„Ik krijg vaak bibbers"
Beelden
uit het
verleden
ZATERDAG 27 MEI 1978
EXTRA
PAGINA 21
Tekst:
Jan Westerlaken
Foto's:
Will Dijkman
MMgM WÊ i i
LEIMUIDEN - Dertig secon
den vóór de uitzending begint
krijgt ze vaak de bibbers.
"Weet je", lacht Joan Haan
appel, "dan denk ik bij me
zelf, stel je voor dat ik nu eens
een "black out" zou krij
gen Ik moet er gewoon
niet aan denken. Nou ja, die
gedachte is gauw weg als het
rode lampje aanfloept. Dan
moetje aan de bak, je bent in
beeld. Heb je geen tijd meer
om over zulke dingen na te
denken"
Thuis bij Joan, die tegenwoor
dig mevrouw De Graaf heet,
is er die middag geen gele
genheid om te praten. Haar
huis aan de Drechtlaan wordt,
dus gemeden. Ergens aan de
rand van het dorpje Leimui-
den, irneen clubhuis van een
watersportvereniging, heeft
Joan haar eerste glaasje toma
tensap al naar binnen ge
werkt. Sigarettenrook krin
gelt uit haar neus als zij ons
begroet. Spontaan.
Vertelt gelijk maar dat ze be
wust in Leimuiden, rondom
het water, is gaan wonen. Ze
is er gek op, laat ze weten. Op
het water komt Joan tot rust.
Vissen kan ze niet, zoals ze
zegt, maar varen als de beste
Politiek
Praten met Joan betekent ge
woon datje niet heen kunt om
de schaatserij. Terugblikken
en vooruitkijken. Maar sinds
kort is er wat anders bijge
komen: politiek. Joan staat
voor de gemeenteraadsver
kiezingen, eind mei, als vier
de geklasseerd op de lijst van
de plaatselijke VVD. Net geen
verkiesbare plaats.
Joan, opgegroeid in een liberaal
"nest", is al jaren lid van de
WD. Zegt erover. "Ach, ik
ben zeker nu nog niet van
plan om in de politiek te gaan.
Ik steun gewoon m'n partij.
Je moet het echt niet zien als
een stunt voor mezelf'
Haar standpunt: je bent lid van
een partij, dan moet je die ook
steunen. "En ik neb me heus
nog niet afgevraagd of ik me,
net als Erica Terpstra, in de
loop van de tijd als politicus
zal opwerpen. Nu ben ik er
zeker niet rijp voor. Maar
ik wil er wél ingroeien".
Verder kijken dan de gemeen
teraad van Leimuiden doet ze
nu in ieder geval (nog) niet.
Wanneer ze in die raad zou
komen, ziet ze wel verder,
zegt ze. "Maar nu", vertelt ze,
"zeg ik niet dat ik over vijf jaar
in de Tweede Kamer wil zit
ten. Buiten de gemeente heb
ik vooralsnog geen politieke
aspiraties".
Joan is zich er ten volle van be
wust dat ze heel wat zal moe
ten studeren om de dorps-
problematiek onder de knie
te krijgen. Van de winter is
daar niet zo bar veel van ge
komen, omdat ze meer in het
buitenland is geweest dan in
Nederland.
Schaatserij
Ja, en dan de schaatserij. Die
heeft nog altijd een belangrij
ke plaats in haar leven. Ze
traint een paar meisjes en be
geleidt de Nederlands kam
pioene kunstrijden Astrid
Jansen in de Wal. "Dit", stelt
Joan met grote zekerheid,
"blijf ik zeker doen tot de
Olympische Spelen van 1980.
'Ik kan nu niet tegen dat
meisje zeggen, je bent kam
pioen, bekijk het maar. Van
de zomer ga ik naar Canada,
daar woont ze, in september is
ze hier. Kijk, dat vind ik bij
zonder positief. Wat een Dia
ne de Leeuw doet, kan ge
woon niet. Ze komt, schaatst
en gaat weer weg. Verder laat
die zich hier nooit meer zien.
Dat is niet de juiste mentali
teit"
Joan "ontdekte" Astrid op de
Nederlandse kampioen
schappen. Haar ouders vroe
gen toen of zij haar niet wilde
trainen. De oud-kunstrijdster
zag daar wel wat in en hapte
toe.
'Als we haar bij de Olympische
Spelen bij de eerste tien kun
nen krijgen ben ik dik tevre
den. Kijk, het is een leuke
meid. Daarom ga ik van de
zomer naar Canada. Anders
deed ik het niet. Bovendien
zijn de mogelijkheden daar
veel beter dan hier. Geld er
aan verdienen doe ik niet. Het'
kost alleen maar poen. Maar
ja, het is een leuke hob
by
Joan gaat niet alleen naar Ca
nada. De elfjarige Marie-
Louise van der Kruk reist met
haar mee. Een talentje in de
dop, van wie Joan in de toe
komst heel wat verwacht.
"Straf'
Dat "kleintje" bezorgt haar
soms heel wat hoofdbrekens.
Een eigenzinnig ding, noemt
Joan haar. "Maar ik krijg haar
wel klein. Als ze een sprong
niet doet, die ik wil, straf ik
haar. Dan betaalt ze mij een
dubbeltje. De eerste week
"verdiende" ik zo al zestig
cent. Ze had alleen een gul
den. Die heb ik helemaal ge
nomen. Ik heb gezegd, nou
dan heb ik vast vier dubbel
tjes in voorschot
Die "piek' heeft Joan nog altijd
in de zak van haar jack. Van
tijd tot tijd laat ze hem zien.
"En het helpt goed, weet je.
Ze heeft nu al drie maanden
geen andere sprong gedaan
dan ik heb voorgedaan".
