Regering weigert te praten
over meer
garanties
Wet gewetensbezwaren ruimer
Zuidmolukkers uit
gemengde commissie
salkunacolorfilm
xWïi ^zomerpnjsvraag
Oproep: „Haal
een polioprik"
MEER KANS VOOR WIE NIET IN HET LEGER WIL
Spectaculaire actie
maakte eind aan
illegale stokerij
Twee nieuwe
gevallen
van polio
NjLi-
Kabinet wijst CDA terug
De overwegingen van Kombrink
werden gedeeld door de woord
voerders van PPR, PSP en D'66.
WD-woordvoerder Keja stelde
het regeringsvoorstel te kunnen
steunen omdat daaruit blijkt dat
politieke bezwaren tegen de mili
taire dienst niet kunnen worden
erkend. Zijn grootste bezwaar te
gen het oude wijzigingsvoorstel
van De Kwaadsteniet was dat
diens omschrijving wel tot zo'n
erkenning had kunnen leiden. De
relatie met het gebruik van ge
weld staat voor de WD voorop,
zo onderschreef Keja de voor
stellen van Scholten.
Volgens de minister is de toevoe
ging over de betrokkenheid bij
geweld nodig omdat anders bij de
toetsing van de gewetensbezwa
ren interpretatieverschillen kun
nen ontstaan, bijvoorbeeld over
de erkenning van politieke be
zwaren, die de regering niet be
doelt. De Kwaadsteniet was het
daarmee eens, al stelde hij nog al
tijd zijn eigen voorstel op zich be
ter te vinden. "Ik vermag ook nu
nog niet in te zien waarom de re
latie tot geweld met zoveel woor
den moet worden vermeld".
Die opmerking wekte de bevreem
ding van de oppositie. Kombrink
vroeg zich af waarom het CD A-lid
dan niet toch zijn eigen voorstel
handhaafde. Maar De Kwaadste
niet bleek niet bereid om zijn
voorstel en dat van de regering
tegen elkaar in stemming te laten
brengen. Hij accepteerde de ver
klaring van minister Scholten dat
het regeringsvoorstel geen be
perking beoogt en trok daarop
zijn wijzigingsvoorstel in.
(Van onze correspondent)
TERHEIJDEN - Op spectacu
laire wijze heeft de rijkspoli
tie van het district Breda in
samenwerking met de fiscale
inlichtingen- en opsporings
dienst (FIOD) gistermiddag
om kwart over vijf drie Hon
garen, een vader en twee
zoons, gearresteerd die in
Terheijden midden in de pol
der in een oude boerenschuur
clandestien jenever hebben
gestookt.
De aanhouding van èèn ver
dachte geschiedde door leden
van het landelijk arrestatie
team, die per helikopter van
de rijkspolitie op het erf van
de boerij werden afgezet.
Twee attente wachtmeesters
van de rijkspolitie haalden de
twee andere verdachten op
het moment van de inval bij
toeval uit de eerste de besz
vrachtwagen die zij op de
provinciale weg naar Terheij
den lieten stoppen toen de
overval begon.
Vooronderzoek had uitgewezen
dat de verdachten wel eens
geweld zouden kunnen ge
bruiken. De oudste verdach
te, vader Sandor A. (42), een
Hongaar die enige tijd in
Dordrecht heeft gewoond,
zou meermalen hebben ge
dreigd de hele boerderij op te
blazen bij een inval. Er zou
den ook vuurwapens aanwe
zig zijn geweest in de boerde
rij. Bij een verkeersovertre
ding in Dordrecht zou vader
Sandor op de politie hebben
geschoten. Verder was er ver
teld dat over het met allerlei
rommel overdekte erf van de
niet meer in gebruik zijnde
boerderij explosieven waren
aangebracht om een overval
tegen te gaan.
Dit alles leidde ertoe dat de poli
tie en de FIOD besloten een
klein leger te mobiliseren.
Om de verdachten te verras
sen, had de overval dan ook
per helikopter plaats door een
vijftal leden van het landelijk
arrestatieteam, dat voor dit
soort werk is getraind. Die
helikopter kwam eerst naar
de KMA in Breda en vloog
vandaar naar Terheijden, in
een gecombineerde operatie
met de politiemensen te land.
