Tindemans moet
lijmpoging wagen
•4^
Koerden weer in oorlog om de olie verwikkeld
Christenen: stellingen
niet aan VN overdragen
BEGIN IN MOEILIJKHEDEN
Al 800 doden begraven in Zaire
BELGISCHE PARTIJLEIDERS:
„NIETS ONHERSTELBAAR"
Irak: 'Niets te maken
met moord op Yasin'
Opnieuw
arrestatie
politieman
ANTIEKBEURS KEUKENHOF
ZATERDAG 17 JUNI 1978
BRUSSEL (AP, UPI) - Het Rode
Kruis heeft in het gebied rond
Kolwezi in Zaïre meer dan 800
doden begraven, aldus de vice-
voorzitter van het Zaïrische Rode
Kruis, Kalonji Tshilobo, in een
door het Brusselse dagblad Libre
Belgique gepubliceerd vraagge
sprek. Men is begonnen met de
massale inënting van de over
gebleven bevolking terwijl als
gezondheidsmaatregel opdracht
is gegeven tot het doden van alle
honden in de omgeving van Kol-
ruggevlogen naar hun basis op
Corsica. De 185 legionnaires, die
voor hun vertrek tijdens een ru
moerig afscheidsfeestje militaire
souveniers uitwisselden met
Amerikaanse militairen, maak-;
ten de terugreis met Amerikaan
se transportvliegtuigen. De Fran
se troepenmacht, die 750 man
sterk is geweest, heeft de blanke
bevolking geëvacueerd uit de
mijnstad Kolwezi in de provincie
Shaba. Enkele honderden Belgi
sche parachutisten patrouilleren
nog in Shaba, maar zij zullen bin
nenkort hun taak overdragen aan
het Zaïrese leger en de 3.000 man
sterke Afrikaanse interventie
macht. die door de Amerikaanse
luchtmacht is aangevoerd.
De Zaïrese officiële dagbladen
toonden zich gisteren tevreden
over de resultaten van de confe
rentie in Brussel, waar economi
sche hulp aan Zaïre is besproken.
Maar uit Amerikaanse bron in
Brussel viel overigens te verne
men dat de Amerikanen er eerst
zeker van willen zijn dat toekom
stige hulp niet wordt besteed aan
'meer champagne en mercedes-
sen' voor de elite, maar aan de ei
genlijke bestemming.
BRUSSEL (AFP, DPA) - Koning Boudewijn van België heeft premier Tindemans ge
vraagd „een nieuwe poging" te ondernemen om de huidige regeringscrisis op te lossen.
Dit blijkt uit een communiqué dat gisteren door het koninklijk paleis in Brussel is
gepubliceerd.
Tindemans had gistermiddag, voor
de tweede maal binnen 24 uur,
een ontmoeting met de Belgische
koning. In het communiqué heet
het dat „met het oog op de ernsti
ge economische en financiële si
tuatie, evenals de regionale
problemen en de internationale
situatie, de koning premier Leo
Tindemans heeft verzocht een
poging te ondernemen
:risis op te lossen".
Urine in tank:
vliegtuig
neergestort
KOPENHAGEN - Enkele Deen
se jongelui hebben tegenover
de politie toegegeven op 8
april een plasje te hebben ge
daan in de benzinetank van
een klein particulier vlieg
tuig. Het plasje van de drie
jongens had onvoorziene ern
stige gevolgen. Het vliegtuig
stortte namelijk enige tijd la
ter neer, waarbij de piloot
zwaar gewond raakte.
Hit een onderzoek bleek dat het
ongeluk te wijten was aan de
urine die in de carburateur
terecht was gekomen.
Onvrijwillige
reis douaniers
MUNCHEN (DPA) - Twee
Westduitse douaniers hebben
een onvrijwillige dienstreis
gemaaktdoordal zij werden
opgesloten in de laadruimte
van een Nederlandse vracht
auto.
Dit gebeurde enige dagen gele
den bij de grensovergang Es
sen in Oberbayem aan de
Duits-Oostenrijkse grens, toen
douane-beambten zonder te
merken dat er nog twee colle
ga's in de auto de lading aan
het onderzoeken waren, de
deuren sloten, vergrendelden
en verzegelden, precies zoals
dat hoort.
Pas na enige kilometers maak
ten voorbijgangers de chauf
feur attent op heftig kloppen
uit de laadruimte. Toen hij de
deuren openmaakte kon hij in
de loop van een dienstpistool
kijken. Aan de grenspost zelf
had men overigens ook verder
de verdwijning van de twee in
het geheel niet gemerkt.
