Hervormde Kerk hield
bij
na zeven ton over
«fl «ft*
Veel voorkeur voor Tesselaar
Asma's orgel gerestaureerd
nuiuriiiuyj
Meevallertje van half miljoen voor de gemeente
VRIJDAG 2 JUNI 1978
Na een soms wat moeizame
maar zeer degelijke restau
ratie van ruim twee en een
half jaar wordt het uit 1732
daterende Garrels-orgel in
de Grote Kerk te Maasluis,
waarvan Feike Asma de vas
te bespeler is, weer in ge
bruik genomen.
Dat gebeurt op donderdag 8
juni *s avonds om kwart over
8 in een samenkomst voor al
leen genodigden. Twee da
gen later, zaterdag 10 juni,
ook om kwart over 8, geeft de
eigen organist zijn eerste
concert op het gerestaureer
de orgel. Jan J. van der Berg,
die deze maand zijn zilveren
jubileum viert als organist
van de Nieuwe Kerk in Delft,
concerteert er op 24 juni.
Mislukking
Het orgel in Maassluis, dat nu
47 stemmen telt (5 meer dan
de oorspronkelijke disposi
tie), onderging ook om
streeks 1960 een uitgebreide
restauratie, maar die bleek
al vrij spoedig een misluk
king te zijn. Aan de wind-
voorziening, de tongwerken,
de intonatie en de koppelin
gen werden zoveel manke
menten waargenomen, dat
in 1975 opnieuw een drasti
sche ingreep nodig was. Het
orgel had in verband met
restauratiewerkzaamheden
aan de kerk toch gedemon
teerd moeten worden. De
kerkvoogdij besloot toen tot
restauratie omdat zij het
haar plicht acht, dit orgel,
dat tot de beste van Neder
land gerekend wordt, in goe
de staat voor het nageslacht
te bewaren.
Wonderschoon
Het werk heeft langer geduurd
en meer gekost dan kon wor
den voorzien. Het was aller
pagina 21
minst eenvoudig, de ideeën
van alle betrokkenen bij el
kaar te brengen. Niemand
kan precies zeggen hoe een
oud orgel in het begin moet
hebben geklonken. Maar
hierover is iedereen het roe
rend eens: dat het resultaat
er mag zijn. Deskundigen
noemen het zelfs "overrom
pelend".
En Feike Asma - hij ervoer de
orgelloze tijd als een ramp -
zelf: "wonderschoon".
Binnenkort krijgen de hervormde gemeenten in ons land
bij elkaar een half miljoen gulden uit de landelijke kas
terug. De kosten van het landelijke apparaat (synode, or
ganen van bijstand en dergelijke), van de provinciale or
ganisatie en van de regionale (classicale) vergaderingen
zijn vorig jaar, blijkens de rekening, bijna 700.000 bene
den de begroting gebleven. Twee ton daarvan wordt gere
serveerd omdat er over de laatste jaren nog hogere pen
sioenpremies betaald moeten worden.
De kosten van "het apparaat" wor
den voor een belangrijk deel ge
dekt uit bijdragen van de plaat
selijke gemeenten. Die omslag
zal dit jaar lager zijn als gevolg
van het overschot in 1977. Ook
vorig jaar is dat gebeurd toen
bleek dat de landelijke kerk in
1976 geld had overgehouden.
Het algemene werk van de Her
vormde Kerk kost, zo deelt het
jaarverslag van de Generale Fi
nanciële Raad mee, zo'n zes pro
cent van wat er in totaal bij de
kerkvoogden aan "levend geld"
omgaat. Vorig jaar vroegen de al
gemene kassen ruim 9,2 miljoen
gulden. Dat is ruim tien keer zo
veel als tien jaar geleden, maar
vergeleken met de loonkosten
van de overheid en met de prijs
stijgingen zijn de uitgaven van de
kerk toch achtergebleven.
