Groep beschuldigt
Leidse stichting
van „speculatie"
KvK: meer ruimte winkelbestand Maredorp
Tuinder gaat energie
van vuilnisbelt halen
Goede hoop op 2000 extra-banen in monumentenbouw
Voorzitter: „Onzindelijke zaak
„Bijzonder groot
aantal overtredingen"
PAGINA 4
VARIA
WOENSDAG 22 FEBRUARI 1978
LEIDEN - Een groep bewoners van Plantage, Utrechtse
Veer en Rijnkade beschuldigen de Stichting Huisvesting
Werkende Jongeren in een brief aan het Leidse college
van speculatieve handelingen. Aanleiding is de aankoop
en de voorgenomen verkoop van het pand Plantage 22. De
stichting kocht het pand om de tuin samen met die van
het pand 24 te kunnen benutten voor de bouw van 23
appartementen.
In een eerste reactie op de be
schuldiging zegt de stich
tingsvoorzitter mr. Linskens:
"Wat in die brief beweerd wordt,
kan op geen enkele manier wor
den waargemaakt. Het komt op
mij af als een hele onzindelijke
zaak". In de brief aan B en W zeg
gen de omwonenden, dat de
stichting in dit geval optreedt als
projectontwikkelaar, die tracht
de gemeente onder druk te zet
ten. "Dit lijkt ons in strijd met
haar ideële doelstelling", aldus
de omwonenden.
In de brief schrijven de omwonen
den dat de stichting het pand
Plantage 22 inclusief de tuin
kocht voor een bedrag van
352.000, plus 130.000 wanneer
onder meer aan de stichting voor
30 juni 1979 een bouwvergunning
is verleend voor de appartemen
ten.
Het betreffende pand - minus dat
deel van de tuin dat voor de
bouwplannen nodig is - wordt op
het ogenblik via de makelaardij
Randstad te koop aangeboden
voor een bedrag van 445.000 vrij
op naam, zo schrijven de omwo
nenden. Verder wordt in de brief
meegedeeld dat het pand op het
ogenblik wordt bewoond door
ongeveer tien werkende jonge-
LEIDEN - Zaterdag 4 maart a s.
zal in de Merenwijk het
wijk/buurtcentrum "Op eigen
wieken'' worden geopend. Dit
centrum is gelegen aan de hoek
Milanenhorst/Valkenpad. De
opening zal worden verricht door
wethouder Tesselaar.
ren. Via een kort geding heeft de
Stichting Huisvesting Werkende
Jongeren ontruiming gevorderd,
wat is toegewezen op 31 januari jl.
Voor de rechtbank werd volgens
de omwonenden aangevoerd dat
het pand met de huidige bewo
ners onverkoopbaar is en dat het
moet worden afgestoten in ver
band met te hoge exploitatiekos
ten.
Het resultaat is - zo zeggen de om
wonenden - dat in de binnenstad
een groot woonhuis aan het
woonruimtebestand wordt ont
trokken en dat door de bouw van
de appartementen fraaie bin-
nenstadstuinen verloren zouden
gaan. "Omdat Plantage 22 niet
meer als woonhuis is te gebrui
ken is de verlichting van de wo
ningnood van de werkende jon
geren door het nieuwbouwplan
van de stichting aanzienlijk min
der dan het lijkt" schrijven de
omwonenden.
De omwonenden verzetten zich fel
tegen de bouw van de apparte
menten onder meer uit een oog
punt van verslechterend leefkli
maat, gebrek aan parkeerruimte
en onevenwichtige bevol
kingsopbouw. Het college van B
en W heeft bezwaren tegen het
plan omdat het om koopap
partementen gaat en het college
de voorkeur geeft aan huur-ap-
partementen.
Over dit punt heeft dezer dagen een
gesprek plaats gehad tussen het
stichtingsbestuur en wethouder
Verboom (Volkshuisvesting).
