Arbeiders blootgesteld
aan veel te veel lawaai
Winst van KLM
is verdubbeld
Conferentie over geluidshinder in bedrijven
Afname elektriciteit
minder snel gestegen
Marktberichten
VRIJDAG 9 JUNI 1978
lïl'KHMilP
PAGINA 27
NUNSPEET (ANP) - De helft van de arbeiders in de indus
trie wordt blootgesteld aan onaanvaardbaar lawaai. Des
kundigen stellen de gevarengrens op 80 a 90 decibel. Vol
gens schattingen van TNO werkt 14 procent van de
1.177.000 werknemers in de Nederlandse industrie in een
omgeving waar ze aan een geluidsintensiteit van 80-85
decibel worden blootgesteld, 12 procent in een omgeving
tussen 85-90 decibel, 18 procent in ruimten tussen 90 en
100 decibel terwijl 5 procent in een omgeving werkt waar
het lawaai een niveau bereikt van meer dan 100 decibel.
Dit zei Jack Kroes, lid van de ad
viescommissie gezondheid en
veiligheid van de Industriebond
N W gisteren in Nunspeet op een
conferentie van de bond over
geluidshinder binnen en buiten
het bedrijf.
Behalve doofheid en slechtho
rendheid kan een overmaat aan
lawaai ook tot andere lichamelij
ke afwijkingen en nerveuze
klachten leiden. Lawaai dient bij
de bron te worden bestreden, zei
Kroes, maar de Nederlandse on
dernemers kiezen voor de goed
koopste ^n de slechtste oplossin
gen: een prop watten, oordopjes
of oorkappen. Volgens hem is dat
de wereld op z'n kop zetten: men
sen aanpassen bij de herrie
Hekel
De meeste werknemers hebben
trouwens een hekel aan dopjes en
oorkappen, omdat die ook de on
derlinge communicatie bemoei
lijken of onmogelijk maken. Psy
chologisch gezien hebben ge
luiddempende of -werende mid
delen volgens Kroes grote nade
len. Bovendien kunnen ze ook
gevaar opleveren, bijvoorbeeld
doordat de mensen die ze gebrui
ken waarschuwingssignalen niet
meer horen of afwijkende gelui
den van defecte machines niet
meer goed kunnen beoordelen
Voor wat de „gevarengrens" be
treft, hanteert de arbeidsinspec
tie nog steeds 90 decibel, maar er
is een adviesaanvraag aan de so
ciaal-economische raad in voor
bereiding over het maximaal
toelaatbaar geachte geluidsni
veau. Kroes zei, dat voor de In
dustriebond NVV alleen 80 deci
bel aanvaardbaar is. „Er valt met
ons niet te onderhandelen over
de vraag of mensen in hun werk
een klein beetje doof of hardstik-
ke doof mogen worden"
Risico
Drs. E.H. Siccama van het directo
raat-generaal van de arbeid van
het ministerie van sociale zaken
zei, dat om blootstelling aan 90
decibel gedurende twintig jaar
(acht uur per dag) een risico ople
vert van 16 procent op gehoorbe-
schadiging. Het risico bij tien jaar
lang 85 decibel is drie procent.
Schadelijk geluid komt in vrijwel
alle bedrijfstakken voor. Ook zei
hij, dat ongeveer de helft van de
industriële werknemers in Ne-
derlnad meer dan 80 decibel moet
verduren. „De situatie in Neder
land is wat dat betreft toch wel
ernstig, hoewel dit misschien niet
zo opvalt omdat lawaaidoofheid
..sluipend optreedt", aldus Sic-
Eisen
Bestaande bedrijven zullen gelei
delijk moeten gaan voldoen aan
de eisen die de wet stelt. Met na
me vanuit de werkgeverskring is
heftig geprotesteerd tegen de
kosten die daarmee gepaard zou
Geluidshinder in de bedrijven was het thema van een conferentie die de Industriebond NVV gisteren in
Nunspeet organiseerde. Volgens Jack Kroes van de bond wordt de helft van de werknemers blootgesteld aan een
onaanvaardbaar lawaai.
den gaan. Het bureau milieuhy
giëne van de werkgeversorgani
satie VNO heeft enorme bedra
gen genoemd, maar de rapporten
waarop die waren gebaseerd zijn
„contractueel geheim". Dit zei de
heer Potma van het ministerie
van volksgezondheid en milieu
hygiëne.
