"Negenentwintig jaar ging
alles met mij uitstekend"
Op revanche belust AZC
verplettert pover PSV
Benaming „Sciphol"
stamt uit tijd vóór
ontdekking Amerika
Monsterzege door agressief spel: 21-2
WOENSDAG 15 FEBRUARI 1978
OVW6
Een eventuele naamsverande
ring van de Nederlandse
luchthaven Schiphol staat
flink in de belangstellingUit
nasporingen van de heer J.
Nieuwenburg, hoofd van de
openbare lagere school nr. 2 te
Rijk een dorpje dat in de vijf
tigerjaren moest wijken voor
de bouw van de nieuwe lucht
haven) is gebleken dah de
naam "Sciphol" voor het eerst
wordt aangetroffen in 1477
ruimschoots voordat Colum
bus Amerika ontdekte.
Op 11 september 1477, geeft
Hendrik van Bosselen, Heer
van der Veereals collator der
kerk in Amstelveen, vergun
ning aan Reijner Struijs, pas
toor van de kerk, om vier ma
den lands liggende "in
Aelsmerbanne in Sciphol" te
verkopen en de opbrengst aan
te wenden voor de stichting
van een nieuw kerkgebouw
Op een oude kaart van Rijn
land,vervaardigd door Floris
Balthasar tussen 1610enl615,
treft men de naam Schip Holl
ten westen van het dorp Am
stelveen aan.
Algemeen wordt aangenomen
dat de naam Schip Holl te
maken heeft met een trech
tervormige baai, die daar
vroeger heeft gelegen. Dat was
een "holl" waar schepen bij
zware storm in werden gedre
ven, aan de grond liepen en
veelal met man en muis ver
gingen. Dat reusachtige bin
nenmeer bestond uit drie
kleinere: Het Haarlem
mermeer, het Leidsche meer
en het SpieringmeerHet oude
meer op de kaart was een ge
deelte van het Haarlem
mermeer. De drie meren had
den in 1472 een gezamenlijke
oppervlakte van 11.700 hec
tare; in 1645 ongeveer 15.000
hectare, terwijl de meren vlak
voor de drooglegging een op
pervlakte hadden van 17.000
hectare. De trechtervormige
baai is verloren gegaan als
gevolg van het uitdijen van
het meer.
De voornaamste oorzaak van
dat uitdijen was dat de oevers
van het meer regelmatig wer
den aangetast als gevolg van
veenafgravingen. Door de re
gelmatige golfslag knabbelde
het water steeds meer land af.
Dat gebeurde met de regel
maat van de klok en de men
sen spraken dan ook van de
waterwolf, die huizen en land
bedreigde. Op een kaart van
het Hooaheemraadschap en
het Haarlemmermeer vinden
we de naam "Schipshol" terug
op nagenoeg dezelfde plaats
als waar vroeger de baai heeft
gelegen. Tegen het eind van de
vorige eeuw werd als onder-
ddel van de verdedigingslinie
om Amsterdam in dit gebied
een fort gebouwd dat de naam
Schiphol kreeg.
In opdracht van het Ministerie
van Oorlog wordt in 1917 een
vliegkamp aangelegd op een
stuk bouwland in de noord
oosthoek. Dit kamp, compleet
met hangars, werkplaats, ga
rage en kazerne krijgt even
eens de naam Schiphol. Na de
vrede met 1918 wordt de
waarde van het vliegtuig als
verkeersmiddel onderkend.
De in 1919 opgerichte KLM
staat in het voorjaar van 1920
voor de vraag welk vliegveld
gebruikt moet worden om een
luchtdienst met London te on
derhouden. De keuze valt op
Schiphol, Soesterberg valt af.