Voorzitter mr. Linskens: "Tij
dens het gesprek is gebleken dat
het standpunt van de gemeente
en dat van ons nogal ver uiteen
lagen. Omdat we niet tot over
eenstemming konden komen
hebben we al stichting besloten
om nu eerst maar af te wachten of
de gemeente een bouwvergun
ning voor het plan afgeeft. Zodra
we daarover uitsluitsel hebben
zullen we verder kijken wat ons
te doen staat."
De heer Linskens deelde desge
vraagd nog mee, dat de stichting
op korte termijn schriftelijk zal
reageren op de beweringen van
de omwonenden.
De tuinen achter de panden
de stichting de appartementen wil bouwen.
LEIDEN - De Kamer van Koop
handel (regio Leiden) vindt dat er
in het bestemmingsplan Mare
dorp meer ruimte moet worden
opgenomen voor uitbreiding van
het winkelbestand. Dat geldt dan
met name voor de branchegroep
"warenhuizen" die voor Mare
dorp (waaronder de Haarlem
merstraat, Donkersteeg, Mare
Hooglandse Kerksteeg vallen)
een trekkersfunctie vervult.
Met het opnemen van ruimere uit
breidingsmogelijkheden van het
winkelbestand in het zojuist uit
gekomen bestemmingsplan
beoogt de Kamer het herstel cq
handhaven van de regionale ver
zorgende functie van het Leidse
winkelapparaat. Voor het opti
maal functioneren van de win
kels is een goede bereikbaarheid
van het centrum noodzakelijk.
Daarom wijst de Kamer het weer
opengraven van de Lange en
Stille Mare, zoals in het plan aan
gegeven, van de hand.
Voor wat de verplaatsing van be
drijven betreft die niet aan de
binnenstad zijn gebonden (pak
huizen bijvoorbeeld) zegt de Ka
mer dat er elders in Leiden
nauwelijks alternatieve ves
tigingsplaatsen aanwezig zijn.
Met de samenstellers van het
plan is de Kamer van Koophan
del van mening dat er een onder
zoek ingesteld moet worden naar
de mogelijkheden voor een op
lossing van het pakhuizen-
vraagstuk.
De Kamer wil daar het bedrijfs
leven daadwerkelijk in betrek
ken. Tot slot constateert de Ka
mer tot haar genoegen gezien te
hébben dat ook in Maredorp het
streven naar stadsvernieuwing
duidelijk gestalte heeft gekregen
terwijl rekening wordt gehouden
met het nog te ontwerpen struc
tuurplan voor de binnenstad.
DEN HAAG/LEIDEN - Op 3
maart bezoekt een groot aan
tal Eerste en Tweede Kamer
leden uit Zuid-Holland een
deel van de provincie waarin
zij wonen. Dit gebeurt op
uitnodiging van de Gedepu
teerde Staten. Het college
wil tijdens dat bezoek de
aandacht van de kamerleden
vestigen op de diverse pro
blemen die er in de provincie
zijn. Op de eerste plaats is
dat de financiële positie
waarin de provincie ver
keert.
De kamerleden worden om
half tien 's ochtends ontvan-
Kamerleden in
provincie
gen op het provinciehuis in
Den Haag. Daarna vertrek
ken ze op het Malieveld per
helicopter en maken een
rondvlucht boven de pro
vincie. De helicopters lan
den in Valkenburg, waarna
de kamerleden per bus naar
Leiden worden vervoerd.
"Leiden biedt voorbeelden van
diverse problemen, die er in
de provincie zijn", zei gede
puteerde Boone hier gister
middag over. Na het bezoek
aan Leiden stappen de ka
merleden in een boot, die ze
door Vlietland zal voeren
Tijdens die tocht zal de pro
blematiek van de vaarwegen
in Zuid-Holland besproken
worden, zoals de verbreding
van het Rijn- en Schieka-
naal.
De kamerleden zullen o.m.
door de in dit verband als
knelpunt te karakteriseren
sluis in Leidschendam va
ren. In Den Haag gaan ze
weer aan wal en eindigt het
bezoek aan de provincie.
LEIDEN - Bij een speciale controle in de binnenstad, gisteravond tussen
half acht en half tien, heeft de Leidse politie 118 bekeuringen uitgedeeld.
