'Hel Balkon': gaaf
en boeiend toneel
MAANDAG 12 JUNI 1978
Nico
Scheepmaker
NIET eeRUJK,HE?OA,
PIT" IS EEN MOEIUJK 6EVAF...
IK ZAP AVJN RAARSHEREN EENS
OA\ RAAP VRAGEN.
r EN HU W/L-
OOK ©EENJ
R4AR6HEER
WORPEN).
deur, dominosteen 3278, die
toch al iets wankel stond op een
nauwelijks zichtbaar bobbeltje
in de vloer, omstoot, waardoor
de keurig in het gelid staande
3277 voorgangers allemaal om
vallen, terwijl de maker tiet be
zig was zijn 5957e zorgvuldig in
een bocht op te stellen. Of door
dat een baldadige toeschouwer,
wellicht een broer van een con-
current, vlak voor de voltooiing
van het meesterwerk een stuiter
in de zaal gooit, die dwars door
de rijeen dominostenen heen
rolt en een kakofonie van "do
mino-effecten" teweeg brengt.
Is de ontwerper van de inge
wikkelde figuur zo slim om "ze
keringen" in te bouwen, door
om de vijf meter voorlopig twee
dominostenen weg te laten, zo
dat bij eventuele katastrofes
slechts een klein onderdeel van
het geheel verloren gaat (het
principe van de waterdichte
schotten in het ruim van een
schip), en vult hij die ontbre
kende dominostenen dan op het
laatste moment zelf in, of heeft
daavoor hidpjes, waardoor hij
minder gevaar loopt door heen
en weer geloop de hele rataplan
ontijdig om te gooien?
VERNIETIGING
En dan wil ik van de wereldkam
pioen ook weten, waarin voor
hem de schoonheid schuilt van
een prestatie, die zijn hoogte
punt en voltooiing vindt in de
vernietiging van het moeizaam
gewrochte kunstwerk. Is het de
intense vreugde van de vuur
werkmaker die zijn rups tot een
vlinder ziet ontpoppen, of van
de pyromaan, die het onder ar
chitectuur gebouwde paleis tot
een rokende puinhoop ziet ver
anderen? Soms, in een ogenblik
van zwakte, wilde ik dat ik iets
te zeggen had bij een- omroep
vereniging, want reken maar
dat ik geen steen op de andere
zou laten voordat ik beslag had
kunnen leggen op de documen
taire die zonder twijfel over dit
schitterende gebeuren gemaakt
WAAROM
Mier;
PANDA 1
Zaterdagavond zaten we 'met
vrienden naar een uitzending
van het wereldkampioenschap
voetbal te kijken, toen op het
zwart-wittoestelletje dat boven
op mijn kleurentoestel staat,
opeens een onderdeel in het
journaal van 8 uur verscheen
dat onze aandacht trok. Wat
was dat? Gauw omgeschakeld
naar het grote toestel met ge
luid, en toen zag ik een van de
mooiste ontroerendste happe
nings die ik ooit met eigen ogen
mocht aanschouwen. Het was
ongetwijfeld in Amerika, en het.
had geloof ik iets te maken met
een actie voor de bestrijding
van hemofilie, en er was als ik
het goed heb het wereldkam
pioenschap dominostenen om
gooien aan verbonden, maar
wat je zag was het volgende:
Een grote zaal, met afgeladen
tribunes vol geestdriftige toe
schouwers. De zaal ter grootte
van een basketveld, en op de
vloer een slang van duizenden
tienduizenden rechtop gezette
dominostenen, die in een
boeiende choreografie het hele
oppervlak van de zaal in beslag
namen. Het spektakel begon,
toen de wereldkampioen (was
hij dat toen al, of werd hij het
hiermee?) aan het begin van
zijn slagorde de eerste dominos
teen omduwde, die de tweede
omduwde, die de derde in zijn
val meesleurde, enzovoort, tien
tallen, honderden, duizenden
dominostenen achter elkaar. De
camera's volgden het gebeuren.
op de voet, de ratelslang wrong
zich feilloos in alle bochten
nergens haperde het omvallen,
het bleek dat de omgetuimelde
dominostenen op een gegeven
ogenblik woorden vormden
waarin bijvoorbeeld ook de h
naar alle kanten toe omgeval
len was, en zelfs zaten er onbe
grijpelijke stunts in verwerkt
zoals dominostenen die een
trapje opgaand omvielen, en
een tje die vanaf dat trappetje
langs een touw naar beneden
leek te glijen,en een omvallende
dominosteen die een "explosie'
teweeg bracht, waarna ten slot-
V siRe, 1
oeze pampa
i5 Mier P OM
eeMoeo OM
RAAPSHeeR
Vre WORPErNT
te de laatste omvallende domi
nosteen in een glas wijn plons
de.
