„Wij zijn geen criminelen
maar vrijheidsstrijders"
„Dit visserij
beleid lijkt
nergens op"
.If
Andriessen een
eenzame figuur
binnen kabinet
Ma wilde sterven en
Peter moest helpen
Reder Parlevliet:
ZATERDAG 17 JUNI 1978
ASSEN (SP) - Met de eisen van
achttien en vijftien jaar in het
proces tegen de bezetters van het
Drentse Provinciehuis heeft de
officier van justitie mr. L. C. M.
Meijers duidelijk gemaakt dat hij
geen enkele strafverlichtende be
tekenis toekent aan de ideële of
politieke motieven van Nunu L.
(23), Dickie H. (20) en Eli K. (20).
Zijn visie is wat dat betreft gelijk
aan die van de Assense recht
bank. Dat blijkt uit de vonnissen
inzake de treinkaping bij De Punt
en de schoolbezetting in Boven-
smilde.
Zowel tegen Nunu als tegen Dickie
eiste de officier een gevangenis
straf van achttien jaar. Tegen Eli
vroeg hij driejaar minder omdat
de psychiater vond dat deze jon
geman in lichte mate minder ver
antwoordelijk moet worden
geacht. De andere twee zijn vol
gens de psychiater volkomen
verantwoordelijk voor hun da
den. De officier vond dat alle drie
in gelijke mate schuld hadden
aan de gijzeling, de moord op
planoloog drs. K. de Groot en de
dood van gedeputeerde J. Trip.
De rechtbank wijst vrijdag 30 ju
ni vonnis.
De officier stelde vast dat het op
leggen van straf niet kan dienen
tot oplossing van het conflict dat
de ondergrond vormt van de gij
zelingen en kapingen. Mr. Meij-
Molukse overvallers van Provinciehuis:
ers: "De functie van het straffen
in deze zaken lijkt dan vergelding
te zijn. Maar vergelding, en daar
over mag geen enkel misverstand
bestaan, is niet een uiting van
wraak of haat. Zij is de maatstaf
voor een onpartijdige rechtelijke
uitspraak die de delinquenten te
rugroept tot de orde die tussen
vrije mensen moet heersen. Hun
daad is een inbreuk op hoge men
selijke waarden die volstrekt on
aanvaardbaar is, voor welk ideaal
dan ook".
De officier hield een puur zakelijk,
welhaast kil requisitoir. Hoewel
hij kort inging op enkele histori
sche gegevens met betrekking tot
de Molukse zaak liet hij weten dat
hij de rechtszaal niet de juiste
plaats vond voor een gedachten-
wisseling daarover. Hij zei wel
rekening te houden met de om
standigheden die jeugdige
Zuidmolukkers met sommigen
van hun Nederlandse leeftijdge
noten gemeen hebben. Mr. Meij
ers: "Ik noem de onvoldoende
scholing en het gebrek aan werk.
Het werkloosheidspercentage
onder Zuidmolukkers is ruim het
dubbele van het landelijke per
centage. Voor schoolverlatende
Molukkers ligt de verhouding
nog aanzienlijk ongunstiger. Ook
is er het toenemend gebruik van
verdovende middelen".
Hij maakte vervolgens de "schrij
nende" constatering: "Voor vele
jongere Zuidmolukkers, die geen
toekomstmogelijkheden in de
Nederlandse samenleving zagen,
bleef slechts het RMS-ideaal, dat
hen van kindsbeen af was bijge
bracht, over. Uit de psychiatri
sche rapportage en de reclasse-
ringsvoorlichting blijkt dat deze
maatschappelijke omstandighe
den voor een deel voor alle drie
verdachten opgaan: ieder van
hen heeft een strenge opvoeding
gehad. Van alle drie geldt dat ze
langs twee sporen zijn opge
groeid, aanvankelijk uitsluitend
in het Zuidmolukse patroon, la
ter ook in het Nederlandse mi
lieu. Door het leven in die twee
sporen-wereld zijn ze in geen van
beide culturen helemaal thuis".
De raadslieden van het trio, mr. W.
Kousemakeren mr. H. de Ruijter,
wilden het deze keer niet over de
historische achtergrond hebben.
Mr. Kousemaker "Die hebben
we tenslotte voor dezelfde recht
bank vorig jaar september be
licht in het proces tegen treinka
pers en schoolbezetters". H(j
stelde dat de Nederlandse rege
ring werkt aan de vernietiging
van de Zuidmolukse identiteit,
onder meer vanwege de sprei
ding van het huisvestingsbeleid.
