Kyprianou
bedroefd
Voor links Frankrijk is het nu of nooit meer
begrijp die voor
keur'voor h zanker
was-kombinatie
Stammheim niet
genoeg beveiligd
Pleidooi voor
bouw snelle
kweekreactors
6DAGEN
LISSABON
PER KLM
INCL. HOTEL
v.a.452,-'
KLM
Thuis in de lucht.
Unieke caravan show
Argentijnse bannelingen
laten deelnemers WK keus
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1978
PARIJS (SP) - Frankrijks poli
tieke commentatoren waren
verrast, eigenlijk stom ver
baasd. Maar liefst 33 procent
van de kijkers had op een van
de drie televisienetten het de
bat gevolgd tussen de com
munistische leider Georges
Marchais en minister van justi
tie Alain Peyrcfitte, de afgezant
van de regeringspartijen. Ter
wijl de concurrentie op de an
dere netten toch niet gering
was met de Amerikaanse suc
cesfilms Sindbad de Zeeman
en de Slag om de Ardennen.
Nog steeds zijn de Fransen de
strijd in de persmedia vooraf
gaand aan de parlements
verkiezingen op 12 en 19 maart
dus nog niet beu.
Zij hebben dan de grootste keus
uit de Franse parlementaire ge
schiedenis sinds de Eerste We
reldoorlog. Er zijn 4285 kan
didaten voor de 491 zetels in de
Assemblee Nationale, de
Franse Tweede Kamer, een
gemiddelde van 1 op 9. Het is
tekenend voor de belangstel
ling dat alle kranten, weekbla
den en radio- cn televisiesta
tions sinds een half jaar een
paar maal per week met aan
zwellend tromgeroffel hun ei
gen opiniepeilingen aankondi
gen. Daarmee openen ze steev
ast de voorpagina's en de uit
zendingen, terwijl het "harde
nieuws" toch al die tijd het
zelfde is gebleven: de linkse
coalitie van communisten en
socialisten en links-radicalen
kan rekenen op ongeveer de
helft van de stemmen tegen 45
procent voor de regeringspar
tijen. De meeste kruimels, die
echter op veel plaatsen de
doorslag kunnen geven zijn
"ecologistcn", bijge
naamd "de groenen". Onder
die naam vallen tal van uiteen
lopende groepen die het er in
ieder geval over eens zijn dat
Frankrijk zuinig moet zijn met
de natuur en het nog over ge
bleven groen in de grote ste
den.
Nog even en het is voorlopig af
gelopen met die manie van
opiniepeilingen. Die mogen
smds kort niet meer worden
gepubliceerd in de week voor
afgaand aan de eerste ver
kiezingsronde. Dat moet klach
ten over "manipulaties" voor
komen. De Fransen voelen zich
waarschijnlijk zo bij deze ver
kiezingen betrokken omdat,
volgens zowel links als rechts,
het nu gaat om een keus tussen
twee samenlevingen. Een col-
lectivistische, bureaucratische
maatschappij, waar het eigen
initiatief wordt verstikt staat
hen te wachten als de gebroken
linkse unie op 19 maart als
winnaar uit de bus komt, zo
waarschuwen de regeringspar
tijen. (de Gaullistische leider en
burgemeester van Parijs Jac
ques Chirac: "Ik doe in deze
campagne niet aan nuances").
Socialisten en communisten,
hoewel ongeneselijk verdeeld,
schilderen de laagstbetaalden
hun nog jaren voortslepend
marginaal bestaan af als de cen
trumrechtse coalitie de meer
derheid in de Assemblée be
houdt.
Leggen we al het gebral terzijde,
en dat is in deze chaotische
verkiezingsstrijd een heel kar
wei, dan wordt duidelijk dat de
regeringspartijen een strijd op
leven en dood voeren om gene
raal De Gaulle's vijfde repu
bliek in het zadel te houden.
Voor links is het nu of nooit. Bij
verlies op 19 maart zal de Unie
zeker definitief uit elkaar spat
ten. Dan is de kans op een so
cialistisch Frankrijk voorjaren
en jaren verkeken.
