sëu
„Ik moest
tegen
Menten"
gewoon iets doen
Denk nu niet,dat alleen
oude auto's olie verbruiken.
Shell helpt, deel 7
Alcoholisten vooral
overdag achter stuur
Eis maand cel
tegen tien
zwartwerkers
Weer klachten
ever
ambassadeur in
Argentinië
Militair bij ongeval in
Duitsland omgekomen
Shell heïpt
Haat tegen facisme dreef man tot brandstichting
VRIJDAG 2 JUNI 1978
PAGINA 7
'We weten allemaal dat de banen'
tegenwoordig niet voor het
opscheppen liggen. Alle reden
dus om extra actief te zijn.
lOp bijna elk arbeidsbureau is
I een vakaturebank te vinden:
een soort kaartsysteem waarin
je zelf naar een passende baan
kunt zoeken Zonder iets in te
vullen en geheel vrijblijvend
Maar op het arbeidsbureau
wil men je ook graag helpen
bij dat zoeken.
meer over beroepen, oplei
dingen en regelingen. Én ze
kennen meer mogelijkheden,
bedrijven en personeelschefs
Maar bedenk wel hoe eerder
je komt. hoe beter Want als
je hun meer tijd geeft, heb jij
meer kans van slagen
Direct doen dus. nog vóórdat
je met vakantie gaat En als je
toch op het arbeidsbureau
boekje "Werkwijzer voor
jongeren" mee.
UTRECHT - Demonstranten
hadden gisteren bij de Paul Krü-
gerbrug in Utrecht met banden een
wegversperring opgeworpen om op
die manier te protesteren tegen de
voorgenomen sneltram door de
stad.
Er werden gisteren in Utrecht nog
meer verkeersbelemmerende acties
gehouden, onder meer ook gericht
tegen sluipverkeer
DEN HAAG (SP) - De PvdA-
kamerleden Van den Bergh
en Pronk en de PSP'ers Van
der Spek hebben zich op
nieuw geërgerd aan uitspra
ken van de Nederlandse am
bassadeur in Argentinië over
het bewind aldaar.
Zo zei de Nederlandse ambas
sadeur jonkheer Van den
Brandeler deze week in een
kranteninterview: "Natuur
lijk, wij veroordelen de ex
cessen, maar in Nederland
ziet men niet in dat het gaat
om een kleine, maar zeer lui
druchtige minderheid en ik
geloof niet dat een natie, een
tolk voor het gekrakeel van
zo'n groep door de pomp
gaat".
De Kamerleden vragen zich af
of de Nederlandse regering
dergelijke uitspraken ook als
haar standpunt ziet en zo niet
zou de regering dan bereid
zijn hem te vervangen.
Oegst^eester marechaussee gewond
DEN HAAG (ANP) - Bij een ver
keersongeluk in het Westduitse
Nedersaksen is gistermorgen de
21-jarige dienstplichtig mare
chaussee W. F. Sierhuis uit Am
sterdam om het leven gekomen.
De jeep waarin hij haast de be
stuurder zat, reed door nog onbe
kende oorzaak tegen een boom.
Van de overige drie inzittenden
werd een 21-jarige marechaussee
uit Oegstgeest zwaar gewond
overgebracht naar een zieken
huis in Hannover Een derde inzit
tende liep licht letsel op en de
chauffeur bleef ongedeerd.
De brigade-koninklijke mare
chaussee in Seedorf stelt een on
derzoek in naar de toedracht.
De vier militairen maakten deel uit
van een marechaussee-detache
ment, dat voornamelijk belast is
geweest met de verkeersregeling
bij een oefening van de genie. Na
een overnachting in het oefenge-
bied waren zij gistermorgen
vroeg met deze eenheid naar Ne
derland vertrokken. Het ongeval
gebeurde tussen de plaatsen Re-
them en Eijstrup. De marechaus
sees zijn afkomstig uit de Gene
raal Winkelmankazeme in Nun-
speet.
