Patiënt en AZL
in de computer
Kerkelijk Centrum examenstnk MTS
Rel rond café
Kalvermarkt
Provinciale druk op Leiden
om voor de regio te bouwen
Beroep bij
Kroon tegen
bouw flats
Raad bezwaard
over
voetgangers
bruggen
VRIJDAG 23 JUNI 1978
LEIDEN
PAGINA 11
LEIDEN - Ter gelegenheid van de
diploma-uitreiking had de Chr.
MTS aan het Lammenschans-
park een groot aantal architekten
en aannemers, waarbij de jon
gens in hun derdejaar stage had
den gelopen, uitgenodigd. De
bedoeling was te laten zien wat er
in het vierde jaar gepresteerd is.
Ze konden dat laten zien, want als
eindexamen-werkstuk hadden
de bouwkundeleerlingen teke
ningen en een maquette moeten
maken van het Oecumenisch
Centrum in de Merenwijk. Ze
hadden er drie maanden de tijd
voor en werkten in groepjes van
twee. Er bleef een groepje van
drie over dat de opdracht kreeg
het Centrum niet op zich, maar in
zijn omgeving neer te zetten. Be
gonnen werd met een heel glo
baal plan, dat ze uit moesten wer
ken. Het projekt hield een inte
gratie in van de verplichte exa
menvakken, technologie, bouw
kunde I en II en keuzevakken als
tekenen en berekenen. Zo moes
ten berekeningen gemaakt wor
den wat betreft licht, warmte en
geluid en aan de hand daarvan de
dikte van-de muren, de hoeveel
heid glas, het materiaal, enz. be
paald worden. Zodat bijvoor
beeld in de bijzaal waar de kin-
dernevendienst gehouden wordt
niet het gezang uit de kerkzaal
doordringt. De maquettes wer
den gemaakt op schaal 1:: 100 en
met afneembaar dak. De maquet
te van de groep van drie heeft een
schaal van 1:200. Behalve de aan-
nnemers en architekten kwam
ook al een delegatie van de ge
meente kijken hoe de jongens dit
hadden aangepakt. Bij die gele
genheid bleek dat het werkelijke
centrum in spiegelbeeld wordt
gebouwd. Reden daarvoor was
volgens een fietslustige gemeen
te-ambtenaar dat hij over het
fietspad gaand liever de voorkant
dan de achterkant van het ge
bouw zou zien.
De maquette van Flaman, Slinqerland en Zaalberg. Het Oecumenisch Centrum plus omgeving. Schaal 1:200
ADVERTENTIE
cMmt
yrJlthdUjopW'
Amsterdam
Rapport over landelijk uniek
project aangeboden aan Pais
Ir. W. Starrenburgvoorzitter v
ter Pais (links) het eindrapport oi
project.
Eigenares geschokt door acties
ADVERTENTIE
LEIDEN - Een groep bewoners van
de Kalvermarkt, Havenkade en
Zuidsingel hebben in een brief
aan B en W en gemeenteraad van
Leiden met klem verzocht er hoe
dan ook voor te zorgen dat het
enige café dat de Kalvermarkt
'rijk' is voorgoed gesloten zal
blijven. Volgens de opstellers van
de brief is het bedoelde café een
regelrecht gevaar voor het He-
rengracht-Zijlsingelgebied.
Op dit moment is het café gesloten
omdat de eigenaresse, mevrouw
Den Dubbelden, haar vergun
ning heeft laten verlopen en zo
lang deze niet is verlengd zal het
café gesloten blijven. De ver
wachting is echter dat het café,
wanneer de gemeente niet anders
beslist, binnenkort haar deuren
weer zal openen. Omwonenden
vrezen dat het dan weer met hun
rust gedaan zal zijn. Enkele cita
ten uit de brief van de omwonen
den: "Tot diep in de nacht werd
keihard muziek gemaakt, werden
auto's "uitgeprobeerd", (gieren
de banden, schreeuwende rem
men: de Kalvermarkt als race
baan). Buren werden gemoles
teerd, enerzijds omdat ze ge
klaagd hadden, anderzijds omdat
hun gezicht de klanten niet aan
stond. Zeer dronken klanten
maakten met hun auto's de Kal
vermarkt onveilig. Brachten
schade toe aan andere auto's en
vernielden zelfs een balkon van
een woonboot. Oudere mensen
durfden zich niet op straat te be
geven: ouders hielden hun kin
deren angstvallig binnen".