Levensavond
In ieder geval beleven we nu de
levensavond van een politiek
■tijdperk. Bij het ontstaan van
de Vijfde Republiek in 1958
dachten de meeste Fransen dat
generaal De Gaulle het "linkse
gevaar" voor eens en altijd in
een getto had teruggedrongen.
Een nieuwe grondwet immers,
bekrachtigd door een referen
dum, voorzag in een groot ge
zag van de rechtstreeks geko
zen president. Hij benoemde
zelf de premier en de ministers,
had de bevoegdheid om het
parlement te ontbinden en per
decreet te regeren. Bovendien
was de rol van het parlement
sterk beperkt in vergelijking
met de voorgaande Vierde Re
publiek. Daarin brachten de
parlementariërs de ene rege
ring na de andere ten val. Na
verloop van tijd had de term
"parlementaire democratie" in
brede lagen van de bevolking
een ongunstige klank. Met ge
neraal De Gaulle deed de "pre
sidentiële democfatie" zijn in
trede, die met Giscard d'Es-
taing wat is afgezwakt, maar
waarvan elders in West-Europa
toch een autoritair imago is
blijven hangen.
De Assemble Gënerale komt nu
nog slechts in twee parlemen
taire zittingen bijeen, samen
ten hoogste 5,5 maand in de
lente en in de herfst. Ini-
tiatiefwetten voorgesteld door
groepen parlementsleden zijn
afgeschaft. Bovendien voorzag
de nieuwe grondwet in een
kiesdistrictenstelsel in twee
ronden, waarbij in de eerste
iedereen mag meedoen. Een
week later in de tweede ronde
gaat het per district tussen de
twee best geplaatste kandida
ten uit de eerste ronde. Zo heb
ben kleinere partijen niet de
kans om in het parlement een
vertegenwoordiging te krijgen
evenredig aan het aantal lan
delijk uitgebrachte stemmen.
Zo leek het er in 1958 inderdaad
op dat links in de val zat. Alleen
de communisten hadden een
georganiseerde partij die ech
ter elke "klassecollaboratie"
(met andere linkse partijen)
weigerde. Een echte socialisti
sche partij bestond niet. Niet-
communistisch links was ver
deeld in een aantal splin
tergroepen. Alleen een hecht
blok zou de Gaullistische ves
ting kunnen veroveren. Daar is
vooral de laatste zeven jaar
hard aan gewerkt. Dankzij
Francois Mitterrand had
Frankrijk in 1971 weer een so
cialistische partij, de PSF, die
inmiddels volgens opiniepei
lingen kan rekenen op zo'n 30
procent van de kiezers. De PSF
heeft volgende maand de kans
om de grootste partij in het
parlement te worden en zo de
neo-Gaullistische RPR te ont
tronen. In 1972 ontstond de
linkse unie van socialisten en
communisten en bleef tot me
dio vorig jaar althans voor de
buitenwereld een hechte een
heid.
Zo is de nachtmerrie van de
Gaullisten werkelijkheid ge
worden. De grondwet was niet
zo veilig schild tegen links als
ze hadden gedacht. De con
stitutie bevat bovendien een
grote dubbelzinnigheid die nu
voor het eerst tot grote proble
men kan leiden: de president
wordt voor zeven jaar gekozen,
het parlement voor vijf jaar.
Dus als links na 19 maart een
meerderheid in het parlement
heeft, moet de vier jaar geleden
gekozen Giscard d'Estaing nog
tot 1981 door regeren met een
vijandig parlement. H(j zal dan
Mitterrand moeten benoemen
als regeringsleider, de enige
premier die voor een meerder
heid van de parlementariërs
aanvaardbaar zou zijn. Als Gis
card in die situatie tot 1981 op
zijn post wil blijven en hij heeft
de Fransen verzekerd dat hij
dat zal doen, zal hem niets an
ders overblijven dan zijn beleid
af te stemmen op de meerder
heid in de Assemblée. Haar po
litieke macht is dan weliswaar
sterk beknot, maar een motie
van wantrouwen tegen de rege
ring is nog steeds mogelijk.