Tindemans had donderdag zijn
ontslag aangeboden, nadat in zijn
regeringscoalitie geen overeen
stemming kon worden bereikt
over een anti-crisisplan (grote be
zuinigingen) en de regionalisatie
in België. Het merendeel van de
partijleiders van de regerings
coalitie (bestaande uit de christ-
democraten, de socialisten en de
twee taalpartijen het Front des
Francophones en de Volksunie -
tezamen 83,5 procent van de kie
zers vertegenwoordigend - liet in
de loop van gisteren weten dat
„niets onherstelbaar was". Ko
ning Boudewijn had vanaf don
derdagavond alle partijleiders
geraadpleegd, alvorens te beslui
ten of hij het ontslag van Tinde
mans al dan niet zou aanvaarden
Tactische zet
In regeringskringen in Brussel en
in de Belgische pers is het ver
moeden geuit dat Tindemans met
zijn ontslagaanvraag een tacti
sche zet heeft willen doen om zijn
socialistische coalitiepartner te
dwingen op de lijn van zijn anti
crisisplan te gaan zitten.
Na zijn tweede bezoek aan de ko
ning verklaarde Tindemans gis
teravond dat hij zich nog steeds
als demissionair beschouwt,
aangezien zijn ontslag niet is aan
vaard, noch geweigerd. "De si
tuatie is derhalve niet gewijzigd",
zo zei hij tijdens een korte pers
conferentie. Tindemans zaJ tij
dens het komende weekeinde
contact opnemen met de politie
ke formaties van de regerings
coalitie om te bezien of „de hui
dige ploeg kan worden gered"
Maandag gaat hij opnieuw naar
de koning, al betreft het dan, naar
zijn zeggen, het „klassieke weke
lijkse bezoek".
SCHIPHOL - Er staan enige gegadigden voor de eerste zeer goedkope
vlucht van de PanAm naar Boston. Een enkele reis voor deze dagelijkse
vlucht met uitsluitend koffie en thee aan boord kost de liefhebber slechts 115
gulden.
Gisteren was de belangstelling maar matig. Slechts 45 passagiers maakten
van de dienst gebruik. Wat door de PanAm wordt verweten aan de late
toestemming van de Rijksluchtvaartdienst voor deze vluchten.
Van Boston naar Amsterdam maakten gisteren 144 passagiers van deze
„opstap-dienst" gebruik. Ze kwamen opgewekt en dik tevreden op Schiphol
aan. ,JEigenlijk een doodgewone vlucht", meenden zij, die al meer hadden
gevlogen. Maar velen waren wel al de avond tevoren op de luchthaven van
vertrek aanwezig. Om zeker te zijn van een plaatsje.
„Opstap-
vluchten"
naar Boston
begonnen
IN ZUID LIBANON
BEIROET (AFP, Reuter, UPI) -
Bashir Gemayel, commandant
van de rechtse christenen in het
zuiden van Libanon, heeft ver
klaard dat de christelijke strijd
krachten hun stellingen niet aan
ADVERTENTIE
BAGDAS (Reuter) - Irak heeft ont
kend betrokken te zijn geweest
bij de moord op Ali Yasin, de ver
tegenwoordiger van de Palestijn
se bevrijdingsorganisatie PLO in
Koeweit. Yasin werd donderdag
voor zijn huis doodgeschoten. El
Fatach, de grootste Palestijnse
commando-organisatie, be
schuldigde de inlichtingendienst
van Irak van de moord.
Een woordvoerder van de Irakese
regering zei: "We begrijpen niet
hoe El Fatach er bij komt deze
beschuldiging te uiten. Is de
moordenaar gearresteerd?
De moord op Yasin is de
binnen zes maanden op een voor
aanstaand gematigd leider van de
PLO. In december werd de ver
tegenwoordiger van de PLO in
Londen, Said Hammami, in zijn
kantoor in de Engelse hoofdstad
doodgeschoten. De moordenaar
zou, volgens enkele Arabische
persberichten, hebben gehan
deld uit naam van een door Irak
gesteunde Palestijnse organisa
tie.
ADVERTENTIE
de VN willen overdragen, omdat
dit de terugkeer van de Palestijn
se guerrillastrijders naar de Li-
banees-Israëlische grens zou be
tekenen.