Tot slot wijzen de bewoners B en W
en de gemeenteraad er in hun
brief op dat door het gedoe in en
rond het café de lust om de wijk te
Het op dit moment gesloten café
aan de Kalvermarkt waaromheen
een rel is ontstaanAanleiding hier
toe is de mogelijkheid dat hel café
binnenkort weer geopend zal wor
den.
verbeteren is geminimaliseerd en
dat het gevolg zal zijn dat het
structuurplan van de gemeente
voor dit gebied volledig de mist
ingaat. Zij verzoeken daarom
geen vergunning meer af te geven
voor het vestigen van een cafébe
drijf op Kalvermarkt 2.
Geconfronteerd met bovenstaande
brief zegt een geëmotioneerde
mevrouw Den Dubbelden, die
binnenkort naar Limburg zal
verhuizen: "Wat er in die brief
staat is allemaal vreselijk over
dreven. Ik raakte helemaal van de
kook toen ik ervan hoorde. On
middellijk ben ik alle buren afge
gaan om te vragen wat ze toch in
hemelsnaam van plan zijn. De
meesten bleken nauwelijks te
weten wat ze ondertekend had
den. Toen ik hen vroeg of ze per
sé willen dat het café verdwijnt
antwoordde het grootste gedeelte
dat dat helemaal niet het geval is.
Ik weet best dat hier over het alge
meen niet de meest gemakkelijke
mensen van Leiden komen, maar
om te stellen dat het hier een ter
roristenbende is slaat nergens op.
Er zijn hier in het verleden inder
daad wat moeilijkheden geweest,
ik zal dat heus niet ontkennen,
maar dat is allemaal verleden tijd.
De jongens die hier toen rotzooi
geschopt hebben komen er niet
meer in. De laatste tijd was het
hier dan ook erg rustig, nooit
meer last met de politie gehad. Ik
snap niet waarop er nu opeens
zo'n actie op touw wordt gezet.
Het enige bezwaar in die brief te
gen het café dat terecht is, is het
lawaaierige gedoe met auto's.
Maar dat lawaai wordt niet alleen
door mijn klanten veroorzaakt.
In die brief wordt verder de ver
wachting gewekt als zou ik de
boel verkopen aan een of andere
crimineel, onzin. De man waarom
het gaat is iemand die een tijdje
heeft moeten zitten omdat hij
weigerde een bekeuring te beta
len. Een man met een hart van
goud die alles voor iedereen over
heeft. Bovendien is het helemaal
niet zeker dat het café van hem
wordt", aldus een geschokte me
vrouw Den Dubbelden.
Inmiddels hebben een aantal be
woners laten weten wel overlast
van het café te ondervinden,
maar de strekking van de briel
aan de gemeente overdreven en
eenzijdig vinden en menen als
nog de inhoud tegen te moeter
spreken.
Peuterpalet
tijdelijk
verhuisd
LEIDEN - Kinderdagverblijf *"t
Peuterpalet" is tijdelijk onderge
bracht in het pand Herengracht
82. Het onderkomen aan de Zoe-
terwoudsesingel krijgt een gron
dige opknapbeurt, waarna over
vier maanden de ongeveer hon
derd kinderen van het dagverblijf
weer naar de Zoeterwoudsesin-
gel terug kunnen keren. Vanwe
ge de verhuizing was het vandaag
groot feest voor de kinderen.
Racefiets en
auto gestolen
LEIDEN - Een Leidenaar deed
aangifte van diefstal van zijn auto
vanaf de Kanaalweg, in de nacht
van woensdag op donderdag. Het
is een zilvergrijze Mercedes, van
het type 280-S. Het kenteken is
15-TH-43. De auto heeft een
waarde van 47.000,-.
Uit een woning van de Bachstraat
werd de racefiets van een scholier
gestolen. De achterdeur bleek
met goed te zijn afgesloten. De
fiets is ruim 1000,- waard.
LEIDEN - In het Leidse
academisch ziekenhuis is
een landelijk uniek Zie
kenhuis Informatie Sys
teem (ZIS) op gang ge
bracht, dat tot doel heeft
de informatievoorziening
rond patiënt en Ziekenhuis
sneller en beter te laten
verlopen.