Het ministerie heeft andere bu
reaus uitgebreide onderzoeken
laten uitvoeren. Daaruit blijkt
volgens Potma. dat de sanerings-
kosten voor industrielawaai on
geveer 400 miljoen zullen be
dragen en dat is ongeveer een
tiende van het bedrag waarop de
werkgevers uitkwamen. Ir. Pot
ma zei verder, dat zowel onder
zoek als recente publikaties over
praktische situaties uitwijzen
dat de geluidsbestrijding aan de
bron voor nieuwe installaties be
trekkelijk weinig kost
ARNHEM - In de eerste maanden
van dit jaar is het verbruik van
elektriciteit in ons land met 3,4
procent toegenomen in vergelij
king met dezelfde maanden van
1977. In dat jaar was de toene
ming over dezelfde periode nog
4.4 procent. Over geheel 1977
steeg het verbruik met 2.2 pro
cent.
WEERRAPPORTEN
van hedenmorgen 7 uur
5 -2
iUïi
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Mallorca
München
Oslo
Split
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Las Palmas
New York
Tel-Aviv
Tunis
waar bew.
:waar bew.
onbew.
geh. bew.
onbew.
licht bew.
geh.bew.
licht bew.
17 12 0
19 12 04
18 12 05
17 10 0
19 13 03
16 12 0
18 12 01
18 11 1
17 13 0
19 14 02
16 8 05
30 19 0
23 11 0
23 14 0
20 13 0
21 13 02
22 12 3
20 10 1
22 13 5
27 13 9
19 11 1
25 15 17
25 13 0
20 9 0
16 11
werkende elektriciteits-produk-
tiebedrijven) vastgestelde elek
triciteitsplan 1983/1984, zal de
groei van het stroomverbruik in
de periode 1978 tot en met 1988
jaarlijks gemiddeld 3,8 procent
zijn.
Vorig jaar werd voor de periode
1977/1987 nog een groei van 5,1
procent verwacht. Die lagere
verwachtingen hebben geleid tot
een vermindering van de zoge
naamde maximale belasting van
de Nederlandse centrales in
1983/1984 met bijna 600 mega
watt.
Kerncentrales
g In het gisteren behandelde jaarver
slag van de SEP over 1977 zegt de
directie het te betreuren dat het
er niet naar uit ziet dat dit jaar een
beslissing wordt genomen over
de uitbreiding van het aantal
kerncentrales in ons land. De
overschakeling op olie zal op kor
te termijn beginnen. Met de olie
crisis is echter duidelijk gewor
den dat de continuïteit van de
aanvoer van deze brandstof al
lerminst verzekerd is.
Volgens de SEP-directie moet het
uiterste worden gedaan om de
toeneming van het oliegebruik
voor elektrische centrales zoveel
mogelijk te beperken. Er zijn dan
nieuwe centrales nodig die kolen,
dan wel uranium als brandstof
gebruiken.
Hypotheekrenten per 6 juni 1978
Naam bank:
rente vast
afsluitprovisie
rentepercentages
gedurende:
in procenten:
met/zonder
gemeentegarantie:
ABN
5 jaar
1,5
8.0
8,0
1 jaar
1.5
7,75
7.75
Amrobarik
5 jaar
1.5/2
8.0
8.0
variabel
1.5/2
7,75
7,75
Bouwfonds Ned. Gemeenten
30 jaar
1.5
8.3
8.3
5 jaar
1.5
7.7
7,7
2 jaar
1.5
7,5
7,5
Centraal Beheer Hypotheken
5 jaar
-
7,9
7.9
Ennia
10 jaar
7,9
7.9
Leidse Spaarbank
5 jaar
1,25
7,75
7,75
Nat. Nederlanden
10 jaar
7,9
7,9
5 jaar
-
Rabobank Leiden
variabel
1,25
8,0
8.0
RPS
5 jaar
1
7,75
7.75
Westland Utrecht
standaard
5/10 jaar
2
7,7
7,9
no-risk
5 jaar
2
S.l
8,3
budget
variabel
2
7,9
7,9
ROTTERDAM - De Centrale Con
tactcommissie Shell-Nederland
(CCC) van de Industriebonden
NW/NKV wil dat de Shell op de
kortst mogelijke termijn de in
middels vastgelopen cao-on
derhandelingen tussen de In
dustriebonden en de Shell-raf-
finaderij en Shell chemie weer
hervat. De CCC vindt dat de on
derhandelaars van de bonden de
afgelopen maanden voldoende
openingen tijdens het overleg
hebben gemaakt, waarvan de
Shell-directie onvoldoende ge
bruik heeft gemaakt met als re
sultaat dat de onderhandelin
gen zijn vastgelopen.