Aan die operatie namen ver
der deel leden van de recher
che van de rijkspolitie van het
district Breda, de technische
recherche, deskundigen van
de mijnopruimings- en ex-
plosievendienst en enkele le
den van de veldpolitie uit
Zundert met hun diensthon-
den, die een ontsnapping in
het veld onmogelijk moesten
maken.
Om kwart over vijf zette de he
likopter de leden van het ar
restatieteam bij de boerderij
af. Ze konden snel èèn van de
beide zoons van Sandor A„ de
19-jarige Jozef, op de boerde
rij aanhouden. In het huis bij
de boerderij werden twee
jonge meisjes uit Dordrecht
aangetroffen, die door de po
litie ook voor verhoor werden
meegenomen.
De arrestatie van vader Sandor
en diens zoon du ook Sander
heet, (20) had tegelijkertijd
plaats. Zij zaten in een
vrachtwagen en waren toe
vallig op weg naar hun boer
derij. Op het moment dat zij
kwamen aanrijden uit de
richting Zevenbergschen-
hoek, kregen zij een stopte
ken van de politie omdat het
verkeer even moest worden
stilgelegd. Van politiefoto's
van de verdachten herkende
een wachtmeester Sandor A.
en voordat de mannen in de
auto wisten wat er gebeurde,
waren ze ingerekend.
De stokerij bleek geheel onder
gronds onder de schuur te
zijn aangelegd. Alle appara
tuur en de pijpen waren vol
ledig afgeschermd en goed
verborgen. De apparatuur
werd ietwat merkwaardig ge
noemd, maar de capaciteit
van de ketels en giftbakken
werd toch wel geschat op een
produktie van zo'n 4000 liter
alcohol per week. Er konden
enkele honderden liters ge
reed produkt in beslag wor
den genomen.
De oudste verdachte, die niet
alleen van het jeneverstoken,
maar ook van het schieten op
de politie in Dordrecht wordt
verdacht, zal voor de officier
van justitie in Dordrecht
worden geleid. Zijn beide
zoons moeten, als er geen an
dere verdenkingen zijn, na
verhoor van zes uur worden
vrijgelaten.
DONDERDAG 29 JUNI 1978
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Tweede Kamer
gaat in meerderheid akkoord met
de voorstellen van minister
Scholten (defensie) voor verrui
ming van de wet gewetensbezwa
ren tegen de militaire dienst. Al
leen de oppositiepartijen ver
werpen de voorstellen omdat zij
vinden dat die niet ver genoeg
gaan. Minister Scholten weet zich
echter verzekerd van de steun
van CDA en WD.
Volgens het voorstel van Scholten,
dat vandaag vrijwel zeker zal
worden aangenomen, zullen de
onoverkomelijke bezwaren kun
nen worden erkend "tegen de
persoonlijke vervulling van mili
taire dienst in verband met het
gebruik van middelen van ge
weld waarbij men door de
dienstvervulling in de Neder
landse krijgsmacht kan worden
betrokken
De meningsverschillen in de
Tweede Kamer zijn ontstaan over
de eis dat de gewetensbezwaren
CDA-woordvoerder Van Houwe-
lingen had dinsdag duidelijk ge
maakt geen genoegen te willen
nemen met de nadere verklaring
die de Urenco-partners (Neder
land, West-Duitsland en Groot-
Brittannie) willen afleggen over
de kwestie van het internationaal
beheer van plutonium, grondstof
voor kernbommen. Van Houwe-
lingen eiste nieuwe onderhande
lingen om te komen tot water
dichte waarborgen tegen militair
misbruik van plutonium door
Brazilië.
Geloofwaardigheid
Van Agt wilde gistermiddag niets
weten van nieuwe gesprekken
met de partners en met Brazilië.
"Laat ik over één ding duidelijk
zijn: de regering kan zich nu niet
meer laten terugzenden naar de
internationale onderhandelings
tafel".
