Wellicht ook Nederlandse
militairen naar Libanon
Regering Rliodesië
weegt voorstellen
Juristen
beschuldigen
Argentinië
Walvisbaai twistpunt in onderhandelingen over Namibië
Ontwerp-grondwet Spanje
"Pogrom dreigt
in Sovjet-Unie
Linda vrijgesproken
DINSDAG 18 APRIL 1978
BUITENLAND
PAGINA 13
WALVISBAAI (Reuter) - De diepzeeha
ven Walvisbaai, een Zuidafrikaanse
exclave aan de kust van Namibië
(Zuidwest-Afrika) is een van de grote
twistpunten in de besprekingen over
de komende onafhankelijkheid van
Namibië. Zuid-Afrika, dat Namibië
eind dit jaar onafhankelijkheid wil
verlenen, staat erop dat deze exclave,
1.125 vierkante km, groot, bij Zuid-
Afrika blijft. Maar Swapo, de nationa
listische beweging die al jaren op
kleine schaal guerrilla voert voor onaf
hankelijkheid, staat op het standpunt
dat Walvisbaai integraal onderdeel is
van Namibië.
De regering in Pretoria heeft Walvisbaai
vorig jaar rechtstreeks onder Zuid
afrikaans bestuur geplaatst. Volgens
burgemeester Alwin Prinsloo voelen
de meesten van de 10.000 blanke inwo
ners zich Zuid-Afrikaan, en willen ze
dat blijven. Maar de 11.000 Afrikanen
in het gebied, waar Swapo een sterke
aanhang heeft, willen bij Namibië ho
ren. Walvisbaai is de enige haven van
belang aan de 1700 km lange kustlijn
van Namibië.
De geleidelijke ontmanteling van de
apartheidswetten in Namibië, onder
leiding van rechter Martinus Steyn die
het land in deze overgangsperiode be
stuurt, werkt ook door in Walvisbaai.
De bioscoop in de haven is gemengd,
evenals de café's en de restaurants.
Maar hoewel de Afrikanen hier meer
eigendomsrechten op onroerend goed
hebben dan in Zuid-Afrika, moeten ze
toch in gescheiden woonwijken wo
nen. En zolang Pretoria de exclave be
stuurt, zal daar geen verandering in
komen.
De meerderheid van de bewoners van de
woonwijk Kuisebmond bij de haven
zijn werkers, die uit het noordelijke
Ovamboland afkomstig zijn. Zij kun
nen een "veiligheidsprobleem" wor
den voor Zuid-Afrika als Namibië zon
der Walvisbaai onafhankelijk wordt.
Jonge mannen in Swapo T-shirt groe
ten elkaar op straat openlijk met de ge
balde vuist. De moord op chief Cle
mens Kapuuo, voorzitter van de gema
tigde multiraciale 'Turnhalle Allian
tie", op 27 maart j.L, is door de
Ovambo's in Kuisebmond gevierd met
het inslaan van alle ruiten van hun ba
rakken, en de verwoesting van een
bierhuis.
De "Democratische Turnhalle Alliantie",
die haar aanhangers vindt onder alle
bevolkingsgroepen, werft ook leden in
de broeiende atmosfeer van de zwarte
woonwijk in Walvisbaai. Maar ook de
gematigde DTA, die gelooft in de
goede bedoelingen van Zuid-Afrika,
wil veranderingen zien in Walvisbaai.
"Persoonlijk ben ik tegen apartheid, en
ik zal niet gelukkig zijn zolang er
apartheid blijft", aldus de plaatselijke
DTA-vertegenwoordiger Christoph
Vries. Op de vraag of hij verwacht dat
Zuid-Afrika de exclave zal overdragen
aan een onafhankelijk Namibië, zegt
Vries: "Ik weet dat Zuid-Afrika daar
mee zal instemmen omdat de Zuid
afrikaanse regering de vrijheid van
Zuidwest-Afrika niet wil tegenhouden,
en maar één blanke gemeente-ambte
naar, Jan Wilken, deelt die visie niet.
Op het ogenblik is dat uitgesloten.
Zuidwest-Afrika een stabiele en
vriendschappelijke regering krijgt na
de onafhankelijkheid, zou erom ver
zocht kunnen worden, maar Walvis
baai is van strategisch belang voor
Zuid-Afrika".