Na een experimentele opbouwpe-
riode van vijfjaar (1972 tot en met
1976) is het nieuwe computersys
teem nu gedeeltelijk ingevoerd.
Gisteren werd in Nieuweroord
door de voorzitter van het AZL-
bestuur, ir. W. Starrenburg, het
eindrapport over de opbouwpe-
riode aangeboden aan minister
Pais (onderwijs en wetenschap
pen). De minister wilde met zijn
bezoek aan Leiden onderstrepen
dat hij het project van groot be
lang acht.
Het ZIS-project (kosten: 9,3 mil
joen gulden) werd gesubsidieerd
door het Nederlands Orgaan ter
Bevordering van de Informatie
verzorging (NOBIN) en het mi
nisterie van onderwijs en weten
schappen. Doel ervan was inzicht
te krijgen in de vraag of het sys
teem technisch haalbaar was
voor een ziekenhuis.
Inmiddels is volgens prof.dr. A.R
Bakker, projectleider van ZIS.
gebleken dat dit zeker zo is. De
gegevens over de patiënten en
het ziekenhuis zijn volgens hem
sneller te krijgen, vollediger en
betrouwbaarder. Dat heeft, aldus
de hoogleraar, niet alleen een po
sitief effect op de patiëntenzorg,
maar ook op het werkklimaat,
omdat betrekkelijk oninteres
sante karweitjes niet meer door
de mensenhand hoeven te wor
den gedaan.
Daarnaast levert de geïntegreerde
gegevensverwerking via de com
puter inmiddels meer op dan dat
het kost. Volgens Prof. Bakker
worden de jaarlijkse exploitatie
lasten becijferd op zo'n anderhalf
miljoen gulden. De baten die daar
tegenoverstaan komen iets hoger
uit. Verwacht wordt dat als het
ZIS-project verder is uitge
bouwd, er zelfs het dubbele be
reikt kan worden van de baten
die nu zijn berekend.
Dat het automatiseringssysteem,
waarbij gebruik wordt gemaakt
van zg. mini-computers, en ter
minals, aanslaat bewijst de prak
tijk. Ook de academische zieken
huizen van Rotterdam en Utrecht
zijn intussen tot het systeem
overgegaan en verwacht wordt
dat Groningen zal volgen. Verder
bestaat er ook in het buitenland
o.m. in Brussel en in Namen, gro
te belangstelling voor het Leidse
project.
Beeldschermen
Op het ogenblik zijn er ongeveer
350.000 patiëntengegevens direct,
opvraagbaar. Via computereind
stations (zg. beeldschermen,
waarvan het AZL er ongeveer 130
in gebruik heeft) kunnen alleen
bevoegden op de desbetreffende
afdelingen direct gegevens op
vragen dan wel invoeren. De be
voegdheden zijn wat dat betreft
strikt afgebakend met het oog op
de persoonsbescherming.
Ongeveer 800 mensen maken nu
gebruik van het automatiserings
systeem. Via de computer kun
nen zij inzicht krijgen in patiën
tengegevens, variërend van ge
gevens over medische historie tot
laboratorium en administratieve
gegevens. Daarnaast zijn er in de
computer gegevens gestopt over
het ziekenhuis, zoals over het
aantal (al of niet bezette) bedden,
personeel, operatiekamers e.d.
Tussen die patiëntengegevens en
de gegevens over het ziekenhuis
liggen de taken, zoals bezoeken
aan de polikliniek, opnamen e.d.
Tot nu toe wordt er door een groot
aantal afdelingen van het ZIS-
project gebruik gemaakt, zoals
patiënteninschrijving, diagnose
registratie, medische laboratoria
pathologie, radiologie, trombo-
sedienst en Eurotransplant. Wat
de administratieve gegevens be
treft heeft de automatisering al
vat gekregen op de facturering,
debiteuren-administratie, groot
boek, voorraadadministratie en
personeelsregistratie. Toepas
singen voor de keuken, perso-
neelsbudgettering, apotheek etc
zijn in voorbereiding.
Privacy
Prof. Bakker noemde gisteren het
concept van het ZIS-project ook
voor ziekenhuizen aantrekkelijk:
een betere kwaliteit van de pa
tiëntenzorg en een betere beheer
sing van de middelen. "En de
conclusie is, dat het kan, het is
zichtbaar", aldus de hoogleraar.
