De meeste duiven nit Orleans
zijn in zee terecht gekomen
of in de Franse korenvelden
Agressie en
fraude in
trein fors
toegenomen
PUBLIEK
Criminaliteit groter
dan cijfers aangeven
FRANK OLDESMA
HEEFT ZIJN
EIGEN PLANTSOEN
Drs. J. P. S. Fiselier in proefschrift
PAGINA 4
VARIA
DINSDAG 20 JUNI 1978
Noordwijker Frans Oldesma, al ver gevorderd op de basisschool,
vond het maar een troep in dat gemeentelijk tuintje vlak voor
zijn woonhuis in Duinzicht. Als de gemeentelijke plantsoenen
dienst daar geen vinger naar uitsteekt ga ik zelf maar eens aan
de slag, besloot hij. En zo deed Frans ook.
Onkruid werd verwijderd, het lapje plantsoen gefatsoeneerd. En
toen nog de aankleding. Frans besloot daarvoor de hoogste
instantie aan te schrijven: de burgemeester. Of die maar zo
vriendelijk wilde zijn voor wat plantjes te zorgen en dan zou
Frans de rest wel regelen. Desnoods zou hij met zijn vriendjes
in Noordwijk meer van die vergeten hoekjes onder handen
Frans heeft zijn zin. Althans, de gemeentelijke plantsoenen
dienst plaatste inmiddels de nodige plantjes. Met de compli
menten van burgemeester Bonnike. De 11-jarige, zo heeft hij
laten weten, houdt de vinger aan de pols.
"Die prijs doet me helemaal
niets", moppert Ted, "ik was
liever in de achterhoede
geëindigd en dan alle jongens
veilig thuis. Door deze tegen
slag ben ik het hele seizoen
uitgeteld".
Voorhout blijft tamelijk nuch
ter onder de "slachting"
"Van de 200 hebben we er
toch nog zestig binnen. Dat is
ruim dertig procent", rekent
voorzitter Diemei voor. "Nog
niet eens zo'n slechte score"
De leden van de Noordwijkse
postduivenvereniging
Stormvogels hebben percen
tueel gezien het minst te kla
gen. Van de 400 in Orleans
gelost worden er "slechts"
200 vermist. "Dat lijkt niet zo
bar veel", zegt voorzitter Leo
Glasbergen, "maar vergeet
niet dat de duiven die wel zijn
aangekomen voorlopig on
bruikbaar zijn. De meeste
kwamen uitgedroogd en plat
op het hok aan. Het duurt
maanden voordat die weer
zijn opgepept. Voor de ko
mende maanden staan een
aantal zware vluchten op het
programma. Daar zullen ze
zeker niet aan mee kunnen
doen"
Wat de slecht afgelopen re
tourvlucht Orleans de Ne
derlandse duivenhouders
kost, is moeilijk te schatten.
"Het gaat om de sport"
meent Sassenheimer Krom.
"niet om de knikkers. Daar
om valt er geen pijl te trekken
op een eventueel schadebe
drag. Het is wat de gek voor je
duiven geeft. Ikzelf zou bij
voorbeeld bepaalde duiven
niet onder de paar honderd
gulden per stuk willen verko
pen. Kijk, als je zo gaat reke
nen kom je al snel aan een
paar ton. Maar een reële bere
kening is dat niet".
De klap is hard aangekomen
voor de Nederlandse duiven-
houders maar er zijn ook
lichtpuntjes. Omdat het pas
juni is, is men in staat nog wat
jonge duiven te kweken die
volgend jaar dan geschikt zijn
voor de middenlange of korte
afstand. Bovendien, veel er
varen duivenhouders heb
ben, uit tactische overwegin
gen, dit weekeinde een paar
snelle vliegers thuis gehou
den.
Veel duiven zijn tot op de bo
dem van hun krachten moe
ten gaan om vanuit Orleans
weer thuis te komen. Tegen
zat bijvoorbeeld de sterke te
genwind en ze hebben een
veel langer traject moeten af
leggen dan de ruim 500 km
die was aangegeven. Omdat
het deze moegestreden dui
ven voorlopig niet mogelijk
zal zijn lang in de luchtte blij
ven hopen veel duivenhou
ders dat de bond nu beslist
dat van een paar geplande
wedstrijden de vliegafstand
danig zal worden ingekort
zodat de op de proef gestelde
Orleansgangers tot meerdere
eer en glorie van hun melker-
stocht opnieuw in stelling
kunnen worden gebracht.