Bezuinigingen
Dat is onder meer een gevolg
bezuinigingen en reorganisaties.
De kosten van de organen van
bijstand (raden en dergelijke) zijn
opvallend verminderd. Het pas
toraat onder varenden en in de
ziekenzorg vraagt ook minder
uitgaven Verder zijn er nogal wat
verschuivingen opgetreden. Zo
verminderden de bijdragen voor
het jeugdwerk doordat de rijks
subsidies omhoog gingen. Dat
maakte middelen vrij voor uit
breiding van de raad voor de ca
techese.
Vergeleken met tien jaar geleden
zijn de kosten voor interkerkelijk
werk bijna verdubbeld: van 1,9
tot 3,5 procent. In werkelijkheid
zijn de interkerkelijke activitei
ten veel sterker gegroeid, maar
tussen de kerken is afgesproken
dat gemeenschappelijke arbeid
zoveel mogelijk wordt opgevan
gen door de inzet van mankracht
die al bij de kerken aanwezig is.
De kosten daarvan worden niet
doorberekend.
Reorganisatie bij de financiële af
delingen van de kerk en bij het
toezicht leverde ook besparingen
op. In het eindresultaat spelen
verder vacatures mee die niet ter
stond vervuld konden worden,
en ziektegevallen waaivoor men
ziekengeld terugkreeg.
Het verslag van de financiële raad
geeft nog een belangwekkend cij
fer over het ledenbestand: sinds
1967 is het getal belijdende leden
(lidmaten) met 12 procent ge
daald ofwel van ruim 1 miljoen
tot 914.000 in 1977. Algemeen
wordt verondersteld, dat dit een
gevolg is van vergrijzing, doordat
doopleden van 18 jaar en ouder
steeds minder bereid zouden zijn
belijdenis van het geloof af te leg
gen. Volgens de financiële raad is
dat helemaal niet zeker. Een on
derzoek naar de samenstelling
van het ledenbestand is nodig om
achter de werkelijke oorzaken te
komen.
Oegstgeest
De plannen voor een concentratie
van de Haagse landelijke bu
reaus van de kerk worden op het
ogenblik uitgewerkt. Men heeft
voor deze concentratie het oog
laten vallen op het terrein van
de Zendingshogeschool in
Oegstgeest, dat nog over vol
doende ruimte zou beschikken.
Aan die plaats voor de Haagse
bureaus blijken geen hogere
huisvestingskosten verbonden
te zijn. De financiële raad voert
nog overleg met het bestuur
(moderamen) van de synode
over de verdere gevolgen van
zo'n verplaatsing.
Bede-comité
naar
de premier
KATWIJK AAN ZEE - Het Kat-
wijkse comité "Bede Troonrede"
heeft in een brief minister-presi
dent Van Agt om een onderhoud
gevraagd. Gezien het karakter
van het verzoek is het, zo liet het
comité ons weten, geenszins de
bedoeling, bij de aanbieding van
het handtekeningenpakket op
demonstratieve wijze aan het
werk te gaan.
Zaterdag 27 mei was de stand
187.000. Omdat er nog wel wat
onderweg is, lijkt het niet onmo
gelijk. dat de Katwijkse actie de
200.000 handtekeningen haalt.
Aan giften, ter dekking van de
kosten, werd 1420 ontvangen
Gereformeerde Kerken. De ge
reformeerde Kerken in ons land
telden, blijkens het pas versche
nen Jaarboek, per 1 januari van
dit jaar 1110 pridikanten, 16 meer
dan op het overeenkomstige tijd
stip in 1977. Het aantal plaatselij
ke kerken bleef 831. Er waren 274
predikantsvacatures (tegen 258).