Personeel
Shell wil
hervatting
cao-gesprek
In de centrale contactcommissie
zijn de bij de Industriebonden
NW en NKV georganiseerde le
den vertegenwoordigd, die bij
alle Shell-bedrijven in Neder
land werken. Het gaat om onge
veer twintigduizend personeels
leden.
Bij Shell Chemie en Shell Raffi
naderij, de enige bedrijven van
de multinational die een cao
kennen, werkt ongeveer zeven
duizend man personeel. Volgens
de Industriebond NW zijn de
uitkomsten van het coa-overleg
bij de raffinaderij en de chemi
sche fabrieken van invloed op de
arbeidsvoorwaarden voor het
overige Shell-personeel, dat
geen bedrijfscao kent.
bew. 28 16
half bew.
licht bew.
half bew.
half bew.
licht bew.
half bew.
20 10
22 17
20 11
21 12
29 17
27 17
21 11
24 16
12
22 15
22 16
licht bew. 25
Katwijk aan den Rijn-Groenteveiling
&6:
ANDIJVIE PER KG 39-46, bloemkool
per st 6-1: 1,38-1,48. 6-II: 50-82, 8-1:
56-97,8—II: 34-72. HM: 41.12-1. 38. tuin
bonen per kg 1,52, kroten per kilo 41,
spitskool per kg 40-61bospeen I per bos
1,36, bospeen II per bos 70-1,65, oude
waspeen AI per kist 7,10-10,20, oude
waspeen All per kist 3,30-5,50, oude
waspeen BI per kist 2,40-6,60, oude was
peen CII per kist 1,30, rabarber per kg.
48-54, radijs per bos 17-35, nieuwe was
peen All: 23,20-35,50, glassla I per st
12-19, spinazie per kg 32-36, bosuien per
bos 9-46, krul peterselie per bos 72-77,
100 ton oude waspeen, 45 ton nieuwe
waspeen, 5600 bossen bospeen.
agapanthus 98, allium kl bl 18, allium gr
bl 38 stuk, amaryllis wit 05, anjer-grootbl
20 stuk, anjer tros, 27, anth. andreanum
1,17 stuk, anthurium 2,84 bos, anthirrhi-
num 10, asparagus plum 09, bouvardia
70, brodea 05 stuk, goudsbloem 1,72 bos,
calla 25, campanula 25 korenbloepi 05
stuk, chrysant tros jr 46 stuk, chrysant
tros jr 1,82 bos, margriet 07 wirral su
preme 23 stuk, chrys segetum 2,18 bos,
delphinium 25 stuk, duizendschoon 67
bos, vingerhoedskruid 24, eremurus gr
bl 49 stuk, eremurus kl bl 1,15 stuk,
uchida 16 stuk, gerbera 32 gladiool 23,
glad. colvillei 32 stuk, gladiool nanus 20
stuk, godetta 1,67 gypsophila 1,07 bos,
iris 09, iris buiten 09, ixia 09, vuurpijlk 32
stuk, lathyrus 63 bos, lelie kelk 17 stuk,
lelie tak 21, liatris 28 stuk orchideeën
blm 1,02 stuk, imp anjer gr blm 05 stuk,
imp-cinerablad 86 bos, imp-liatris 22
stuk, imp arachnis 21, imp-orchidee tak
67 stuk, imp-orchidee bos 94 bos, orni-
thogalum 43, papaver 06, pioen 6b, poin-
settiabloem 35, pyrethrum 04, ranonkel
11, rozen gr blm 23, rozen kl blm 23, ro
zen kl blm 19, scabiosa 31 stuk, statice
2,67 bos, stephanotis 05 stuk, rpominen-
ce 07, violier dubbel 23, snijbloemen 92
stuk, snijbloemen 1,30 bos, decoratie-
groen 25 diversen 14,64, anthurium 11/12
2,78, begonia 11+ 1,61, bromelia 2,59,
cactus 10+ 4,88, chamaedorea -10 66, cis
sus 10+ 1,72, codiaeum (co) 1,96, cordu-
linell+ 1,26, Dieffenbach 12+ 1,91, dief-
fenbach (co) 7,70, echeveria -10 43, eche-
veria 10+ 50, fatshedera -11 74, fatshede-
ra(co)3,81, fatsia 11+ 1,14, ficus (co) 2,84,
fuchsia -11 1,41, fuchsia 11+ 1,75, guz-
mania -11 1,04, hedera (co) 4,69, nephro-
lepis (co) 5,89, pelargonium odi 45, pe
largonium pel 70, pelargonium zon 67
bak 2,08,
ri 5,04, philodend (co)
5,50, santpaulia 59, scindapsus (co) 3,37,
varens 10+ 4,48, veronica 54, potplanten
(co) 5,02, gem kamerplanten 44. agera-
tum 14, alussum 12, leeuwenbek 41, be
gonia (knol) 28, begonia (perk) 19, cal
ceolaria 47, callistephus 10, vhrysan-
themum 19, dahlia (knol) 04, dahlia 17,
dianthus 23, ganzania 45, impatiens 30,
lobelia 16. natricaria 09, mesembryan-
themum 12, petunia 15, phlox 35, portu-
lakka 15, salvia 10, tagetes 11, tagetes gr
bl 27, verbena 37, div perkpl (st) 23, div
perkpl (bak) 18, heesters 8,7 stuk.