Het vorig jaar zijn hier boeken
met "politique fiction" vol ge
fantaseerd over de toekomst
van een regering-Mitterrand
onder president Giscard d'Es
taing. Maar voor de regerings
partijen is alle hoop nog niet
verloren. Zij vertrouwen erop
dat de Communistische Partij
van Georges Marchais de
overwinning helemaal niet wil,
althans niet op de voorwaarden
van Mitterrand en deze grote
kans in de grond zal boren om
het later nog eens te proberen.
De socialisten hebben een ruk
naar rechts gemaakt en willen
helemaal geen diepgaande
maatschappijhervormingen,
alleen wat sleutelen aan het ka
pitalisme. Dat is de terreur van
Marchais' verwijten aan de so
cialisten sinds Mitterrand eind
september vorig jaar weigerde
om in een gemeenschappelijk
links regeringsprogramma vast
te leggen dat na de overwin
ning 700 maatschappijen wor
den genationaliseerd. Sinds
dien denken Marchais en Mit
terrand er alleen nog maar aan
om hun eigen partij zoveel mo
gelijk te versterken. Het geza
menlijke belang komt nu op de
tweede plaats. Marchais heeft
het eigenbelang zó ver doorge
dreven, dat hij alleen weer met
de socialisten over een ge
meenschappelijk programma
wil praten als de PCF na de
eerste verkiezingsronde tussen
de 21 en de 25 procent staat.
Gebeurt dat niet, zo dreigde
Marchais onlangs, dan staat het
helemaal niet vast of wij onze
kiezers aanraden om in de
tweede ronde te stemmen om
socialistische kandidaten die
het er in een bepaald district
beter hebben afgebracht.
Maakt Marchais zijn dreige
ment waar, en daar wordt ern
stig rekening mee gehouden,
dan zal links zeker verliezen.
Want de regeringspartijen, hoe
onderling verdeeld ook in
"Giscardisten" en Gaullisten
zijn wel bereid tot die "repu
blikeinse discipline"
Elke prijs
In tegenstelling tot Georges Mar
chais willen zij best "elke prijs
betalen" voor de overwinning.
Zelfs het minimumloon verho
gen van 1900 tot 2400 francs
(ongeveer 1100 gulden). Jean
Jacques Servan-Schreiber, de
meest verlichte leider uit het
regeringskamp, toonde zich
deze week bereid om die links
belofte over te nemen. Niet me
teen na 19 maart, maar zodra de
economische toestand dat
rechtvaardigt, aldus J. J. S. S.,
voorzitter van de kleine Radi
cale Partij. Hij is "Frankrijks
politieke hansworst" zo oor
deelde de minst liberale rege
ringspoliticus Jacques Chirac
over de Radicaal. De "autori
taire democraat" zoals Chirac
zichzelf eens heeft genoemd,
beschouwt J.J.S.S. als de grote
gangmaker van de Unie voor de
Franse Democratie (UDP).
Daarin hebben de niet-Gaullis-
tische regeringspartijen zich
verenigd tegen Chirac RPR, die
volgens de Giscardisten van de
UDF veel te conservatief is
voor een rol in het geavanceerd
liberale Frankrijk, dat de pre
sident voer ogen staat.
Woedend over die streek heeft
de RPR deze weck vlak voor
sluitingstijd van de kieslijsten
nog snel een paar kandidaten
ingezet in Parijse districten
waar de regeringspartijen eer
der hadden besloten tot een
heidskandidaten. Dat "meer
derheidspact" gesloten kort
nadat de Linkse Unie uiteen
viel, ligt nu dus ook in duigen.
Jacques Chirac heeft zich opge
worpen als de enige echte ver
dediger van generaal De
Gaulle's politieke erfenis. De
rest beschouwt hij als profi
teurs, die als het er op aankomt
met de socialisten in zee zullen
gaan. En zo definitief de "gran
deur" die de generaal aan
Frankrijk gaf, in de geschiede
nisboeken bijzetten.