Vrijwel de hele in- en uitvoer van Nami
bië loopt over Walvisbaai. De haven is
het eindpunt van de spoorlijn naar de
hoofdstad Windhoek. Voor de kust
wordt gevist op haring en ansjovis, en
in het havengebied staat visverwer-
kende industrieën. Bijna eenderde van
de inwoners leeft van de visserij. Maar
er zijn ook opslagplaatsen en repara-
tiewerven, tegenwoordig is de natuur
lijke haven, beschermd tegen de zee
door een landtong, ook in gebruik als
oplegplaats voor olietankers, die op
orders wachten.
JERUZALEM (SP) - Nederlandse militairen zul
len wellicht binnenkort naar zuid-Libanon
worden gestuurd om in het kader van Unifil,
de troepenmacht van de VN in Libanon, de
vrede in het gebied te bewaren.
De Nederlandse regering heeft secretaris-generaal Waldheim van de VN
aangeboden een militaire eenheid ter beschikking van Unifil te stellen.
Den Haag houdt al jarenlang een bataljon gereed om zonodig in VN-ver-
band op te treden.
bases in zuid-Libanon zouden
kunnen terugkeren. De volledige
samenwerking met de VN heeft
dan voldoende vruchten voor de
PLO afgeworpen.
Met dit vooruitzicht en de kritiek
van Waldheim op het langzame
tempo van de Israëlische terug
trekking stond de secretaris-ge-
neraal in Jeruzalem een bijzon
der koele ontvangst te wachten.
Minister van buitenlandse zaken
Dajan noch één van zijn collega's
was ter begroeting op het Ben
Goerion-vliegveld aanwezig.
Waldheim heeft van de regering-
Begin geëist dat de Israëlische te
rugtrekking uit zuid-Libanon tot
het eind van de maand wordt vol
tooid. Hij heeft laten doorsche
meren dat Israël opnieuw in de
Veiligheidsraad ter verantwoor
ding zal worden geroepen als
deze eis niet wordt ingewilligd.
Als teken van goede wil zal Israël
binnen tien dagen nog een aantal
posities in zuid-Libanon ontrui-
Waldheim, die gisteren in het Mid
den-Oosten is aangekomen voor
besprekingen met Libanese, Pa
lestijnse en Israëlische leiders
over de uitvoering van resolutie
425 van de Veiligheidsraad over
zuid-Libanon, wil het aantal VN-
troepen van 4000 op 6000 militai
ren brengen.
Naast Nederland hebben cok Ier
land en Finland eenheden aan
geboden. Deze aanbiedingen
worden door Waldheim nog in
beraad gehouden, aangezien hij
niet een te sterk Europees accent
aan Unifil wil geven.
Voor een definitieve beslissing
over de uitbreiding en de deel
nemende landen zal Waldheim
eerst nog een beroep op Latijns-
Amerikaanse landen doen troe
pen te leveren. In Unifil zijn nu
2500 militairen uit Noorwegen,
Iran, Nepal, Canada en Frankrijk
opgenomen. Tegen het eind van
de week worden 200 militairen
uit Senegal verwacht. Terwijl
Frankrijk 500 man extra zal stu-
Waldheim verklaarde dat Unifil
binnen twee weken haar volle
dige sterkte van 4000 man zal
hebben bereikt. Gezien de moei
lijke verbindingen, de slechte
wegen en het heuvelachtige ter
rein in zuid-Libanon, waar infil
traties van Palestijnse com
mando's betrekkelijk eenvoudig
zullen blijken te zijn, wordt een
uitbreiding van Unifil noodzake
lijk geacht.
Bij de in 1957 begonnen vredesope
raties van de VN zijn tot dusver in
het Midden-Oosten vanuit Ne
derland alleen militaire waarne
mers opgetreden.
In het verleden werd altijd betoogd
dat Nederland beter geen eenhe
den aan de VN-troepen in het
Midden-Oosten kon leveren
vanwege de pro-Israëlische hou
ding van de verschillende Ne
derlandse regeringen.
Na besprekingen met de president,
premier en minister van buiten
landse zaken van Libanon en
PLO-leider Arafat is Waldheim
gisteravond in Israël aangeko-
Bij aankomst werd Waldheim ge
vraagd of hij van Arafat de toe
zegging had gekregen dat de Pa
lestijnse commando's niet naar
zuid-Libanon zullen terugkeren.
"Arafat zei dat hij de resolutie van
de Veiligheidsraad volledig zal
eerbiedigen en dat hij bereid is de
noodzakelijke instructies te ge
ven om met de NV-troepen sa
men te werken teneinde de uit
voering van de resolutie te verze
keren".