De predikanten met emeritaat
liepen in aantal met 3 terug: 369
Het aantal leden bedroeg per 1 ja
nuari jl. 874.940. Een afneming
slechts van 465. De afvoering van
leden wordt steeds meer. In 1976
waren dat er zo'n kleine 7000
ruim 1000 meer dan in 1975. Maar
er komen er van allerlei kant ook
bij: 3477 in 1976. Ruim 2300 leden
onttrokken zich in 1976 aan deze
kerken zonder zich bij een andere
kerk aan te sluiten. Zij werden
dus buitenkerkelijk. Van de af-
gevoerden gingen 227 naar ver
schillende Pinkstertroepen.
Vrijgemaakten. De vrijgemaakte
Gereformeerde Kerken zijn vorig
jaar met 1,8 procent gegroeid tot
95.450 zielen. Tien jaar geleden
telden deze kerken nog 108.000
leden, maar het ontstaan (door
binnenkerkelijke conflicten) van
de Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt Buiten Verband bete
kende een groot ledenverlies. Dat
wordt nu geleidelijk ingelopen.
De groei zit voornamelijk in het
aantal belijdende leden. Dat
steeg met meer dan 2 procent. De
groei van het aantal doopleden is
echter half zo groot als die van het
totale aantal vrijgemaakten. De
vrijgemaakten hadden langer
dan anderen grote gezinnen,
waarvan de kinderen tegen hun
20ste belijdenis doen. Tegen
woordig naderen zij het gemid
delde kindertal.
MARXISME
Synode. De hervormde synode
komt van 12 tot 14 juni in Drie
bergen bijeen. De raad voor kerk
en theologie heeft een rapport
gemaakt over het marxisme. Dat
zal na de bespreking in de synode
aan de Raad van Kerken in Ne
derland vyorden voorgelegd. De
bedoeling is, een dialoog op gang
te brengen tussen de christenen
en marxisten hier te lande.
Een hele middag en avond zal de
synode praten over de beleidsno
ta en het jaarverslag van de
IKON, de interkerkelijke om
roep. Ook komt de oecumene
weer ter sprake. Verder staat op
de agenda een herdenking van de
synode van Dordrecht vier eeu
wen geleden. Van 2 tot 18 juni
1578 werd in die stad de eerste
nationale synode van de Neder
landse Hervormde en Waalse
Kerk gehouden die voor de Bel
gische en Nederlandse kerkge
schiedenis van grote betekenis is
geweest. Dr. j. P. van Dooren, ar
chivaris van de kerk, zal er aan
het eind van de maandagmorgen
(12 juni) een causerie over hou
den. De synodezittingen zijn in
het centrum Hydepark.
Dubbel. In een brief aan de her
vormde en gereformeerde kerke
raden in Velp vragen zestien jon
ge kerkleden om inschrijving als
lid van beide kerken. Zij verkla
ren zich tegelijk bereid om zich in
te zetten voor het gereformeerd-
hervormde projekt ,JSamen op
iveg"
De jongeren die het afgelopen jaar
een gemeenschappelijke gerefor
meerd-hervormde belijdeniscate
chisatie hebben gevolgd, verkla
ren in hun brief, geen wezelijke
verschillen tussen beide kerken te
hebben ontdekt. Dan is het ook lo
gisch, lid van beide kerken te
worden, zolang deze nog afzon
derlijk bestaan.
PROTEST
Orlov. In een verklaring aan de
ambassadeur van de Sovjet-Unie
in ons land protesteert de rooms-
katholieke vredesbeweging Pax
Christi tegen het verloop van de
zaak Joeri Orlov. Deze dissident
(andersdenkende) werd onlangs
veroordeeld tot zeven jaar gevan
genisstraf en vijfjaar verbanning
Hij behoort tot een groep in Rus
land die zich beijvert voor nale
ving van de Heisinki-akkoorden.
Pax Christi zegt, dat "de eerste te
kenen van een beginnende ont
spanning" door deze zaak ernstig
worden geschaad. Ze vraagt om
herziening van het vonnis.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Windesheim
kandidaat P. J. de Jong te Laar
(Duitsland, Evangelisch Refor-
mierte Kirche), te Rotterdam-Ys-
selmonde T. Zevenbergen
Steenwijkerwold, te Grouw R.