De Palestijnse bevrijdingsorgani
satie PLO heeft Israël ervan be
schuldigd dat het nog steeds
stellingen in het zuiden van Li
banon bezet, vooral op hooggele
gen punten vanwaar de grens kan
worden
De PLO meent voorts, dat de VN-
troepen hun taak niet kunnen
uitvoeren omdat ze nog niet aan
wezig zijn in de streken die door
de 'isolationistische troepen'
worden beheerst. Daarmee wor
den de christelijke strijdkrachten
van majoor Saad Haddad be
doeld, waaraan Israël enkele tien
tallen militaire sleutelposities
heeft overgedragen.
Van westelijke militaire zijde werd
vernomen, dat majoor Saad Had
dad, commandant van 600
rechtse Libanezen, door zijn
manschappen gevangen is ge-
i nadat hij zich bereid had
verklaard met de VN samen te
werken. Eerder was al gemeld,
dat de majoor de macht had ver
loren over 800 man ongeregelde
troepen die onder zijn bevel
stonden.
Ongeregelde troepen hebben stel
lingen van de VN ingesloten. Wij
zitten vrijwel vast, zei een VN-
woordvoerder gisteren in Jeru
zalem.
Van betrouwbare zijde werd in Bei
roet vernomen, dat majoor Had
dad en nog een hoge Libanese of
ficier zich uit de strijd hebben te
ruggetrokken, een besluit dat de
Libanese regering welgevallig
zou zijn. Dat Haddad door zijn
manschappen in arrest zou zijn
gesteld, werd tegengesproken.
In Brussel
BRUSSEL (AP) - Een achtste
Brusselse politieman is gisteren
aangehouden in verband met de
diefstallen die eerder bekend wa
ren geworden van zes mannelijke
en een vrouwelijke politiefunc
tionaris in de Brusselse gemeente
Ixelles. Een negende politieman
wordt nog verhoord.
De aangehoudenen hadden hun
roverijen gepleegd in diensttijd
en in uniform. Soms stalen zij in
panden waar zij heen waren ge
zonden omdat er was ingebro-
ken.
Presidents
verkiezingen
in Italië
ROME (AFP) - De Italiaanse presi
dentsverkiezingen, die een op
volger moeten opleveren voor de
donderdag afgetreden Giovanni
Leone, zullen op 29 juni aan
staande beginnen. Dit heeft de
voorzitter van het huis van af
gevaardigden in Rome, de com
munist Pietro Ingrao, aangekon
digd.
Als christendemocratische presi
dentskandidaten worden op het
ogenblik genoemd partijvoorzit
ter Zaccagnini, senaatsvoorzitter
Fanfani en de huidige premier
Andreotti. Van de kleinere partij
en worden als kandidaten ge
noemd La Malfa, de voorzitter
van de republikijnse partij, en
drie socialisten, de voormalig
partijvoorzitter De Martino, de
voormalige minister van begro
tingszaken en vice president van
de Europese gemeenschap Gio-
litti en de historicus Bobbio.
Britse prins:
geen r.k. huwelijk
LONDEN (Reuter) - Paus Paulus
wil geen dispensatie geven aan de
r.k. Oostenrijkse barones Marie
Christine von Reibnitz (33), voor
een kerkelijk huwelijk met prins
Michel van Kent (35), een neef
van de Britse koningin Elizabeth,
zo is door r.k. kerkelijke functio
narissen in Londen meegedeeld
De prins is anglicaan. Hij heeft voor
het huwelijk afgezien van zijn
rechten op de Britse troon. Hij is
zestiende in de lijn van opvol
ging. Hij wil zijn kinderen een
Anglicaanse opvoeding geven,
waardoor zij recht o de troon krij
gen. Het vaticaan eist een katho
lieke opvoeding voor eventuele
kinderen.
Het huwelijk zal 30 juni in Wenen
worden voltrokken. Verwacht
wordt dat het een burgerlijke
plechtigheid zal worden.
ADVERTENTIE
14 gespecialiseerde handelaren in kunst en antiek
10 t/m 18 juni dagelijks 2-10 UUR
(op 18 juni tot 6 uur)
Gebruik'm goed.