Half miljoen
voor hulp aan
Palestijnen
DEN HAAG (SP)- De Nederlandse
regering heeft 450 miljoen gulden
beschikbaar gesteld voor de VN-
organisatie UNWRA ten behoeve
van hulp aan Palestijnse vluch
telingen in Libanon.
De UNWRA had om steun ge
vraagd omdat haar hulpverlening
aan Palestijnse vluchtelingen
ernstig ontwricht is door de Is
raëlische inval in Libanon. Er is
vooral veel meer behoefte aan
kleding en voedsel. Bovendien
hebben scholen en andere voor
zieningen van de UNWRA in de
kampen aanzienlijke schade ge
leden.
Het is een misverstand dat een auto
pas olie gaat verbruiken als hij op z'n
laatste benen loopt. Elke auto nieuw
of oud - verbruikt een beetje olie en dat
is echt geen teken dat er iets mis is.
Als u daar meer over wilt weten,
kijk dan eens in „Shell helpt, deel 7"
Nog geen
boekje
ontvangen?
Vraag er
1 Zinen onzin orer olie
verkooppunt; vooruwauta,
't kost li
geen cent.
Elke auto verbruikt olie. Kont rule van het olicpeil is daarom noodzakelijk.
Als uw auto meer dan ca.l liter per1000 km verbruikt uordt het tijd om vak
kundige hulp in te roepen.
DEN HAAG (ANP) - Automobilis
ten die overdag onder invloed
van alcohol worden aangehou
den, onderscheiden zich in bijna
alle opzichten ongunstig van be
stuurders die in de avond of de
nachtelijke uren worden aange
houden. Dit concludeert de Mid
delburgse commissaris van poli
tie dr. D. van Ooijen, ook be
stuurslid van Veilig Verkeer Ne
derland, in het maandblad Delikt
en Delinkwent.
Dr. van Ooijen heeft 1081 proces
sen-verbaal op grond van artikel
26 wegenverkeerswet (rijdend
onder invloed), opgemaakt in
Rotterdam in de eerste vier
maanden van 1975 en de eerste
vier van 1976, geanalyseerd. Hij
ging uit van de vraag of rijders
onder invloed binnen bepaalde
tijdsindelingen onderling ken
merkende verschillen vertonen.
Als tijdsindeling noemde hij de
periode zes uur 's ochtens tot zes
uur 's avonds (dag), zes uur 's
avonds tot middernacht (avond)
en vanaf middernacht tot zes uur
's ochtends (nacht).
De "dagrijder" blijkt op alle dagen
van de week een afwijkend drink
en rijgedrag te vertonen. "Zijn
hoge bloedalcoholgehalte, zijn
"gevoeligheid" voor herhaling
van alcoholdelicten en zijn hoge
score voor medicijngebruik
springen in het oog. Dit alles zou
er op kunnen wijzen dat de da
grijder in ernstige mate als een
probleemdrinker moet worden
aangemerkt", zo concludeert dr.
Van Ooijen.
De dagrijder zal zijns inziens in het
belang van de verkeersveiligheid
veel aandacht moeten krijgen. De
politie zal attenter op hem moe
ten zijn en, als er sprake is van
herhaling zal de rechter wellicht
strenger moeten straffen. "Zo ja,
op welke wijze"?, vraagt Van
Ooijen zich af. Ook zou van de
dagrijder, als hij met een hoog
bloedalcoholgehalte wordt aan
gehouden, moeten worden on
derzocht of hij een probleem
drinker is.
Uit de Rotterdamse cijfers is geble
ken dat uitgaande van een pro
millage van 1.5 in het bloed van
de dagrijders 63.8 procent als
(aankomend) alcoholist) kan
worden gezien. Bij de avondrij
ders zou 61.6 pet. en bij de nacht
rijders 45.8 pet. die titel verdie
nen. Stelt men de grens op 2.5
promille alcohol in het bloed, dan
worden er overdag ruim zes maal
zoveel (mogelijke) alcoholisten
aangehouden dan 's nachts.