"De toestand is momenteel uit-
zichtlozer dan ooit, nu de zaak
van de RMS door de Nederlandse
regering als afgedaan wordt be
schouwd. Men lost niets op door
levende gedachten en bestaande
ideeën van de hand te wijzen",
aldus de Bredase advocaat.
Eli K. legde namens zijn medever
dachten aan het einde van dit
tweedaagse proces een verkla
ring af. Hij zei onder meer "U
moet ons niet als criminelen be
schouwen maar als vrijheids
strijders. We nemen het niet dat
de Nederlandse regering Indone
sië blijft steunen. Wij eisen ons
recht en laten ons niet langer ver
trappen en vernederen". Hij ein
digde met de alom bekende
Zuidmolukse strijdkreet Mena
Muria.
(Van één onzer verslaggevers)
KATWIJK - Reder Niek Parlevliet jr. stak zijn misnoegen
niet onder stoelen of banken. Bij de aanvoer van de eerste
"Hollandse" Nieuwe, gistermiddag, stelde hij onomwon
den: "Het Nederlandse visserijbeleid lijkt nergens op. Dit
moet snel veranderen. We kunnen zo niet langer door
gaan."
Toch blijven de Katwijkse vissers
optimistich, zo liet Parlevliet we
ten. "Maar we zijn zeker niet van
plan ons produkt, de haring, te
laten afnemen. Natuurlijk, we
weten wel dat de Noordzee over-
bevist is. Dit hoeft er echt niet toe
te leiden dat er helemaal geen vis
meer mag worden gevangen. Bo
vendien, het is toch te gek dat
niemand in mei nog kan zeggen
wanneer de eerste nieuwe haring
wordt aangevoerd?"
Parlevliet sprak de hoop uit dat de
visstand in de Noordzee zich
spoedig zal herstellen waardoor
ook de visserij weer langzaam op
gang kan komen. "Volgens mij
hadden we hier dit jaar best wat
haring naar boven kunnen halen.
Maar ja, de politiek en de biolo
gen zitten elkaar in de haren."
Drie weken
De eerste Hollandse Nieuwe is ove
rigens flink wat later aangevoerd
dan vorig jaar ruim drie weken.
Over het waarom zegt Parlevliet:
"Dat is allemaal te wijten aan het
feit dat de Noordzee is gesloten
voor ons. We wilden niet eerder
naar de Hebriden, omdat we dan
alleen maar "rommel" hadden
gevangen. En daar heeft niemand
iets aan," aldus de Katwijkse re
der.
Overigens was hij niet ontevreden
over de vangsten in de Ierse Zee.
De eerste dag (maandag) dat de
vissers hun netten over boord
zetten, werd er niet zo bar veel
binnengehaald. Dinsdag daaren
tegen was men dik tevreden. "Je
kunt het vergelijken met het Ne
derlands elftal," zei hij. "Als er
goed wordt gescoord, vinden de
vissers het al lang best. Zo is het
in het voetbal ook"
Parlevliet verwacht dat de eerste
Katwijkse kotters over een dag of
tien zelf met een "vrachtje
huiswaarts zullen keren.
De hoeveelheid die de Nederlandse
haringvissers naar boven mogen
halen, is hoogstwaarschijnlijk
niet voldoende om aan de vraag
van de consument te voldoen.
Daarom zal het noodzakelijk zijn
vanuit andere landen deze vis
soort te importeren.
ADVERTENTIE
UW
EIGEN
DAGBLAD
OOK IN DE VAKANTIE?
Dat kan. doch uitsluitend met deze bon. Graag 3 weken voor
u vertrekt opzenden naar: Alphens Dagblad. Juliar.astraat 19,
Alphen aan den Rijn.
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1Leiden.
Plakt u dan wel een postzegel? (55 cent).
S.v.p. In btoléetters Invullen!
n leder vakje s
Vakantieadres:
straat:
postcode.
NIET INVULLEN
NIET INVULLEN
Jj
Opzending is gratis in Nederland en Belgie Overige landen 1 90 per dag
De praktijk heeft geleerd dat ondanks al onze goede
zorgen de bezorging in sommige landen te wensen
overlaat
Wij kunnen dus helaas geen verantwoording nemen
voor het niet tijdig arriveren van kranten op uw va
kantieadres
haring. De man rechts trekt een gezicht alsof hij wil zeggen.
Niet duurder
Het aanvoeren per container zal de
consument niet in zijn porte
monnee merken. "Die extra on
kosten," aldus Parlevliet, "zijn
voor rekening van de reder. "Op
deze manier is het in ieder geval
voor ons een stuk goedkoper dan
de kotters naar huis te laten ko
men. Ze hebben dan zeker twee
dagen nodig voor ze in de thuis
haven zijn. En dan kun je die
mensen niet weer gelijk erop uit
sturen. Je laat ze minstens twee
dagen thuis. Dan moeten ze nog
eens twee dagen terugvaren. Re
ken zelf maar uit hoeveel verlies
dit oplevert."