Volgens Van Agt zou de internatio
nale geloofwaardigheid van Ne
derland ernstig in gevaar komen
wanneer de regering, zoals Van
Houwelingen had geëist, op
nieuw zou trachten verder te pra
ten over de kwestie van het plu-
toniumopslagregime in Brazilië.
Premier Van Agt voegde daaraan
toe dat de regering zich niet ge
bonden zou achten aan enige uit
spraak van de Kamer tegen leve
ring van uranium aan Brazilië.
Het kabinet zou een eventuele
motie daarover naast zich neer
leggen. Daarmee kwam Van Agt.
tot verbijstering van vele kamer
jaar gewor
betrekking moeten hebben op de
mogelijke betrokkenheid bij ge
bruik van geweld. De PvdA heeft
daarover blijkens woordvoerder
Kombrink heel andere opvattin
gen dan de regering en de rege
ringspartijen. Kombrink had
vooral veel kritiek op de omme
zwaai die CDA-woordvoerder De
Kwaadsteniet volgens hem heeft
gemaakt.
De Kwaadsteniet diende anderhalf
jaar geleden, toen de behandeling
van deze slepende zaak wegens
meningsverschillen tussen
Tweede Kamer en de (vorige) re
gering werd geschorst, een voor
leden, terug op eerder gedane
toezeggingen dat de Kamer het
laatste woord zou hebben over de
uraniumlevering aan Brazilië.
Binnen de CDA-fractie ontstond
vervolgens onenigheid over de
vraag hoe men op deze botte af
wijzing van de kant van de rege
ring zou moeten reageren. Een
belangrijke minderheid binnen
de fractie bleek vooralsnog niet
bereid woordvoerder Van Hou
welingen. die immers had vast
gesteld dat de door Nederland in
het internationaal overleg be
dongen voorwaarden onvol
doende waren, te laten vallen.
Verrast
Door de onenigheid binnen het
CDA, dat totaal verrast was door
de harde opstelling van Van Agt
en Van der Klaauw (buitenlandse
zaken), was het gisteren niet mo
gelijk de kamerbehandeling van
de ÜC-kwestie af te ronden. Van
avond, vlak voordat het zomerre
ces van de Tweede Kamer begint,
worden de debatten over de leve
ring van verrijkt uranium aan
Brazilië hervat.
In antwoord op scherpe vragen van
oud-minister Lubbers (CDA) gaf
Van der Klaauw toe dat de ver
plichting van Duitsland om een
opwerkingsfabriek (om pluto
nium in te maken) aan Brazilië te
leveren, keihard is. Harder dan de
afspraak die de drie Urenco-
partners en Brazilië nu willen
aangaan om ervoor te zorgen dat
tijdig, voordat in Brazilië pluto
nium wordt geproduceerd, voor
dal land een opslagregime voor
plutonium onder internationaal
beheer zal bestaan.
Ook de verplichting van de drie
Urenco-partners verrijkt ura
nium te leveren aan Brazilië is
"harder" dan de verplichting van
Brazilië mee te werken aan de
totstandkoming van een opslag
regime voor plutonium. Deze
laatste verplichting is vastgelegd
in de zogenaamde diplomatieke
notawisseling over het gesprek
van het niet "verspreiden van
kernwapens. Deze notawisseling
zou over enkele dagen moeten
plaats hebben.
Na de redevoeringen van de minis
ters (ook minister van Aardenne
van economische zaken hield nog
een betoog waarin hij wees op het
economisch en technologisch
belang van de Nederlandse deel
name in Urenco) begon urenlan
ge fractievergadering van het
CDA.
stel in om "alle onoverkomelijke
bezwaren tegen de persoonlijke
vervulling van de militaire dienst
in de Nederlandse krijgsmacht"
te erkennen. Verdere toevoegin
gen kwamen toen in zijn onder
andere door de PvdA'er Kom
brink mede ondertekende voor
stel niet voor. "Een gewetensbe
zwaar is een gewetensbezwaar",
zo redeneerde hij destijds, en
daarop mag niet afgedongen
worden.
Gisteren bleek echter in de Tweede
Kamer dat De Kwaadsteniet zich
nu volledig achter het nieuwe re
geringsvoorstel heeft opgesteld.
