Ontreddering na vlucht uit Zaire
Mantano.
252.40
VIER DODEN BIJ
AANSLAG OP ORLY
Conferentie over
zeerecht eindigt
zonder resultaat
Narita officieel
geopend
GEËVACUEERDEN UIT KOLWEZI IN BRUSSEL
Succes
voor
Sadat
Want twee veertig is genoeg
voor kwaliteit.
Als je liever met smaak rookt.
MAANDAG 22 MEI 1978
BUITENLAND
PAGINA 7
Gemaskerde demonstranten lopen weg, nadat zij een politievoertuig met benzinebommen hadden bestookt
tijdens de opening van het nieuwe vliegveld bij Tokio.
Onder bewaking van 14.000
TOKIO (Reuter) - Tokio's
nieuwe internationale
luchthaven bij Narita is za
terdagmorgen, twaalf jaar
te laat, geopend met een
korte, zwaarbewaakte
plechtigheid, die slechts
door één minister werd
bijgewoond.
Duizenden manschappen oproer
politie waren rond het vliegveld
verzameld uit vrees dat op de val
reep nog radicale demonstranten
een actie zouden ondernemen om
de opening alsnog te voorkomen.
Duizenden demonstranten verza
melden zich in de omgeving van
het vliegveld om in de loop van de
dag een protestbijeenkomst te
houden.
De luchthaven van Narita heeft 2.6
miljard dollar gekost en was ja
renlang het mikpunt van felle
strijd door linkse Japanse groe
pen. Vijf mensen verloren het le
ven en 8000 raakten gewond in
zware gevechten tussen zwaar
bewapende oproerpolitie en even
zwaar bewapende radicale Ja
panners.
Enkele uren voor de officiële ope
ning werd het Japanse luchtver
keer in ernstige moeilijkeheden
gebracht door een van de ge
welddadigste protestorganisa
ties, de witgehelmde Tsjoekakoe
(centrale kern). De radicalen eis
ten de verantwoordelijkheid op
voor het doorsnijden van een on
dergrondse verbindingskabel die
Tokio's luchthaven Haneda ver
bindt met het centrum voor
luchtverkeercontróle. Alle bin
nenlandse vluchten moesten
worden afgelast en de internatio-
man oproerpolitie
nale vluchten werden met behulp
van noodapparatuur binnen- en
buitengeloodst.
Demonstranten vielen later bij het
juist geopende vliegveld met
benzinebommen de oproerpoli
tie aan. Volgens de politie wier
pen 40 gehelmde extremisten
ongeveer 75 molotov-cocktails
naar de politie bij een ingang van
de zwaar bewaakte luchthaven.
Het kwam tot een korte vechtpar
tij waarbij de politie vier demon
stranten arresteerde. Na de offi
ciële opening landden gisteren de
eerste vliegtuigen op Narita.
Als eerste landde een vrachtvlieg
tuig van de Japanse maatschap
pij JAL uit San Francisco. Te
genstanders hadden nog getracht
een landing tegen te gaan door
het oplaten van grote ballons en
vliegers in het verlengde van de
landingsbaan, maar de vlieger
zette zijn vliegtuig zonder moei
lijkheden aan de grond.
Later volgden nog enkele
vrachtvliegtuigen waarna als eer
ste passagiersvliegtuig een toe
stel van de JAL met 82 passagiers
uit Frankfort op Narita landde.
Inmiddels hadden zich nog onge
veer 2500 tegenstanders ver
schanst in zelfgebouwde forten
en hutten rond de luchthaven.
Gedurende de nacht haalden ex
tremisten een grote elektrici-
teitsmast neer waardoor een deel
van de bevolking van Narita zon
der stroom kwam te zitten.
De grote politiemacht van 14.000
man, die zaterdag op de been was
om ernstige moeilijkheden tegen
te gaan, was gisteren tot de helft
teruggebracht. Nog 7.000 man
zorgden voor de beveiliging van
het vliegveld en de nabij gelegen
radar-en verbindingsinstallaties.
BRUSSEL (SP/DPA) - "Er kwam een Vlaams jongetje bij het ziekenhuis
aanlopen. Noerremans heette die. Vuil, hongerig en overstuur. Hij ver
telde huilend dat hij 's nachts niet kon slapen omdat zijn broertje
onthoofd op bed lag. Vader was zondag al gestorven. Ze hadden zijn arm
afgeschoten. Vader had hem nog snoepjes gegeven en gezegd dat hij
eigenlijk niet hoefde doodgaan. Maar er was geen dokter".