Zowel fietsers als bromfietsers en auto's werden aangehouden. In 108
gevallen was er iets mis met de verlichting, drie maal werd het bon
boekje gepakt voor door rood licht rijden, vier maal wegens het rijden in
een verboden richting, 1 maal voor een voorrangsfout en tweemaal
omdat de uitlaat van een auto niet deugde.
Een woordvoerder van de politie sprak van een "bijzonder groot aantal
overtredingen", gezien het korte tijdsbestek.
STOMPW1JK - Een miljoen groene komkommers, die ge
koesterd door de warmte van een weldadige, maar vooral
goedkope energiebron, onstuitbaar naar het kasglas-
groeien.
Die dagdroom krijgt de Stompwijkse tuinder Henk Hen
driks (27) als hij midden in zijn bedrijf staat, nu nog in de
punt van het tot de gemeente Leidschendam behorende
stukje Vlietland.
Een droom die spoedig werkelijk-
heid zal worden. Zijn eigen vin
dingrijkheid en het huisvuil van
vele tienduizenden West-Bra
banders staan daar borg voor. Het
enige wat hem nog te doen staat,
is verkassen van Stomp-
wijk naar Roosendaal.
Daar, zevenhonderd meter van de
ruim twee jaar geleden ge
bouwde regionale vuilverbran
dingsinstallatie, gaat hij dit jaar
twintigduizend vierkante meter
glas neerzetten. De thermometer
zal er constant een temperatuur
van 18 graden Celsius aanwijzen.
En de energie die er voor nodig is,
zal voor het eerst in de Neder
landse tuindersgeschiedenis niet
duur worden betaald. Want een
simpele pijpleiding tussen het
vuilniscentrum en Henks bedrijf
gaat de warmte die bij de ver
brandingsovens vrijkomt naar de
kassen brengen. Een gedurig ge
lijkblijvende hoeveelheid water
wordt de drager van die
goedkope energie. De brand
stofbesparing die Henk daarmee
denkt te bereiken, is door experts
geschat op het jaarlijkse verbruik
van meer dan tienduizend Ne
derlanders. Zolang de Roosen-
daalse vuilverbranding nog niet
op volle toeren draait - en dat kan
nog wel enige jaren duren - zal
Henk er overigens zelf nog wat bij
moeten stoken. Toch verwacht
hij dat te zijner tijd van gasver
bruik nog maar nauwelijks
sprake zal zijn. Bovendien wijst
hij erop, dat het vuilverban-
dingsbedrijf zelf straks niet lan
ger meer een hoge stroomreke
ning hoeft te betalen voor de
kunstmatige koeling van de
ovens, door twaalf gigantische
elektrische ventilatoren.
Belangstelling
Een en ander verklaart mede
waarom bij het ministerie van
economische zaken op het ogen
blik grote belangstelling bestaat
voor Henks unieke experiment.
Stadsverwarming en aanver
wante gebruiksmogelijkheden
van vuilverbranding zijn op het
ministerie al een bekende zaak.
Aan een toepassing bij (door
gaans energieverslindende)
tuindersbedrijven had nog
niemand gedacht.
De eer van dat idee komt helemaal
Henk Hendriks toe. Hij kwam
erop, tijdens het beluisteren van
een radioprogramma, in sep
tember 1975, waarin melding
werd gemaakt van de aanbouw
van de Roosendaalse vuilver
branding.
Het was de tijd dat de aardgasprijs
voor de tuinders steeg naar onge
veer een dubbeltje per kubieke
meter. „Voor mij een jaarlijkse
kostenpost van meer dan 100.000
gulden," herinnert Henk zich.
Met dat cijfer begon zijn droom. Hij
reed op de bonnefooi naar het
Roosendaalse raadhuis en lan
ceerde daar voor enige ambtena
ren zijn energie-idee. „Ik moet
zeggen: ze liepen er snel warm
voor. Helaas bleef het daar voor
lopig bij. Bestemmingsplannen,
het voornemen om een kanaal te
gaan graven, een grondoptie van
de Nederlandse Suikerunie en
nog wat ingewikkelde procedu
res hielden een afwikkeling op-
korte termijn tegen."