NICOSIA (UPI/Reuter) - De Cyprische president Spiros
Kyprianou heeft gisteren verklaard "diep bedroefd" te
zijn over het besluit van zijn Egyptische ambtgenoot
Anwar Sadat de diplomatieke betrekkingen te verbre
ken.
Westduitse commissie:
V.
Sadat besloot hiertoe na de vecht
partij die op het Cypriscne
vliegveld Larnaca plaatshad tus-
ADVERTENTIE
Dit voorjaar er even lussi
snoepreisje naar Lissabon. I' -
het geld hoeft u't nie
Lissabon is een schitterende stad
waar veel te zien en te genieten valt. Ga
slenteren door de eeuwenoude moorse
wijk Alfama.rondneuzen op de beroemde
rommelmarkt,genieten van een cerveja
(Portugees biertje) eri daarna smullen in
een gezellig fado-restaurant. Heerlijk!
*t/m 22/3-78. Daarna 8 dagen v.a. 590,-
BOEK BU UW KLM AGENT.
U herkent 'm aan het KLM uithang
bord. Hij is uw vertrouwde adviseur en
de n
v uitstapje
r Lissabon te regelen.
GRATIS BROCHURE.
De KLM heeft een speciale brochure
samengesteld v
n Londen n
informatie en talloze
tips.Ga'm halen bij
j COUPON.
Stuurt u mij de
I brochure „Europese Steden'
Straatg
I Plaats
In een ongefrankeerde open envelop
I opsturen naar KLM Nederland,
Afd.SPL/UC,Antwoordnummer
sen Egyptische commando's en
de Cyprische nationale garde. Bij
deze actie kwamen 15 Egyptena-
Kyprianou zei dat Cyprus "door
een lange vriendschap is verbon
den met Egypte en het Egypti
sche volk". Hij herhaalde dat zijn
regering ernaar streeft nauwe en
vriendelijke betrekkingen met
Egypte te blijven behouden.
Inmiddels waren functionarissen
van de Egyptische ambassade
gisteren druk aan het pakken.
Het Griekstahge dagblad Ta Nea
beschuldigde Sadat er gisteren
van de zijde van de Turken te
hebben gekozen. Volgens de
krant hoort Sadat "zich te veront
schuldigen, en niet ons te bedrei
gen en te chanteren"
De Cyprische leider bevestigde gis
teren opnieuw dat de twee moor
denaars van de Egyptische
journalist Joessef Sibai zullen
worden berecht. Maandag zullen
zij voor de rechter verschijnen.
In Cairo maakte een woordvoerder
van de Cyprische ambassade gis
teren bekend dat de missie in het
weekeinde zal sluiten. Op een na
zal het diplomatieke personeel
naar huis terugkeren, in over
eenstemming met de eisen daar
omtrent van Egypte.
Het Egyptische persbureau voor
het Midden-Oosten (Mena) ver
klaarde gisteren dat de Ameri
kaanse president Jimmy Carter
Sadat een boodschap heeft ge
stuurd waarin hij zijn steun uit
spreekt voor de Egyptische
commando-actie op Larnaca.
Politieke
demonstraties
in Londen
verboden
LONDEN (AFP) - Premier Cal-
laghan van Engeland heeft giste
ren in het Lagerhuis zijn instem
ming betuigd met het verbod dat
de Londense politie heeft inge
steld voor de tijd van twee maan
den tot het houden van politieke
betogingen.
De politie heeft de maatregel ge
troffen in verband met gewel
ddadigheden die zijn voorgeko
men tijdens de jongste bijeen
komsten van het extreem
rechtse "Nationale Front".
Het front wilde zaterdag demon
streren in Ilford in verband met
een tussentijdse verkiezing in dat
Londense district.
