'Optreden in de zaak-Kalma
was niet
zorgvuldig'
Pand brief biljetten
Wet op postbank
wordt uitgekleed
Dodelijk drama
in Bodegraven
weer
door
Rijnproees
kalimijnen vertraagd
Kamer veroordeelt handelwijze procureur-generaal
Westland Utrecht
Hypotheekbank
WOENSDAG 12 APRIL 1978
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (SP) - De Tweede Kamer heeft weinig waar
dering voor het optreden van procureur-generaal baron
Van der Feltz bij het gerechtshof in Den Haag in de
zaak-Kalma.
"Hij is als een olifant door de porseleinkast gegaan", zo karakteriseerde
PvdA-kamerlid Roethof in krasse bewoordingen de handelwijze van de
procureur-generaal ten aanzien van de vroegere chef van de kinder- en
zedenpolitie van de Rotterdamse politie.
Na een reeks andere incidenten
kwam ex-hoofdinspecteur
Kalma in oktober vorig jaar op
nieuw in opspraak na zijn deel
neming aan een demonstratie,
waarin de dood van een aantal le
den van de Rote Armee Fraktion
werd herdacht. Voor zijn col
lega's binnen de Rotterdamse
politie was dit de druppel die de
emmer deed overlopen.
De demonstratie was voor de
hoofdofficier van justitie in Rot
terdam aanleiding om aan de
procureur-generaal te vragen de
heer Kalma te vervangen. Een
paar dagen later, op 7 november,
heeft de procureur-generaal de
zaak bij burgemeester Van der
Louw van Rotterdam aange
kaart. In een brief vraagt hij de
burgemeester Kalma te vervan
gen.
Minister De Ruiter van justitie gaf
gisteren in de Kamer onomwon
den toe dat deze brief in wat "te
krasse woorden" was gesteld en
tot "misverstanden" had geleid.
De brief moest gezien worden als
het openen van het overleg over
de zaak-Kalma zo zei de minister
gistren.
De ministers Wiegel (binnenlandse
zaken) en De Ruiter (justitie) wil
den zich gisteren niet uitspi eken
over de vraag of Kalma met zijn
gedrag als ambtenaar over de
schreef was gegaan. De bewind
slieden willen het ambtenarenge
recht en de Raad van State niet
voor de voeten lopen, omdat de
betrokkene zelf de zaak aan het
eerste college heeft voorgelegd
en burgemeester Van der Louw
aan het tweede college.
VAN AGT WIL
DEZE WEEK
NIET PRATEN
MET KAMER
OVER UREN CO
DEN HAAG (SP) - De Tweede Ka
mer zal deze week niet meer
spreken met de regering over de
teleurstellende resultaten van de
gesprekken die minister-presi
dent Van Agt vorige week in Ko
penhagen met de Weslduitse
bondskanselier Schmidt en de
Britse premier Callaghan over de
Urenco-zaak heeft gevoerd.
Mijnister Van der Klaauw van bui
tenlandse zaken komt morgen
wel naar de Kamer om een ver
klaring af te leggen over hetgeen
officieel ter sprake is gebracht
tijdens de Europese top in Ko
penhagen. De kwestie van de
uranium-leveranties aan Brazilië
was geen agendapunt in Kopen
hagen. Premier Van Agt heeft het
onderwerp "aan de haard", zoals
Kamervoorzitter Vondeling het
uitdrukte, aangesneden.
Omdat de regering deze week in de
Kamer zelf geen mededelingen
meer doet over het vastgelopen
Urenco-overleg heeft het PPR-
Kamerlid Jansen gevraagd de re
gering over deze zaak te mogen
interpelleren. Morgenochtend zal
de Kamer over dit verzoek beslis
sen. Het Kamerlid Jansen wil
premier Van Agt met name aan
de tand voelen over de vraag of
Nederland in de Urenco-zaak nog
gebruik kan maken van zijn veto
recht en zo eventueel de leveran
ties aan Brazilië tegenhouden.