Y NOU» leMANP
N Heue Goeiee»AAM
eeveM, ompat hl* pom is.
weu, PAT VINP IK
i Nier eeRLDK-
TECHNIEK
Een adembenemend schouiospel.
Met het gemis aan gevoel voor
schoonheid bleek de redactie
van het NOS-journaal juist dit
onderdeel in het altijd iets kor
tere maar zelfde journaal van
half tien natuurlijk geschrapt
te hebben zodat ik het niet op de
video koh vastleggen, maar ik
hoop dat er een omroep met
verantwoordelijkheidsgevoel is
die uitzoekt wie een documen
taire over deze gebeurtenis ge
maakt heeft waarvan wij allen
een staartje te zien hebben ge
kregen. Want er waren came
ra's genoeg in de zaal, en het
onderwerp leent zich natuur
lijk uitstekend voor een vol
waardige documentaire. Over
de techniek, waarmee je de do
minostenen zo neerzet dat ze bij
het omvallen in de bochten niet
de bocht uitvliegen. Over de
voorbereidingen, want hoe be
veilig je zo'n ingewikkelde
slang van vele tientallen meters
tegen het omvallen van een
steen, bijvoorbeeld doordat de
choreograaf bij het neerzetten
van zijn compositie, ietwat moe
geworden in de knieën, per on
geluk een dominosteen omstoot
waardoor het vuurwerk voor
tijdig afgaat.
Of doordat een windvlaag, ver
oorzaakt door een geopende
MOÜ EA1 OF f
ftËTEie PAN „BBO
KJAAAJ2/AIAVIS)E
EcMTqENOoX
IF OjRAAC, AJAAE.
'M ow Cf er ecu kj De i/Rouw'
IS DAT "Al C,OBP& KEUS?
AöüOLS
CfSPAX
OOfe DCEL
OVBFi
FILMS
AA fVL
A VA rvJ-T.
prr is sen «tw de «.uitjes
Die HOMO SN KUNHSW woasw
ffw MgHSeW WI6H
FREO BASSET
GESTOOFD
LAMSVLEES
Neem ongeveer 1 kg
lamsschouder. Vraag
uw slager dit op te
binden als rollade.
Snijd een ongeschil
de grote citroen in
plakken en leg deze 2
min. in kokend wa
ter. Los 50 g suiker
op in 1 dl heet water
en laat hierin nu de
plakken citroen 20
min zachtjes trek
ken. Week 50 g rozij
nen in warm water of
slappe thee. Braad
het vlees snel aan alle
kanten in boter licht
aan. Snijd 1 ui en 2
worteltje in dunne
schijfjes. Temper het
vuur en voeg aan het
vlees ui en wortel toe,
snufje majoraan,
blaadje laurier, takje
peterselie, zout en
peper naar smaak en
na 1 min 1/4 1 heet
water en een heel
teentje knoflook.
Laat het vlees zo
ruim 2 uur stoven
boven zeer laag vuur.
Zeef het stoofvocht
en laat hierin rozij
nen en schijfjes ci
troen nog enkele
min. zachtjes koken.
Snijd het vlees in
dikke plakken en leg
het op een warme
schaal, dakpansge
wijs. Schep de rozij
nen en de schijven ci
troen tussen de
plakken vlees. Bind
het stoofvocht met
wat aangemaakte
maizena.
WINA BORN
De avonturen van Jommeke
betekenis als naar de theater
vormen laten ondanks de aanwij
zingen van Genet zelf veel speel
ruimte.
Die van Franz Marijnen is zeer aan
vaardbaar. Hij brengt humor aan
waar dat kan en hij zorgt voor een
weelderig toneelbeeld.
