Amsterdams
Volksorkest'
is niet
te stuiten
c/ii
fubbelLum
toegeljcht
...e/g gfetëfëh l
Emancipatie in
Beethovencyclus
Kwart eeuw pionieren met Huckriede en Kersjes
Leidse
cabaretgroep
wint
kleinkunst-
festival
I
i
Kunstgebitten
DINSDAG 14 FEBRUARI 1978
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
Het Concertgebouworkest en
het Amsterdams Philharmo-
nisch Orkest organiseren in
april en mei gezamenlijk een
Beethoven-cyclus in het Con
certgebouw. Om te begrijpen
wat er achter deze zakelijke
mededeling schuilgaat moet
men de verhouding tussen
die twee orkesten en beider
geschiedenis kennen: ener
zijds ons oude, gerenom
meerde „nationale" orkest,
anderzijds het relatief jonge
orkest voor „Jan met de pet",
om met Jan Huckriede, direc
teur van het APhO te spreken.
Het Amsterdams Philharmo-
nisch Orkest organiseert al ja
renlang in het vooijaar een
Beethoven-cyclus, nadat, het
Concertgebouworkest jaren
geleden een punt achter z'n
eigen Beethoven-cyclus had
gezet. Nu gaat het Concertge
bouworkest in mei naar de
Verenigde Staten om daar
onder leiding van Haitink in
enkele grote steden Beetho-
vens symfonieën uit te voe
ren. Mede ter voorbereiding
van dit belangrijke toernee
wilde het Concertgebouwor
kest voordien enkele Beetho
ven-concerten in Amsterdam
geven.
Maar twee vrijwel gelijktijdig
georganiseerde Beethoven-
cycli in Amsterdam, dat kon
natuurlijk niet. De enige op
lossing was dus samen
werking. Bernard Haitink di
rigeert nu drie Beethoven-
concerten van het Con
certgebouworkest en Anton
Kersjes vier van het Am
sterdams Philharmonisch
Orkest. Een door de omstan
digheden min of meer ge
dwongen samenwerking,
maar toch... Jan Huckriede
noemt dit gezamenlijke pro
ject voor het APhO „een tac
tisch en artistiek interessante
zaak". Het Concertge
bouworkest en het Am
sterdams Philharmonisch
Orkest hebben van oudsher
elk een eigep publiek. Nu
zal men gaan vergelijken.
Jan Huckriede en Anton Kers
jes durven die confrontatie
best aan. Weer een stap verder
op de weg naar de emancipa
tie van Amsterdams
„tweede" orkest, waaronder
Huckriede en Kersjes gedu
rende 25 jaar hun schou
ders hebben gezet.
Aflevering van
'Seniorenshow'
naar Hollywood
De organisatoren van het Inter
nationaal Televisiefestival in het
Amerikaanse Hollywood, dat op
1, 2 en 3 maart a.s. zal worden ge
houden, hebben de VARA ver
zocht een aflevering uit de Se
niorenshow "Dat ik dit nog mag
meemaken" te mogen vertonen.
Het gaat met name om de afleve
ring "Dood en begraven", die tij
dens het concours om de Gouden
Roos in het Zwitserse Montreux
vorig jaar werd onderscheiden
met de internationale persprijs.
'Een vertegenwoordiger van een
Amerikaanse televisiemaat
schappij zag de aflevering in
Montreux en vertelde in Hol
lywood óver "een ongelooflijk
gedurfd Nederlands televisie
programma". Vandaar de inte
resse", aldus Han van Essen,
hoofd amusement van de
VARA-televisie.
De gevraagde aflevering is inmid
dels door de VARA ingezonden.