Dus ze staat zelf ook nog wel op
de schaats? "Ach, alleen als ik
train. Springen? Nee, nee,
nee! Ik maak alleen maar de
beweging hoe het moet.
Schouder hier, benen zo hou
den en dan hupsakeeZe
staat op om te laten zien hoe
dat in zijn werk gaat. Een
sierlijke beweging, arm om
hoog en dan gaat ze weer zit
ten. "Als ze het niet doen",
laat ze dreigend horen. Maar
gaat niet verder. Het gebaar is
voldoende.
Vrijbuiter
Vindt haar man het allemaal
wel goed als zij zoveel van
huis is?
'Hij is een echte vrijbuiter, weet
je. Vierendertig jaar was 'ie,
toen 'ie mij leerde kennen.
Het klikt bijzonder goed. Hij
heeft het erg druk en hoeft 's
avonds niet ïonodig met mij
aan tafel te zitten. Nee, dat
gaat prima zo"
Nico Scheepmaker heeft eens
geschreven dat zij de toekom
stige directeur van de Avro is.
Want Siebe van der Zee (de
huidige directeur) is zijn tele
visie-loopbaan ook als com
mentator bij het kunstrijden
begonnen
Joan lacht erom. ,,'t Is leuk. Bij
de uitreiking van z'n boek,
daar was ik voor uitgenodigd,
schreef hij er voor mij een op
dracht in: Voor Joan, toe
komstig directrice van de
Avro
Van tijd tot tijd heeft Joan nog
wel eens contact met Sjoukje
Dijkstra Joan: "We bellen el
kaar geregeld. En met ver
jaardagen sturen we altijd een
bloemetje. Sjouk heeft een
kind. Zij is gelukkig zo en wil
niet anders. Als ik in Hilver
sum ben stap ik wel eens bij
haar binnen. Dit leventje
heeft Sjouk altyd gewild"
Glittertype
Vier jaar geleden zei Joan de
schaatserij, actieve, vaarwel.
Stemmen gingen direct op
dat ze niet zonder dat we
reldje zou kunnen en binnen
een half jaar weer op de ijspis-
te zou verschijnen. Heeft ze
dat ooit wel eens overwogen?
Joan is resoluut in haar ant
woord. "Inderdaad, de men
sen zeiden van me dat ik een
glittertype was en wel weer
gauw terug zou komen. Ik
heb, na mijn afscheid, nooit
één moment overwogen dit te
doen. En in die vier jaar dat ik
niet meer schaats heb ik geen
ogenblik spijt daarvan gehad.
Ik had er de balen van. Als je
eens achter die gordijnen kon
kijken Zeker, ik kon heus
nog wel meekomen. Maar ik
kon het niet over m'n hart
verkrijgen om voor het geld
door te gaan. Kijk, dan gaan
de mensen op een gegeven
moment zeggen, daar heb je
haar weer. Hoe oud is ze
Ze is wel eens voor Sjoukje
Dijkstra ingevallen. Dat zou
maar drie weken duren. Het
werd zes jaar
'"Ija, Holiday on Ice zat toen
helemaal zonder solisten. Een
man had m'n moeder gebeld
en gevraagd of ik het drie we
ken zou willen waarnemen"
Joan zucht, nipt aan een glas
tomatensap en steekt een si
garet op. Een onwillige aan
steker wil geen vlam vatten.
Joan ween "Sjouk had toen
een vermoeide knie. Nou, ik
mee naar Joegoslavië. Ik zag
dat wel zitten. Maanden had
ik niet geschaatst. Dat gaf
niks zeiden ze. Eén dag repe
teren en de volgende avond
aan de bak. M'n spieren, ver
schrikkelijk", kreunt ze.
'Ik kon nauwelijks rijden en
het zat stampvol. Het enige
wat ik dacht was, ik moet hier
zo gauw mogelijk weg. Dat
kan met goed gaan. Toen ging
het licht aan en moest ik wel.
Later vroegen ze of ik wilde
blijven. Dat heb ik gedaan"
Fantastisch
Joan had een mooie tijd in Ho
liday on Ice. En toch, als ze de
begeleiding van de schaats
sterren van toen vergelijkt
met die van nu, ging het er
jaren geleden amateuristisch
aan toe. "Nu kun je werken
met een video, fantastisch is
dat. Daar kun je niet tegenaan
praten. Je kunt laten zien wat
ze fout doen. Dan kunnen ze
bij wijze van spreken drie
maanden vooruit."
Kritisch is Joan over haar ama
teurperiode. "Ik ben toen niet
goed begeleid. Het begelei
den van de kinderen moet
goed gebeuren. Tegen de één
kun je uitvaren, een ander
moet je heel voorzichtig be
naderen."
Het televisiewerk bij Studio
Sport doet Joan met veel ple
zier. "Het is zo lekker span
nend, daar houd ik van. Ik
ben bezig om nog wat meer op
de tv te gaan doen. Sport?
Nee, dat is het niet, maar ik
blijf dit er wel bij doen. Het is
wat anders, ik kan alleen niet
zeggen wat. Want er moet nog
zo veel worden geregeld
De dorpsbewoners zijn er in
middels wel aan gewend als
ze Joan bij de kruidenier te
genkomen. Alleen de jeugd
komt wel eens belletje trek
ken. "Zo in de sfeer van
Haanappeltje pesten, weet je
wel
Joan Haanappel begon zo'n
vier jaar geleden in Den Haag
aan een serie afscheidsvoorstel-
lingen. Eén van haar voorgang
sters als ster in de "Holiday on
Ice" show, Sjoukje Dijkstra,
bracht haar bij die gelegenheid
een bloemetje.