De jaarlijkse vlucht vanaf Or
leans is eigenlijk een kracht
meting van niks. Nog lang
geen echte "klassieker" Of,
zoals de Noordwijkse dui
venmelkers plegen te zeggen,
"ze kennen 't op d'r bad-
schoentjes af' Dat het alle
maal anders uitpakte met de
wolken Nederlandse duiven
die dit weekeinde het Franse
luchtruim kozen, weten we
inmiddels.
Veruit de meeste van de 40.000
keerden niet op hun til terug.
Zo goed als zeker is een deel
daarvan in zee terecht geko
men en zijn er duizenden, ge
dwongen door het onver
wacht gure weer, in de mans
hoge Franse korenvelden ge
stort, waar ze naar verwach
ting een paar weken zullen
blijven rondstappen om ver
volgens ten prooi te vallen
aan de grote oogstmachines.
Gisteren werden aan de
strakblauwe hemel nog wel
wat vermoeide fladderaars
waargenomen, maar dat
handjevol heeft de stemming
er onder de duivenhouders
niet beter op kunnen maken.
Alom wordt gesproken over een
rampvlucht, bijna een herha
ling van Orleans 1971. Hoe
hard de klap is aangekomen
mag blijken uit de vluchtre-
sultaten van bijvoorbeeld wat
verenigingen uit de Bollen
streek. De leden van de
"Luchtklievers" uit Lisse wa
ren van de partij met 300
postduiven. Daar worstelden
er zich uiteindelijk maar
twintig van een weg door het
noodweer. Voorzitter Jaap
van Es spreekt dan ook over
"de grootste klap die we tot
nu toe te verwerken hebben
gekregen".
"We zouden binnenkort ons 45-
jarig bestaan vieren", zegt hij,
"maar ik denk niet dat veel
leden zin hebben in een
feestje. Er zijn er al die willen
bedanken als lid. Wat wil je
ook na zo'n enorme afknap
per". Sassenheim is iets beter
uit de strijd tevoorschijn ge
it Ted van der Krogt uit Sassenheim. Samen met zijn broer Joop
had hij er 25 in de race, vijf haalden de eindstreep.
komen. Het percentage weg
blijvers ligt bij "De Blauw-
band" op 70 procent. Er wer
den er 300 gelost. Voorzitter
Piet Krom: "Er zijn veel leden
onder die voor deze vlucht
bijna alle beschikbare duiven
hebben ingezet. Niet zo slim
natuurlijk maar velen zien
Orleans als een testwedstrijd
waarin men aan de weet kan
komen welke duiven wel en
welke niet geschikt zijn voor
de langere afstand. Niemand
heeft daarbij met noodweer
rekening gehouden. De be
richten waren juist zo goed.
Er wordt nu uiteraard flink
gebaald"
Bijvoorbeeld door de Sassen-
heimse broers Joop en Ted v.
d. Krogt, een geducht duo in
duivenland. Joop zag er van
de tien maar één terug en Ted
vier van de vyftien. Een
schrale troost was dat van de
duiven die er wél doorkwa
men er een een zeer snelle tijd
maakte en dus in de prijzen
valt.
De gemeente Haarlemmermeer
is voorstander van ski-onder-
richt aan schooljeugd maar
vindt niet dat daar ruimte
voor moet worden ingeruimd
binnen het bestaande leer
plan. Aan dat standpunt ver
andert niets nu in het in de
Haarlemmermeer gelegen
Hoofddorp een kunststof ski
baan wordt aangelegd, de
grootste van West-Europa.
Volgens de heer Duynker, direc
teur van de afdeling jeugd- en
sportzaken Haarlemmermeer
en tevens inspecteur voor de
lichamelijke opvoeding wil de
gemeente wel gaan bevorde
ren dat de schooljeugd goed
koper op de latten kan. In dit
verband denkt hij aan het
rond de tafel brengen van
schoolbesturen en directie van
de skibaan om de mogelijk
heid te bezien de piste op de
onrendabele uren (laat in de
middag) te reserveren voor de
schooljeugd.