Kuylenburg streekgemeente
'Maas en Waal" (Bergharen-Ba-
tenburg); bedankt voor Hoofd
dorp J. Pronk Marken.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Drachten J.M.R. Diermanse
Franeker; aangenomen naar Oos
terhout kandidaat P.H. Obenhol-
zer Haarlem. Gereformeerde
kerken Vrijgemaakt Buiten
Verband: bedankt voor Gronin
gen H. de Jong Amsterdam. Chr.
Geref. Kerken: bedankt voor IJ-
muiden en Gorinchem B. de
Graaf Utrecht (nu beroepen te
Maassluis.
Pax Christi
Orlov
- vonnis herzien
dissident Joeri
OOK „STEM EENS OP EEN VROUW" SLAAT IN LEIDEN AARDIG AAN
LEIDEN - De Leidse PvdA-wethou-
der van sport, onderwijs, samen
levingsopbouw en recreatie, Tes
selaar heeft bij de gemeente
raadsverkiezingen van afgelo
pen woensdag 1261 voorkeur
stemmen gehad. Tesselaar, die
negende op de PvdA-lijst stond,
bleef daarmee, op lijsttrekker
Van Dam na, alle overige PvdA-
kandidaten ruim voor. Geen en
kele kandidaat van welke partij
dan ook, haalde een aantal voor
keurstemmen dat bij dit cijfer in
de buurt lag.
Pvd A-wethouder Verboom volks
huisvesting en milieu) scoorde
532 voorkeurstemmen meer dan
nummer twee op de lijst, raadslid
Duivesteijn, die er 445 verzamel
de. De eerste vrouw op de PvdA-
lijst, mevrouw Koning, haalde
503 voorkeurstemmen. Wethouder
Waal (ruimtelijke ordening en
verkeer) (Ruimtelijke Ordening
en Verkeer) bracht het tot 152
voorkeurstemmen. Van Aken, de
wethouder van economische za
ken die door zijn partij op de ze
ventiende plaats was gezet (en
daardoor niet in de raad terug
keert) kwam op 136 voorkeur
stemmen, waarmee hij diverse
hoger genoteerde kandidaten
voorbleef
De CDA-kiezers hebben kennelijk
geen onderscheid gemaakt tussen'
KVP-, ARP- of CHU-kandidaten.
Het leeuwedeel van de stemmen
ging naar lijsttrekker Driessen
van de KVP, de meeste voorkeur
stemmen gingen ook naar een
KVP'er: Van Zijp, vierde op de
lijst, verzamelde er 389. Vink, als
eerste CHU'er tweede op de lijst
kwam tot 181 (minder dan de
tweede CHU'er, Bleijie: 279). Me
vrouw Kramp als nummer drie
op de CDA-lijst de hoogst geno
teerde ARP'er scoorde 325 stem
men Voor een andere vrouw, me
vrouw Van Akkeren, was ook een
aardig aantal weggelegd: 333
stemmen, terwijl de eerste niet
aan een partij gebonden CDA'er,
Walenkamp, het tot 117 bracht.
Een hoge score ook voor de n iet
gekozen nummer 16 van de lijst:
middenstander Van der Zon, die
132 stemmen kreeg.