De handel toonde gistermiddag,
tijdens de afslag, een niet zo
overweldigende belangstelling
voor de "nieuwe". "Eigenlijk is er
al een week of tien nieuwe haring.
geimporteerde weliswaar, te
koop. Daar wijt ik het aan," stelde
een handelaar.
Diep in hun hart hopen de vissers
dat ze dit jaar toch nog wat haring
zullen mogen vangen in de
Noordzee. Volgende week
.wordt daatover gepraat. "Dan
moet wel direct de beslissing
vallen," aldus een visser. "Als
men die uitstelt, kunnen we het
wel vergeten."
UTRECHT (SP) - Al veel eerder
had Peter aan Ma moeten belo
ven dat hij haar zou helpen als zij
dood wilde. Ma was niet Peters
echte moeder. In 1971 waren zij
samen gaan wonen.
Peter (33) noemde haar Ma omdat
hij met de 20 haar oudere vrouw
een soort moeder-zoon relatie
had. Maar hun verhouding kende
ook erotische aspecten, terwijl
tevens de religie er een rol in
speelde.
Zij hadden zich beiden laten dopen
als volgelingen van Johan Maas-
bachs wereldzending. En tenslot
te waren zij allebei hartstochte
lijke vereerders van het pop-idool
Elvis Presley. Zijn overlijden vo
rige zomer dompelde hen in
diepe rouw.
Toen rechercheurs op 7 december
ma's levensloze lichaam aantrof
fen in de woning aan de Utrecht
se Van der Steenstraat, werd hun
aandacht van het bloed in en rond
het bed en van de honderiem om
haar hals afgeleid door twee din
gen.
Er hingen tientallen posters en pla
ten van Elvis Presley aan de mu
ren en er was een onvoorstelbare
hoeveelheid volle en lege doosjes
van slaappillen en kalmerende
middelen. Niet minder dan drie
grote vuilniszakken konden er la
ter mee gevuld worden.
Het doodsverlangen van ma da
teerde niet van 1977. Tien jaar
geleden deed zij haar eerste zelf
moordpoging, vijfjaar geleden de
tweede. Wel had zij de laatste
paar maanden vaker dan ooit aan
Peter de wens te kennen gegeven
om haar leven te beëindigen.
Op 6 december vond Peter haar bij
thuiskomst van zijn werk met
doorgesneden polsen in een
bloedbad op haar bed. Ma leefde
nog, het bloeden was inmiddels
opgehouden en zij verzocht Peter
om haar werk over te doen, maar
nu goed, zodat haar slagaders
zouden worden doorgesneden en
zij zou sterven.
Peter kon het niet. Toen zei ma: in
de kelder ligt nog een honderiem,
haal die hier. Peter deed het en
moest vervolgens kijken of de
spijker in de muur boven de bank
het zou houden. Maar de spijker
zat te hoog: twee meter boven de
grond.
De gehoorzame jongeman kreeg
van ma opdracht een andere
plaats te zoeken waar zij zich zou
kunnen ophangen. Bij de deuro
pening van de keuken zat een
haak in de muur. Peter moest ma
op het keukenkrukje helpen. De
riem werd door de handlus ge
haald, zodat er een strop ont
stond, en het eind werd aan de
haak bevestigd.
Met Peters hulp legde ma zelf de
strop om haar nek. Toen moest
Peter het krukje onder haar weg
trekken. Door haar gewicht brak
het stoeltje in drie stukken toen
hij er aan trok. En doordat ook de
haak uit de muur losliet, plofte
ma op de grond.
Er werden hierna vele sigaretten
gerookt en ma gebruikte ruim
zestig kalmerende pillen. Maar
haar wens om een eind aan haar
leven te maken blééf. Peter zocht
en vond een nieuwe spijker in de
keuken. Maar ma had geen ver
trouwen meer in deze methode.
Zij wenste dat Peter het zelf zou
doen.met de riem.
Het was-twee uur in de nacht toen
Peter aan haar verzoek voldeed.
Ma keerde haar gezicht naar de
muur en Peter trok vijf minuten
lang uit alle macht de riem in een
snoerende wurging om haar hals.
tot hij zeker wist dat ma dood
De 33-jarige kantoorbediende ver
telt dit alles op zo'n nuchtere toon
aan de rechtbank, dat president
mr. K. S. Bieger uitroept: "Het is
bijna onvoorstelbaar. Hoe ziet u
er achteraf op terug? Als een goe
de daad?"