Louis van der Meer die ons dat vertelt, komt oorspronkelijk uit Delft. Hij
was de eerste Nederlander die wij gistermiddag op de luchthaven Zaven-
them bij Brussel tussen de uit Kolwezi komende vluchtelingen aantrof
fen. Electrotechnicus. Getrouwd met de Parisienne Jacqueline. Zoontje
Johnny is zeven jaar. Van der Meer zat bijna tien jaar in Zaïre
Hij gaat niet terug. "De opstande
lingen hebben bereikt wat ze wil
den. Door de mijnen te vernielen
raak je de economische slagader
van Zaïre, zodat de economie nu
totaal in elkaar stort". Van der
Meer vertelt intussen hoe de
zwarte opstandelingen het jon
getje behandelden. Toen ze
hoorden dat er bij hem thuis en
kele lijken lagen stuurden ze het
'ventje terug om de horloges en de
portefeuilles van die mensen op
te halen.
Van der Meer en alle anderen die
wij spraken hebben totaal mets
gemerkt van Cubaanse hulp bij
de inval. Toch houdt het Zaïrese
staatspersbureau vol dat daarvan
wel degelijk sprake is geweest.
Hy vertelt van twee huizen
waarin de lijken van meer dan 40
blanken opgestapeld liggen. "Die
mensen zijn vorige week zondag
al geëxecuteerd. De opstandelin
gen noemen zich marxistische
Katangezen. Zij spreken elkaar
aan met kameraad. Sommigen
bleken overigens niet te kunnen
lezen".
Van der Meer "Vorige week zater
dag rond zes uur hoorde ik schie
ten. Vanaf dat moment konden
wij ons een week lang niet meer
veilig op straat vertonen. Maan
dag kwamen er soldaten aan de
deur. Wij moesten met onze ar
men omhoog staan. Ze wilden
eten èn bier. Toen ze volgegeten
waren vertrokken ze en omdat
Johnny slechter werd vluchtten
wij naar het ziekenhuis. Daar
kwamen ze mij later weer opha
len. Ik moest naar mijn woning
waar ze alles uitsleepten, tot zelfs
de vuile was toe"
Muiterij
Op dat moment, aldus Van der
Meer, was ook de Zaïrese bevol
king massaal aan het muiten ge
slagen. "Winkels werden open
gebroken en iedereen vocht voor
wat hij kon bemachtigen. De
electriciteitsinstallaties en de wa
terleiding werden onklaar ge
maakt. Intussen werd er dag en
nacht gevuurd. De grote mijnen
waar iedereen in Kolwezi werkt
en waar de economie van het hele
land zo'n beetje op drijft, zijn
voor vele maanden onklaar ge
maakt".
De Vlaming Maurice Bruyland zit
al 33 jaar in Belgisch Kongo en
ADVERTENTIE
V.V.D.
afdeling Rijnsburg
organiseert grote
verkiezingsavond
op maandag 22 mei om 20.15
In de tuinbouwschool te Sandt-
laan 96 te Rijnsburg.
Gastspreker:
Haya van Someren
Gratis toegang
ledereen is welkom.
ontpopt zich als een ouderwets
koloniaal. "Die communisten
hebben precies bereikt wat ze
wilden. Alles is kapot en veel
blanken zullen niet terug durven.
Ik ga mijn limonade- en dranken-
fabriek zo gauw mogelijk weer
openen. Ik hen vandaag 66 ge
worden, maar laat me door die
zwarten geen schrik aanjagen.
Driekwart van de mensen waar
mee ik zojuist uit Zaïre kwam wil
niet terug, zeggen ze. Dat willen
die rooien precies. Nu de econo
mie in elkaar zakt kan president
Moboetoe zich niet lang meer
handhaven. Jullie in Europa
kunnen je gewoon niet voorstel
len hoe die zwarten tegen de
blanke bevolking tekeer zijn ge
gaan. Ze zaten allemaal onder de
drugs, de hennep en dan moor
den ze er altijd op los"
Ook op de zwarten dus?
"O ja, maar zwarte lijken tellen wij
nooit. Dat zijn geen mensen, er
ger nog dan dieren. Vooral als ze
onder de hennep zitten. Er moe
ten honderden zwarten gedood
zijn. Hoeveel zullen we nooit we
ten. Zwarte doden worden niet
eens geteld". Bruyland is eige
naar van een drankenfabriek
waarvan de manager onder zijn
ogen door de opstandelingen
werd vermoord.