Niet laakbaar
Minister Wiegel zei wel, dat hij het
"in het algemeen niet laakbaar"
vond dat een ambtenaar een de
monstratie of een andere bijeen
komst bijwoont. Of het in het ge
val Kalma gold, liet hij in het
midden.
De discussig in de Kamer die werd
bijgewoond door Kalma en zijn
vrouw, spitste zich met name toe
op het "ingrijpen" van de procu
reur-generaal en zijn brief van 7
november. De woordvoerders
van de meeste partijen betreur
den de voorbarige handelwijze debat
van de procureur-generaal en de
gebrekkige samenwerking met
burgemeester Van der Louw.
Beiden zijn verantwoordelijk
voor het politiekorps. "Twee ka
piteins op een schip leidt altijd tot
problemen", zo zei WD-woord-
voerster Kappeijne van de Co-
pello.
De brief van 7 november is niet di
rect uitgevoerd, maar na een en
kele weken later ingezet onder
zoek kwam de procureur-gene
raal opnieuw tot de conclusie dat
Kalma niet langer te handhaven
was in het Rotterdamse politie
korps. Burgemeester Van der
Louw, die Kalma wel heeft be
rispt voor zijn gedrag, is het niet
eens met dit besluit. Hij wilde een
oplossing zoeken waarbij Kalma
op zijn plaats kon blijven. Kalma
heeft echter uiteindelijk zelf ont
slag genomen en eervol gekre
gen.
Minister De Ruiter nam de volle
politieke verantwoordelijkheid
op zich voor de gang van zaken
rond Kalma. De handelwijze van
de procureur-generaal wordt
volledig door de bewindsman
gedekt.
i zedenpolitie Kalma a
aandacht ig toehoorder t ijdens het
DEN HAAG (SP) - Het kabinet-
Van Agt zal weinig heel laten van
het wetsontwerp tot de oprich
ting van een postbank dat door
het kabinet-Den Uyl is opgesteld.
Dat liet minister Andriessen van
financiën gisteren doorscheme
ren in de Eerste Kamer. Aanvan
kelijk had hij nog een voorlopig
Onderzoek gevraagd
tegen politieagent
Moties
Het PvdA-kamerlid Roethof
diende tijdens het debat in de
Tweede Kamer over de zaak
Kalma een motie in waarin het
optreden van procureur-generaal
baron Van der Feltz wordt be
treurd. Het CDA zal deze motie
waarschijnlijk niet steunen. De
CDA'er Faber noemde de motie
te eenzijdig. "Het is niet alleen
een zaak-Kalma maar ook een
zaak-Van der Lodw, een zaak-
Van der Feltz en een zaak-Rot
terdamse politie". Of de VVD, die
ook grote moeite had met het in
grijpen van baron Van der Feltz
de motie zal steunen is onzeker.
Wel vroeg de WD om voor dit
soort kwesties nadere regels op te
stellen voor de samenwerking
tussen procureur-generaal en
burgemeesters.
De PSP'er Van der Spek diende
een motie in waarin hij zijn ver
ontrusting uitspreekt over "de
-politieke intolerantie binnen het
politie- en justitieapparaat". In
een andere motie spreekt hij van
"een politieke hetze tegen
Kalma" en vraagt hij de Kamer
om afkeuring van het beleid van
de ministèr van justitie. Deze mo
ties zullen vrijwel zeker geen
Kamermeerderheid behalen. Het
debat wordt nog voortgezet.
Niet naar Drente
ASSEN (SP) - De jaarlijkse bijeen-
komst van zo'n 450 vrijwilligsters
van het Rode Kruis, die op 25 ap
ril in Assen zou worden gehou
den, is uitgesteld.