Niemand kan overigens beweren
dat het APhO geen aandacht aan
de Nederlandse muziek heeft ge
schonken, maar wie het pro
gramma-overzicht bekijkt con
stateert dat het in vrijwel alle ge
vallen om behoudende com
ponisten als Heppener. Van Del
den, Henkemans en Van Hemel
gaat, componisten overigens die -
dat mag wel gezegd worden - el
ders nauwelijks aan bod komen:
Binnen het Nederlandse con-
certbedrijf staat het APhO be
kend als een nogal autocratisch
geleid orkest. Het APhO heeft
geen artistieke commissie -
vrijwel alle andere Nederlandse
orkesten wel - waarin orkestmu
sici mede het artistieke beleid
bepalen. Hoe komen de pro
gramma's dan tot stand? Huck
riede: ..Anton en ik doen dat sa-
Is een dialoog tussen leiding en or
kestleden in deze zaken dan niet
nuttig? Kersjes wil daarover wel
iets zeggen: „Als zo'n dialoog er
moet zijn, dan zo kort mogelijk.
Ik heb de indruk dat onze or
kestmusici aan een dergelijke in
spraakprocedure geen behoefte
hebben. Ze willen spelen meer
niet. Ik wil wel een voorbeeld ge
ven hoe het op een andere manier
kan gaan. Over een programma
dat ik met het Omroeporkest in
het Festival van Vlaanderen ga
uitvoeren wordt al anderhalve
maand overleg gepleegd. Ieder
een heeft, iets anders te zeggen.
Zo'n programma had ik m een
week samengesteld. Dat is het
soort inspraak dat de zaken al
leen maar blokkeert" Jan
Huckriede neemt volgend jaar
afscheid van zijn orkest. Hij vindt
het dan welletjes. En Anton
Kersjes? „Ik heb nog geei. be
hoefte om te stoppen", zegt de
goedlachse dirigent, „maar er
kan een tijd komen dat het orkest
het genoeg vindt. Dan leg ik me
daar bij neer. Dat hoort nu een
maal bij het vak.
Menige muziekliefhebber zal herinneringen
bewaren aan de televisieconcerten van het
Kunstmaand Orkest in de jaren zestig, met diri
gent Anton Kersjes en toelichter Wouter Paap,
die in zijn ruim gesneden dubbel-rij-knoopskos-
tuum gewoonlijk ter linker zijde van de groep
eerste violen was geposteerd.
Het Kunstmaand Orkest heet sinds
het verdwijnen van de Kunst
maand (een Amsterdamse
kunstmanifestatie die van 1951
tot 1968 jaa rlijks werd georgani
seerd) Amsterdams Philharmo
nisch Orkest en het bestaat 25
jaar.
Morgen is het precies een kwart
eeuw geleden dat in de koffieka
mer van de al lang niet meer be
staande Cinema Royal aan de
Nieuwendijk in Amsterdam een
twintigtal pas afgestudeerde
jonge musici voor hun eerste or
kestrepetitie bij elkaar kwam.
Voorhetdoor Jan Huckriede,een
van de mensen achter de Am
sterdamse Kunstmaand, in het
leven geroepen Kunstmaand
Kamerorkest stond Anton Kers
jes,, tóen nog dirigent van het Tu-
schinski Theaterorkest.
het Kunstmaand Kamerorkest
werd Kunstmaand Orkest, het
Kunstmaand Orkest werd Am
sterdams Philharmonisch Orkest
en z'n artistieke ontv/ikkeling
was niet meer te stuiten. De
agenda is al jaren overvol, de be
zoekcijfers behoren tot de
hoogste van het Nederlandse or
kestenbestand en er komen
steeds meer belangrijke dirigen
ten en solisten naar Amsterdam
om met het APhO op te treden.
„We worden nu voor vol aange
zien", zegt Jan Huckriede, zelf
lang practiserend musicus en in
de beginjaren wel eens pianoso
list bij zijn orkest.
Formule
De succesformule van het Am
sterdams Philharmonisch Orkest
is een combinatie van eigen
schappen van het koppel Huck-
riede-Kersjes. Enerzijds een di
recteur die op de juiste momen
ten de juiste beslissingen heeft
genomen als het om het uitbou
wen van de functie van het orkest
ging, anderzijds een dirigent die
het vormende karakter van zijn
taak - vormend in twee beteke
nissen: jegens het jonge, relatief
onervaren orkest en jegens zijn
dito publiek - heeft onderkend en
constant vervuld. Orkest en diri
gent zijn wat je noemt „een
voudig" gebleven. "Waar we
ook zitten zegt Anton' Kers
jes, „in een concertzaal, een kerk
of een wijkcentrum, we generen
ons er niet voor". Het orkest
repeteert in een sober maar goed
geoutilleerd bijgebouw van de
Jaap Eden Hal (schaatsparadijs
voor Amsterdam en omgeving).