Er wordt over de hele lijn uitste
kend gespeeld. Fred Vaassen en
Cees Linnebank werden al ge
noemd, er is een voortreffelijke
bisschop van Julien Schoenaerts,
zeer intelligent en beheerst, een
goede rechter in de barokke stijl
van Jerome Reehuis, een goede
generaal van Otto Sterman, Canci
Geraedts doet briljante en ele
gante dingen met een rol in twee
facetten, een felle commissaris
van politie van Lou Landre. De
voorstelling gaat nu in het kader
van het Holland Festival: dit
weekeinde in de Rotterdamse
Schouwburg, zaterdag 17 en
maandag 19 juni in het Circus
theater in Scheveningen.
JOPPE
klant wil macht, maar even ïater
wil hij vernederd worden.
In dat bordeel is de bordeelhoud
ster - een prachtige travestierol
van Fred Vaassen - de vorstin, de
commissaris van politie verte
genwoordigt de echte macht. Het
is een kunstmatige wereld, met
spiegels en theatertrucs, de com
plete weerspiegeling van de
„echte" wereld, waarnaar de
klanten bevrijd en met nieuwe
energie terugkeren. Maar als de
revolutie komt, wordt die „echte'
wereld de weerspiegeling van het
bordeel, met een even kunstma
tig rollenspel van koningin en re
volutionairen, een gezant uit die
wereld (een schitterende Gees
Linnebank) plaatst beide werel
den koel en cynisch tegen elkaar
De twee werelden, plus en min,
bij elkaar opgeteld leveren nul:
het spel eindigt op nul, morgen
begint het spel opnieuw, in het
theater, in de wereld.
Het stuk heeft, algemene geldig
heid, zowel de interpretatie naar
ROTTERDAM - Met „Het Balcon
van Jëan Genet heeft het RO
Theater een in alle opzichten
voortreffelijke voorstelling ge
maakt van een, naar inhoud en
vormgeving, bijzonder moeilijk,
stuk.
Regisseur Franz Marijnen is er in
geslaagd om met een schitterend
toneelbeeld van Jean-Marie Fie-
vez een voorstelling te maken, die
de enorme toneelruimte vult, die
voortdurend in beweging is, dy
namisch, fris en origineel. Hij
heeft de inhoud doorzichtig ge
maakt, betekenissen, persona
ges, duidingen gescheiden, zin
volle verbanden gelegd. En hij
heeft een voortreffelijke bezet
ting gevonden De enige kritische
kanttekening deel na de pauze,
waarin de revolutie wordt be
handeld, is te lang, het heeft zeer
slecht geschreven scenes, er
wordt téveel in getheoretiseerd
Marijnen verdedigt die slechte
scenes („Genet heeft dat bewust
gedaan"): misschien, maar het
stuk is er. niet sterker door ge
worden.
„Het Balcon" gaat over de mense
lijke onmogelijkheid om schijn
en wezen scheiden. Genet kiest
de parabel van het bordeel,
waarin mannen, vrouwen (en
soms ook mannen) huren om een
rollenspel te spelen. De Strenge
Meesteres van onze sex-adver-
tenties is zo'n rollenspel, Genet
concentreert de spelen rond de
bisschop, de rechter, de generaal.
De klanten willen een eigen wer
kelijkheid scheppen - maar ook
weer niet helemaal, want de
schijn moet aan een kleinigheid
als zodanig toch herkenbaar blij
ven. De rollen wisselen ook: de
Beeldhouwer Dirk
Bus overleden
DEN HAAG - De beeldhouwer Dirk
Bus is zaterdag in zijn huis in
Den Haag op 70-jarige leeftijd
overleden. Bus is ruim elf jaar
voorzitter geweest van het schil
derkundig genootschap "Pulchn
Studio" en was docent aan de
Koninklijke Academie voor Beel
dende Kunsten in Den Haag. Hij
werd op 5 december 1907 in Den
Haag geboren. Zijn opleiding
kreeg hij aan de Koninklijke
Academie in Den Haag, en aan de
Rijksacademie in Amsterdam
Werken van Bus zijn door heel
Den Haag te vinden: o.a. hét
Sweelinck-monument op het
Sweelinckplein en het oorlogsmo
nument op de Algemene Be
graafplaats. Op zijn zeventigste
verjaardag werd Bus de penning
van bijzondere verdiensten van
de gemeente Den Haag toege
kend. Bus was ook ridder in de
orde van Oranje Nassau.