In 1968 wordt om admini
stratieve redenen de naam
Schiphol door de gemeente
raad van de Haarlem
mermeer vastgesteld
Schiphol is een gebiedsdeel,
waar in 1967 nog 27 personen
woonden .Thans woont er nog
leiden/regio
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het was niet mijn bedoeling |fpy,
om door middel van deze dichtbundel enige instelling of
persoon aan te klagen, noch minder om een literair
hoogstaand werk te scheppen; maar wel heb ik gepro
beerd een weergave te geven van een rumoerige periode
uit mijn leven. Dit alles in de hoop u, op welke manier dan
ook met deze uitgaven van dienst te zijn.
Dit schrijft Jacob Maris in het'
voorwoord van zijn dichtbundel
'In ongebaande wildernis', een
bundel die hij eerst zelf aan de
man probeerde te brengen, maar
waarmee hij nu via uitgeverij 'De
Witte Merel' in Hazerswoude een
grotere markt probeert te berei
ken.
Jacob Maris is 30 jaar. Woont in
Alphen-west. Is ex-psychiat
risch patiënt. Gebruikte 'speed'
en LSD, maar is daar nu van af.
Wat beweegt hem zijn ervarin
gen, zeer persoonlijke en pijn
lijke ervaringen, door een gedich
tenbundel openbaar te maken?
Hij wil aandacht, niet voor zich
zelf, maar voor de grote moeilijk
heden die druggebruikers on
dervinden bij hun pogingen er
van af te komen. Hij wil zichzelf
als 'geval' ten voorbeeld stellen,
omdat hij vindt dat het iedereen
kan overkomen.
'Negenentwintig jaar ging met mij
alles uitstekend. Prima jeugd in
een goed gezin. Goede opleiding
(5-jarige HBS), gezellige
vriendenkring. Kortom, niets aan
de hand'.
Plotseling gaat het fout. Er komt
voor hem een jaar vol tegensla
gen. Hij krijgt een auto-ongeluk,
waarbij hij zelf ernstig gewond
wordt. Hoewel hij geen schuld
aan het ongeluk heeft leveren
moeilijkheden met de verzeke
ringen hem financiële problemen
op. Zijn hond, waaraan hij zeer
gehecht is wordt aangereden. Hij j
leeft nog wel, maar heeft inten-
sieve verzorging nodig, onder
meer met injecties. Maris ver
zorgt hem zes weken lang. Dag en
nacht, maar uiteindelijk tever
geefs. Het verlies van zijn hond
grijpt Maris zeer aan.
Mijn baas, bij wie ik als fotograaf in
dienst was, eiste in die weken
200% inzet van mij. En die kon ik
niet geven. Ik was op. Toen kreeg
ik mijn ontslag. Dat gaf de door
slag. Voor die tijd dronk ik wel
een borrel en ik 'rookte' ook wel
eens wat, maar toen ging ik op de
zware spullen. LSD en 'speed'
spuiten. Bovendien zwaar drin
ken. Alles door elkaar, totdat de
effecten steeds erger werden.
Id ongebaande wildernis
Opsluiten is uitzichtloos
de wrede hand
van de maatschappij.
En toch:
flarden van onverschilligheid
zweven om je heen
met een eindeloos blinde hori-
waar de dorre stilte altijd
groeit'
waarfe vroeg verdwijnt de or
chis
met haar ééndagskleur
in een zanderige kale woestenij
Je geeft me een hand
en blijft toch ver weg:
kom nader
en blijf bij me,
tot we de weg weer vinden,
met vaste tred naar boven gaan,
moeiteloos alles ontwijkend.
Dan is er geen plaats meer voor
verdriet;
want je rug is recht,
en draagt de grootste last
(oktober 1977)
Min of meer bij toeval kwam Maris
in ziekenhuis Rijnoord terecht,
waar men ontdekte dat zijn li
chamelijk klachten andere oor
zaken hadden. Hij werd door
verwezen naar dr. H. Berlijn, die
in Alphen gespreksgroepen or
ganiseert. 'Met deze man had ik
een geweldig contact. Iemand die
alle tijd weet op te brengen en die
mij ervan wist te overtuigen dat
opname in de psychiatrische in
richting Endegeest noodzakelijk
was.