Na de ontmoeting van Arafat met
Waldheim bevestigde een PLO-
woordvoerder in Beiroet dat de
Palestijnen hebben beloofd met
de VN samen te werken om toe te
zien op de terugtrekking van het
Israëlische invasieleger. Arafat
heeft Waldheim verzekerd dat de
PLO de VN alle faciliteiten zal
verlenen.
Arafat heeft echter tegenover
Waldheim geen verplichting op
zich genomen dat de Palestijnen
niet naar het gebied ten zuiden
van de Litani zullen terugkeren.
Met de Israëlische ontruiming van
het veroverde gebied is voor de
Palestijnen de uitvoering van de
resolutie voltooid, zodat zij dan
op basis van het akkoord van
Cairo tussen de Libanese rege
ring en de PLO weer naar hun
TEL AVIV - VN-secretaris-generaal Kurt Waldheim (links) met de Israëlische minister van defensie Weizman
Waldheim drong aan op een versnelde terugtrekking van Israëlische troepen uit Libanon. Binnenkort zal Israël
voor de derde maal een gedeelte van het bezette gebied ontruimen.
Van Owen en Vance
SALISBURY (Reuter/UPI)
- Na ruim vijf uur bespre
kingen tussen Vance en
Owen enerzijds en Smith,
Moezorewa, Sithole en
Chirau anderzijds is giste
ren in Salisbury overeen
gekomen dat "serieuze,
gedetailleerde en wel
overwogen aandacht" zal
worden gegeven aan de
Brits-Amerikaanse voor
stellen voor een conferen
tie van alle partijen in
Rhodesië.
Maar op de vraag of de Brits-Ame
rikaanse delegatie erin geslaagd
was de uitvoerende raad (waarin
Smith en de drie Afrikaanse lei
ders zitting hebben) te overtui
gen van de voordelen van zo'n
conferentie, antwoordde Smith:
"Dat betwijfel ik".
Hoewel Smith sprak van een "op
bouwend gesprek" en Vance en
Owen de bespreking "nuttig"
noemden, lieten de deelnemers
informeel weten dat het gesprek
.zeer traag was verlopen en nau
welijks iets had opgeleverd.
Smith, Moezorewa, Sithole en Chi
rau hadden de "interne regeling"
verdedigd, en het Westen ver
zocht deze reeds bereikte rege
ling nog eens ernstig te overwe
gen. De deelnemers waren niet
bereid geweest de Brits-Ameri
kaanse voorstellen voor de over
gangsperiode als gespreksbasis
te nemen, omdat ze vasthouden
aan het intern akkoord.
De ministers van buitenlandse za
ken van de Verenigde Staten en
Engeland waren gisteren aange
komen in de Rhodesische hoofd
stad Salisbury om hun plannen
voor een conferentie van alle par
tijen voor te leggen aan de nieuwe
interim-regering van Rhodesië.
Ze werden ontvangen door zo'n
2.000 betogers, aanhangers van
bisschop Abel Moezorewa, die
tegen de Brits-Amerikaanse
voorstellen protesteerden. "Weg
met de conferentie van Amerika
en Engeland" en "gekozen lei
ders, geen opgelegde", stond op
hun spandoeken.
Tijdens het gesprek met Vance en
Owen met leiders van het Patriot
tisch Front in Dar es Salaam, vo
rige week, zijn de leiders van het
front, Nkomo en Moegabe, onder
enig voorbehoud akkoord ge
gaan met een brede conferentie.
Tijdens het bezoek van Vance en
Owen.aan Zuid-Afrika, dit week
einde, heeft de Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse zaken
Roelof Botha zich niet verzet te
gen het idee van een brede confe
rentie. Volgens een Amerikaans
delegatielid vond Botha dat een
zinnig idee en zou hij het Zuid
afrikaanse standpunt overbren
gen aan Ian Smith.
In de gesprekken van Vance en
Owen met Nkomo en Moegabe in
Dar es Salaam is volgens confe
rentiekringen op een gevoelig
punt overeenstemming bereikt.
Voor de politiemacht tijdens de
overgangsperiode naar onafhan
kelijkheid van Rhodesië is de
"drie man in een jeep" formule
ontwikkeld. Dat houdt in dat de
politiepatrouilles zullen bestaan
uit een man van de huidige poli
tiemacht, een van het Patriot
tisch Front en een van de VN-
vredesmacht. Voor het Patriot
tisch Front is deze formule een
concessie, omdat het eerder vas
thield aan een dominerende posi
tie van de guerillamacht van het
front.