De Belg Ferdi van Haute heeft gis
teren de eerste etappe van de
Ronde van Luxemburg gewon
nen. Ad Gevers werd tweede.
Gerrie van Gerwen zesde. Ger-
ben Karstens legde beslag op de
achtste plaats.
AMSTELVEEN (SP) - De KLM
gaat voor het eerst sinds het
boekjaar 1970—'71 weer dividend
uitkeren. Dit is mogelijk doordat
onze nationale luchtvaartmaat
schappij over het op 31 maart van
dit jaar afgesloten boekjaar 157,4
miljoen gulden winst geboekt
heeft. Dat is bijna het dubbele
van de winst over het daaraan
voorafgaande boekjaar, toen 77,1
miljoen gulden winst gemaakt
werd.
Op de prioriteits- en preferente
aandelen (bezitters hiervan heb
ben bepaalde voorrechten) wordt
5 procent dividend uitgekeerd.
Houders van gewone aandelen
kunnen zelfs op 8 procent reke
nen, waarvan 3 procent in con
tanten en 5 procent in gewone
aandelen. Dit komt omdat zij het
de laatste jaren zonder dividend
hebben moeten stellen.
Van de winst wordt 34 miljoen gul
den ingehouden. Dit ter delging
van de geleden verliezen in de
voorafgaande jaren. Over de
winst van het boekjaar 1977-'78 is
geen vennootschapsbelasting
verschuldigd. Dit vanwege de
zogeheten fiscaal compensabelc
'Vijf-ploegen'
bevalt goed
HAARLEM (ANP) - Het overgrote
deel van het personeel in de cen
trale in Velsen van het Provin
ciaal Elektriciteitsbedrijf van
Noord-Holland (PEN) heeft een
proef van zes weken met een vijf
ploegendienst als positief erva
ren.
Van de 91 procent van de perso
neelsleden die een enquêtefor
mulier hebben ingevuld, was 86
procent tevreden over het expe
riment.
Vorig jaar bestonden er al plannen
om bij het PEN een vijf-ploegen
dienst met een 37.5-urige werk
week in te voeren. De toenmalige
minister van binnenlandse zaken
heeft dat plan afgewezen. De nu
gehouden proef had een werk
week van gemiddeld veertig uur.
verliezen. Dit voordeel wordt ook
volgend jaar nog genoten. Dan
zijn nog fiscale compensatiemo
gelijkheden aanwezig tot een be
drag van ten minste 200 mihoen
gulden.
Het vervoer in het afgelopen boek
jaar steeg met 10 procent tot 1996
miljoen tonkilometers. De prio
ri uktie nam met 4 procent toe tot
3432 miljoen tonkilometers. De
beladingsgraad steeg hierdoor
van 55,2 tot 58,2 procent
Beursoverzicht
Vraag naar
Unilever blijft
AMSTERDAM (ANP) - Op een
verdeelde effectenbeurs is de
belangstelling voor Unilever
vandaag blijven aanhouden. Be
gonnen werd op 119,80, hetgeen
1,80 boven de slotprijs van gis
teren was.
KLM wist de winst van het na-
beursverkeer van gisteren, na het
bekend worden van de jaarcij
fers, niet vast te houden. Ook hier
gold "het bezit van de zaak is het
eind van het vermaak". Toch
werd er ondanks winstnemingen
nog 3,50 beter begonnen op
179.