DEN HAAG (ANP) - In een open
brief, aan "de ouders in Neder
land en de jongeren en volwasse
nen tot 27 jaar" heeft staatssecre
taris mevrouw E. Veder-Smit gis
teren aandacht gevraagd voor de
polio-epidemie. Zij doet een
dringend beroep op die groep die
zich "om uiteenlopende rede
nen" nog niet heeft laten inenten,
dat nu wel te laten doen.
"Het is u ongetwijfeld bekend dat
er thans rond zeventig slachtof
fers zijn van de kinderverlam
ming die zich gedurende de laat
ste weken in ons land voordoet.
Gelukkig treedt bij de meesten,
bij wie zich verlammingsver
schijnselen vertonen, weer lang-
UTRECHT - Er zijn gisteren
weer twee gevallen van polio
gemeld. Het betreft een 14-ja-
rig meisje in Veenendaal en
een 8-jarige jongen in Nieuw-
Lekkerland. Beide kinderen
vertonen lichte verlam
mingsverschijnselen. Ze
worden thuis verpleegd. Ze
waren niet ingeënt
Het totaal aantal gevallen van
kinderverlamming is nu op
gelopen tot 69.
Hij trok zelfs zijn eigen wijzi
gingsvoorstel in. De Kwaadste
niet deelt het standpunt van mi
nister Scholten dat de nieuwe
wettekst slechts een nauwkeuri
ge omschrijving en geen beper
king is van wat hem destijds voor
ogen stond.
Kombrink bleek het daar niet mee
eens. Door de toevoeging van de
betrokkenheid bij geweld, wordt
volgens hem een beperking in
gebouwd. Een betere omschrij
ving leidt al gauw tot een beper
king, zo stelde hij. Als het alleen
maar om zo'n omschrijving gaat,
hoeft de regering zich bovendien
zamerhand beterschap in maar
het aantal dat door de ziekte
wordt getroffen neemt nog steeds
toe", zo schrijft de staatssecreta-
Zij wijst erop dat het polio-virus
praktisch ongevaarlijk is voor
mensen van 27 jaar en ouder "en
geheel ongevaarlijk voor hen die
zich hebben laten inenten" "Bo
vendien heeft in ons land geluk
kig een zeer groot percentage van
de bevolking op basis van vrij
willigheid zich laten inenten.
Niettemin is er toch nog steeds
een groep, in de leeftijd van jon
ger dan 27 jaar. bij wie om uit
eenlopende redenen deze maat
regel nog niet is genomen. Ik doe
een dringend beroep op hen allen
om zich alsnog voor inenting te
melden. Hieraan zijn in het ge
heel geen risico's verbonden. In
dat opzicht is de situatie totaal
anders dan in het verleden bij de
inenting tegen pokken, waarbij
zich ernstige complicaties kon
den voordoen. Er zijn vele adres
sen waar u zich kunt melden: het
zij bij de huisarts, hetzij bij de
GGD in uw woonplaats, hetzij bij
de kruisverenigingen waar men u
weer verder zal helpen".
"Het is van groot belang dat u deze
stap alsnog doet. De beslissing
die u neemt, geldt niet alleen
uzelf maar ook uw gezin en de
mensen met wie u omgaat. In dit
opzicht dragen wij allemaal een
verantwoordelijkheid ook voor
onze medemensen. Door te zor
gen dat u zichzelf en anderen
voor besmetting vrijwaart, helpt
u mee om veel leed en verdriet te
voorkomen", aldus zegt me
vrouw Veder-Smit langs deze
"ongewone weg".
niet zo tegen het voorstel van De
Kwaadsteniet te verzetten.
Aangezien ook de indieners van het
wijzigingsvoorstel destijds niet
wilden dat louter politieke be
zwaren worden erkend, is de toe
voeging van de regering overbo
dig. Kombrink stelde dat ook te
gen de indirecte betrokkenheid
bij gebruik van geweld gewe
tensbezwaren (zoals optreden el
ders van NAVO-partners) moge
lijk moeten zijn. Volgens de be
windsman staat ook daarbij
voorop dat de betrokkenen prin
cipieel elk geweld moet afwijzen.