donesische volkskunst en een
Hindoe-af deelingdie het tijd
perk van 500-1500 na Chr. in
herinnering brengt. In de nissen
van de verschillende omgangen
en onder de koepels der terras
sen zijn eenige honderden
Boeddha-beelden geplaatst en
verder is vooral de Indische
houtsnijkunst vertegenwoor
digd. In een zestal diorama's
worden het landschap en de
groote cultures in beeld ge
bracht. Voorts treft men een Ba-
takwoning aan. Een aangena
me afwisseling bij al de belang
rijke, doch levenlooze voorwer
pen, brengt een groepje Ooster
lingen, die op vaardige wijze
handwerk uitoefenen. Voorts
vindt men op de I.TA. o.m. een
thee-paviljoen een kas met tro
pische cultuur gewasseninzen
dingen van zending en missie,
alsmede een groote verzameling
van Indische zee-fora en fauna.
Deze Moluksche zeetuin is een
van de mooiste verzamelingen
op de tentoonstelling.
van alles beroofd. Te 1 uur des
nachts keerde de trein naar
Barcelona terug.
-Pinkstermaandag is de Parij-
sche wereldtentoonstelling door
niet minder dan 182J249 perso
nen bezocht, hetgeen wel duide
lijk maakt, dat de belangstel
ling voor deze expositie onver
minderd blijft.
Vijftig jaar geleden.
- Gistermiddag is onder enorm
groote belangstelling te Arnhem
in het park Zypendaal, gren
zende aan Sonsbeek, de Indische
Tentoonstelling Arnhem (I.TA.)
geopend. De voorbereiding voor
deze waarlijk schitterende ten
toonstelling heeft twee jaren ge
duurd. Er zijn belangrijke in
zendingen van de Kon. Ver-
eeniging Koloniaal Instituut te
Amsterdam en HM. de Konin
gin stelde een zeldzame verza
meling waardevolle ikat-doe-
ken van de Kleine Soenda-ei-
landen beschikbaar. Verder
vindt men er producten van In-
leutuz
OUD NIEUWS 12 juni 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
-Een bulletin uit Berlijn luidt,
dat de Duitsche keizer eene ver
sterkende nachtrust heeft gehad
en, na verbonden te zijn, in een
leuningstoel was gaan zitten.
De meeste wonden zijn genezen
hoewel de rechterarm nog ge
zwollen is.
-Een trein, die des avonds te 10
uren 25 minuten van Barcelona
naar Perpignan vertrok, is door
rovers aangevallen. Zij hadden
den baanwachter bij het station
van San-Andrès aan een paal
vastgebonden, zijn mond met
een prop dichtgestopt en daar
na een alarmsignaal geheschen.
De machinist liet den trein
stoppenAanstonds wierpen
zich vijftig met dolken en revol
vers gewapende mannen op de
rijtuigen. De reizigers werden
AMSTERDAM - We mogen van
een historische confrontatie
spreken: de Amerikaanse com
ponist John Cage gisteravond als
een van de honderden bezoekers
bij de aan zijn Argentijns-Duitse
collega Mauricio Kagel gewijde
Holland Festival-produktie in
Carré. Cage en Kagel, twee uit
zonderlijke figuren die de muziek
van de twintigste eeuw met
nieuwen vormen en ideeën heb
ben verrijkt.
Kagel trekt alles in het absurde, dat
is duidelijk, maar met een niet
aflatende ijver spuit hij theorieen
waarmee hij beklemtoont dat hij
slechts situaties, en in het bijzon
der dwangmatige processen in
het handelen van mensen, ana
lyseert.
„Kontra-Danse" (1970), waarmee
het programma gisteravond be
gon, is een absolute top in zijn
werk. De titel dient men letterlijk
te nemen: het is een ballet voor
niet-dansers. Wat Kagel in beeld
heeft willen brengen is de barriè
re tussen wel willen, maar niet
kunnen, een probleem in relatie
met de enorme lichamelijke dis
cipline die de danskunst vraagt.
Wat gebeurt er in „Kontra-Dan
se"? Acht stoere kerels (leerlin
gen van de sporthogeschodl in
Keulen) voeren op hun manier,
gekleêd in zwarte pakken met
maskers en hoeden, allelei stan
daardbewegingen van de dans
kunst uit.