Over de privacy zei hij dat daaraan
van meet af aan grote aandacht is
geschonken. Dat heeft er o.m. in
geresulteerd dat de gebruikers
nauwkeurig zijn geregistreerd:
iedere gebruiker heeft een num
mer en een individueel wacht
woord. "Wij denken dat het sys
teem van bescherming van per
soonsgegevens dat we nu heb
ben, beter is dan het was ervóór"
aldus prof. Bakker.
Hij verwachtte overigens dat de au
tomatisering straks ook voor de
eerste-lijnsgezondheidszorg een
grote rol kan gaan spelen. "Ik kan
me best voorstellen dat er straks
bij de huisarts in Lutjebroek een
terminal wordt neergezet. Het is
dan alleen de vraag nog hoe je de
bevoegdheden voor de gebrui
kers moet afbakenen"
Ongerustheid
De voorzitter van het AZL-be-
stuur, ir. Starrenburg, sprak gis
teren tijdens de officiële bijeen
komst in Nieuweroord zijn grote
ongerustheid uit over het niet
aanhaken van algemene zieken
huizen uit de Leidse regio bij het
ZIS-project. "En wat ligt er
meer voor de hand dan dat de
ziekenhuizen in deze regio ge
zamenlijk gegevens uitwisse
len?. Starrenburg zei dat voor
lopig misschien alleen het Dia-
conessenhuis bereid zou zijn tot
een aanzet op dit gebied.
Minister Pais noemde het project
om een aantal redenen van we
zenlijk belang: het vormde een
beginpunt voor de coördinatie
van de automatisering in de aca
demische ziekenhuizen en straks
kan de hele Nederlandse ge
zondheidszorg van het project
profiteren. Wat het laatste betreft
hebben zijn ministerie en dat van
volksgezondheid en milieuhy
giëne onlangs een Beleidsadvies
college Automatisering Gezond
heidszorg in het leven geroepen.
Geschil tussen bouwen in de stad of in de wei
LEIDEN - De gemeente Leiden leeft al geruime tijd onder
druk van de provincie dat er meer voor de regio gebouwd
moet worden. De provincie vindt dat Leiden het aan zijn
centrumfunctie verplicht is ook voor de omgeving te
bouwen. Provinciale Staten hebben die druk vorige
maand bij de vaststelling van het streekplan Zuid-Hol
land West versterkt. Een motie om Leiden tot meer regio
naal bouwbesef te bewegen, werd met ruime meerder
heid aangenomen.
In Leiden is men voorlopig niet erg
onder de indruk van die provin
ciale pressie. Wethouder Waal
(stadsontwikkeling) noemt de
metie van de provincie 'niet lo
gisch' en 'onhoudbaar'. Volgens
Waal heeft Leiden de beschikba
re (schaarse) grond hard nodig
voor het huisvesten van de eigen
bevolking. Hij vindt dat de cen
trumfunctie van Leiden daar
niets aan verandert.
De provincie wil in feite dat Leiden
meer of liever sneller bouwt dan
de gemeente zelf voorstaat. In de
provinciale plannen is bepaald
dat de woningbouw in Leiden elf
precent meer moet zijn dan de
groei van de bevolking.
Leiden zou zo tot 1990 (streekplan
periode) zo'n 11.000 nieuwe wo
ningen moeten bouwen. Deze
groei is volgens het streven van
de provincie nodig om de groei
van enkele omliggende gemeen
ten (Katwijk, Valkenburg en
vooral Zoeterwoude) te beper
ken.
De gemeente Leiden zit met de ei
gen prognose voor de woning-
produktie niet zo ver van het pro
vinciale streefcijfer af, maar heeft
daarbij heel andere opvattingen
voor wie men bouwt. Leiden wil
vooral de eigen woningnood op
lossen en is bang dat bouwen
voor de regio in de praktijk zal
betekenen dat met bouwt voor de
Haagse 'overloop'.
Dus een situatie, waarbij de nieuw
bouwwoningen grotendeels be
zet zullen worden door inwoners
van buiten Leiden. De situatie in
een deel van de Merenwijk
(Leedewijk) is daar een duidelijk
voorbeeld van. Veel bewoners in
dit duurdere deel van Leiden
komen van buiten Leiden.