De meeste concerten worden in
het Concertgebouw gegeven,
maar er zijn ook series in het
wijkcentrum van het Westelijke
Osdorp, in de Westerkerk en in
Amstelveen, incidenteel treedt
het orkest elders in het land op en
dan zijn er verder de operabege
leidingen en de buitenlandse
tournees, waarvan die in 1972
naar de Sowjet-Unie (de eerste
Russische tournee van een Ne
derlands orkest) de meest ge
ruchtmakende was.
Door goede contacten van Huck
riede met het Russische staats-
impresariaat zijn in de laatste
vijftien jaar ook heel wat Russi
sche dirigenten en instrumen
talisten bij het APhO opgetreden.
Ook is altijd relatief veel Russi
sche muziek gespeeld (al zeven
symfonieën van Sjostakowitsj
onder meer).
Al met al een reden voor menige
Nederlander om honend over
„het enige Russische orkest bui
ten Rusland" te spreken.
Huckriede lacht er een beetje om:
„Ik heb er mee bereikt dat ons
orkest er door in de publiciteit is
gekomen en dat was een van de
dingen die ik wilde.
Door
Aad v.d. Ven
Subsidie
Kleine ensembles van APhO-mu-
sici treden geregeld op ver
schillende plaatsen in Am
sterdam op. Voor dat project
verleent de gemeente een aparte
subsidie. Over de steun van ge
meentelijke zijde zijn Huckriede
en Kersjes vol lof, maarzij klagen
over gebrek aan begrip voor hun
situatie bij de rijksoverheid.
Wel zegt Huckriede: „Ik ben er echt
niet op tegen dat het Concertge
bouworkest financieel in een uit
zonderingspositie wordt ge
plaatst. Als men een represen
tatief nationaal orkest wil hebben
moet daar geld voor zijn. Maar de
nadelige positie waarin wij nu
verkeren door de verhogingen in
Rotterdam en Den Haag is een
onrechtvaardige zaak. Onze mu
sici hebben even veel recht op die
tien procent meer. Wij kunnen
het toch niet helpen dat er in Am
sterdam zoveel muziekliefheb
bers zijn dat twee symfonie-or
kesten er hun handen vol aan
hebben. Het Concertgebouwor
kest en het Amsterdams Phil
harmonisch Orkest bijten elkaar
niet. Het Concertgebouworkest
heeft z'n eigen publiek en wij
hebben ons publiek" Aldus
Jan Huckriede.
Anton Kersjes
Hoe is het APhO aan dat „eigen"
publiek gekomen? We moeten te
rug naar het jaar 1965. De oprich
ting van het Nederlands Bal
letorkest betekent in feite een
stuk broodroof voor het Kunst
maand Orkest dat op dit terrein
veel werk verzette. Hoe moeien
Huckriede en Kersjes deze bres
in de activiteit van hun orkest
dichten? Huckriede komt dan in
contact met de Premie van de
Maand Club (PMC) van Albert
Heijn. Het APhO gaat speciale
concerten geven voor de AH-
klanten die voor gespaarde bon
nen een toegangsbewijs krijgen.
Opwinding in het Nederlandse
muziekleven. De combinatie
symfonie-orkest-supermarkt
wordt gehoond, maar Huckriede
lacht weer in zijn vuistje. Zijn
publiek is geweldig gegroeid en
hij gelooft heilig in zijn taak om
een nieuw publiek naar de con
certzaal te brengen. „Drem
pelvrees?", zegt hij, "daar lach
ik om. En die muzieksociologen
maar zeggen dat zo'n Concertge
bouw te eerbiedwaardig is. Het
ligt er maar aan hoe je zo iets aan
pakt. Ons eerste PMC-concert
was het populairste dat ooit door
een symfonieorkest is gegeven:
Beethovens Egmont-ouverture,
Bachs dubbelvioolconcert en
stukken van Johann Strauss. Nu
spelen we voor dezelfde mensen
symfonieën van Brucker en
Mahler. Ik vind dat ik in dat op
zicht iets heb bereikt.