De helpsters voelen er niets
BREDA (ANP) - De officier van
justitie in Breda, mr. Van Ben-
them, heeft de rechter
commissaris gisteren gevraagd
een gerechtelijk vooronderzoek
te beginnen tegen de 23-jarige
Rotterdamse agent J. van E. Uit
een onderzoek van de rijksre
cherche is, volgens de officier,
voldoende verdenking gerezen
dat de agent zich aan een straf
baar feit zou hebben schuldig
gemaakt.
Op zondag 5 maart heeft de agent,
in burger en buiten dienst, ge
schoten op de eveneens 23-jarige
R. V. uit Strijen.
verslag willen hebben van de
vaste Tweede-Kamercommissie
van financiën over het wetsont-
bedankte er echter
voor om als proefballen te dienen
en liet de regering weten eerst
van haar kant een duidelijk
standpunt te willen hebben over
wat de plannen met de postbank
zijn nu het tandem CDA/WD de
ploeg van Den Uyl heeft vervan
gen. Het kabinet heeft zich daar
bij neergelegd en werkt nu hard
aan wat Andriessen noemt "een
nadere overweging" van de post-
bankwet.
Daarbij zal het vooral gaan om de
concurrentiepositie ten opzichte
van de andere banken en met
name de vraag of de postbank
zich ook bezig zal mogen houden
met het geven van kredieten aan
het bedrijfsleven. Aangenomen
mag worden dat dit kabinet juist
dit soort zaken uit het oorspron
kelijke wetsontwerp zal verwij
deren. In politieke kringen wordt
verwacht dat er uiteindelijk een
"uitgeklede" versie van de post-
bankwet op tafel zal komen.
Daarin zal wel sprake zijn van een
bundeling van de rijkspost
spaarbank en de postcheque- en
girodienst, maar de taak van die
instelling zal een aantal beper
kingen hebben waardoor de al
gemene handelsbanken er geen
al te grote concurrent aan zullen
hebben, zo verwacht men. Sa
menvoeging van RPS en PCGD
is nu al vrijwel onvermijdelijk
geworden omdat beide diensten
hun totale activiteiten momen
teel al grootscheeps presenteren
als de "thuisbank
Andriessen was gisteren in de Eer
ste Kamer om daar een ander
wetsontwerp van het vorige ka
binet, dat over het toezicht op het
kredietwezen, te verdedigen. Met
die wet heeft het huidige kabinet
veel minder moeite dan met de
postbank.
De Eerste Kamer zag er ook niet al
te veel bezwaren in, met uitzon
dering dan van de VVD, die vond
dat de positie van de minister van
financiën in het toezicht op de
kredietverlenende bankwereld te
groot wordt. In de wet is namelijk
vastgelegd dat bij grote bankfu
sies naast de goedkeuring van de
Nederlandsche Bank ook de toe
stemming van de minister van fi-
rereist is.
Ex-commando wilde zich niet
door rover laten inpakken
DEN HAAG (SP) - De huwe
lijksmoeilijkheden en de
drankzucht van de agressieve
neuroticus Leendert B. uit
Bodegraven zijn in de nacht
van 15 op 16 oktober fataal
geworden voor diens plaats
genoot Jaap van Gelder, zo
blijkt ter zitting van de
Haagse rechtbank.
Nadat zijn jonge vrouw met
kind naar Duitsland waren
afgereisd, had B. zich uit
wanhoop bedronken. Toen
besloot hij een inbraak te ple
gen om aan geld te komen,
teneinde zijn vrouw te kun
nen nareizen. Maar in plaats
van een inbraak werd het per
ongeluk een beroving met
dodelijke afloop.
Zo vertelt Leendert het tenmin
ste aan de Haagse rechtbank.
Feit is dat hij al eerder twee
jaar gevangenisstraf heeft
opgeknapt voor een diefstal
met geweldpleging - de
proeftijd van zijn voorwaar
delijke invrijheidsstelling
loopt nog - en dat hij uit in
breken ging met een geladen
alarmrevolver en een groot
gekarteld keukenmes in zijn
broekband.