De drinkende dagrijder is meer bij
ongelukken betrokken dan de
avond- en nachtrijder. De nacht-
rijders komen naar verhouding
meer in botsing met stilstaande
objecten, zoals bomen en gepar
keerde auto's, dan de bestuur
ders overdag en 's avonds. Die
komen vaker met medewegge
bruikers in botsing. Uiteraard
speelt hierin de verkeersdrukte
een rol.
Onderscheid naar geslacht heeft dr.
Van Ooijen niet gevonden. Wel
bleken de nachtrijders gemid
deld het jongst en de dagrijders
gemiddeld het oudst te zijn.
Waar haalden de bestuurders hun
alcoholische dranken? Volgens
de Middelburgse commissaris
vielen de avondrijders op door
huiselijk gebruik. "Mogelijk is dit
hierop terug te brengen dat bij de
avondrijders meer bestuurders
aanwezig zijn die op bezoek zijn
geweest bij familie en dergelijke
dan bij de nacht- en de dagrij
ders".
Op de vraag of avond- en dagrijders
ook op hun werk drinken, kon dr.
Van Ooijen geen antwoord vin
den. Ook op de niet-werkdagen
bleken de avond- en "vooral de
dagdrinkers hun opvallend
drinkpatroon ten toon te sprei
den".
Vooral bij dagrijders bleek het al
coholgebruik nogal eens gecom
bineerd te worden met gebruik
van medicijnen.
AMSTERDAM - Met veel moeite
komt de 54-jarige Gerard van S.
uit Gouda tot een motief voor de
brandstichting in de villa van
Pieter Menten. Hij zegt: „Ik heb
een brandende haat tegen het
fascisme. Die is gewoon onblus
baar"
Op 17 juli vorig jaar werd een flink
deel van de Blaricumse villa van
de wegens oorlogsmisdaden tot
15 jaar gevangenisstraf veroor
deelde kunstverzamelaar door
zijn toedoen in de as gelegd. De
schade bedroeg enkele tonnen.
Drie mensen, onder wie me
vrouw Menten, konden het kapi
tale pand op het nippertje verla
ten.
Jonkheer mr. L. de Beaufort, offi
cier van justitie bij de Amster
damse rechtbank, hield met zijn
eis sterk rekening met het oor
deel van de psychiaters die de
Gouwenaar hadden onderzocht.
Volgens hen was Gerard van S.
vanwege zijn concentratiekamp
syndroom sterk verminderd toe
rekeningsvatbaar. De officier eis
te een gevangenisstraf van zeven
maanden (gelijk aan het voorar
rest), voorwaardelijke terbe
schikkingstelling van de regering
en begeleiding van de reclasse
ring met inbegrip van poliklini
sche psychiatrische behandeling.
De proeftijd werd gesteld op-
driejaar.
Kaart
Aan de hand van een gedetailleerde
kaart van het Gooi had Gerard
van S. enkele malen in de buurt
van Mentens villa De Hom aan de
Vliegweg in Blaricum pools
hoogte genomen. Hij had er zelfs
een keer aangebeld om er zeker
van te zijn dat zijn molotov-cock-
tail het landhuis van Menten zou
treffen. Op 17 juli moest het maar
gebeuren. Een lege wijnfles vul
de hij met benzine en van een ge
scheurde vaatdoek maakte hij
een lont. 's Middags om een uur
of vier stapte hij in zijn auto en
reed hij naar Blaricum.
Gerard zelf: „Ik heb er nog wat
rondgewandeld. Tegen donker
heb ik me verstopt in de bosjes
om de villa. Toen het donker was,
na tienen inmiddels, heb ik met
mijn aansteker de lont aangesto
ken en de fles op het rieten dak
gegooid. Ik hoorde een plof en
ben weggerend naar mijn auto. Ik
ben meteen naar huis gereden.