Behoudend
Wie een abonnement op het Am
sterdams Philharmonisch Orkest
neemt weet waar hij -aan toe is:
geen avant-garde op de pro
gramma's. "Je kunt er over den
ken zoals je wilt", zegt Huck
riede, „we zijn op dat punt duide
lijk. We hebben er, dat weet ik uit
ervaring, geen publiek voor"
Kersjes knikt instemmend.
LEIDEN - Het Leidse cabaret "Met Zonder Met" is winnaar geworden van
het kleinkunstfestival, dat het afgelopen weekeinde voor de tweede
maal werd georganiseerd in het Brabantse Schijndel.
De groep wist zowel de jury als de persprijs in de wacht te slepen. "Met
Zonder Met", dat in de huidige driemansformatie bestaat sinds 1975,
heeft door optredens in diverse café's en studentenverenigingen en op
het laatste Iris-festival al enige bekendheid in Leiden en omstreken
verworven. Ook traden zij dit jaar op in de voorronden van het bekende
Camaretten-festival, waar zij de zevende plaats behaalden, één te laag
om tot de finale door te dringen.
In Schijndel had men meer succes. Het jury-rapport prees de als laatste
optredende groep om de professionele opzet van het programma en de
vaart waarmee het werd gebracht. Voor zowel de teksten als voor het
muzikale gedeelte had de jury veel waardering. Tweede werd de groep
Toost van de Belg Ronald van Rillaer. Het cabaret Met Zonder Met
v.l.n.r.: Marie v.d. Velden, Jan Middendorp en Arnoud van Buuren.
ADVERTENTIE
E
is
Het Nederlands Blazersensem
ble is gisteren van Schiphol ver
trokken voor een 14-daagse
tournee door Italië. Op het prog
ramma staan acht concerten die
onder meer worden uitgevoerd in
Napels, Rome, Siena, Venetie en
Turijn.
Het Nederlands Dans-Theater
gaat in mei naar Israel. Van 12 tot
23 mei worden tien bal
letvoorstellingen gegeven in o.a.
Tel Aviv, de kibboetsen Ifat en
Ein Hashofet, Haifa, Jeruzalem
en Kfar-Saba.
ADVERTENTIE
Geen losraken of verschuiven
meer van
Niemand, die een kunstgebit heeft, be
hoeft meer op een kritiek moment in
verlegenheid te raken, omdat zijn kunst
gebit losschiet of verschuift, Maak een
einde aan dit steeds dreigende onge
mak. Een weinig Dentofix-poeder houdt
het gebit de gehele dag onwrikbaar op
zijn plaats Dentofix geeft U een gevoel
van zekerheid. Probeer het nog vandaag
Bijapotheken en drogisterijen.
NEDERLAND I -
18.15 - Leren, hoe doe je dat? (3) (TELEAC)
18.45 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 Henkie's droomboom (EO)
19.10 - EO-Kinderkrant (EO)
19.30 - Het kleine huis, tv-serie (EO)
20.20 - Hoe zouden we dan leven? documentaire serie (EO)
20.50 - Hebt uw vijanden lief, reportage (EO)
21.00 - Christenen vandaag, gesprek (EO)
21.35 - Journaal (NOS)
21.50 - Den Haag vandaag (NOS)
22.05 - Beeldspraak (NOS)
22.55 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II -
18.45 - Paspoort voor Italianen (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
19.04 - Matchpoint (TROS)
20.00 - Journaal (NOS;
20.25 - De Mounties Show (TROS)
21.20 - De verpleegsters, tv-serie (TROS)
22.10 - Aktua TV (TROS)
23.05 - Journaal (NOS)
TV-WOENSDAG
NEDERLAND I -
15.30 -' Bolke de Beer, kinderserie (NCRV)
15.40 - Zolder, kinderprogramma (NCRV)
17.05 - Salty, jeugdserie (NCRV)
DUITSE TV
DINSDAG 14 FEBRUARI
DUITSLAND I
16.10 Journ.
16.15 Licht muziekprogr. 17.00 Kin-
Landstrasse, tv-serie. 18.30 Aktual.