Volgens Leendert belde hij al
leen maar aan bij de winkel
aan de Kerkstraat om zeker te
weten dat er niemand thuis
was. Toen opeens de deur
werd geopend had Leendert
van schrik zijn revolver ge
trokken. 'Ik moet geld heb
ben'!. riep hij. terwijl hij het
wapen richtte op antiekhan
delaar Jaap de Gelder (28).
Koelbloedig
'Kom maar mee', sprak De Gel
der koelbloedig en hij ging
Leendert voor in zijn woning.
Deze koelbloedigheid was
ook voor het verdere gedrag
van het slachtoffer kenmer
kend. Uit de verklaring van
zijn vrouw blijkt dat hij de ro
ver een briefje van 25 en twee
van 10 gulden toewierp.
'Niet genoeg, je hebt ten minste
een paar duizend in huis', riep
de gewapende overvaller,
waarna De Gelder hem de
spaarpotten van de kinderen
aanbood. Mevrouw De Gel
der speelde het spel mee door
haar handtas te geven. Toen -
om hem weg te lokken van
zijn vrouw en twee kinderen -
zei De Gelder dat er nog geld
was in zijn tweede winkel, aan
de overkant van de straat.
'Ga maar mee', nodigde hij de
rover uit. En weer ging hij
voor. 'Kijk uit lieveling', riep
zijn vrouw hem na, 'denk aan
de kinderen, wees voorzich
tig'!
Klap
Behalve Lccndorts r
agre
otische
n factor
de fa-
tna. Dat
zijn noodlottige rol ir
tale afloop van dit drai
is het feit dat Jaap de Gelder
een ex-commandotroeper
was, die zich niet door het
eerste en beste roofoverval-
lertje wilde laten inpakken.
Toen Leendert in de Bou wstecg
commandeerde dat zij ieder
een tegengestelde kant zou
den oplopen - daarmee te
kennen gevende dat het mo
ment van afscheid was aan
gebroken - had Jaap de Gel
der hem opeens een keiharde
vuistslag in het gezicht gege
ven. De ex-commando, die
nota bene nog 1.200 gulden in
zijn borstzak had, wilde de
rover niet zo maar laten gaan.
De klap stelde Leendert echter
niet buiten gevecht. Officier
van justitie mr. A.J. Dek ver
onderstelt dat De Gelder zijn
vaardigheid in het ongewa
pend vechten had verleerd.
Feit is dat de rover in een ex
plosie van onbedwingbare
agressie met zijn kartelmes in
het wilde weg op De Gelder
instak.
Door
Sybe Stamm
De rest van die nacht hebben
ongeruste familieleden met
de gealarmeerde politie naar
het slachtoffer gezocht. Het
stoffelijk overschot van de
heer De Gelder werd pas de
volgende morgen om acht uur
gevonden, op 60 meter af
stand van zijn winkel. Twee
dagen later was de dader op
gespoord en gearresteerd.
Tbr
De deskundigen van de psychi
atrische obsrevatickliniek in
Utrecht concluderen dat
Leendert voor doodslag sterk
verminderd toerekenings
vatbaar moet worden geacht,
indien tenminste voor waar
mag worden aangenomen dat
het slachtoffer zelf de eerste
klap heeft gegeven. De offi
cier van justitie meent van
wel.
Voorts zeggen de psychiaters
dat Leendert B. in elk geval
een langdurige psychiatri
sche behandeling nodig heeft
in het kader van een tbr. Om
dat er haast bij is, adviseren
zij een eventuele gevangenis
straf tot het minimum te be
perken.
Officier van justitie mr. A.J.
Dek eist echter naast de tbr
ook nog vier jaar met aftrek.
Hij vindt dat verdachte be
wust moet boeten. De thera
pie kan in de gevangenis wel
vast worden begonnen.