MADRID (UPI) - Een parlemen
taire commissie van zeven is in
Madrid gereed gekomen met het
ontwerp van een grondwet. Vol
gens het ontwerp is Spanje een
parlementaire monarchie, wordt
de stemgerechtigde leeftijd ver
laagd tot 18 jaar en wordt het be
ginsel van samenwerking tussen
staat en rk kerk gehandhaafd.
Vrouwen genieten dezelfde rech
ten als de man, de mogelijkheid
tot legalisering van echtschei
ding wordt gegeven en de eco
nomie is gebaseerd op het stelsel
van de vrije onderneming.
Als het parlement de tekst heeft
goedgekeurd, wordt hij aan een
referendum onderworpen.
Een lid van
ven, een vertegenwoordiger van
de Socialistische Arbeiderspartij,
heeft voor drie van de 151 artike
len voorbehoud gemaakt. Hij is
tegen het voorgestelde recht van
werkgevers om stakende arbei
ders uit te sluiten, tegen de relatie
met de rk kerk en tegen het ver
lenen van staatssubsidie aan ker
kelijke scholen. De socialisten
zullen nog een amendement in
dienen om de monarchie te ver
vangen door de republikeinse
staatsvorm.
GENÈVE (DPA) - De interna
tionale commissie van juris
ten in Genève heeft Argenti
nië gisteren beschuldigd van
het vervolgen en tegenwer
ken van rechters en advoca
ten waardoor ook de verdedi
ging van de politieke gevan
genen wordt belemmerd.
Het in januari binnen de com
missie van juristen gevormde
"centrum voor de onafhan
kelijkheid van rechters en
advocaten" kwam in zijn eer
ste rapport met de medede
ling dat in de afgelopen vier
jaar 23 rechters en advocaten
vermoord zijn, 41 spoorloos
verdwenen en 106 gearres
teerd zijn of nog gevangen zit
ten zonder aangeklaagd of
veroordeeld te zijn.
Het centrum riep de Argen
tijnse regering op een einde
aan deze "beklagenswaardige
situatie" te maken. Zij tast
niet slechts de fundamentele
vrijheden van rechters en ad-
n maar berooft ook
politieke gevan-
hun recht op een
'erdediging en een
aldus
vocaten a
duizenden
genen van
passende
rechtvaardig pro
het rapport.
ASCHAFFENBURG (DPA) - De
23-jarige studente Anneliese Mi
chel, die op 1 juli 1976 overleed na
een "duivelsuitdrijving" van ne
gen maanden, was volgens pro
fessor dr. Hans Sattes niet van de
duivel bezeten, doch leed aan
epilepsie. Later kreeg zij reli
gieuze waanvoorstellingen.
De professor van de universiteit
van Würzburg in West-Duitsland
verklaarde voor de rechtbank dat
de epilepsie en het verleden van
Anneliese Michel de oorzaak wa
ren van haar waanvoorstellingen.
Haar ouders waren zeer streng
katholiek. Epilepsie kan volgens
de professor gepaard gaan met
hysterie.
Anneliese Michel was volgens twee
priesters van de duivel, ja zelfs
meerdere duivels bezeten. De
priesters begonnen met het uit
drijven van de duivels, exorcisme
genoemd. Dit is een ritueel dat
door de katholieke kerk vanaf de
eerste eeuwen werd gebruikt. In
Beieren zijn veel mensen nog
streng katholiek. Anneliese Mi
chel stierf, na 9 maanden te zijn
"behandeld", aan ondervoeding.
De priesters, en de ouders die
toestemming gaven voor het
exorcisme, moeten zich voor de
rechtbank verantwoorden voor
de dood van de studente.
WEER KAPING
OP KOMST)'
KOEWEIT (UPI) - Volgens een
Koeweits blad heeft West-Duits
land strenge veiligheidsmaatre
gelen voor vliegtuigen van de
Lufthansa genomen n.a.v. "be
trouwbare inlichtingen" dat een
internationale terroristische
bende van plan is in de komende
dagen één van de toestellen te
kapen.