Dit resultaat had ik niet ver
wacht, maar het was wel de be
doeling geweest. Ik dacht dat de
fles van het dak was gerold, maar
de volgende morgen las ik in de
krant wat er allemaal was ge
beurd. Ik moest iets doen. Tegen
Menten zelf, of tegen zijn bezit
tingen. De kranten en zo stonden
in die tijd vol over zijn gruwelda
den. Daardoor ben ik ertoe ge
komen".
Kunst
Op de vraag van rechtbankpresi
dent mr. S. Slagter, of hij erbij
had stilgestaan dat er een kostba
re kunstverzameling in de villa
was ondergebracht, antwoordde
hij: „Daar heb ik niet aan ge
dacht. Het interesseerde me ook
niet. Al die mensen die vermoord
zijn, zijn voor mij kostbaarder
dan al die schilderijen en kunst
bij elkaar".
Triest
De levensloop van Gerard van S.
blijkt triest. Thuis waren er altijd
moeilijkheden. Naar zijn zeggen
heeft hij alles willen ontvluchten
door in 1941 dienst te nemen bij
de SS. Gerard heeft er een boek
over geschreven, dat zowel de of
ficier van justitie als de recht
bankpresident in een adem had
den uitgelezen. De officier over
dat manuscript: „Het is adembe
nemende lectuur. Zeer span
nend. Ik heb er een avond lang in
zitten lezen. Het knappe is dat hij
al het gruwelijke wat hij heeft
beleefd, ook nog op papier heeft
kunnen zetten"
Gerard van S. zelf over zijn leven:
„Het communisme werd me met
de paplepel ingegoten. Later
leerde ik ook de bijbel kennen.
Mijn vader schopte me toen het
huis uit. Toen ik 18 was tekende
ik voor het Vrijwilligerslegioen
om met de Duitsers aan het oost
front tegen de Russen te vechten.
Dat is de grootste fout in mijn le
ven geweest. Ik heb daarna dan
ook een kogel door mijn hoofd
geschoten. Die is operatief ver
wijderd. Toen ik met ziekteverlof
in Nederland was ben ik onder
gedoken, een kennis heeft me
verraden en ik ging de gevange
nis in. Daar heb ik het erg slecht
gehad. Door het Kriegsgericht
ben ik tot de doodstraf veroor
deeld. Op psychische gronden is
dat later gewijzigd in acht jaar cel.
Ik ben toen naar Dachau ge
transporteerd. Begin '45 ben ik
door de Amerikanen bevrijd. Na
de oorlog werd ik door de Hol
landers nog eens anderhalf jaar
geïnterneerd omdat ik bij de SS
had gediend."
Geen spoor
De arts die hem in de psychiatri
sche observatiekliniek in Utrecht
had onderzocht, had van de ope
ratie geen enkel spoor kunnen
vinden. Rechtbankpresident mr.
Slagter vulde als het ware het
manuscript aan. Uit die aanvul
ling bleek dat Gerard van S. in
1937 is veroordeeld tot terbe
schikkingstelling van de regering
wegens diefstal, in 1949 wegens
poging tot moord op de man die
hem in de oorlog zou hebben ver
raden tot zes maanden plus tbr,
en in 1953 wegens diefstal lot een
jaar. In de jaren daarop waren
nog enkele veroordelingen ge
volgd wegens kleine vergrijpen.
In 1975 was hij vrijgesproken van
een poging tot brandstichting bij
een uitgeverij in Ridderkerk, die
overwoog Hitiers Mein Kamp-
f uit te geven.