'Hij had de soldaten voesel gege
ven. Daarna dwongen ze hem
naar de schuur te gaan waar de
arbeiders 's nachts slapen. Toen
hij er bijna was schoten ze hem
neer. Dat was 's middags om drie
uur. 's Nachts stierf mijn mana
ger en 's morgens heb ik hem in
de tuin begraven. Ik ben zaterdag
door de Fransen bevrijd. Onder
weg naar het vliegveld zag ik zo'n
25 blanke lijken liggen. Ook van
vrouwen ja"
De verhalen die de teruggekeerde
vluchtelingen vertellen ver
schillen onderling nogal. Zo zegt
iemand dat er nooit om Kolwezi
is gevochten. "Op die bewuste za
terdag zat de stad ineens vol met
Katangezen die elkaar met kame
raad aanspraken". Hij beweert
verder dat het vooral de soldaten
van premier Moboetoe zijn ge
weest die er op los moordden. Ze
zouden dit hebben gedaan om de
opstandelingen daar later de
schuld van te kunnen geven. Aan
de andere kant schijnen ook sol
daten van Moboetoe naar de op
standelingen te zijn overgelopen.
Zelf beweerden de Katangezen
dat ze met drie- tot vierduizend
'man waren. Zodra zij hoorden dat
de Franse para's in aantocht wa
ren begonnen ze zich terug te
trekken.
Pers monddood
De Belgische regering is er de hele
week in geslaagd om elke krant of
iedere journalist die naar de
voormalige kolonie wilde reizen
tegen te houden. Zaterdag glip
ten er twee journalisten mee in
een toestel dat van Brussel naar
Kinsjasa vloog, maar gisteren
stonden ze alweer sip op Zaven-
them te kijken. Persoonlijk in
grijpen van de Socialistische mi
nister van Buitenlandse Zaken
Simonet had een streep door hun
plannen gehaald.
JERUZALEM (AFP) - Vijf gezin
nen van de Israëlische religieuze EG-Steun
beweging Goesj Emoeniem heb
ben zich gisteren gevestigd in
Tapoea in het noorden van de
westelijke Jordaanoever, zo is
door gezaghebbende bron in Je
ruzalem meegedeeld.
door weg te blijven en een ver
trouwelijke samenkomst van de.
EG-ministers van Buitenlandse
Zaken op het Deense eiland Fue-
nen, dit weekeinde.
De Franse minister van Buiten
landse Zaken Louis de Guirin-
gaud kreeg op die bijeenkomst de
instemming van de aanwezige
EG-partners met het snelle op
treden van de Franse parachutis
ten van het vreemdelingenle
gioen, nadat de Franse minister
anderhalf uur lang over de opera
tie had verteld.
België, aldus de Franse minister,
heeft met de inzet van troepen
gedraald, omdat het niet wilde
worden beschuldigd van inmen
ging in een burgeroorlog. Maar
naar Franse overtuiging moest de
interventie snel geschieden om
nog enig effect te kunnen heb
ben.
CAIRO (UPI) - De grote meer
derheid van de bijna tien
miljoen kiesgerechtigden in
Egypte heeft gisteren bij een
referendum instemming be
tuigd met de maatregelen die
president Sadat van' Egypte
wil nemen om zijn tegenstan
ders van links en rechts in te
tomen.
Uit de eerste onvolledige tellin
gen bleek dat ruim 90 procent
.ja" had geantwoord.
Al te kritische journalisten zul
len onder de maatregelen van
de Egyptische president ook
op straffe beperkingen kun
nen rekenen. Doel is politici
en pers „de weg naar de de
mocratie" te doen volgen.
De maatregelen houden onder
meer in dat niemand een
openbaar ambt mag bekleden
of journalistiek werk mag
verrichten wanneer zijn
ideologie in strijd is met de
religieuze bepalingen. Even
min mogen zij dat die nog tij
dens de monarchie voor 1952
maar ook tot 1971 „tot corrup
tie van het politieke leven
hebben bijgedragen" en
daarvoor zijn veroordeeld.
Ook degenen die wegens een
ander vergrijp tegen ,de een
heid van het vaderland' voor
de rechter zijn verschenen
mogen niet meer in de poli
tiek werken.
Louis van der Meer uit Delft met zijn zoontje: gruwelen in Zaïre.
PARIJS (AFP/Reuter) - Een com
mando terroristen heeft zater
dagmiddag op de Franse lucht
haven Orly, bij Parijs, een vuur
gevecht geleverd met Franse po
litiemannen en Israëlische vei
ligheidsfunctionarissen. Tijdens
de schietpartij, die bijna een hall
uur duurde, werden de drie over
vallers gedood. Een Franse poli
tieman werd dodelijk getroffen
Verder liepen drie agenten er
drie passagiers, allen Fransen,
verwondingen op. Zij verkerer
niet in levensgevaar.