Bonn zou ook buitenlandse rege
ringen gevraagd hebben derge
lijke maatregelen te nemen. Het
blad "Al Watan" zei betrouwbare
inlichtingen te hebben ontvan
gen dat een internationale groep
gewapende mannen op een
vliegveld in Europa of het Mid
den-Oosten een toestel van de
Lufthansa wil kapen. De kaping
zou volgens kringen in Bonn een
antwoord zijn op een recente
overbrenging met Westduitse
vliegtuigen van goederen naar Is
rael die bestemd waren voor de
VN-macht in zuid-Libanon.
Joodse emigrant:
DEN HAAG (SP)- "In de Sovjet-Unie is er moed voor nodig om
je niet aan te passen aan het overal aanwezige anti-semitisme".
De Russische hoogleraar Herman Shapiro, die een jaar gele
den toestemming kreeg om zijn vaderland te verlaten, zei dit
gisteren op een bijeenkomst van het Solidariteitscomité voor
de joden in de Sovjet-Unie. Daar maakte Abraham Soeten
dorp, voorzitter van het Comité, bekend dat maandagavond 24
april voor de Russische ambassade in Den Haag een demon
stratie wordt gehouden uit solidariteit met de joden in de
Sovjet-Unie.
Ter gelegenheid van het joodse paasfeest wordt er vanaf 's
avonds acht uur een vrijheidsmaaltijd gebruikt voor de am
bassade. Sprekers houden uiteenzettingen over het onder
werp: de strijd van de joden drieduizend jaar geleden en nu.
Volgens professor Shapiro en rabbijn Soetendorp heeft het an
ti-semitisme in de Sovjet-Unie een hoogtepunt bereikt. De
42-jarige medicus Shapiro: "Er worden nog geen pogroms
gehouden, omdat de autoriteiten niets uit de hand willen laten
lopen. Toch verwacht ik dat die elk ogenblik kunnen komen.
Het beleid is er volkomen op gericht de joodse identiteit te
vernietigen".
Rabbijn Soetendorp: In een officiële studie ten behoeve van de
Opperste Sovjet zet ene professor Emilianow een samenzwe
ring uiteen van "joden en vrijmetselaars". Gegevens uit dit
strikt vertrouwelijke rapport zijn uitgelekt. Onder meer is
daarin sprake van een lijst van Amerikaanse politici. Presi
dent Carter staat erin beschreven als 'een vrijmetselaar van de
Lions Club", die weer onder invloed zou staan van "de joodse
loge Bnai Brit". Minister van buitenlandse zaken Vance is in
dezelfde categorie ingedeeld.
Professor Shapiro's familie kreeg in 1972 toestemming om naar
Israël te emigreren. Toen hij zelf vroeg om ook te vertrekken,
werd hij meteen ontslagen aan de universiteit van Moskou.
Herman Shapiro kon in zijn geboorteplaats Riga alleen nog
maar werk krijgen als broeder in een ambulance. Vorig jaar
kreeg hij toestemming om met zijn vrouw en twee kinderen
naar Israël te gaan.
Shapiro's ontslag als hoogleraar en de moeite die hij daarna had
om een baan te vinden, is kenmerkend voor duizenden joden
die te kennen hebben gegeven naar Israël te willen emigreren
en zo hun toekomst op het spel te zetten. Soetendorp: Van
1968 tot eind vorig jaar hebben 361.976 Russische joden om
een uitnodiging gevraagd van familieleden in Israël. Die is
nodig om in de Sovjet-Unie een uitreisvisum te kunnen aan
vragen. Tot nu toe hebben 148.527 dat daadwerkelijk gedaan.
De overigen, meer dan 200.000, durven die stap kennelijk niet
te wagen. Want vanaf het moment dat ze een visum-aanvraag
indienen, riskeren zij een bestaan als een paria".
Het Solidariteitscomité heeft die cijfers samengesteld dankzij
gegevens van mensen in Israël die zich garant stelden voor
familieleden in de Sovjet-Unie. Een parlementaire delegatie
uit de Sovjet-Unie die ons land deze week bezoekt, krijgt van
het Comité een lijst met namen van 750 families die tegen hun
zin in hun land worden vastgehouden. De Kamercommissie
van buitenlandse zaken heeft morgen een gesprek met profes
sor Shapiro en rabbijn Soetendorp.
STAMFORD - Een blij zwaaiende Linda Blair verlaat
het gerechtshof \n het Amerikaanse Stamford. De 19-jarige
actrice, die vooral bekend werd door haar rol van één door
de duivel bezeten meisje in The Excorcist'\ werd vrijge
sproken van het bezit van amfetamine.