Medestander
Maar Henk Hendriks zette door. Na
een jaar kreeg hij een medestan
der in de Maasdijkse chrysan
tenteler S. de Bruijn. Die voelde
ook voor Henks idee en besloot
hem bij de verwezenlijking te
helpen. De kans om zich spoedig
pal naast het vuilverbran-
dingsbedrijf te vestigen wer-
d er echter niet groter door.
„Daarom hebben De Bruijn en ik
een paar weken geleden maar de
knoop doorgehakt. Dan maar op
enige afstand kassen bouwen. We
hebben een lap grond gekocht,
een stuk voor mij en een deel voor
hem, op 700 meter van de
vuilverbranding."
Met de extra kosten die daarmee
gemoeid zijn, ongeveer een mil
joen gulden, heeft Henk zich al
een beetje verzoend. Belang
rijker vindt hij het dat de grond er
is en dat hij nu ook al het contract
op zak heeft van de gemeente
Roosendaal. Daarmee is hij voor
de eerste twintig jaar, nagenoeg
voor niets, van een vrijwel con
tinue leverantie van energie ver
zekerd.
Ook de toegezegde subsidie van het
ministerie van economische za
ken, een kwart van de energiebe
sparing, vergoedt veel van het te
genvallende investeringsbedrag.
Bovendien zal de verkoop van
zijn Stompwijkse kassen zijn fi
nanciële positie nog verbeteren.
En tenslotte noemt hij, al is dat
niet in prijs uit te drukken, de
enorme belangstelling die hij nu
al met zijn project geniet.
Trots
„Niet alleen mijn vakbroeders
maar ook diverse officiële instan
ties in binnen- en buitenland vol
gen dit experiment op de voet. En
natuurlijk ben ik er ook een
beetje trots op dat de tuinders,
die zo vaak lelijk worden aange
keken op hun energieverbruik,
met een dergelijk besparings-
proiect vooroplopen."
Waarmee overigens, naar Henks
mening, de geschiedenis zich
herhaalt. „Vergeet immers niet
dat wij met ons glas reeds van
oorsprong alle mogelijke profijt
hebben getrokken van zon
De Stomvwiikse tuinder Henk Hendriks i
hij de hele boel verhuizen naar Roosendaal.
i zyjh kas. Binnenkort gaat
newarmte. Nu gaan we onze
komkommers ook nog uit het
huisvuil halen; wat wilt u nog
meer."
Grijnzend keert hij terug naar zijn
droomwereld. Nu nog in Stomp-
wijk, waar hij anderhalf jaar ge
leden is getrouwd en waar hij, de
blik al op Roosendaal gericht, als
tijdelijke woning naast de kassen
een stacaravan heeft ingericht.
Klaar voor het vertrek; want ook
die caravan gaat hij verpoten naar
het terrein bij de Roosendaalse
vuilverbranding.
RIJSWIJK - Keren de dagen van de tewerkstelling terug,
toen werklozen werden ingezet bij vooroorlogse werkver
schaffingsprojecten als het Haagse Zuiderpark of het
Amsterdamse Bos?
De heer PJ. Yperlaan: Arbeidsplaatsingsmogelijkheden vanwege
groeiende omvang van restauratieobjecten.
De regeringsverklaring van het ka
binet-Van Agt doet zoiets ver
moeden, want vanuit de zorg om
jeugdige en langdurig werklozen
weer aan een bezigheid te helpen
wordt gesuggereerd om deze
groepen in te schakelen bij na
tuur- en landschapsbeheer en by
de monumentenzorg.
