. 8.00 uur, 12 jr.
Kindermatinee: "De Nederlands Robin
son Crusoë", za. en woe, 2.30 uur, zo. 2.00
en 4.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Everything you al
ways wanted to know about sex but we
re afraid to ask", vr. en za. 11.30 uurv 16 jr.
Lido 2: "Pinkelje", da. 2.30 7.00 uur, zo.
2.40, 4.45 en 7.00 uur, al.
Avondvoorstelling: "Driver", da. 9.15
uur, 16 jr.
Lido 3: "Smile", da. 7.00 en 9.15 uur, ma.
di„ do. en vr. 2.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Tom en Jerry" woe. en
za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur
r, al.
Rex: "Pornopretjes in zachte bedjes",
da. behalve woe. en za. 2.30, 7.00 en 9.15
uur, zo. ook 4.30 uur, 16 jr
Kindermatinee: "Walt Disney's teken-
filmfestival", woe. en za. 2.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Adam en Eva", vr.
en za. 11.30 uur, 16 jr.
Alphense bioscopen - Euro 1: Onkruid
vergaat niet", da. 6.30 en 9.00 uur, al.
Nachtvoorstelling: "The French connec
tion II", za. 12.15 uur, 12 jr.
Euro 2: "Pinkeltje" da. 1.30 en 4.00 uur,
Euro 3: "Pinkelje", da. 7.45 en 9.15 uur,
al.
Kindervoorstelling: „Onkruid vergaat
niet", da. 145 en 4.15 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Vrolijke ontucht in
Tirol", za. 12.15 uur, 16 jr.
Ongeval lendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendieiist élke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van \j|dag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Ensabeth-ziekenhuis
Bezoekuren
ziekenhuizen
I)ia.
Middagbezoekuui: 13.45 14.30 uu
A vond bezoekuur 18.30-19 30 uui. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
Kraamafd., dag. van 11.15-12 uur (alleen
echtgenoot). 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. 'an
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-16.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdehng gelden de
Maandag t/m vrijdag
IS 30 18 45 uur
Zaterdag en zondag:
14 45 15 00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten:wannei
voor ernstige patiënten doorlopend bi
zoek wordt toegestaan kan de hoofdve
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderklimek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18 30-19.00 uui
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11 30; 13.30-
14 15 en 18 30 19.30 uur 3e kla- 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen vooi echtgenoten 19-
20 uui. Kinder.ildelinp voor ouders 18
18.30 UUI
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder \.in
vliegverkwi \un en naai Schiphol kun
nen dagen n.icht worden gemeld bij het
infoi mètiecentrum Geluidshindei
Schiphol 1020-175000).
<f&udcYlieuius
- Bijna algemeen wordt er in
Europa geprotesteerd tegen de
mode der sleepende kleeren,
welke op straat het stof in bewe
ging brengen, de longen de
wandelaars aandoen en de
wandelingen bijna onmogelijk
maken. Te Londen hebben de
dagbladen de sleepen zoo bela
chelijk gemaakt, dat geene
vrouw, die recpect voor zich zel
ve heeft, aldaar nog met een
sleep op straat durft te komen.
Te Triest heeft men eene belas
ting op de sleepen ingevoerd en
in Praag heeft de gemeenteraad
thans besloten een oproeping
aan de vrouwen te doen ten ein
de haar vaarwel te doen zeggen
aan die "afschuwelijke'' mode.
Blijft die oproeping zonder ge
volgdan zou eene jaarlijksche
belasting van 20 florijnen op de
sleepen geheven worden
Vijftig jaar geleden
- Uit New York wordt gemeld,
dat de Vëreenigde Staten op het
oogenblik onder een hittegolf te
lijden hebben. Reeds zijn 54 per
sonen ten gevolge van de hitte in
onderscheidene steden overle
den
- Nabij de Chileense kust heeft
zich een scheepsramp afge
speeld, waarvan bijna drie
honderd personen het slachtof
fer zijn geworden. Het Chileen-
sche stoomschip Angamos
3600 ton gróót, dat voor trans
port van troepen wordt ge
bruikt, is voor de kust gestrand
en vergaan. Er waren in totaal
295 personen aan boord, onder
wie ook vele vrouwen en kinde
ren Slechts vier van hen zijn ge
red. Zij hadden zich opeen mast
in veiligheid weten te brengen.
De passagiers waren voorna
melijk arbeiders met hun fami
lieleden. Na uren van hevigen
strijd tegen den storm, waarbij
het roer aan stukken werd ge
slagen, liep het vaartuig op een
rots. Pogingen om booten uit te
zetten mislukten door de ver
schrikkelijke overslaande
zeeen.
Door de hooge golven
werden de schipbreukelingen
tegen de rotsen geworpen. De
kapitein zou voor het vergaan
van zijn schip zelfmoord hebben
gepleegd.