Advocaat mr. C.A.J.M. Snijders
uit Alphen acht de opzet tot
doden niet bewezen. Verder
bepleit hij dat Leendert on-
middelijk in een tbr-inrich-
ting zal worden geplaatst.
Vonnis 25 april.
WASHINGTON - Minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken in
gesprek met zijn Amerikaanse collega Vance tijdens een bezoek dat de
Nederlandse minister gisteren in Washington aan Vance bracht.
grote getale naar Drente te Van der Klaauw heeft laten weten dat de Nederlandse regering erg geluk-
komen, gezien de recente gijze- kig is met de beslissing van president Carter om de produktie van de
ling in het Provinciehuis. neutronenbom voorlopig uit te stellen.
ROTTERDAM (SP) - De Franse
kalimijnen, die door Westlandse
tuinders worden beschuldigd
van onaanvaardbare zoutlozin-
gen in de Rijn, hebben opnieuw
voor een vertraging gezorgd in
het zogenaamde Rijnproces. Op
hun verzoek heeft de rechtbank
uitstel verleend voor het opstel
len van een weerwoord op de be
schuldigingen door de stichting
Reinwater, die de belangen van
de tuinders behartigt.
De kalimijnen in de Elzas hadden
hun reactie maandag moeten ge
ven, maar zullen dat nu pas op 26
juni hoeven te doen. Dat bete
kent, dat de openbare pleidooien
in het nu al 3V2 jaar durende pro
ces \ïiet meer voor het zomersei
zoen wbrden gehouden. De
rechtbank heeft voorlopig 23 ok
tober als datum voor die belang
rijke fase vastgesteld.
Volgens de stichting Reinwater is
de Franse zoutindustrie verant
woordelijk voor 45 procent van
de totale zoutlast van de Rijn,
waardoor de Westlandse tuinders
jaarlijks enkele tientallen miljoe
nen guldens schade ondervin
den. De kalimijnen vinden, dat zij
niet alleen verantwoordelijk
kunnen worden gesteld en me
nen dat ook bedrijven in Duits
land terecht zouden moeten
staan.
De Stichting Reinwater ziet dit als
een spelletje om het proces te
rekken. Zij wil, dat de mijnen een
vergoeding betalen voor hun
aandeel en zien een bevel daartoe
door de rechtbank als een be
langrijke principe-beslissing
over de schuldvraag in een gren
soverschrijdend milieu-delict.
Dan zouden ook andere vervui
lers kunnen worden aangepakt.
Internationaal overleg ziet de stich
ting niet als een oplossing, omdat
een in december 1976 gesloten
verdrag (na 25 jaar van ambtelijk
overleg) niet tot resultaten leidt.
De verontreiniging blijft onge
wenst hoog en overschrijdt
voortdurend het toelaatbare.
Nog een klacht
DEN HAAG (SP) - Evenals het
Landelijk Comité Zuid-Moluk-
ken heeft nu ook het inspraakor
gaan Welzijn Molukkers bij de
Rotterdamse officier van justitie
een aanklacht ingediend tegen
het WD-kamerlid Joekes.
Joekes heeft naar aanleiding van de
gijzelingsactie in Assen opge
merkt dat de regering bij vol
gende gijzelingen jonge Zuid-
molukkers het land zou moeten
uitzetten.
ADVERTENTIE
8%
Tegen verhoogde afgifteprijs
In coupures van f 1.000,- of f 10.000,-. Aan toonder.
Looptijd 5 jaar Hoofdsom plus rente is ook eerder
opneembaar: opklimmend van 5'/2% na twee jaar tot 8%
na vijf jaar. Volgens samengestelde interest De afgifteprijs
is thans gesteld op f 1.010,- en f 10 100.-(effectief
rendement 7,78%). Verkrijgbaar bij uw adviseur voor
verzekeringen of belastingen en on te kantoren.
Leiden, Botermarkt 28/Hoek 't Gangetje, 071-13 2645
8%
Tegen verhoogde afgifteprijs