Peten "Ja, ik heb iets gedaan wat ik
moest doen en daar heb ik vrede
Uiteraard is het verhaal door politie
en justitie niet zonder meer voor
zoete koek geslikt. Maar het uit
voerige onderzoek heeft Peter
volledig in het gelijk gesteld.
Peter heeft bijna zeven maanden in
voorarrest gezeten. De eis van de
officier luidt acht maanden,
waarvan vier weken voorwaar
delijk, met drie jaar proeftijd en
met de bijzondere voorwaarde
dat hij zich zal laten behandelen
door een psychiater van de
reclassering. "Van mij mag hij
naar huis gaan", zegt mr. Droe-
Advocaat mr. Willem Duitenmeijer
van het Utrechts advocatencol-
lectief bepleit ontslag van rechts
vervolging omdat Peter heeft ge
handeld onder druk van psychi
sche overmacht. Subsidiair stelt
hij dat de normverschuiving in de
opvattingen over het recht van
ieder mens om overeigen leven te
beschikken, tot uitdrukking
moet komen in de strafmaat.
Vonnis 27 juni.
PETER
RIEMERSMA
De bezuinigingsoperatie waar
nieuwe kabinet meteen na
zijn optreden in december vo
rig jaar al over is beginnen te
denken is dan deze week toch
uitgelopen op een meer spec-
tatulaire politieke doe-werk.
Met welke vreedzame bedoe
lingen ministers ook van start
gaan, er zal altijd een moment
komen van strijd. Onvermij
delijk klinkt daarvan iets
door tot de buitenwereld. Of
ficieel is het beraad in de mi
nisterraad geheim, maar de
belangen die op het spel staan
zijn zo groot en het aantal di
rect betrokkenen is zo om
vangrijk dat men wel met zes
tien robots als minister te
doen zou moeten hebben als
men van het touwtrekken in
het Catshuis niets zou merken
Qua werkwijze is het nu meest
omstreden deel van de bezui
nigingsoperatie te vergelij
ken met de gang van zaken bij
de opstelling van de jaarlijkse
begroting.
Over de beperkingen van de so
ciale uitkeringen en de inko
mens van de ambtenaren zijn
de ministers het vrij geruis
loos eens geworden. Maar bij
de bespreking van de derde
sector.de bezuinigingen op de
uitgave van de afzonderlijke
departementen, is de strijd
In het vervolg gaat het over deze
derde sector. Van deze depar
tementen zijn de ministers elk
voor zich „de baas". Er is wei
nig fantasie voor nodig om te
beseffen.dat bezuinigingen in
„eigen bedrijfhet hardst
aankomen. En dat geldt dan
niet in de eerste plaats voor de
minister persoonlijk. De mees
te zijn nog zo kort hoofd van
het departement, dat zij zich
nauwelijks met ..hun bedrijf'
hebben kunnen identificeren.
Bezuinigingen op een begroting
van een departement komen
vooral hard aan voor de amb
tenaren die er werken en voor
die delen van de samenleving
die raakvlakken met het de
partement hebben. Om een
voorbeeld te geven: bezuini
gingen op de begroting van
verkeer en waterstaat beteke
nen. dat de betrokken ambte
lijke diensten minder te doen
krijgen en vaak jarenlang
niets nieuws mogen aanpak
ken. Maar bijvoorbeeld voor
wegenbouwers betekent het
dat zij veel van hun dure ma
chines werkeloos aan de kant
moeten laten staan.
Er zal dus altijd, vanuit de sa
menleving en vanuit het de
partement zelf. grote druk op
de minister worden uitgeoe
fend om zijn huid zo duur mo
gelijk te verkopen. En een mi
ll ister beseftdat hij als minis
ter van dat speciale departe
ment en in de ogen van de
mensen die hij dagelijks tegen
komt. pas als een ..geslaagd'
minister wordt gezien als hij
in de ministerraad af en toe
een overwinning boekt.
Elk jaar tegen de zomer zien we
dan ook weer de politieke
koorts in het Catshuis, waar
de ministerraad pleegt te ver
gaderen. oplopen. El jaar
immers wordt er slag geleverd
over de rijksbegroting. En elk
jaar weer is elke minister, op
gejut vaak door zijn achter
ban.erop uit zijn iegen depar
tement in een zo gunstig mo
gelijke positie t
Bij deze druk uit de samenle
ving en uit het departement
zelf komt dan ook nog de poli
tieke druk uit de fracties in de
Tweede Kamer op wier steun
een kabinet is aan gewezen om
in het zadel te blijven.