Wethouder Waal benadrukt dan
ook dat het voor de gemeen te niet
in de eerste plaats van belang is
hoeveel woningen er gebouwd
moeten worden, maar meer voor
wie ze gebouwd worden en hoe
veel greep de gemeente heeft op
de toewijzing. De procincie - waar
men nu eenmaal verder moet kij
ken dan Leiden alleen - kijkt
meer naar de aantallen woningen
en minder wie er komt te wonen.
De tegenstelling tussen Leiden en
de provincie over het regionale
bouwbeleid spitst zich met name
toe op de Stevensholjespolder
Als de provincie in een moto uit
spreekt dat Leiden meer voor de
regio moet bouwen, dringt men
in feite aan op een snelle aanpak
van de Stevenshof. In zo'n nieuw
gebied kan snel en veel (zo'n 4.000
woningen) gebouwd worden.
Leiden houdt daarentegen vast een
beleid, dat erop gericht is om
eerst de 'gaten' in de binnenstad
(en de oude wijken) vol te bou
wen. Een ambtelijk onderzoek
bracht onlangs aan het licht dat in
de Leidse binnenstad op open
plaatsen in totaal ruimte is voor
de bouw van meer dan 3.000 wo
ningen.
Deze inventarisatie van bouwloga-
ties is ook voor de gemeente ho
ger uitgevallen dan men ver
wachtte. In de oude stad blijken
onvermoed grote mogelijkheden
om nog te bouwen. "Het zijn best
forse aantallen", zegt wethouder
Waal ervan. Hoeveel er ook
daadwerkelijk gebouwd kan
worden, is nog onzeker. De wet
houder houdt het voorlopig nog
voorzichtig tussen de 2.000 en
3.000.
Tegenover het bouwen in de bin
nenstad bestaat veel reserve.
Leiden is daarvoor in het veleden
op provinciaal niveau al eens,
.politiek hobbyisme" verweten.
Tegenstanders wijzen voor hun
bezwaren vooral op de ingewik
kelde procedures en de lange weg
die voor het bouwen in de bin
nenstad gevolgd moet worden.
Het volbouwen van een maagdelijk
poldergebied - in de Leidse ver
houdingen de Stevcnsholjespol-
der - gaat gemakkelijker en effec
tiever, is de filosofie van de pleit
bezorgers van het 'bouwen in de
Leefbaar
De voorstanders van het bouwen in
de binnenstad zetten daar het
belang van de stadsvernieuwing
en het leefbaarder wonen in een
gegroeide omgeving tegenover.
De technische en procedurele
bezwaren gelden zo niet als on
overkomelijk.
'Het feit dat het moeilijk is, is geen
reden om het niet te doen", zegt
wethouder Waal. Leiden is dan
ook druk bezig om de procedures
voor het bouwen in de binnen
stad te stroomlijpen en te ver
snellen.
De krachtmeting tussen Leiden en
de provincie over het bouwbeleid
is voorlopig een zaak van lange
adem. Zolang Leiden het bouwen
in de binnenstad ontwikkelt en
de Stevenshofjespolder groen
laat, heeft de provincie weinig
echte middelen om Leiden te
dwingen voor de regio U bou-
De provincie kan de gemeente ei
genlijk alleen via zpn bestem
mingsplannen verplichtingen
opleggen. In het uiterste geval
kan de provincie de minister ver
zoeken om in Leiden een bouw
locatie aan te wijzen. Zo'n aan
wijzing van de minister is echter
hoogst uitzonderlijk. Voorlopig
kan de provincie niet meer doen
dan Leiden vriendelijk verzoe
ken.
KEES VAN DER MALEN
In Kaiserstraat
LEIDEN - De besturen van de
wijkverenigingen voor Vreewijk
en de Pieters- en Academie wijk
zullen bij de Raad van State en bij
de Kroon in beroep gaan tegen
het besluit van B en W om een
bouwvergunning te verlenen
voor de bouw van een studen
tenflat in de Kaiserstraat.
Omwonenden lieten gisteravond
blijken, dat zij onoverkomenlijke
bezwaren hebben tegen de
bouwplannen van de Stichting
Leidse Studentenhuisvesting.