Kon. Olie werd 0,50 duurder op
129,20. Akzo verloor 0,20 op
31,60 en Hoogovens en Philips
ieder 0,40 op 35,70 resp. 27
Heineken moest enkele dubbel
tjes prijsgeven op 105,80. Deli
ging 1,30 omlaag tot 131,50,
maar het andere cultuurfonds,
HVA, was 1 beter op 48
KNSM was 1,40 op haar retour
op 88,10, maar Nedlloyd en Van
Ommeren waren iets beter.
Dit laatste gold ook voor Nationale
Nederlanden. De bankensector
was lager met een verlies voor
ABN van 2,50 op 353,50 en van
een halve gulden voor de AMRO
op 74. De staatsfondsen waren
onveranderd tot iets hoger.
AKZO 20
ABN 100
AMRO 20
Deli-Mij 75
Dordtsche 20
Dordtsche Pr.
Heineken 25
Heineken H 25
Hoogov 20
HVA-Mijen eert.
KNSM eert 100
KLM 100
Kon. Olie 20
Nat. Ned. 10
NedLloyd 50
Ommeren Cert.
Philips 10
170.9
130.8
121.9
116.7
BINNENLANDSE
AANDELEN
1255
1250
272.5
Buhnn. Tetl
Calve-D cert
ld 6 pet cert
36.40
36,40
117.50
115.50
162,80
78
114,50
27.40
90,50
10,40
225a
Interlas
Internatio M
Inventum
Kempen Beg
Key Houth.
Kiene S.
Kloos
Kluwer
Kon. A. Volker
KBB
id. 6 cum.
Kon. Ned Pap
Krasnapolsky
Landre Gl
Leids Wol
Macintosh
Maxw Petr
Meneba
Metaverpa
Naeff
Nat Grondb
NBMBuuw
Nedap
53
422
1045
185.5
196.5
1120
112.5
475
Oce v.d. Gr
157
157,80
OGEM Hold
32.4
32,50
Orenstein
230
226
Otra
158
160
0,ving-D-S
114.5
42.8
114,50
42,80
Pakhoek H
id cert.
39.8
39,80
PalembaTig
71.1
71,10
Palthe
45.2
45,30
Philips
Pont Hout
250
252
Porcel Fles
116.2
116,20
168
Proost 4c Br
168
Rademakers
455
450
Reesink
190
190
Reeuwuk
93
93
Reiss en Co.
155
157
RIVA
390
350d
id cert.
380
342d
Rohte Jisk
58
59
Rommelholl
273
278
Run-Schelde
88.5
88
Sanders
128
126,50
Sa ra kreek
Schev Expl
1.2
1,15
925
Schlumberger
930
Schokbeton
1100
1120
Schuitcma
152
156
Schuppen
355
356
Schuttersv
85.5
85,80
Slavent. Bank
246.3
246,30
Snul Internat
62
65.10
127
Stevin Gr
127
Stoomsp Tw
72.6
72.30
Tab lnd Phil
45
47,50
id. 7 pet.
id 6 pet
v.d Vhet-W.
Ver. Glansf.
VMF Stork
Ver. Uitg. mij
Verto cert.
Vezelverw
Vihamij Butt.
VRG Gem Bez
Wegener C
Wessanen c.
W U Hyp
Wosp Ede
Wyers
Wyk en Her
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Alg Fondsenb
America Fnd
Asd Belegg D
Wereldhaven
Conccntra
EuroDafonds
Unifonds
Chemical F
Col. Growth
Dreyfus F
Fedelty F
Investors M
Japan Fund
Lehman Corp
Madison F
Manhattan
Massachus
Oppenheimer
Technology
Value Line
Vance. Sand
BUITENLANDS
GEI.D
(prys in guldens, bank inkoop-verkoop
Amerikaanse dollar 2,18 2.28
Engelse pond 3,97 4*37
Belgische fr (100)
Goldmines
Holland F
IK A Belegg
8.80
1130
112,50
48.50
48.50
57.50e
Duitse mark (100)
II Lire (10 000)
Portugese esc (100)
Canadese dollar
Franse fr (100)
Zwitserse fr (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenr sh (100)
Spaanse pes. (100)
Griekse drachme (100
Finse mark (100)
Joegosl. dinar (100)
105.75 108.75
25 28
47.50 50.50
116.50 119.50
46.75 49,75