Dat was in juni 1977. Daar is hij be
gonnen aan zijn dichtbundel. 'In
de opvangafdeling van deze in
richting vond ik het verschrikke
lijk. Nogmaals, ik wil geen perso
nen aansprakelijk stellen, maar
het zijn daar wel middeleeuwse
toestanden. Van opvang is geen
sprake. Alle soorten patiënten
zitten bij elkaar. Druggebruikers,
psychotici en zwaar demente
bejaarden, die kwijlen en hun
behoeften laten lopen als je koffie
drinkt. Het enige resultaat is dat
je steeds gekker wordt.
En kon je nou maar eens met
iemand praten, maar dat is er niet
bij. De patiënten hebben genoeg
aan zichzelf en het personeel
heeft geen tijd. Als je je probleem
kwijt wilt, krijg je te horen datje
je kop moet houden en als je erg
lastig wordt, ga je de isoleercel in.
Dat kon een paar dagen duren.
Vooral voor afkickende patiën
ten, met hun hallucinaties, is zo'n
isoleercel verschrikkelijk. Ze
worden er knettergek.
Al gauw kon Maris naar de open
afdeling. 'En dat was een ver
ademing. Ten eerste voor de 'op
en' afdeling, had je de betere pa
tiënten bij elkaar. Ook de opvang
was veel beter. De verpleegsters
en verplegers hadden tijd en aan
dacht voor je, zodat je over je
problemen kon praten en dat
helpt veel beter dan alle valium
en librium bij elkaar.
Sinds november vorig jaar is Jacob
Maris weer thuis. Niet meer in het
huis waar hij samen met vier
t Jacob Maris
vrienden voor zijn opname
woonde, maar terug bij zijn
ouders. Dat was een voorwaarde
voor zijn ontslag. Hij is nu in dag
behandeling. Drie dagen per
week gaat hij naar Endegeest. In
een groep werken aan zichzelf,
met psychotherapie, groepsge
sprekken, psychodrama, maar
ook recreatie en gymnastiek en
dergelijke. 'Erg goed vind ik die
dagbehandeling, maar ook erg in
tensief. Er wordt diep in je gegra
ven. Sommigen kunnen dat niet
aan en willen weg. Dat kan, je
bent er vrijwillig, maar je ver
speelt er wel je ziekenfondsuitke
ring door, dus zo helemaal vrij
willig is het nou ook weer niet'.
De opvang door de omgeving is
volgens Maris bepalend voor hoe
je die dagbehandeling verwerkt.
Thuis werd hij goed opgevangen
hoewel zijn ouders het er erg
moeilijk mee hadden. Ook zijn
vrienden en kennissen hielpen
mee. 'Dat hoor je van andere pa
tiënten wel anders. Dat ze ner
gens naar toe kunnen, niemand
hebben om tegenaan te praten.
Dan is de spuit al weer gauw het
enige redmiddel. Eén van de
middelen voor Maris om er tegen
te kunnen is alles van zich af te
schuiven. In het ziekenhuis is hij
daarmee begonnen. Uit zijn ver
halen en gedichten maakte hij
een selectie voor zijn bundel 'In
ongebaande wildernis". Er staan
mooie gedichten in. In een
voudige begrijpelijke taal. Zeer
persoonlijk van sfeer, over zijn
hond, over een verpleegster in
Endegeest, over zijn wereld in
LSD-kleur
Ik heb er bij mijn mede-patiënten
erg veehwaardering voor onder
vonden. Nu zelfs nog wordt er op
Endegeest elke week uit voorge
lezen. Toen dacht ik, er moesten
meer mensen van onze proble
men weten. Ik heb het toen zelf
laten drukken, ben er de
Door
Aafje Gijbeis
boekhandels mee langs gegaan
en heb op die manier 250
exemplaren verkocht.