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
DEN HAAG - Nog dit jaar zal een speciale werkgroep aan
minister Tuijnman (verkeer en waterstaat) voorstellen
doen om de groeiende agressie in het openbaar vervoer
tegen te gaan.
De werkgroep „Orde en veiligheid
stads- en streekvervoer" die on-
.langs is geïnstalleerd bestaat uit
vertegenwoordigers van het
streekvervoer, het stadsvervoer,
de spoorwegrecherche en amb
tenaren van het ministerie van
verkeer en waterstaat.
De werkgroep die ook regelmatig
overleg zal plegen met de minis
teries van justitie, binnenlandse
zaken en erm, is ingesteld omdat
Door
Godfried Heiwig
de agressie in bus, tram en trein
de laatste jaren flink is toegeno
men. Daar is de laatste tijd nog
het vandalisme door voetbalsup
porters bijgekomen.
„Ook de uitingen van agressie zijn
erger geworden. Het gaat niet al
leen meer om niet willen betalen,
maar ook om vernielingen, dief
stal, inbraak, herrie schoppen,
vervuiling, bedreiging en licha
melijk geweld", zegt mr. T. ten
Haaf, stafmedewerker van de
ESO, een overkoepelende orga
nisatie van nagenoeg alle streek-
vervoerondernemingen, en te
vens lid van de werkgroep.
Mr. Ten Haaf noemt het al een ge
weldige vooruitgang dat er sinds
kort een signaleringssysteem in
gebruik is waarbij alle busbedrij
ven maandelijks een opgave
doen van de misdadigheid in en
rond de bus. Hierdoor krijgt niet
alleen de ESO, maar ook de
werkgroep een goed inzicht in
wat er allemaal in het openbaar-
vervoer wordt misdaan.
Uit de cijfers blijkt dat zowel jeug
digen als ouderen zich aan agres
sie bezondigen. In de steden is er
sprake van een grotere criminali
teit dan op het platteland, waar de
mensen elkaar nu eenmaal beter
kennen. Uit angst om voor de ei
gen, vertrouwde omgeving voor
schut te gaan, zal men zich daar
wel twee maal bedenken voordat
men bijvoorbeeld geen kaartje-
koopt.
Politie
Volgens mr. Ten Haaf zal de sa
menwerking met de politie sterk
moeten verbeteren. „Het is in fei
te een communicatievraagstuk.
Lang niet alle streekbussen heb
ben al mobilofoon aan boord, zo
dat het tijdig waarschuwen van
de politie in afgelegen gebieden
wel erg moeilijk wordt. Het is bij
de politie geen onwil, dat wil ik
met nadruk zeggen, maar on
macht. Daarom is het absoluut
noodzakelijk dat die mobilofoons
er komen", aldus mr. Ten Haaf.
In de werkgroep zal ook worden
onderzocht of uitbreiding van het
aantal controleurs de criminali
teit in het openbaar vervoer zal
verminderen. Mr. Ten Haaf:
„Meer controle betekent automa
tisch dat het openbaar vervoer
meergeld zal gaan kosten. En dan
is het nog maar de vraag of die
kosten niet doorberekend zullen
worden in het prijskaartje".
Vernielingen in de trein. De uitingen van agressie zijn talrijker gewor
den, het gaat allang niet meer om het niet willen betalen, maar om herrie-
schoppen, bedreigingen, vernielingen.
Ten Haaf: „Vroeger, toen er in elke
bus en tram een conducteur zat
was er minder agressie. De pas
sagiers kregen minder de kans
om niet te betalen of om vernie
lingen aan te richten. Ik weet niet
of we zullen voorstellen om op
elke bus en tram weer een con
ducteur aan te stellen. Het zal on
getwijfeld een hoop geld kosten.
Maar wanneer een chauffeur met
direct lijfsgevaar moet rijden - en
gelukkig is dat nog niet het geval -
tja, dan is de prijs natuurlijk nie-
t hoog genoeg".
Intussen wachten
maatschappijen met spanning op
het antwoord van minister
Tuijnman op het voorstel van de
Partij van de Arbeid om de con
ducteur in ere te herstellen. Vol
gens de socialisten zouden er dan
aanzienlijk minder mensen zwart
reizen en vernielingen aanrich
ten.