Dat gaat vanzelfsprekend moei
zaam en de komische effecten
zijn niet van de lucht. Ook „Ca
mera Obscura, Chromatisches
Spiel fur Lichtquellen und Dar
steller" uit 1965 heeft tal van die
verwarrende, fascinerende
koerswijzigingen. Op het achter
doek wordt een film afgedraaid
van een druk kruispunt met een
verkeersagent, terwijl op het to
neel allerlei door vreemd uitge
doste mensen (van de opera van
Keulen) bestuurde rijdende
voorwerpen voorbijkomen: fiets,
invalidewagen, ledikant, wasma
chine met wringer enzovoort. De
muziek bestaat voornamelijk uit
signalen van claxons en bellen. In
„Recitativarie" voor zingende
claveciniste uit 1972 gaat het
weer om iets heel anders. Het
stuk is een collaee van teksten uit
koralen die in de cantates van
Bach voorkomen, op een wat
brabbelende manier voorgedra
gen door een man in vrouwekle
ren (hier Peter Schumann), die
intussen vreemde akkoorden op
het clavecimbel speelt. Kagel le
vert er weer een mooie filosofie
bij over de dubbelzinnigheid van
bepaalde muziekstijlen. Voor de
liefhebbers. Anderen zullen in dit
nummer een prachtig stukje ca
baret met galgehumor zien.
Tenslotte het langste van het viertal
uitgevoerde werken van Kagel:
het bijna een duur durende "Va
riété" uit 1977. Een aantal voor
treffelijke Franse variété-arties
ten goochelde dat het een lieve
lust was, compleet met duiven en
er werd zelfs en vrouw doorge
zaagd. Kagel schreef een parti
tuur die men een gedeformeerde
reconstructie van allerlei vormen
van oude varietemuziek zou
kunnen noemen, zuiver functio
nele muziek, die op de achter
grond blijft.
AAD VAN DER VEN
Leidse bioscopen
Luxor "De twei
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.30 uur,"l2
jr.
Camera: "Once upon a time in the West",
da. 8.00 uur, 12 jr. Kindermatinee: "Twee
jongens en een oude
Alphense bioscopen
Euro 1:"L"Animal", da. 1.30, 6.30, 9.00
uur, zo. ook 4.00 uur, al.
Nacht voorstelling: "Double
2 30 i
2.00
4.15 i
Nachtvoorstelling: "Alice doesn't live
here anymore", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
Lido 1: 'Driver", da. 2.30, 7.00 en 9.15
uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jr.
Lido 2: "The world-s greatest lover", da.
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, al.
Lido 3: "Fritz the cat"", da. 7.00 en 9.15
uur, ma., di„ do. en vr. ook 2.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Tom en Jerry", woe. en
za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
Studio: "Julia", da. 2.30, 7.00 en 9.15 uur,
zo. ook 4.45 uur, 16 jr.
Trianon: "The killer of central high", da.
2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16
jr.
Rex: "Blonde hartstocht in mysterieus
Afrika", da. beh. woe. en za. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Walt Disney teken-
filmfestival", woe. en za. 2.30 uur.
Nachtvoorstelling: "De genietsters", vr.
en za. 11.30 uur, 16 jr.
Euro 3: "Turks Fruit", da. 2.00, 7.00 en
9.30 uur, zo. ook 4.30 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "The graduate" za
12.15 uur, 12 jr.
Euro 4: "The good, the bad and the
ugly", do., vr., ma. en di. 1.45 en 8.15 uur,
za., zo. en woe. 8.15 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "De slagroomtaarten-
gooiers", za., zo. en woe. 2.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Doijana, het por
nomeisje", za. 12.15 uur, 16 jr.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessen huis:
Middafibe/oekuur I I45 14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uui. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00-19.00 uur
alleen voor ouders zondag 14.00-15.00
,uur voor overige familieleden. Kinderen
beneden 14 jaar hebben geen toegang op
de kinderafdeling.
18.30-19.30 i
Klasse afd., van 14-14.45, 18.30-19.30 en
11.15-12 uur.
Kraamafd., dag. van 11.15-12 uur (alleen
echtgenoot), 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
babyshow.
Kindcrafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbcwaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag tlm vrijdag
1830-18 45 uur
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur'.
Bezoek aan ernstige patiënten:wanneer
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling.
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.-
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
Schiphol '020-175000)
uidsl