"Stem eens op een vrouw" is ook bij
de WD aardig aangeslagen. Na
lijsttrekker Kuijers kreeg num
mer vier van deze lijst, mevrouw
Fase-Dubbelboer, de meeste VVD-
stemmen: 565 (na de 1261 van
Tesselaar de meeste voorkeur
stemmen die op een kandidaat
zijn uitgebracht). Bij de VVD
verder een redelijke score voor het
zittende raadslid Zonnevylle: 364
en voor de niet-gekozen nummer
tien: Korthals Altes,die he t tot 350
stemmen bracht. De hekkesluiter
van de lijst, (op eigen verzoek)
kolonel b.d. Wessels kreeg 121
voorkeurstemmen
Ook bij D'66 kreeg een vrouw de
meeste voorkeurstemmen: me
vrouw Jansen-De Jong, die als
vijfde op de lijst overigens niet
gekozen is. Zij verwierf 444 voor
keurstemmen, meer dan nummer
twee, wethouder Oosterman, die
het tot 234 bracht. Op de lijst van
SGPIGPVIRPF (met GPV'er Van
der Meij als lijsttrekker) scoorde
nummer twee, als eerste SGP'er
goed.
Het oud-raadslid Houtman kwam
op 136 stemmen. Nummer vier op
deze lijst, het eerste lid van de
RPF, Boelemakreeg 36 stemmen.
Bij de CPN, SP en 1KB haalden
de eerste vrouwelijke kandidaten
weliswaar niet veel, maar op die
lijsten wel de meeste voorkeur
stemmen. Dat geldt zelfs ook voor
de PSP, en dat was al de enige
partij met een vrouw als een lijst
trekker. Bij de PPR haalde het
scheidende raadslid Van Oosten
133 stemmen.
In totaal zijn er in Leiden 52.377
kiezers (van de 76.371) komen
stemmen: een opkomstpercentage
van 68.5. Er werden 52.137 geldi
ge stemmen uitgebracht,als volgt
te verdelen: PvdA 18.409, CDA
13.571WD 8979, PPR 1531CPN
1414,PSP 2819,D'66 3971,SP 512,
1KB 46 en SGPIGPVIRPF 885. De
definitieve telling van de stem
men heeft geen wijzigingen meer
gebracht in de zetelverdeling van
Banden kapot
gesneden
LEIDEN - Op de Plantage in Lei
den heeft de Leidse politie gis
termiddag rond half vijf een 26-
jarige automobilist aangehou
den, die kort daarvoor op het Sta
tionsplein enkele banden van een
geparkeerd staande auto had ka-
potgesneden.
De man, die tamelijk dronken was,
kon nog juist worden gesigna
leerd door de eigenaar van de au
to, een 25-jarige Leidenaar. De ei
genaar lichtte vervolgens de poli
tie in, die de man kon aanhouden
op de Plantage. De auto waarin
de vernielzuchtige .automobilist
reed bleek in een dergelijke staat
te verkeren, dat deze maar met
een door de politie uit het verkeer
is genomen-
Geding tegen
huurders van
fabriekscomplex
nog niet zeker
LEIDEN - Het is nog helemaal niet
zeker of een rechtsgeding wordt
gevoerd tegen de huurders van
ruimten in het tot sloop gedoem
de Van Wijk/Zaalbergcomplex
aan de Vestestraat.
In onze krant van dinsdag jl. meld
den "we dat de gemeente naar de
rechter zal stappen om de huur
ders uit het voormalige fabrieks
gebouw te krijgen. Dat is niet
juist. De commissie algemene en
bestuurlijke aangelegenheden,
die een belangrijke stem in het
kapittel heeft, is namelijk niet
akkoord gegaan met de gemeen
telijke plannen. De meerderheid
vond dat men onvoldoende in
formatie had gekregen over de
noodzaak van een rechtsgeding.
Op aandringen van Driessen
(CDA), Vink (CDA) en v. d. Horst
(PvdA) - de commissieleden
Wessels (WD) en Bordewijk
(PvdA) hadden geen moeite met
het B en W-voorstel - werd beslo
ten dat de procedure uitgesteld
wordt totdat meer informatie is
verkregen. Een voorstel van bur
gemeester Vis, de voorzitter van
de commissie, om de discussie in
de raad voort te zetten en daar de
vragen te beantwoorden, werd
verworpen.