De meeste van die daden zou Ge
rard, die sinds het overlijden van
zijn vrouw vorig jaar voor zijn ze
ven kinderen moet zorgen, vol
gens de psychiaters hebben ge
pleegd om zich te rehabiliteren
voor het dienstnemen bij het
Vrijwilligerslegioen. Dat be
schouwt hij nog steeds als een
schandvlek in zijn leven die uit
gewist moet worden. „Bij elke
daad was een aanlooptijd. Het
borrelt en bruist eerst, en dan
komt het tot een uitbarsting. In
zijn hart wil hij best hulp, in ieder
geval erkenning dat hij het in zijn
leven zo moeilijk heeft gehad. Hij
wil begrip voor wat hij allemaal
heeft doorgemaakt. Opname in
een inrichting of een gevangenis
zou funest zijn. Dat zou averechts
werken, en alles weer oproepen",
aldus de rapporten. En de officier
van justitie bij de inleiding van
zijn eis: „Hij heeft zijn hele leven
eigenlijk al zoveel boete gedaan.
Zijn leergeld heeft hij al be
taald".
Uitspraak over twee weken.
Uit Groesbeek
ARNHEM (ANP) - De officier van justitie bij de rechtbank in Arn
hem heeft gisteren tegen tien inwoners van de Gelderse plaats
Groesbeek drie maanden gevangenisstraf geëist, waarvan twee
voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Tegen een min-
deijarige vroeg hij één maand voorwaardelijk en 250 gulden boe
te.
De elf maken deel uit van een groep van zestien man, die half
januari van dit jaar bij de Duitse grens werd aangehouden. De
mannen werkten via koppelbazen in Duitsland en ontvingen
daarnaast ook wekelijks werkloosheidsuitkeringen in hun
woonplaats. "Het ging zo gemakkelijk, ze deden het allemaal"
aldus het verweer van enige verdachten tegenover de Arnhemse
rechtbankpresident mr. S. P. Sinia.
De groep Groesbekers vormt de voorhoede van een nieuwe groep
van 110 Groesbekers die zich later voor dezelfde feiten zullen
moeten verantwoorden.
De meeste van de elf verdachten reden dagelijks - behalve vrijdags
wanneer de werkbriefjes moesten worden ingeleverd - naar
Duitsland en verdienden daar ongeveer tien gulden per uur.
Sommigen bedreven dit zwartwerk al langer dan een jaar.
Omdat velen aanzienlijke schulden hebben bij de gemeente en de
bedrijfsverenigingen (sommigen enkele tienduizenden guldens)
vroeg hun raadsman te volstaan met een voorwaardelijke straf.
Officier van justitie mr. F. Th. Boerwinkel, meende dat met zijn eis
van gevangenisstraf een invloed kan uitgaan op andere zwart
werkers of fraudeurs of mensen die "in de fout dreigen te gaan"
Volgens hem mag de zaak niet alleen worden afgedaan met het
terugbetalen van de ten onrechte uitgekeerde werkloosheidsgel-
den.
Zijn tegenpleiter mr. J. P. G. Poell wilde daarentegen een grote
terughoudendheid in deze zaken. Nu het onderzoek naar sociale
fraude hevig is geworden betekent dit dat velen een straf is ont
gaan. Nu is er sprake van een momentopname. "We moeten op
passen hem als zondebokken of als zwarte schapen te beschou
wen", aldus mr. Poell.
Zijn collega, mr. R. G. L. Janssen, wees erop dat de frauderende
Groesbekers, van wie de meesten nog nooit met de politie in
aanraking zijn geweest, al genoeg zijn gestraft door de aanhou
ding, de ruime publiciteit en de plicht om de zware schulden
terug te betalen.
'Bij deze zaak staan twee partijen nu nog als lachende derde aan de
kant: de koppelbaas en het Duitse bedrijf dat op een koopje aan
arbeidskrachten kon komen", aldus de officier mr. Boerwinkel.
Hij kondigde daarbij echter aan dat het lachen de koppelbazen
wel zal vergaan als zij zich hebben te verantwoorden en de grote
sommen niet afgedragen premies zullen moeten terugbetalen.
Uitspraak in alle elf zaken donderdag 15 juni.