"Ik hoop", aldus Callaghan, "dat de
rust in orrze straten spoedig zal
terugkeren opdat de legale mani
festaties kunnen worden hervat,
zonder kans op geweld, maar dat
zou tijd kunnen vergen".
PARIJS - Verliefde paartjes moeten op het Parijse lie Saint Louis het
romantisch samenzijn op dit bankje bij een antieke straatlantaarn maar
meven vergeten, want door de dooi staat het smeltwater van 20 cm sneeuw de
toegang tot het plekje aan de oever van de overstroomde Seine in de weg
LONDEN (Reuter) - Dr. Walter
Marshall, ondervoorzitter van de
Britse commissie voor atoom
energie, heeft gisteren de ont
wikkeling van snelle kweek
reactors bepleit, als middel tegen
het risico van uitbreiding van het
kernwapenbezit.
Hij deed dat in een toespraak aan de
universiteit te Glasgow. Volgens
hem leidt de huidige gang van
zaken, het eenmaal gebruiken en
dan wegwerpen van kernb
randstof die niet wordt opge
werkt maar voor onbepaalde tijd
wordt opgeslagen tenslotte tot
groter gevaar van uitbreiding van
kernwapens.
Die mening is vierkant in strijd met
de door president Carter vorig
jaar uitgesproken Amerikaanse
politiek, die geen snelle kweek
reactors of opwerking voor
commercieel doel wil ontwikke
len.
Kweekreactors verbruiken pluto
nium, dat voor atoomwapens ge
bruikt kan worden, en kunnen in
feite meer plutonium vervaardi
gen dan zij verbruiken. Opwer
king levert ook weer bruikbaar
slagen in wat dr. Marshall „plu-
toniummijnen,' noemt.
De plutonium verliest op den duur
zijn radio-activiteit, waardoor
het gemakkelijker kan worden
behandeld.
„Het gebruik van snelle reactors in
plaats van warmtereactors kan
meteen de groei van de hoeveel
heid plutonium in de wereld af
remmen, en elke snelle reactor
kan gebruikt worden om de to
tale hoeveelheid winbare pluto
nium te verminderen, mits die
wordt gestookt met oud pluto
nium dat verkregen is uit de
brandstof die door warm
tereactors is verbruikt", aldus
Marshall.
STUTTGART <Reuter) -
Een Westduitse parlemen
taire commissie van on
derzoek naar de dood van
drie leiders van de
Baader-Meinhofgroep is
het gisteren niet eens
kunnen worden over de
politieke verantwoor
delijkheid voor het inci
dent.
Het onderzoek bevestigt de of
ficiële lezing dat de drie, Andreas
Baader, Jan Carl Raspe en Gud-
run Ensslin, op 18 oktober zelf
moord hebben gepleegd, maai'
aanvaardt niet de officiële bewe
ring dat hun advocaten de pisto
len die Baader en Raspe hebben
gebruikt zouden hebben bin
nengesmokkeld. Gudrun Ensslin
heeft zich opgehangen.
De openbare aanklager Kurt Red-
mann had vorige maand gezegd
dat de advocaten Arndt Muller en
Annin Newerla de pistolen en
explosieven verborgen in wets-
documenten de gevangenis in
Stammheim hadden binnenge
smokkeld.
De commissie gaat niet verder dan
dit mogelijk te achten.
Een meerderheidsrapport van af
gevaardigden van de CDU, die de
regering van Baden-Württem-
berg vormt, zegt dat de regering
van de deelstaat niet verant
woordelijk is voor de sterfgeval
len. Een minderheidsrapport van
de SPD en de FDP acht die rege
ring verantwoordelijk voor de
onvoldoende veiligheidsmaa
tregelen.
De minister van justitie van Ba-
den-Württemberg, Traugott Be
nder, trad af na het incident,
premier Hans Filbinger bleef aan
ondanks de eis van de oppositie
dat hij ook zou aftreden. De direc
teur en het hoofd veiligheid van
Stammheim werden ontslagen.
De voorzitter van de commissie.