De heer P. J. Yperlaan, hoofd van
de directie monumenten, musea
en archieven van het ministerie
van cultuur, recreatie en maat
schappelijk werk in Rijswijk, is
op voorhand met dat plan van het
kabinet ingenomen, maar hy 'zet
een duidelijk vraagteken bij het
„verplicht" tewerkstellen. Yper
laan: „Het woord gedwongen
vind ik wat overtrokken. Maar ik
ben wel van oordeel dat naast een
zekere vakbekwaamheid een
voldoende dosis gemotiveerd
heid noodzakelijk is om werk
zaamheden in de restaura-
tiebouw te kunnen verrichten -
en dat geldt, neem ik zonder meer
aan, ook voor natuur- en land
schapsbeheer. Toch is monu
mentenzorg naar aard en groei
ende omvang een heel geschikt
terrein voor tewerkstelling van
werklozen die bereid zijn de han
den uit de mouwen te steken en
zich in te zetten voor zinvolle,
ambachtelijke arbeid".
De aanduiding „groeiende om
vang" valt Yperlaan niet zo maar
uit de mond. Uit het jaarverslag
van de rijksdienst voor de mo
numentenzorg, dat nog deze
maand moet verschijnen, blijkt
dat men met een achterstand
worstelt van 3.000 subsidieaanv
ragen. Er komen elk jaar wel 3300
restauratieobjecten gereed, maar
door de nieuwe aanwas blijft de
achterstand toch „op peil", want
sinds 1971 geldt er in zekere zin
een subsidiestop. Een uitzicht
loze situatie, dus.
Yperlaan: „In 1977 is er voor 300
miljoen aan restauratiewerk ver
richt, dit jaar bedraagt de totale
omzet circa 400 miljoen. CRM
stelde in 1977 84 miljoen be
schikbaar en in 1978 97 miljoen -
de rest van het geld komt via de
provincies, gemeenten en par
ticulieren. Als die omzet van 400
miljoen nu zou kunnen worden
vergroot tot 600 miljoen, dan
zouden er volgens berekeningen
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek ongeveer 2000 ar
beidsplaatsen extra kunnen
worden geschapen, plus natuur
lijk de gunstige effecten op de
omzet van de taltijke toelever
ingsbedrijven (bouw- en an
dere materialen)".
Monumentenzorg gaat het plan om
2000 (werkloze) bouwvakkers
weer aan een baan te helpen, op
nemen in het jaarverslag, dat
vrijwel gereed is. Zal men er met
terdaad in slagen voldoende va
klui te vinden, die genoeg kennis
en vaardigheid bezitten om het
moeilijke restauratiewerk aan-
te durven?
Directeur Yperlaan: „Volgens onze
eigen berekeningen werken er nu
3500 bouwvakkers aan restaura
tieobjecten. Bij de arbeids
bureaus staan de restauratieva
klieden niet afzonderlijk in de ca
tegorie bouwvakkers geregi
streerd. Er wordt inderdaad in de
bouw gesproken over een tekort
aan vakheden, maar ik meen dat
dat niet overal het geval is of
overal evenzeer. Aan de andere
kant heb ik nog nooit geluiden
opgevangen dat een restauratie
geen doorgang kon vinden omdat
er geen mensen warer
werk vakkundig uit te
Overigens heeft de heer Yperlaan
er geen bezwaar tegen als het ka
binet zou besluiten om werklo
zen, vrijwillig, in afwachting van
een nieuwe (vaste) baan, tijdelijk
in de sector monumentenzorg in
te schakelen, al geeft hij de voor
keur aan meer subsidie: „Als er
voldoende middelen ter be
schikking komen, hoeft er geen
sprake te zijn van een „tijdelijke
baan", maar kan men zich - bij
gebleken geschiktheid - een
„gewone baan" verwerven in de
restauratiewereld. Menige
bouwvakker blijkt zich op den
duur aangetrokken te voelen tot
meer gespecialiseerde arbeid, die
in het algemeen ook beter wordt
gehonoreerd. Het lijkt mij dat het
zeer tijdelijk inschakelen van
mensen in de restauratiebouw
niet zeer zinvol is, tenzy het om
werkzaamheden gaat, die geen
enkele vakbekwaamheid verei
sen. Het is nu eenmaal niet goed
mogelijk om „iedereen" op een
monument af te sturen".