Volgens deze plannen zouden er
op de plaats van enkele voorma
lige fabriekspanden aan de Kai
serstraat en op het binnenterrein
daarachter tweehonderd appar
tementen voorstudenten moeten
komen.
De buurtbewoners vrezen "getto
vorming" als er nog eens twee
honderd studenten in hun buurt
bijkomen. Men wees ondermeer
op het structuurplan voor de
Leidse binnenstad waarin de
gemeente zegt te streven naar een
evenwichtige bevolkingsop
bouw per wijk. De buurtbewo
ners menen echter dat deze be
slissing van B en W lijnrecht in
tegenstelling is met wat zij zegt
na te streven. Zij geloven verder
dat, mede door de aanwezigheid
van de eetgelegenheid De Bak, de
drukte en de hoeveelheid gepar
keerde auto's schrikbarend zal
toenemen.
Ook tegen de hoogte van het ge
bouw. bijna vijftien meter, heb
ben de buurtbewoners grote be
zwaren. Gevreesd wordt dat deze
hoogte de harmonie ter plaatse
sterk zal verstoren. De omwo
nenden hekelden het beleid van
B en W omdat er pal naast het
mooie Rapenburg zo'n groot ge
bouw neer gezet mag worden.
Vooral de bebouwing op de bin
nenplaats zal lelijk boven de be
bouwing aan het Rapenburg uit
gaan steken zodat het historisch
stadsgezicht grote schade wordt
aangedaan.
Bestuursleden van de wijkvereni-'
gingen achten de kans dat zij de
bouw nog kunnen tegen houden
overigens kleiner dan vijftig pro
cent. Ondanks het feit dat op
twee punten wordt afgeweken
van de bouwverordening, er is
niet voldaan aan de parkeereis en
de achterrooilijn wordt over
schreden, verwacht men dat de
kamernood onder de studenten
zwaar zal wegen.
In de Leidse binnenstad
LEIDEN - De plannen van het col
lege om de bereikbaarheid van
het winkelcentrum te vergroten
door de aanleg van verschillende
voetgangersbruggetjes in de bin
nenstad stuiten ook binnen de
gemeenteraad op aanzienlijke
bezwaren. Bij de behandeling
van het structuurplan voor de
binnenstad toonde een grote
meerderheid zich tegenstander.
De PvdA-fractie uitte woensdag als
eerste al de nodige bedenkingen.
Woordvoerder Ranner vroeg het
college de plannen voor de brug
getjes (over de Nieuwe Rijn, Ou
de Rijn en Oude Vest) nog eens
nader te bezien. De PvdA is wel
voorstander van een voetgan
gersbrug over de Rijn bij het
Waaghoofd.
Gisteren verklaarde ook de CDA-
fractie zich tegen de voetgan
gersbruggen. Woordvoerder Van
Zijp verklaarde dat in zijn kring
het enthousiasme voor de brug
getjes niet groot is. Desnoods wil
men meegaan met de aanleg van
de brug bij het Waaghoofd. Daar
bij zag hij deze brug meer van
belang voor fietsers dan voor
voetgangers.
Van de zijde van de WD verklaar
de fractieleider Kuijers zich vier
kant tegen de bruggetjes. Kuijers
noemde met name de brug bij het
Waaghoofd een verstoring van de
omgeving. Hij doelde daarmee op
het historische gegeven van de
samenvloeiing van Oude Rijn en
Nieuwe Rijn.
In de rij van tegenstanders noemde
PSP-raadslid Passchier de voet
gangersbruggen overdreven. „Er
zijn in de Leidse binnenstad al
bruggen genoeg". Volgens haar
was de projectgroep met zijn
ideeën voor de aanleg van meer
bruggen in de binnenstad "door
geslagen".
Als enige gaf SGP/GPV Van der
Meij gisteren nadrukkelijke
steun aan de plannen. Hij had en
kel moeite met het feit dat een
brug bij het Waaghoofd de histo
rische omgeving ter plaatse aan
tast.
Wethouder Waal zei in zijn ant
woord op de bezwaren dat het
college de plannen voor de brug
gen stuk voor stuk wil voorstel
len. Men wil dan beginnen met
het Waaghoofd. De wethouder
King niet rechtstreeks op de kri
tiek in. Hij liet wel uitkomen dat
de grote kritiek hem verbaasde.