Een groep die zich "zonen var,
zuid-Libanon" noemt heeft gis
teren de verantwoordelijkheid
voor de overval opgeëist. In een
verklaring zegt de groep dat de
aanval was gericht tegen Israëli
sche officieren die verondersteld
werden het El Al-vliegtuigje te
Ooggetuigen van de aanslag van za
terdag zeiden dat de terroristen
waren ontdekt door Israëlische
veiligheidsagenten toen zij naar
de wachtende passagiers liepen.
De Israëliërs trokken onmiddel
lijk hun wapens toen de terroris
ten hun automatische pistolen uit
hun tassen haalde. Direct hierna
kwamen ook de Franse politie
mannen in actie.
Het luchtverkeer op Orly, dat na de
schietpartij was gestaakt, werd
na enkele uren hervat.
ADVERTENTIE
Het Franse militaire optreden in
Sjaba heeft tot verschil van me
ning tussen Parijs en Brussel ge
leid. De Belgische minister Si
monet heeft die indruk versterkt
GENEVE (Reuter) - Een twee
maanden durende zitting van de
zeerecht conferentie van de Ver
enigde Naties in Genève is zon
der noemenswaardige resultaten
geëindigd met een ruzie over de
vraag wanneer zij weer bijeen zou
moeten komen.
Regeringsfunctionarissen uit 142
landen besteedden het grootste
deel van de laatste dag aan het
samenrapen van de stukjes
voortgang die geboekt waren
teneinde een basis voor verdere
bespreking op hun volgende zit
ting te vinden.
Daarna discussieerden de delega
ties tot laat in de nacht over de
datum van de volgend-» bijeen
komst. Afrikaanse staten wilden
in augustus weer confereren
maar enkele Latijnsamerikaanse
landen pleitten voor een hervat
ting in februari of maart volgend
jaar.
Een schorsing voor onderling
overleg bracht geen overeen
stemming en tenslotte spraken
de afgevaardigden zich in een ge
heime stemming met 51 tegen 46
stemmen bij 12 onthoudingen uit
ten gunste van augustus.
Een van de belangrijkste terreinen
waarop ter conferentie geen
overeenstemming kon worden
bereikt was het soort stelsel dat
nodig is om de hulpbronnen van
de diepzeebedding boven natio
nale rechtsgebieden te exploite-
Industriële en ontwikkelingslan
den blijven diep verdeeld over de
vraag hoe de rijkdommen van de
zee, vooral de mineralenrijke
bronnen op de oceaanbodem ge
deeld moeten worden.
De jongste bijeenkomst, de zeven
de sedert het overleg vijf jaar ge
leden begon, was door de meeste
afgevaardigden gezien als een
van beslissende betekenis. Maar
een slechte start - de eerste drie
weken werden verspild door een
twist over het voorzitterschap
van de conferentie - en de inge
wikkeldheid van 142 verschil
lende standpunten maakten dat
de bijeenkomst niet van de grond
kwam.
Enkele optimistische afgevaardig
den zeiden dat er nog een of twee
zittingen nodig zouden zijn om
een conventie over het gebruik
en de exploitatie van de oceanen
door de mens te bereiken. Maar
een belangrijke Amerikaanse af
gevaardigde deelde mee dat het
onrealistisch zou zijn binnen vijf
jaar een conventie te verwachten.
De aanval was "de eerste van eer
reeks represailles na de Israëli
sche aanval op zuid-Libanon",
aldus de verklaring die aan hel
Franse persbureau was gezon
den.
Of het drietal meer medeplichtigen
had is nog steeds niet zeker. In de
verwarring was aanvankelijk ge
zegd dat twee of drie overvallers
waren gevlucht en zich in een
toiletruimte hadden verschanst.
De politie wierp daar traangas
granaten naar binnen en drong
tenslotte de toiletten binnen
Daar bleek echter niemand te
zijn. De politie sloot onmiddellijk
alle uitgangen van het vliegveld
af en kamde het complex uit. Tol
dusver heeft zij echter geen ver
dachten gevonden.
Nadat de terroristen waren uitge
schakeld vond de politie op hun
lijken handgranaten en kneed-
bommen.
De aanslag was de derde die de af
gelopen jaren op Orly werd ge
pleegd. Op 13 januari 1975 pro
beerden drie terroristen een
vliegtuig van El Al op te blazen.
Hun opzet mislukte en zij namen
tien personen in gijzeling. Bij de
overval liepen twintig mensen
verwondingen op. Na twintig uui
onderhandelen kregen de terro
risten toestemming naar Bagdad
te vertrekken en lieten zij hun gij
zelaars vrij. Een week eerder
hadden terroristen geprobeerd
een vertrekkende Boeing van El
Al met raketten neer te schieten.
De raketten troffen echter een
Joegoslavische DC-9, waarin 3
gewond raakten.