Het vinden van een uitgever lukte
niet. 'Die zoeken alleen maar
commerciëel aantrekkelijke din
gen. Dat viel me erg tegen'. Toen
kwam er een telefoontje van An
ton Huisman, van 'De Witte Me
rel' uit Hazerswoude. Deze kent
uit eigen ervaring de toestanden
in Endegeest en hij wilde wel
proberen de bundel een bredere
afzet te verschaffen. Jacob Maris
hoopt dat dat lukt, maar zijn
plannen gaan verder. Hij is bezig
met een boek over zijn ervarin
gen, een autobiografische roman.
'Ik hoop dat ik daar een uitgever
voor vind, want eigenlijk wil ik
doorgaan op deze weg. Er nog zo
veel dat de mensen zouden moe
ten weten'.
'Als fotograaf heb ik zo'n 250
bruidsreportages gemaakt en ik
kan geen witte jurken meer zien.
Dus daar wil ik niet in terug. Wat
ik wel zou willen is doorgaan met
honden, mijn grootste hobby. Ik
richt honden af als politiehond en
zou eigenlijk een bewakings
dienst willen oprichten. Maar
vergeet dat maar. Als psychiat
risch patiënt heb je een etiket op
je voorhoofd. Daar hoef je niet
aan te beginnen, je krijgt geen
vergunning. In de wao lopen wil
ik ook niet. Je voelt je zo'n profi
teur, zeker als je zelf vind dat je
kunt werken. Maar waar je als
ex-patiënt dan wel terecht kunt?
Je krijgt elke keer een dreun en
juist het terugwinnen van je zelf
vertrouwen is zo belangrijk. De
maatschappij oordeelt zo mak
kelijk, zo van 'je bent er toch zelf
aan begonnen, ze zoekt het zelf
maar uit'. Vandaar mijn bundel
Ik hoop door mijn ervaring
duidelijk te maken dat het iede
reen kan overkomen. Dat de
mensen daar eens overna gaan
denken'.
schouwers heeft de nationale wa-
terpolokampioen AZC/Uniqué
gisteravond in eigen bad ver
nietigend uitgehaald tegen het
zwakke PSV uit Eindhoven. Met
liefst 21-2 revancheerden de Al-
phenaren zich voor het uitermate
zwakke spel van zaterdag tegen
debutant De Rijn.
Toen won AZC weliswaar, maar de
6-4 was geen afspiegeling van de
werkelijke krachtsverhouding.
Althans niet in cijfers uitgedrukt,
zoals coach George Geurtsen die
graag had gezien. Daar zijn harde
woorden over gevallen. PSV
werd het slachtoffer van nu de
"geëiste" Alphense dadendrang.
Van de eerste tot de laatste minuut
heeft AZC z'n opponent bestookt
met in hoog tempo uitgevoerde
aanvallen. Het meeste suc
cesvolle wapen vormde de
"fast-break", dat dodelijk bleek
voor een veel te statisch opere
rend PSV.
De Eindhovense defensie kon met
name in de drie laatste perioden
geen passend antwoord vinden
op het agressieve spel van AZC.
Kenmerkend voor het duel wa
ren de niet op de vingers van een
hand te tellen keren dat een Al-
phenaar volkomen vrij voor de zo
zwaar bestookte PSV-doelman
Mare Stins verscheen. Evenzo-
vele malen kon ook Stins het on
heil niet meer voorkomen.
En mocht de snelle tegenstoot geen
direct resultaat voor AZC opleve
ren, dan was er nog altijd iemand
die op toch vrij eenvoudige wijze
een bres wist te slaan. Kortom:
PSV was volkomen kansloos te
gen de agressieve strijdwijze van
de nationale kampioen.
Laag
De Eindhovense coach Paul van de
Meeren had die kansen yooraf
toch al laag geschat. Door het
wegvallen van routinier Chris
van Lint (twee gekneusde ribben
in het duel tegen VZC/Ritmees-
ter) en het kleinere bad in Alphen
had bij z'n tactiek al danig moe
ten veranderen.