Verlies
De vervoersmaatschappijen verlie
zen door het clandestien reizen
per jaar ongeveer vijf procent aan
inkomsten. De Leidse crimino-
loog-psycholoog dr. A R. Hauber
heeft vorig jaar in zijn proef
schrift „Gedrag van mensen in
beweging" berekend dat van de
mensen die met het openbaar
vervoer reizen, 22 procent in de
afgelopen vijf jaar minstens
eenmaal niet of te weinig voor
een kaartje betalen.
Zijn suggesties: gratis openbaar
vervoer in de steden en op het
platteland een heel andere ma
nier van betalen. Elke reiziger
moet volgens hem een kaart krij
gen die hij voor en na de rit af
stempelt in een computer. Een
maal per jaar krijgt hij automa
tisch de rekening thuis gestuurd.
Als iemand dan zonder te stempe
len langs de computer loopt,
wordt hij „terechtgewezen" door
een alarminstallatie.
De werkgroep zegt dat het proef
schriftvan dr. Hauber zorgvuldig
zal worden bestudeerd. Duidelijk
is in ieder geval dat het bestrijden
van deze fraude en andere agres-
sievormen in het openbaar ver
voer enorme financiële conse
quenties heeft. Veiligheid kost
geld en het is op zijn zachtst ge
zegd twijfelachtig of de regering
aan de vooravond van een gigan
tische bezuinigingsoperatie de
buidel royaal wil opentrekken.
NIJMEGEN (SP) - De criminaliteit
is in werkelijkheid zeven tot acht
maal groter dan de cijfers aan
geven.
Tot deze opmerkelijke conclusie
komt de Nijmeegse criminoloog
drs. J. P. S. Fiselier in zijn proef
schrift over verborgen criminali
teit, waarop hij donderdag pro
moveert tot doctor in de rechts
geleerdheid.
Door
Godfried Heiwig
Fiselier is de eerste die op grote
schaal een onderzoek heeft ge
daan naar de werkelijke omvang
van de misdadigheid in ons land.
Jaarlijks geeft het centraal bu
reau voor de statistiek een over
zicht van het aantal misdrijven
dat ter kennis van de politie is ge
komen. Vorig jaar waren dat er
543.642. Maar dat cijfer geeft geen
betrouwbaar beeld van de wer
kelijke omvang van de criminali
teit.
Er zijn een heleboel misdrijven
waarvan de politie niet op de
hoogte is. Dat komt vooral door
dat de „slachtoffers" er zelf geen
aangifte van doen.
Om achter hun aantal te komen
hield drs. Jan Fiselier een grote
enquete onder 10.000 Nederlan
ders van 18 tot 75 jaar in 130 plaat
sen met gemeentepolitie. Hij
vroeg hen van eind 1973 tot me
dio 1974 of ze in de afgelopen
twee jaar het slachtoffer waren
geweest van een misdrijf, varië
rend van fietsendiefstal tot zwa
re geweldpleging.
Veertig procent antwoordde beves
tigend. Via ingewikkelde reken
en correctiemethoden kwam Fi
selier tot wat hij noemt betrouw
bare landelijke cijfers.
De ruim 500.000 misdrijven van vo
rig jaar vormen dus maar
- Interkruis, Middkleine topje van de
ijsberg. In werkelijkheid zouden er
dus drie en een half tot vier miljoen
zijn gepleegd. Een verontrustend ver
schijnsel? „Nee", zegt Fiselier na
drukkelijk. „Ik ben er niet van ge
schrokken. Dit was te verwachten. La
ten de mensen nou niet denken dat het
aantal moorden ook 7 maal hoger is.
Het aantal moorden in ons land
schommelt al jaren rond de 120ÜÜ.
"De grote hoeveelheid misdrijven En stel dat ze toch alles zullen on-
die nu boven water zijn gekomen
bestaat voor het overgrote deel
uit kleine criminaliteit. Beledi
gingen, kleine vernielingen (in de
helft van de gevallen met een
schade van nog geen 75 gulden),
kruimeldiefstallen (waarbij ook
in de helft van de gevallen de buit
onder de 100 gulden was),
sexuele delicten en kleine mis
handelingen".