Kabinetscrisis om gezondheidsredenen
JERUZALEM - In het Israëlisch
kabinet is een strijd aan de gang
onder de meest invloedrijke le
den van het kabinet. Kernpunt
van de strijd is wat Israël moet
antwoorden op de vragen van
Washington over de westelijke
Jordaanoever en de Gaza. Was
hington wil met name weten wat
er met deze door Israël bezette
gebieden gaat gebeuren, wan
neer de interimperiode van vijf
jaar, die Begin in zijn autonomie-
Kenners van het Midden-Oosten
hebben de vragen van de V.S.
echter geïnterpreteerd als een
dringend verzoek om nu al con
cessies te doen ten behoeve van
een duurzame regeling, die veel
verder gaat, dan het plan van Be
gin om de bezette gebieden auto
nomie te geven. Het staat vast dat
Begin zelf nauwelijks bereid is
dergelijke vergaande verplich
tingen op zich te nemen. Andere
leden van het kabinet, zoals de
minister van defensie, Weizman,
en de minister van buitenlandse
zaken, Dayan, zouden een posi
tievere houding hebben aange-
Gisteren heeft Begin de belangrijk
ste regeringsleden een ontwerp
voorgelegd van het antwoord aan
de V.S., dat een compromis zou
zijn, dat voor alle partijen
vaardbaar kan zijn, aldus
door Begin uitgegeven
nique. Zondag moet de minister
raad zich over dit ontwerp uit
spreken en Begin hoopt dat het
unaniem wordt aanvaard.
Uit de directe omgeving van de
premier was gisteren te horen dat
Begin om "gezondheidsredenen"
zijn ambt zou moeten neerleggen
r het hem niet lukt de ka-
te bezweren.
IRAK (SP) - In het noorden van
Irak woedt weer oorlog. Drie jaar
na hun nederlaag hebben de Koer
den de wapens nogmaals opgeno
men tegen de regering in Bagdad
om zelfbestuur af te dwingen.
Nu verloopt de strijd voor de
Koerden echter in gunstiger poli
tieke omstandigheden. Alles wijst
erop dat zij niet langer het mach
tige Iran tegen zich hebben, dat na
aanvankelijke steun aan de Koer
dische opstand in 1975 een ak
koord sloot met Bagdad en alle
hulp stopzette. Bovendien schij
nen de Koerden weer op de Sovjet-
Unie te kunnen rekenen die hen,
behalve bij de laatste neergesla
gen opstand, sinds 1961 steeds
heeft geholpen bij de strijd. De
oorlog die nu is ontbrand, zo ho
pen de Koerden, kan de laatste
etappe zijn op weg naar zelfbe
schikking. Niet in de vorm die
Bagdad al heeft toegezegd, maar
een autonomie waarbij zij in het
bezit komen van een troef die Irak
hun altijd heeft geweigerd: olie.
Reeds in het begin van de negen
tiende eeuw kwamen de Koerden
in opstand tegen de Turken. Toen
al werden ze door Rusland ge
steund. Na de ontmanteling van
het Ottomaanse rijk als gevolg
van de Turkse nederlaag in de eer
ste wereldoorlog, werd de Koer
den in 1920 een eigen land beloofd.
Maar de „vader" van het moderne
Turkije, Ataturk, smoorde die p-
lannen in de kiem.
De ongeveer tien miljoen Koer
den, geen Arabieren, geen Perzen
en geen Russen, leven verspreid in
Irak, Iran, Turkije, Syrië en de
Sovjet-Unie. Vooral de 2,5 miljoen
Koerden in de bergen van Irak
oit geaccepteerd om op
i de bevolking van het
ze wel moesten wonen,
n neergeslagen opstan
den kregen de Koerden in Irak na
de tweede wereldoorlog weer
hoop. En wel op erkenning van de
geallieerden, die ze hadden gehol
pen.
Rode leger
Inderdaad wordt in 1945 een
Koerdische republiek opgericht in
Mahabad, Noord-Iran, onder toe
zicht van het Russische leger.
hebben i
te gaan i
land waa
Na tal v
Maar zodra het Rode Leger Iran
verlaat, worden de Koerden door
Perzië weggevaagd. Slechts een
paar honderd strijders slagen erin
om te ontsnappen.
Zij beginnen een gevaarlijke
„lange mars" naar de Sovjet-Unie
onder hun legendarische leider
Moustapha Barzani. Uit angst
voor meer Koerdische opstanden
sluiten Irak, Iran en Turkije in
1955 het „pact van Bagdad". Bar
zani blijft tot 1958 in Rusland. Dan
brengt in Irak een revolutie de-
monarchie ten val.
Generaal Kassem, de nieuwe
machthebber in Irak, garandeert
„de nationale Koerdische rech
ten" en Barzani keert terug om de
Democratische Koerdische Partij
(DKP) op te richten. Hij komt al
snel in conflict met Kassem, die de
DKP „separatisme" verwijt. De
eerste „moderne" oorlog van de
Koerden tegen Bagdad begint.