"Wij zijn gewend om via de vlèugels
snel aan te vallen om dan uit
eindelijk via de midvoor toe te
slaan. Dat kon hier niet. Eigenlijk
was het eenzelfde wedstrijd als
destijds in Eindhoven (16-0 voor
AZC, red.). Alleen kenden we nu
een groot probleem doordat onze
meeste geroutineerde speler,
Chris van Lint, er niet bij was",
mijmerde hij, niet eens zo ge
schrokken van het Alphense ge
weld.
"Zonder Van Lint hebben we on
middellijk het probleem om een
volwaardig team op de been te
brengen. In de breedte komen we
niet mee op hoofdklasse-niveau.
We hebben drie jongens van 18,
19 jaar in de ploeg. Dan kiezen we
in zo'n wedstrijd - AZC en HZC
zijn tenslotte twee topploegen
waar je dan al haast geen kans
tegen hebt - voor leren. Leren om
te zien hoe een Gijze Stroboer in
komt, wat een Ton Buunk alle
maal doet en hoe er bij AZC in de
verdediging overgenomen
wordt. Daar moeten we het, zoals
vanavond, van hebben. En dan
heeft het toch zin om naar Alphen
te komen, ja. Ik vind ook dat we
een bijzonder positief spelletje
gespeeld hebben
Leermeester
Welnu, PSV had aan AZC gister
avond een goede leermeester. Op
de eerste periode na, klopte het
verdedigend bij de Alphenaren
uitstekend. Toegegeven: PSV
spartelde slechts licht tegen. De
salniettemin kon AZC tevreden
zijn. Over het spel en vooral over
de uitslag. Want tenslotte leggen
die 22 treffers straks, wanneer de
eindrangschikking definitief op
gemaakt gaat worden, misschien
veel gewicht in de schaal.
Bij die tevredenheid dient slechts
een kanttekening gemaakt te
worden. Wim Keman, met vier
treffers vice-topscorer, reikte
hem aan: "We hebben dan mis
schien wel een goede voorberei
ding achter de rug met die trip
naar Curacao en het Van Hase-
len-toernooi, maar conditioneel
zijn we er nog niet. We hebben nu
de conditie om een wedstrijd per
week te spelen. De anderen heb
ben echter niet stil gezeten. Gijze
Stroboer bijvoorbeeld trainde
pas nog een keer mee bij De Rob
ben. Maar halverwege kon hij die
training conditioneel toch niet
De wedstrijd is snel verteld. Alleen
in de eerste periode kon PSV
even tegenstand bieden. Na tref
fers van Wim Keman (1-0) en
Frank van de Akker (2-1) kon de
Eindhovense formatie tweemaal
de achterstand nivelleren: Rob
v.d. Hoogeband (1-1) en Cees van
Gemert (2-2).
Rudy de Hey en Ton Buunk zorg-
In het tweede part liep AZC uit naar
10-2. Veel vrijheid was er voor de
Alphense aanval. Twee schitte
rende treffers kwamen op naam
van Wim Keman (prachtige ach
terwaartse bal: 5-2) en Ton
Buunk (een serie onnavolgbare
bewegingen met de bal op de
hand, 8-2).
In de laatste twee parten nam AZC
geen gas meer terug. Met nog
momenten vol kijkgenot (een hi
lariteit verwekkende, klasserijke
onderschepping van Cees van
der Broek) deklasseerde AZC z'n
tegenstander volkomen. De res
pectievelijke tussenstanden:
15-2 en 21 2
Scores AZC: Frank van de Akker 5,
Wim Keman 4, Ene Noordergraaf
en Rudy de Heij 3, Ton Buunk en
Cees van der Broek 2, Ron de Vo
gel en Gijze Stroboer 1.
WIM VAN WANROOY