18.45 Kleuterprogr 18.55 Abenteuer
der Landstrasse. 19.25 Region, ma-
gaz. 19.59 Trogr.overz. WDR: 18.00
Progr.inform., aansl.: Die Un-
ternehmungen des Herrn Hans.
18.40 Orson Welles vertelt, tv-serie.
19.15 Aktual. 19.45 Filmreportagc).
20.00 Journ. 20.15 Spelprogr. 21.00
Aktualiteitenrubriek. 21.45 Super
star, misdaadfilm. 22.30 Aktual.
23.00 Showprogr. 23.45 Journ.
DUITSLAND II
16.30 Voor oudere kijkers. 17.00
Journ. 17.10 Reportages. 17.40 Ak
tual. en muz.
18.20 Tekenfilm. 19.00 Journ. 19,30
Gute Geschafte, blijspel. 21.00
DUITSLAND UI WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus
wiskunde. 19.00 Journ. 1P.15 Do-
cum. film. 20.00 Journ. 20.15 TV-por-
tret. 21.00 Momente. 21.15 Qulz.
22.00 Filmreportage. 22.30 Wenn die
BELGISCHE TV
DINSDAG 14 FEBRUARI
BELGIË VLAAMS
NET 1
18.00 Kleuterprogr. 18.05 Sesam
straat. 18.30 Open School. 19.00
Popmuz. 19.40 Morgen. 19.45 Journ.
20.10 Slisse en Cesar, tv-serie. 20.50
Informatief progr. 21.40 Testimony
of two men, tv-serie. 22.30 Journ.
NET 2
20.10 The McLean Stevenson Show
tv-serie. 20.35 Panorama. 21.00 Blow
Up. thriller.
TROS-Aktua zal vanavond aandacht besteden aan de pogin
gen van Nederlandse bergers om een gestrand booreiland van de
rotsen bij Guernsey los te trekken. Verder in de rubriek het voor
en tegen van sportsponsoringhet bezoek van Ernst Happel aan
Joh an Cruyff, het hardnekkig opduiken van geruchten over een
elfstedentocht als het licht begint te vriezen .kinder-sterretje Jody
Foster in gesprek met Simon van Collem en de bedrijfsautoten
toonstelling in Amsterdam.
"Een Van Gogh aan de muur" heet de aflevering van Beeld
spraak, die vanavond op het eerste net (22.05-22.55) door de NOS
wordt uitgezonden. Het betreft de reproduktie van "Het caféter
ras bij nacht", die bij tienduizenden thuis aan de muur hangt
zonder dat men zich ervan bewust is dat het een Van Gogh is.
Onder de wat goedkope kop
'NV Terreur Internationaal"
toonde de AVRO gisteravond
een produkt van Britse tv-
journalistiek om de vingers
bij af te likken. Dat het Volks
front voor de Bevrijding van
Palestina (PFLP) de spil
vormt van de 'terroristische
internationale' is inmiddels
een publiek geheim. Maar de
bewijzen aan te dragen door
behalve in archieven te dui
ken ook de belangrijkste be
trokkenen overal in de wereld
aan het woord te laten, is een
hele uitdaging. Die hebben de
makers van NV Terreur
glansrijk gewonnen, vooral
omdat de BBC, de AVRO en
tv-filmmaatschappij Polytel
duidelijk niet op een paar
stuivers hadden gekeken.
£o werd het een spannende re
portage. die best nog langer
had mogen duren. Dc
nieuwsgierigheid van de
Britse interviewer in zijn
vraaggesprekken met Pales
tijnse commando's in Zuid-
Libanon, Irak en Zuid Jemen
was die van elke kijker Na
tuurlijk kreeg hij van de Pa-
lestijnen geen rechtstreeks
antwoord op al zijn vragen
naar de werkelijke aard en het
leiderschap van de PFLP
Maar dan kon nog de mening
worden gevraagd van des
kundigen van de Israëlische
militaire inlichtingendienst,
die dan opheldering gaven als
ze dat tenminste konden of
wilden.
HILVERSUM I
DINSDAG 14 FEBRUARI
P P 18.19 Uitzending van de VVD
AVRO 18.30 Nws. 18.41 Per Saldo.