DEN HAAG (ANP) - Dc vaste
commissie van de Tweede Kamer
voor buitenlandse zaken werkt
aan een petitie, waarin bij de
Russische autoriteiten wordt ge
protesteerd tegen de veroorde
ling van de joodse Russen Wla-
dimir Slepak en Ida Nudel. Dit is
het resultaat van een gesprek dat
Alexander Slepak, een van de
zoons van Slepak, gisteren had
met de kamercommissie.
Wladimir Slepak en Ida Nudel
werden op 21 juni veroordeeld tot
respectievelijk vijf jaar en vier
jaar interne verbanning. Zij wa
ren beschuldigd van "kwaadwil
lige straatschenderij". Op 1 juni
hadden zij, afzonderlijk, in hun
woningen geprotesteerd tegen de
weigering van de Russische auto
riteiten hun een uitreisvisum te
verstrekken.
Op de foto van links naar rechts:
rabbijn Soetendorp, Alexander
Slepak en liana Friedman.
Alexander kreeg een half jaar
geleden een uitreisvisum. Ilena,
dc zuster van mevrouw Nudel.
kreeg al zes jaar geleden toe
stemming Rusland te verlaten.
ROTTERDAM (ANP) - De Neder
lands-Molukse commissie Kob-
ben-Mantouw gaat uiteen. Een
meerderheid van de Zuidmoluk
kers in de groep, en mogelijk ook
een Nederlands lid. stappen op.
De Zuidmolukse leider ïr. J. A.
Manusama maakt dit vanmiddag
bekend.
Over de achtergronden wilde Ma
nusama gisteren niets zeggen.
Ook de tien leden van de com
missie wilden nog weinig kwijt.
Wel werd gisteravond bekend,
dat een brief onderweg is naar
minister Wiegel (binnenlandse
zaken), die het Molukkenbeleid
coördineert. Hierin zouden de
Zuidmolukse commissieleden
hun standpunt toelichten.
Prof. A. J. F. Kobben, mede-voor
zitter van de gemengde commis
sie. bevestigde dal er een brief is
geschreven. Welke handtekenin
gen er onder staan wilde hij niet
zeggen Volgens hem is er binnen
de commissie geen sprake van
een conflict. De vraag of het dan
gaat om onvrede over het rege
ringsbeleid, wilde hij niet beant
woorden.
De commissie heeft eind maart een
studie afgerond over de huidige
politieke situatie op de zuid-Mo-
lukken. Dit rapport is nog niet
gepubliceerd. Volgens Zuidmo
lukse leden van de commissie
staan er veel "onaangename" fei
ten in voor de Nederlandse en In
donesische autoriteiten.
Het rapport zou het derde zijn van
de commissie, die in januari 1976
ingesteld werd, vlak na de gijze
ling in Wijster. De Zuidmolukse
leider ir. Manusama wees toen de
vijf Molukse leden aan. De toen
malige regering-Den Uvl gaf "de
commissie van tien" de opdracht
de verhoudingen tussen Neder
landers en Molukkers te analyse-
ADVERTENTIE
Elke week nieuwe Driizen/kamera's tot f 499.-1
Elke week nieuwe prijzen (kamera's fot f 499,-)
Vraag naar Sakuracolor - de beste kleurenfilm ter
wereld, in alle formaten, voor alle kamera's, voor
kleurenfoto's en dia's
Sakuracolor-films komen van een gigantisch concern (Konishiroku),
dat al meer dan 100 jaar ervaring heelt op het gebied van foto
apparatuur en fotografische materialen. Ook de bekende Konica-
kamera s komen hier vandaan Imp.Kinotechniek 02968-6355
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Regering en CDA kwamen gisteren in ern
stige botsing over de kwestie van de levering van ver
rijkt uranium aan Brazilië. Premier Van Agt wees tij
dens het kamerdebat over de UC-kwestie elke verdere
poging tot verbetering van de veiligheidsgaranties voor
het Brazilië-contract resoluut van de hand.