Jan Fiselier vindt dat voorzichtig
heid is geboden bij het doen van
uitspraken over criminaliteit. Hij
zegt: „Uit het onderzoek is geble
ken dat de mensen die zeggen dat
de criminaliteit de pan uitrijst,
dat er te slap wordt opgetreden
en die niets van een menswaardig
gevangenissysteem willen we
ten, nooit bang zijn om zelf eens
het slachtoffer van criminaliteit-
te worden".
Het is volgens hem veel eerder een
uiting van onvrede met de maat
schappij, die dan nog wordt aan
gewakkerd door veelal rechtse
politici en andere belangheb
benden. Men voelt zich bedreigd
door de massaliteit van de sa
menleving. Vaak is het ook per
soonlijk ongenoegen. Dat rea
geert men af op iets tastbaars zo
als de misdadigheid en men-
zegt dat die stijgende is.
Terwijl dat volgens drs. Fiselier nog
maar de vraag is. Een onderzoek
van het ministerie van justitie
enkele jaren geleden bracht aan
het licht dat het aantal kleine ver
grijpen (fietsendiefstallen, ver
nielingen) al jaren constant blijft.
Bovendien is de kans dat men
slachtoffer van zware geweldple
ging wordt, ontzettend klein.
Geen aangifte
De meeste misdrijven zijn zo licht
dat de mensen ze niet aangeven.
Fiselier. „De mensen vinden het
de moeite niet waard. Een andere
groep zegt: de politie kan er toch
niets aan doen en zal er ook niets
aan doen omdat ze wel wat an
ders aan haar hoofd heeft".
Een grotere aangiftebereidheid bij
de bevolking biedt volgens de
Nijmeegse criminoloog geen
soelaas. „Stel dat iedereen maar
alles aangeeft. Dan wordt de poli
tietaak zwaarder en zal de politie
strengere normen aanleggen.
Bijvoorbeeld: diefstallen tot 500
gulden onderzoeken we niet-
derzoeken, dan zal er minder op
gehelderd worden.. Waf krijg je
dan? De mensen raken gefru
streerd en gaan het heft in eigen
hand nemen. Ze zullen zelf de
dader wel eens mores leren of ze
pikken de eerste de beste fiets,
omdat de hunne ook is gestolen.
Met als gevolg een werkelijk stij
gende criminaliteit"
Preventie
Fiselier zegt nadrukkelijk dat we
het probleem van de criminaliteit
ook niet moeten kleineren. „Voor
de een is honderd gulden meer
dan voor de ander. Ik geloof dat
we meer aan preventie moeten
doen. En dan bedoel ik niet dure
alarminstallaties of het inscha
kelen van nagenoeg oncontro
leerbare beveiligingsdiensten.
De mensen kunnen heel simpele
maatregelen nemen. Als je ziet
hoe zorgeloos men met zijn spul
len omgaat, rijzen je de haren te
berge. Een op de vijf auto's is niet
afgesloten. Dan moet je ook niet
verbaasd zijn dat er zoveel uit au
to's wordt gestolen.
Hetzelfde geldt voor fietsen. En
huizen. De voorkant is meestal
wel goed dicht, maar achter kan
je er zo in. Inbrekers nemen altijd
de makkelijkste weg. Als het er
ook achter een beetje solide uit
ziet gaan ze eerder je huis voorbij.
Laten de mensen ook eens kijken
of de sluiting van hun tas eigen
lijk wel deugt. Heel eenvoudige
voorzorgsmaatregelen kunnen
vaak een boel ellende voorko-
Fiselier vindt dat angst voor mis
dadigheid, voor zover die echt bij
de mensen bestaat, nooit weg te
praten is. „Maar", zegt hij, ,je
kunt het een beetje oplossen door
goede preventie en door mensen
een veilig gevoel te geven. Daar
om is het belangrijk dat de politie
meer tussen de burgers komt. De
vriendelijke wijkagent die op
straat loopt in plaats van in een
auto scheurt en de mensen per
megafoon toespreekt.
De burgemeester van Arnhem
heeft dat onlangs ook nog gezegd
op het congres van de vereniging
van Nederlandse gemeenten. Het
is goed dat er meer mensen op
aandringen. Gelukkig begint dat
inzicht nu ook bij de politie door
te breken. Heel langzaam, maar
het gebeurt tenminste".