SP D-afgevaardigde Rudólf
Schieler, zei op een persconfe
rentie dat de commissie unaniem
van mening is dat de gevangeni
sautoriteiten de gevangenen niet
voldoende in het oog hadden ge
houden en hun cellen niet gron
dig hadden doorzocht.
De commissie is er ook van over
tuigd dat de veroordeelde Irm-
gard Möller, die dezelfde ochtend
m haar cel met steekwonden was
aangetroffen, die wonden zelt
had toegebracht. Möller heeft
beweerd door een onbekende te
zijn aangevallen.
Schieler vindt dat alle parlements-
fracties aanbevelingen voor ver
betering van het toezicht in de
gevangenis zullen indienen.
De drie pleegden zelfmoord na de
succesvolle bevrijding van gij
zelaars uit het vliegtuig Landshut
op het vliegveld van Mogadisjoe
door een eenheid Westduitse
commando's. De kapers hadden
vrijlating van de elf Westduitse
gevangen terroristen geëist, on
der wie Baader, Raspe en Ens
slin.
ADVERTENTIE
>m gezellig kijken!
GENÈVE (AFP) - Het "Argentijns
comité voor de rechten van de
mens", een verzameling van Ar
gentijnse bannelingen, heeft ver
klaard dat het de organisatie van
het EK-toernooi in Argentinië
"een vergissing" vindt, maar dat
het besluit tot het wel dan niet
boycotten van het toernooi door
elk deelnemend land apart ge-
i moet worden.
Tijdens een persconferentie in Ge
neve riep één van de leden van
het comité. Gustave Roca. de
journalisten die naar Argentinië
gaan op "hun ogen open te doen".
Hij vindt het belangrijk dat de
pers zich niet tevreden stelt met
"het officiële beeld", dat de junta
junta voorschotelt. Het toernooi
is volgens de banneling voor de
militaire regering "een gelegen
heid om het image op te vijzelen".
Volgens de berekeningen van het
comité zijn er in Argentinië
10.000 politieke gevangenen,
20.000 tot 25.000 personen ver
dwenen en 8.000 anderen ver
moord door het leger en de
veiligheidsdienst.
De door het comité genoemde cij
fers hebben betrekking op de pe
riode vanaf de militaire coupe in
1976. Voorzitter van de groep
bannelingen is Rodolfo Mat-
tarolo, een 38-jarige Argentijnse
advocaat, die politiek asiel in
Frankrijk heeft aangevraagd. Vo
rige maand ging de vertegen
woordiger van Argentinië in de
vergadering van de Verenigde
Naties in de aanval tegen Mat-
torolo en noemde hem een 'lid
van de Argentijnse afdeling van
de internationale terroristenbe
weging'. De beschuldiging werd
geuit omdat Argentinië een her
ziening van de status van twee
met de Verenigde Naties verbon
den organisaties, strijdend voor
de mensenrechten - wilde.
Het comité verklaarde gisteren dat
de Argentijnse junta doordat de
internationale schijnwerpers op
haar gericht zijn. wel met getallen
over het aantal politieke ge
vangenen moest komen. Het
door de militaire regering opge
geven cijfer van 1 583. de gevan
gen genomen mensen sinds de
coupe, is volgens het comité vals.
ADVERTENTIE
op.
President Carter is voorstander van
reactors met verrijkt uranium,
waarvan de meeste in de V.S.
worden vervaardigd en die ge
stookt worden met in de V.S. ver
rijkt uranium.
In de meeste ontwikkelde landen
wordt gezocht naar manieren om
de verbruikte brandstof kwijt te
raken en meestal wordt die opge-
wassen In de grote 5-kilo-wastrommel
drogen in de 2800-toeren-centrifugc
wastrommel. kuip, centrifugekorf en
deksels: alles onverwoestbaar roestvrij edelstaal
géén wasmiddelverspilling (TNO-rapport
2027 van 29 dec. 1977)
ga naar)i CENTER
wees zeker van uw zaak
Speciale folder Zanker Nederland B Aniwoórdnr 9