Barzani heeft het opperbevel over
alle Koerden met als ideologisch
doel: het regime in Bagdad omver
te werpen om in Irak een „werke
lijke democratie" in te stellen.
Daardoor moet werkelijke zelfbe
schikking mogelijk worden. Van
een opstand gaan de Koerden du-
s over naar een revolutie.
Machteloos
In de twee Koerdische oorlogen
die daarop volgen staat het leger
van Bagdad machteloos en de ene
staatsgreeppoging volgt op de an
dere. Totdat in 1968 de pan-Arabi-
sche Baath-partij de macht stevig
in handen krijgt. Generaal Hassan
el Bakr, de nieuwe Iraakse leider,
laat de strijd in het noorden aan
vankelijk voortzetten. Maar in
1970 sluit hij met Barzani een ak
koord en belooft de Koerden auto
nomie. Het ziet er naar uit dat de-
Koerden hebben gewonnen.
In het akkoord is sprake van een
ruime mate van Koerdische deel
name aan het landsbestuur, maar
de olie-kwestie steekt dan de kop
op. Barzani wil dat de de rijke
oliegebieden in het noorden, met
als belangrijkste centrum Irkoek,
deel uitmaken van de autonome
gebieden. Voor de Baath-partij in
Bagdad zal een volkstelling echter
moeten bepalen waar de Koerdi
sche gebieden komen te liggen.
Om verrassingen te voorkomen
begint Bagdad daarop de olievel
den in het noorden ie „Arabise-
ren" door massale volksverhui
zingen.
De hernieuwde spanning tussen
Barzani en Bagdad bereikt een
hoogtepunt in 1972, bij de nationa
lisering van de Britse Irak Petro
leum Company. De Koerden vre
zen dat de Iraakse regering Kir-
koek nu definitief aan zich heeft
getrokken. Na een aanslag tegen
Barzani begint de oorlog wee-
r in maart 1974.
Duivelspact
Duizenden jonge Koerdische in
tellectuelen sluiten zich aan bij de
„Peshmerga" (de bijnaam voor de
guerrilleros: „zij die de dood te
gemoet gaan"). Het zijn er weldra
50.000 die over een front van vier
honderd kilometer van de Iraanse
tot de Turkse grens strijden te
gen 60.000 Iraakse militairen.
Barzani laat weten dat hij zelfs
„met de duivel" een pact zou slui
ten om deze oorlog te
man die een „gematigd socialis
me" voorstaat, roept de hulp in
van Amerika en doet een beroep
op Perzië en Israël om daarvoor te
bemiddelen. Die stap brengt
spanningen teweeg in Barzani's
DKP.
Het zware materieel dat Iran de
Koerden toestuurt, verhindert
echter niet dat de Koerden door de
Iraakse bombardementen op de
rand van de nederlaag worden ge
bracht. Dan stopt de sjah opeens
alle hulp nadat hij een gunstig
verdrag met Bagdad heeft geslo
ten over de scheepvaart op de
Chatt el Arab, de waterweg naar
de Perzische Golf. De Peshmerga
staan weer alleen en Barzani
vlucht naar de Verenigde Staten.
Volksverhuizing
De Baath-partij in Bagdad wil een
nieuwe oorlog tegen de taaie guer
rilleros in de bergen voor eens en
voor altijd voorkomen. Er komt
weereen massale volksverhuizing
op gang. Dctmaal worden de berg
bewoners in het noorden overge
bracht naar de woestijn in het zui
den. De „Arabisering" van de
Koerdische gebieden wordt met
kracht voortgezet. Op de voor
waarden van Bagdad komt er een
vorm van Koerdische autonomie
tot stand.
Toch is de revolte van de Iraakse
Koerden nog niet gesmoord. Een
nieuwe leider komt naar voren.
Djelal Talabani, die de sporadisch
vechtende guerrilleros verenigt.
Hij verwijt de in Amerika wonen
de Barzani een „rechtse" politiek
en richt een nieuwe partij op, de
Nationale Koerdische Unie (NKU).
Die zal, volgens Talabani, alleen
nog maar hulp accepteren van
„progressieve krachten". Maar
het doel blijft hetzelfde: autono
mie en olie.
Nu de verhouding tussen Bagdad
en Moskou sterk is verslechterd -
naar verluidt wegens Russische
steun aan de Koerdische hereni
ging - de Baath-partij de Iraakse
communisten bloedig onderdrukt
en Syrië vijandiger dan ooit het
rivaliserende bewind in Bagdad
aanvalt, moet het de Koerden niet
aan bondgenoten ontbreken.