De druk op de verschillende mi
nisters van verschillende kan
ten is groot. Vooral tegendruk
zorgen, of behoren voor zor
gen. de minister-president en
de min ister van financienDit
zijn de twee centrale figuren
in de ministerraad wier
voornaamste taak het isom de
tegenstrijdige belangen zo
goed mogelijk tegen elkaar af
te wegen
Net als elk jaar bij de opstelling
Minister Andriessen
van de rijksbegroting gebrui
kelijk is. is ook tijdens de be
zuinigingsoperatie eerst
overleg gevoerd tussen de mi
nister van financiën en zijn
collega-ministers afzonder
lijk. Net als elk jaar bij de be
grotingsbesprekingen het ge
val is. is ook nu over een reeks
punten geen overeenstem
ming bereikt. Financiën had
een bezuinigingsnota opge
steld die uitkwam op een be
perking van de groei van de
departementale uitgaven in
1981 met vijf miljard gulden.
De afzonderlijke ministers
hadden gezamenlijk een lijst
je met mogelijke bezuinigin
gen ingediend met een totaal
bedrag met twee miljard gul
den. De bedoeling was om er
gens in het midden uit te ko
men, dus een beperking tot 3^
miljard gulden in 1981.
In de concrete politieke situatie
van vandaag is het duidelijk,
dat het prestige van de minis
ter van financiën Andriessen
op het spel slaat. Andriessen
heeft onder het kabinet-Den
Uyl als fractieleider van de
KVP krachtig aangedrongen
op bezuinigingen. Tijdens de
formatie-Den Uyl vorig jaar
zomer onthield hij zijn goed
keuring van het financieel,
economisch en sociaal ak
koord van PvdA.CDA en D 66
met name omdat er niet
krachtig genoeg bezuinigd
zou worden.Nu hij Als minis
ter de eerst-verantwoordelij-
ke is voor de bezuinigingsope
ratie is hij politiek-moreel wel
gedwongen op te treden als
een „beul" voor zijn collega's.
Andriessen heeft het in deze
prestige-strijd niet gemakke
lijk. Om te beginnen al niet
omdat hij niet een bij uitstek
financieel, deskundige is,
terwijl hij in de ministerraad
wordt geconfronteerd met
ministers als Scholten en Pais
die dat van huis uit wél zijn.
En voorts is de positie van
Andriessen nogal ongemak
kelijk, omdat hij niet onver
kort kan rekenen op de steun
door dik en dun van de frac
tieleider van het CDA in de
Tweede Kamer, Aantjes.
In het openbaar heeft Aantjes
uitlatingen gedaan. die
moeilijk als steun aan An-
driessen-de-bezuiniger kun
nen worden uitgelegd. De
C DA-fract ie lei der heeft ge
waarschuwd voor „een die-
nancien". En afgelopen za
terdag heeft Aantjes zelfs
openlijk laten merken, dat de
CD A-fractie desnoods wel met
wat minder vergaande be
zuinigingen genoegen zou
willen nemen.
Een andere vervelende bijkom
stigheid voor Andriessen is,
dat hij als het erop aankomt
ook al niet kan rekenen op
krachtige steun van minister
president Van Agt. Van Agt is
su wie so al iemand die het
politieke strijdgewoel schuwt.
En bovendien torst hij de aan
zienlijke handicap mee. dat
hij helemaal niet thuis is in de
fmancieel-economische we
reld.
Andriessen heeft zich lange tijd
koest gehouden in liet kabinet.
Nu de beslissingen genomen
moeten worden, stelt hij zich
bikkelhard op tegen zijn col
lega s. Met minister Albeda
van sociale zaken heeft hij al
een hooglopend conflict ach
ter de rug. dat maar op het
nippertje niet tot een complete
kabinetscrisis heeft geleid
Straks ais hij de bezuiniging-
voorstellen in de Tweede Ka
mer heeft te verdedigen, zal
Andriessen een eenzame fi-
Ongeveer veertig werknemers
van de inmiddels failliete Grofsme
derij hebben gistermiddag verge
zeld van hun vrouwen een uitstapje
gemaakt. Per boot ging het gezel
schap naar Avifauna in Alphen
aan den Rijn. Daar werd een war
me hap genuttigd waarna men
weer in de boot stapte om via de
Braassem weer naar Leiden terug
te kerenHet uitstapje werd ten dele
gefinancierd uit de opbrengsten
van de collecte van het steuncomité
voor de bezetters van de Grof. Het
actiecomité zal bpnenloort bekend
maken nul BOOT bei item ming zij
gaat geven aan het geld dat is over
gebleven van de collecte.
4.999 fietsenmakers