19.00 Progr. van de Zevende Dags
Adventisten De Stem der Hoop.
NOS: 19 15 (S) Accoord, kroniek van
amateuristische muziekbeoefening.
HILVERSUM II
NOS: Nws. KRO: 18.11 Echo. 18.30
(S) Op vleugels. 18.50 Verkenning.
Sociaal, maatschappelijke rubriek.
19.00 Leven op aarde, docum. 19.30
Lijdensmeditatie 20.00 Nws. 20.05
(S) Zin in muz. 20.30 Klassieke en
moderne kamermuz 21.30 Spek-
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) NOS-maal. VARA 19 02(S)Pop-
rekonstruktie. 20.02 (S) Nashville.
21.02 (S) Popdonderd. 23.02 (S)
Wachten op middernacht. 0.02 (S)
Nacht drie-draai. 2.02 (S) Peter Hol
land. 5.02-7.00 iS) Truck
WOENSDAG 15 FEBRUARI
HILVERSUM I
TROS: 07 00
Nws. 07.02 (S) Rustig bijkomen.
07.30 Nws. 07.41 Aktua-ochtendedi-
tie. 08,30 Nws. 08.36 Gym. voor de
vrouw. 08.45 (S) Kom er maar eens
bij. gesprek. 10.00 (S) Hoogtepunten
uit musicals. 10.30 Nws. 10.33 tS)
Toerja-toernee. reg. progr 11.45 (S)
Cafe-Chantant. liedjes en muz. uit de
goede oude tijd. 12.26 Meded. 12.30
Nws 12.41 Aktua II. 13.00 (S) Raadt
een lied... of niet. muzik. telefoon-
spel. 13.30 (S) Sport na sport,
jeugdprogr. 14.00(S) Specialiteiten a
ensprogr NOS
14.30 Staatsbez
Sun
TROS: 15.10 (S) Als dat zou kunnen,
verzoekpl. (15.30 Nws). 1630 (S)
Kernpunt, gesprekken. OVER
HEIDSVOORLICHTING 17 20
Tekst en uitleg, een rubr van het
min. van Onderwijs en Wetenschap
pen. TROS 17.30 Nws. 17.32 Ak
tua-magazine.
HILVERSUM II
VARA 7.00 Nws. 7.11 Och
tendgym. 7.20 In de Roode Cirkel.
Nws.progr. (8.00 Nws.) 8.50 Om
budsman 9.00 Accordeonmuz.
NOS. 9.20 Wat heeft dat kind' 9.35
Waterst. VARA 9 40 Schoolradio
10.00 Radio week blad. Magaz. voor
de vrouw. (1100 Nws.) 11.30 De
Franse opera. 12.00 Woudrichem -
Centraal. 13.00 Nws. 13.11 Dingen
van de dag. 13.30 Stoomradio. 16.00
Nws. 16.03 Hier spreken a u b
hoorsp 16 40 Lichte gr muz. 17.00
(S) Uit het muziekalbum van Paul
Godwin R.V.U. 17.85 De gemeente
raad NOS: 17.55 Meded.. SOS- en
politieber.
HILVERSUM III
K RO 7 02 (S) Drie op je bo
terham. 9 03 (S) Pep op drie 11.03 (S)
Drie draait op verzoek. 12.03 (S) Drie
tussen de middag. 14.03 (S) De Theo
Stokkink Show. 16.03 (S) Hitmees-
HILVERSUM IV
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het
levende Woord. 7.08 (S) Te Deum
Laudamus. 7.30 (S) Preludium. 9.00
Nws 9 02 (S) Onder schooltijd 10.00
(S) Orkestpalet. 11.30 (S) Platennws
12 00 (S) Tafel muziek 12 00 <S)
Pianowerken uit de romantiek 12 30
(S) Lunchconcert. 13.30 (S) Mid
dagsymfonie. 14.00 Nws. 14.02 ver
halen uit de wereldliteratuur. 14.30
(S) Laterna Magica. 15 00 (S) In de
schaduw van de meesters li- lgis< he
romantici. 16 00-17 00 (S) In kleine
bezetting.
